Tro jë kowe la alien

Tro jë kowe la itre alien

Loi e Sikusikune Pala Hi Së Troa Cainöj

Loi e Sikusikune Pala Hi Së Troa Cainöj

7 MEI KOI 13 MEI

NYIMA: 92, 47

Loi e Sikusikune Pala Hi Së Troa Cainöj

“Cainöjënejë la wesi ula i nyidë nge cate jë.”—2 TIM. 4:2.

IJIJE KÖ TRO NYIPUNIETI A QEJE PENGÖN?

Pine nemene matre itre pane Keresiano ekö a sikusikune troa cainöj?

Tro sa amamane tune kaa ka hape easa sikusikune troa cainöj?

Pine nemene matre sisitria catre hë enehila troa cainöjëne la Baselaia?

1, 2. Nemene la hne së hna isa hnyingëne thele ngöne la kola upi së troa ‘catre cainöj’?

 AME la huliwa ne la itre xa atr, tre, ene la troa iamele. Drei la ketre ceitun, ame lo itre ka tha man, angatre a canga nyenyape matre troa amelene la itre atr ka hë angatr, ke atre hi angatre laka e nango hmitre hë, tro ha meci hnei itre xan.

2 Ame easë Itretre Anyipicine i Iehova, easa ajane troa xatuane la itre atr matre tro angatre a mel. Celë hi matre easa xome hnyawa la hnëqa së troa cainöjëne la Baselaia. Ngo eje hi laka tha easë kö a nyenyape hmohmo troa cainöj. Nga nemene hö la aliene la trenge ewekë i Paulo aposetolo, ngöne la angeice a hamëne la ithuemacanyi celë: “Cainöjënejë la wesi ula i nyidë nge cate jë”? (2 Tim. 4:2) Nemene la aqane tro sa amamane ka hape easa catre cainöj? Nge pine nemene matre nyipi ewekë tro sa sikusikune troa cainöj?

PINE NEMENE MATRE NYIPI EWEKË TRO SA SIKUSIKUNE TROA CAINÖJ?

3. Nemene ju hë la thangane e traqa ju kapa maine xelene hnene la itre atr la maca ne Baselaia?

3 Ame la easa mekune ka hape, hetre itre hna troa amelen, nge hetre itre ka troa patre pe thupene la troa umuthe la huliwa ne cainöje së, easë hi lai a öhne la enyipiewekëne la tro sa isine troa ce thawa memine la itre xane la maca ka loi. (Rom. 10:13, 14) Önine la Wesi Ula i Akötresie ka hape: “E qaja ha ni kowe la ate ka ngazo, ka hape, Tro eö a mec, nge angeice pe a hmaca qa ngöne la ngazo i angeic, me kuca la ka meköti me ka ijij ; . . . tro angeic’ a mel, nge tha tro kö a mec. Tha tro kö a amexeje koi angeice la kete ne la ite ngazo hnei angeice hna kuca.” (Ezek. 33:14-16) Nge Tusi Hmitrötre mina fe a qaja la thangane kowe la itre ka inine la itre atr la pengöne la Baselaia, kola hape: “Tro eö a amele eö kö, me angate fe hna dei ’ö.”—1 Tim. 4:16; Ezek. 3:17-21.

4. Pine nemene matre kola nyipi ewekë catre la huliwa ne cainöje ngöne lo hneijine i Iesu?

4 Loi e tro sa hane xome fe la itre xötre ka ce tro memine la xötre ka nyi taan la hna cinyihane celë, ene pe tro ha upi së troa hane wangatrune la kepine matre Paulo a ithuecatre koi Timoteo troa catre hnehengazone troa cainöj. Easa e ka hape: “Cainöjënejë la wesi ula i nyidë nge cate jë ngöne la ijine ka ijij, me ijine ka tha ijije kö ; amekötinejë, me ihajinejë, eamonejë memine la xomi hni ahoeanyi, me ini. Ke tro ha traqa la ijine tha tro kö angat’ a kapa la ihaji ka pë ethan ; tro angat’ a nyi xa ate ini thatraqai angate kö thenge la aja i angat, ke xeleke la ite hnangenyë i angat ; nge tro ha angat’ a ujënepi la ite hnangenyë i angate qa ngöne la nyipici.” (2 Tim. 4:2-4) Ase petre kö Iesu ekö ahnithe ka hape troa kökötre la iamenumenu. (Mat. 13:24, 25, 38) Ame ju hi la kola nyiqane kökötre la iamenumenu, kola mama hnyawa fe koi Timoteo laka, nyipi ewekë tro angeice a canga tro fë la Wesi Ula i Akötresie e hnine mina fe la ekalesia, matre tha tro kö a amenune me iaöne la itre Keresiano hnene la itre ini ka thoi. Troa mele la itre atr hnene la ithuemacanyi cili. Nge tune kaa fe së enehila?

5, 6. Nemene la itre mekune ka hlemu hne së hna drenge ngöne la hna cainöje trootro?

5 Kökötre hë nge hna haöthe la fene enehila hnene la iamenumenu. (2 Thes. 2:3, 8) Nemene la itre ini ka jiejie la hnangenyë ne la itre atr enehila? Ame ngöne la itre götrane ka nyimutre, hna sajuëne me isigöline la ini hna hape évolution, lo ini ka qaja ka hape ka xulu xane la itre ewekë, nge hna sajuëne hnei hmi. Maine nyipici laka ketre ini lai hna hamëne hnei sias, ngo kösë ketre hmi pena ha eje kowe la ka alanyim, nge ka hetre thangane fe kowe la aqane goeë Akötresieti hnei angatr, me kowe fe la aqane goeëne angatre la itre atr. Ame la ketre ini ka hlemu, tre ene laka tha Akötresieti kö a hane hnehengazo së; celë hi matre tha nyipi ewekë kö tro sa thele Nyidrë. Pine nemene matre ka ihuli catre itre ej, ene pe kola xexe amekölene la itre atr ka ala nyimu ngöne la götrane la ua? Hnene la itre ini cili, ame hna mekune hnene la itre atr ka hape, ‘Ijije hi tro sa kuca asë la hne së hna ajan, nga drei la ka troa qeje së.’ Celë hi maca lai ka jiejie hnyawa la itre hnangenyë ne la ka ala nyim.—E jë la Salamo 10:4.

6 Ngo hetrenyi fe la itre xa aqane jiejie la hnangenyë ne la itre atr. Itre xane a tro kowe la itre uma hmitrötre matre troa drenge la hna ithanata celë qathene la itre ka hamë ini, kola hape, ‘Ka loi ju hë maine ngazo pena la hnei epuni hna kuca, Akötresieti pala hi a hnimi epun.’ Itre peen me itre hnamiatre a jiejie la hnangenyë ne la itre atr, me qaja hnyawa koi angatre ka hape, tha tro kö angatr a luelue, tro Akötresieti a amanathithi angatr, e hnei angatre hna kuca la itre hna majemine hnei hmi, me itre huliwa me itre fete i hmi, me thili koi itre iatr. Xalaithe hi la itre atr ka atre la ethanyine lai. (Sal. 115:4-8) Ngo, tro hë angatre a kepe manathithi qa ngöne la Baselaia i Akötresie, e hne së hna ahlëne la aja i angatre ngöne la ua matre tro angatr a trotrohnine la sipu maca ne la Tusi Hmitrötr.

KOLA HAPEUE LA TROA SIKUSIKUNE TROA CAINÖJ?

7. Nemene la aqane tro sa amamane ka hape easa sikusikune troa cainöj?

7 Nyipi ewekë troa ca hna mekune hi hnene la droketre ka ixöj, ngöne la angeice a kuca la huliwa i angeic, ke mele hi lai kowe la atr hna xöj. Ame la troa sikusikune troa cainöj, tre ene la troa ca hna mekune hi ngöne la huliwa së, tune la troa thele la itre jol, maine itre hnyinge maine itre ithuemacanyi hna ajane troa porotrikëne hnene la itre atr hne së hna iöhnyi memin. Ketre maine easa sikusikune la huliwa ne cainöje së, tro lai a upi së troa saze la porogarame së matre ijije tro sa wange la itre atr ngöne la itre ijine angatr a mano, nge hmalahnine angatre troa kepe së.—Rom. 1:15, 16; 1 Tim. 4:16.

8. Maine easa sikusikune la mele ne la itre atr, nemene la thangane lai koi së?

8 Ketre maine easa sikusikune la mele ne la itre atr, hawe, hetrenyi la itre ewekë nyine tro sa pane kuca. (E jë la Genese 19:15.) Pane mekune jë la, epuni a bëeke troa wai droketre ke traqa ha la hna xomi madra me itre xa hna upi epuni troa kuca; droketre a lö sai epuni jë hnine la biero i angeic, me hape koi epun: “Hanawang! Nyipi ewekë tro epuni a canga inyiëne la meci epun. The treqene kö la pune treu, canga inyiëne jë la meci epun.” Tha tro kö epuni a hnehengazo menu me enienije menu. Tro pe epuni a kapa hnyawa la itre hna amekötine hnei droketre, me bëeke koi hnalapa i epun, me mekune hnyawa la itre hnei epuni hna troa amë panëne ngöne la mele i epun.

9. Pine nemene matre qaja jë së ka hape, hnei Paulo hna sikusikune troa cainöje e Efeso?

9 Loi e tro sa xomi ini qa ngöne la aqane sikusikune Paulo la mele ne la itre atr, kola mama ngöne la hnei angeice hna qaja kowe la itre qatre thup ne Efeso, göne la huliwa ne cainöje i angeice ngöne la nöje Asia. (E jë la Ite Huliwa 20:18-21.) Ame la kola xötrei traqa hnei angeic, tha mano ju kö angeic, ngo kolo fe ha wange la itre atr ngöne la itre hnalapa trotroo matre troa tro fë la maca ka loi. Ketre, lue macatre ne angeice a “ewekë o drai ngöne la uma ne ini Turano.” (Ite hu. 19:1, 8-10) Haawe, kola mama laka, majemi hë Paulo sikusikune la mele ne la itre atr. Ame la kola iupi troa ‘catre cainöj,’ tre, tha kolo kö lai a hape, tro la hnëqa së cili a xome asë la mele së. Ngo loi e tro pe sa amë panëne la huliwa ne cainöje ngöne la mele së.

10. Pine nemene matre easa madrine la aqane sikusikune ekö hnene la itre Ka Inine La Tusi Hmitrötre troa cainöj?

10 Qëmekene lo macatre 1914, hnene la Itre Ka Inine La Tusi Hmitrötre ka ala xalaithe hi ekö, hna nyiqane la huliwa ne cainöj. Kola mama jëne la tulu i angatre la aliene la kola hape troa catre sikusikune troa cainöj. Ngacama ca thauzane hi la itre ka cile catre ngöne la ijine cili, ngo trotrohnine hi angatre laka hetre ewekë nyine tro angatre a pane kuca, ame hnei angatre hna catre cainöjëne la Baselaia. Hna fejane la itre cainöje ngöne la itre zonale me tro fë la ketre peleihaus hna hape “Photo-Drame de la Crétation.” Celë hi matre, itre milio la etrune la itre atr hna ketr hnene la maca ka loi. Maine tha trotrohnine ju angatre la esisitriane la huliwa ne cainöj, hapeu tro kö a hane ketri së hnene la maca ne Baselaia?—E jë la Salamo 119:60.

THUPËNE KÖ KE HULIHMITRE JË

11. Hnei nemene matre hulihmitre pi itre xan?

11 Hetrenyi la itre ewekë ka thingi jëne la atr matre thaa tro kö angeice a öhne la enyipiewekëne la huliwa ne cainöj. Hnei Satana hna eköthe hnyawa la fene matre troa thapa la mele ne la atr hnene la itre sipu aja i angeice kö memine lo itre huliwa ka gufa. (1 Pet. 5:8; 1 Ioane 2:15-17) Ame itre xan, ka amë panëne angatre ekö la huliwa i Iehova, ngo ame hë enehila, tre, maine jë angatre ha nango hulihmitr. Ka tui Dema ekö, ketre Keresiano ka hane ‘ce huliwa’ me Paulo, laka, hna ajojezi angeice hnene la itre ewekë ne fen. Tha hnei angeice kö hna thele troa acatrene la lapaune i Paulo ngöne la ijine jol, hnei angeice pe hna nuetriji nyidrë.—Filem. 23, 24; 2 Tim. 4:10.

12. Nemene la huliwa hna aijijë së troa kuca enehila, nge nemene la itre ewekë hne së hna troa kuca epine palua?

12 Maine easa ajane tro pala hi sa sikusikune troa cainöj, nyipi ewekë tro sa isi memine la aja ka catre the së troa nyenyape thele la itre ewekë ne fen. Nyipi ewekë tro sa isa catre isine troa “xölehuje la nyipi mel.” (1 Tim. 6:18, 19) Tha luelue kö së laka, ame la troa mele epine palua fene la Baselaia, tre, pë hmaca kö ka troa sewe së troa kuca la itre huliwa hne së hna pi ajane troa kuca. Ngo ame la huliwa nyine tro sa kuca panëne enehila, tre ene la troa xatuane la itre atr matre tro angatre a hane mele pe e Amagedo.

13. Enehila itre Keresiano hë së, nemene la nyine tro sa kuca matre tro pala hi sa sikusikune troa cainöj?

13 Nyimutre la itre atr e celë fene ka thatre Iehova. Haawe, nemene la nyine tro sa kuca matre tro pala hi sa sikusikune troa cainöj? Tha tro pi kö sa thëthëhmine ka hape, ka hane fe së ekö mele tune la itre atr ka thatre Akötresie, nge easë pe hi a mele menu. Ngo hna ahlëne la aja së ngöne la götrane la ua, ame hna alainyi së pi hnei Keriso, tune la aqane qaja hnei Paulo. Haawe, ketre manathithi koi së enehila la troa tro fë la lai. (E jë la Efeso 5:14.) Thupene la hna qaja la mekune celë, öni Paulo ka hape: “Wange hnyawa kö la aqane tronge i nyipunie, the tune kö la ite hmo, ngo tune ju la ite ka inamacan, kola anyipi ewekëne la nöjei ijin, ke ngazo la nöjei drai.” (Efe. 5:15, 16) Ame ngöne la fene ka ngazo celë, loi e tro sa ‘anyipi ewekëne la nöjei ijin’ matre troa kuca la itre huliwa ka troa xatua së troa hlëhmeke pala hi ngöne la götrane la ua.

EASA MELËNE LA ITRE IJINE KA SISITRIA

14-16. Pine nemene matre nyipi ewekë catre hë enehila troa cainöjëne la Baselaia?

14 Hna nyipiewekëne pala hi la huliwa ne cainöj, ngo ame enehila, tre eje ha sisitria catr. Qaane lo macatre 1914, mama hnyawa ha la itre ewekë ka nyihatrene la hneijine së, lo hna perofetane hë hnene la Wesi Ula i Akötresie. (Mat. 24:3-51) Tha hna hane kö angazone la mele ne la atr tune enehila. Ngacama hna ce isisinyikeu hë hnene la itre nöje ka tru troa ce mele tingeting, ngo hetrenyi pala hi thei angatre la 2 000 lao bob atomik, nge ka itreqe angatre troa kuiëne itre eje ngöne la nöjei götrane la fen. Hna qajaqaja hnene la itretre musi ka hape, nyimutre la itre igötranene bob ka “patr.” Kola mainëne ka hape, thene la itre ka ihumuthi menu la itre igötranene la itre bobe atomik cili. Önine la itre ka inamacane ka hape, ijije hi troa apatrene la itre atr qa la fen, e hane jë lö hnine la ketre isi hnene la ketre ka ihumuthi menu. Ngo eje hi laka, tha itre isi hmekuje kö la ka troa apatrene la itre atr.

15 Kola qaja hnene la ketre zonal (The Lancet and University College London) ne 2009, ka hape, “Kola xou hnene la itre atr ngöne lo itre macatre 2000, pine laka kola saze trootro la pengöne la itre drai; eje hi lai laka, tro ha hetre ethane kowe la nöjei atr asë.” Eje fe a qaja ka hape: “Tro ha hetre ethane kowe la mele ne la itre atr ka nyimutre ngöne la itre macatre ka troa xulu, nge troa hetre thangane ka ngazo fe kowe la mele ne la itre atr, itre milio la etrun.” Isa pengöne kö la itre ethanyine kowe la ihnadro, maine hnene laka kola elë trotro la hnagejë, nge catrehnine hë la itre ijine hedredrei me qaqacil, nge kola nyimutre la itre di ka tru, me traqa nyimenyime la itre meci me itre janacas, nge tru catre hë la itre ethane la itre isi. Eje hi laka, kola xouene la itre isi me itre hulö, ke ijije hi tro itre eje a apatrene la atr qa la fen.

16 Ame itre xan, angatre a mekune ka hape, maine troa isi bob elany, tre tro ha nyiqane eatr lo “hatene,” ene lo itre ewekë ka troa traqa, hna perofetane hë hnei Iesu. Ngo ala nyimu la itre ka thatre la nyipi aliene la hatren. Mama hnyawa ha enehila lai hatren, nge kola jele nyipicine ka hape hlepëti hë Keriso, nge calemi catre hë la pune kowe la fene celë. (Mat. 24:3) Mama catre hë enehila la aqane eatre la itre götrane ka nyimutre ne la “hatren.” Enehila hi la ijine troa ahlëne la aja ne la itre atr ngöne la götrane la ua. Tro la huliwa ne cainöje së a xatua angatr.

17, 18. (a) Hna ketri së tune kaa hnene la itre drai hnapine hne së hna melëne enehila? (b) Nemene la itre ewekë ka troa aijijëne la itre atr troa kapa la maca ne Baselaia?

17 Xoxopatre pe hi la ijine tro sa anyipicine la ihnimi së koi Iehova, me afenesine la huliwa ne cainöje hna athipe koi së ngöne la itre drai hnapine celë. Hawe, kola nyipi ewekë catre enehila lo hnei Paulo hna qaja kowe la itre pane Keresiano ne Roma ekö, kola hape: “Ate hë shë la ijine laka, ijine hlë hë nyipunie qa hna meköl ; ke eashenyi enehila la mel, ngo nanyi ekö lo lapaune shë.”—Rom. 13:11.

18 Ijije troa ahlëne la aja ne la itre atr ngöne la götrane la ua, hnene la aqane eatre la itre hna perofetane hë göne la itre drai hnapin. Itre xane a öhne la aqane thatreine la itre musi nyinyine la itre ejolene göi xen, me aqane thatreine angatre cile kowe la itre ka kuci boob, me ka ihumuth, maine kowe la aqane angazone la ihnadro. Ame pena itre xan, hna ahlëne la aja i angatre ngöne la ua hnene la itre ewekë ka traqa kowe la sipu hnepe lapa i angatr, ka tune la itre sine mec, maine hna sei hna cil, maine pena hnene la hna meci hnene la ketre atr hna hnim. Ame ngöne la easa cainöje trootro, easë hi lai a amamane ka hape easa ajane troa xatuane la itre atr cili.

THANGANE LA HNA SIKUSIKUNE TROA CAINÖJ

19, 20. Nemene la thangane hna kapa hnene la itre Keresiano ka alanyim, qa ngöne la hnei angatre hna sikusikune troa cainöj?

19 Hnene laka hna sikusikune troa cainöje hnene la itre Keresiano ka nyimutre, ene pe kola elë la etrune la hawa i angatre ngöne la huliwa ne cainöj. Drei la ketre ceitun, hnene la lue trefëne ka co hna mekune troa ahmaloeëne la mele i nyidro thupene la hnei nyidroti hna drenge la asabele ka ketre pengön, nge ka ca drain ngöne lo macatre 2006, hna hape “Loi e Maca La Alameke Së.” Hnei nyidro hna cinyihane wengëne la itre ka tha nyipi ewekë kö kowe la mele i nyidro, nge tha köni treu ju kö nge nyidroti a tro pi qa ngöne lo uma ka köni hnahage kowe la cas, me salemëne la itre xa ewekë i nyidro, nge pë fe hë gufa i nyidro. Tha hmitre ju kö nge nyidroti a xome la huliwa ne pionie ka ixatua, me trongëne la ixatua hna hamëne hnene la atre thupëne la sirkoskripsio, ene la troa ce huliwa memine la ketre ekalesia ka aja ixatua.

20 Hnene la ketre trejine e Amerika hna cinyihane ka hape: “Ame la eni me föenge a sine la asabele ne lo macatre 2006, tre 30 hë lao macatre ne bapataiso nyiho. Ame la nyiho a bëeke qa hna asabele, nyiho a ce ithanatane la aqane tro nyiho a trongëne la eamo hna hamëne göi troa ahmoleëne la melei nyiho. (Mat. 6:19-22) Hetrenyi nyiho la köni uma, me hnepadro me itre loto ka tru thupene catr, me ca he, nge hetrenyi fe nyiho la ca uma laka ijije hi tro sa xome qa ngöne ketre götrane koi ketre götran. Mekune jë hi nyiho laka, kösë lue Keresiano nyiho ka pë inamacan, ame hnei nyiho hna mekune ju troa eköthe amë la aja i nyiho, ene la troa xome la huliwa ne pionie. Ame hë lo macatre 2008, nyiho hë a pionie lapa cememine la nekö i nyiho jajiny. Drei jë kö la madrine ka tru i nyiho hnene la hna ce huliwa memine la itre trejin! Hnei nyiho hna hane ixatua ngöne la itre götrane ga aja ixatua. Nge pine la hnei nyiho hna catre huliwa koi Iehova, ame hna aeasenyi nyiho catre koi Nyidrë. Ngo ame kö la manathithi ka tru hnei nyiho hna kapa, tre, ene la troa öhne la madrine ne la itre atr, ngöne la angatre a drenge me trotrohnine la nyipici qa hnine la Wesi Ula i Akötresie.”

21. Nemene la itre ithuemacanyi hne së hna atre matre upi së troa sikusikune troa cainöj?

21 Atre hë së la ewekë ka troa traqa kowe la fene ka ngazo celë, ene la “drai ne amekötine me hnëjine la nöjei ate thina ka tha ijiji Akötesie.” (2 Pet. 3:7) Pine laka atre hnyawa hi së la hna qaja hnene la Wesi Ula i Akötresie, ene pe kola upi së troa catre cainöjëne la akötre atraqatre ka troa xulu, memine la fene ka hnyipixe hna troa acile elany. Catre pi së sikusikune troa hane cainöje matre troa tro fë kowe la itre atr la nyipi mejiun. Maine tro sa catre sikusikune troa cainöj, easë hi lai a amamane la ihnimi së koi Iehova me kowe la itre atr.

[Thying]