A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Hmanhmawhna Rilru Nei Zêl Rawh

Hmanhmawhna Rilru Nei Zêl Rawh

Hmanhmawhna Rilru Nei Zêl Rawh

“Thu chu hril rawh, . . . hmanhmawh takin bei zêl rawh.”—2 TIM. 4:2, New World Translation.

KAN HRILHFIAH THEI EM?

Engvângin nge kum zabi khatnaa Kristiante khân hmanhmawhna rilru nêna thu an hrilh?

Engtin nge hmanhmawhna rilru kan neih zêl theih?

Engvângin nge Lalram thu hrilhna chu tûn hma zawng aia a hmanhmawhthlâk?

1, 2. ‘Hmanhmawh taka thu hril tûra’ thupêk chungchângah eng zawhna nge lo chhuak?

NUN chhanhimna hna thawktute chuan hmanhmawhna rilru nei chungin an thawk tlângpui ṭhîn. Entîr nân, kâng ṭhelhtute chuan kâng mei chhuahna lam chu hman hmawh takin an pan ṭhîn; mite chu dinhmun derthâwng takah an awm tih an hriat avângin.

2 Jehova Thuhretute kan nih angin, chhanhim ni tûra mite ṭanpui chu kan duh a. Chuvângin, Ram chanchin ṭha hril tûra kan mawhphurhna chu kan la thutak hle a ni. Mahse, kan pâwngpaw thawh buan buan ngawt lo. A nih chuan, tirhkoh Paula’n: “Thu chu hril rawh, . . . hmanhmawh takin bei zêl rawh,” tia fuihna a pêk hian eng a sawi tumna nge ni ang? (2 Tim. 4:2, NW) Engtin nge hmanhmawh taka thu kan hrilh theih? Engvângin nge kan hna chu a hmanhmawhthlâk êm êm?

ENGVANGIN NGE KAN THU HRILHNA CHU A HMANHMAWHTHLAK?

3. Mite’n Lalram thuchah an dawnsawn emaw, an hnâwl emawna chuan eng rah nge a chhuah theih?

3 Kan thu hrilhnain nun a chhanhim theihzia i han ngaihtuah chuan, mi dangte hnêna chanchin ṭha hrilh chu a hmanhmawhthlâk i ti lehzual ngei ang. (Rom 10:13, 14) Pathian Thu chuan: “Mi sual hnênah, ‘I thi ngei ang,’ ka tih leh thungin, a sualnate a hawisana a thiang leh a dik a lo tih . . . chuan a nung ngei ang a, a thi lo vang. Sualna a lo tih tâk eng mah kha hriat reng a ni tawh lo vang,” tiin a sawi a ni. (Ezek. 33:14-16) Dik takin, Bible chuan Lalram thuchah zirtîrtute hnênah: “Nangmah leh i thu ngaithlatute chu i chhandam dâwn zuk nia,” a ti a ni.—1 Tim. 4:16; Ezek. 3:17-21.

4. Engvângin nge kum zabi khatnaah kalpênnain thu hrilhna chu hmanhmawhthlâk tak a nihtîr?

4 Paula’n hmanhmawh taka thu hril tûra Timothea a fuih chhan hriat thiam nân, kan Bible châng ṭanchhan ber thu hnu thu hma ṭhenkhat lo ngaihtuah ta ila. Hetiang hian kan chhiar a ni: “Thu chu hril rawh; a hunah te, a hun lovah te pawh [“hmanhmawh takin,” NW] bei zêl rawh; dawh thei taka zirtîr chungin an thiam loh hriattîr la, zilh la, fuih rawh. Zirtîrna dik an ngaih peih loh hun a la thleng dâwn si; an bengte a zat avângin anmahni duhzâwng angin zirtîrtute an hnênah an khâwm zâwk ang a, an bengte chu thutak lamah an chhungawng ang,” tiin. (2 Tim. 4:2-4) Isua chuan kalpênna a awm tûr thu a sawi lâwk a. (Mt. 13:24, 25, 38) Chu hrilh lâwkna thlen famkimna a hnaih zêl rual chuan, zirtîrna dik lo duhawm tak anga langte’n Kristiante buma a hruai bo loh nân Timothea tân kohhran chhûngah pawh “thu chu hril” a hmanhmawhthlâk a ni. Nun chân mai a hlauhawm si a. A nih leh kan hun lai hi eng nge ni ve?

5, 6. Kan rawngbâwlnaah eng ngaih dân lâr takte nge kan tawn theih?

5 Tûnah hian biakna dik aṭanga kalpênna chu a pungin, a darhzau hle tawh a. (2 Thes. 2:3, 8) Eng zirtîrnain nge tûn laiah mite beng tiza? Hmun tam takah chuan, mite’n an sakhua an rin ngheh ang tlukin chanchhâwnna chu an ring nghet a ni. Chanchhâwnna hi science ṭawngkam hmanga hrilhfiah ni ṭhîn mah se, sakhua ang tluka ngaih a ni tawh a, mite’n Pathian leh thil dangte an thlîr dân chu a nghawng a ni. Zirtîrna lâr tak dang leh chu Pathian hian min ngaihsak lo va; chuvângin, kan tân pawh ngaihsak a ngai lo, tih hi a ni. Engvângin nge hêng zirtîrnate hian mi rilru a lâk êm êm a, mi maktaduai tam takte thlarau lama mutthlûkna a thlen? Hêng zirtîrna pahnihte hian, ‘I thiltih chunga mawh i phurh dâwn loh avângin i duh apiang i ti thei,’ tih ngaih dân a keng a. He thu hi mi tam takte beng tizatu a ni tak zet a ni.—Sâm 10:4 chhiar rawh.

6 Mahse, mite chuan kawng dang pawhin an beng an tiza bawk a. Biak ina kal ṭhîn mi ṭhenkhat chuan, ‘Eng thil pawh ti la, Pathianin a hmangaih tho che,’ tia hrilhtu zirtîrtu neih chu an duh a. Puithiamte leh pastor-te chuan sakhaw serh leh sâng te, Mass te, fiesta te, leh milimte hian Pathian malsâwmna a nei tih zirtîrna hmangin mi dangte beng chu an tiza a ni. Chûng kohhrana mite chuan an dinhmun hlauhawm tak chu an hre meuh lo. (Sâm 115:4-8) Mahse, Bible thuchah dik tak hre thiam tûra thlarau lama kan kaih harh theih chuan, Pathian Ram chu an hlâwkpui thei a ni.

HMANHMAWHNA NENA THU HRILH TIH AWMZIA CHU ENG NGE NI?

7. Engtin nge hmanhmawhna rilru kan lan chhuahtîr theih?

7 Doctor-in mi a zai hian nunna chân mai theih a nih avângin a rilru zawng zawng a pe tûr a ni a. Kan Kristian rawngbâwlnaah pawh, kan mi tawhte rilru la tûr zâwng thil te, zawhna te, leh thute ngaihtuahna hmanga kan hnaa rilru pe tlatin, hmanhmawhna rilru kan târ lang thei a ni. Hmanhmawhna rilru neihna chuan mite’n min dawnsawn ṭhat zâwk hun tûra kan thlawh theih nâna kan hun duan siamrem tûrin min ṭanpui thei bawk.—Rom 1:15, 16; 1 Tim. 4:16.

8. Hmanhmawhna nêna thiltihnaah chuan eng nge tel tlângpui ṭhîn?

8 Hmanhmawhna rilru neihnaah chuan thil pawimawh dân indawt siam pawh a tel a. (Genesis 19:15 chhiar rawh.) Entîr nân, i inentîrna result a chhuah hnuah doctor chuan a office-ah a ko che a, tih tak zetin hetianga hrilh che angah han inchan teh: “Hei, i dinhmun hi hmanhmawh taka enkawl ngai a ni a. Thla khat chhûngin engemaw tak i tih ngei a ngai ang,” a ti che a ni. Kâng ṭhelhtu kâng mei chhuah thu dawnga tlân chhuak nghâl vat angin doctor office chu i chhuahsan nghâl mai lo vang. I tih ngaite zâwtin, i haw ang a, i thil ngaih pawimawh tûrte chu tih tak zetin i ngaihtuah zâwk ngei ang.

9. Paula chuan Ephesi khuaa a awm laiin hmanhmawhna rilru nên thu a hrilh tih engvângin nge kan sawi theih?

9 Paula’n hmanhmawhna a neihzia chu Asia rama a chanchin ṭha hrilh chungchâng Ephesi khuaa upate hnêna a hrilh aṭang hian kan hre thei a ni. (Tirhkohte 20:18-21 chhiar rawh.) Chuta a thlen nî aṭang chuan, in tina mite hnênah chanchin ṭha hrilin a buai nghâl char char a nih hmêl hle. Chu bâkah, kum hnih lai chu “ni tin Turanna zirtîrna inah mi a hnial [“a sawipui,” Baptist Mid-Missions’ Translation] ṭhîn a.” (Tirh. 19:1, 8-10) Paula neih hmanhmawhna rilru chuan a hun duan pawh a thunun tih a chiang hle. ‘Hmanhmawhna rilru nêna rawngbâwl tûra’ sâwmna chu kan hnaa min chîmbuaitu atâna tihchhuah a ni lo. Mahse, thu hrilh rawngbâwlna chu kan nunah kan dah pawimawh ber tûr a ni.

10. Engvângin nge kum 100 vêl kal taa Kristiante’n hmanhmawhna rilru an neih avângin kan lâwm theih?

10 Kum 1914 hmaa Bible Zirlai mi tlêm tête’n chanchin ṭha hrilhna an lo ṭan dân chuan hmanhmawhna rilru nei tih awmzia chu a târ lang a ni. Anni chu sâng engemaw zât lek ni mah se, hun hmanhmawhthlâk tawhzia hriain, Lalram chanchin ṭha chu phûr takin an hril a. Thusawite chu nî tin chanchinbu za têlah an tichhuak a, color lem che thei lo leh “Photo-Drama of Creation” tia koh cinema inkawp chu an buatsaih bawk. Hetiang hian mi maktaduai têlte hnênah chanchin ṭha an hril a ni. Hmanhmawhna rilru nei lo sela chuan, kan zînga mi eng zâtin nge Lalram thuchah hria ang le?—Sâm 119:60 chhiar rawh.

HMANHMAWHNA RILRU HLOH LO TURIN FIMKHUR RAWH

11. Engin nge ṭhenkhat chu hmanhmawhna rilru hlohtîr?

11 Rilru kuai pêng thei thilte chuan mi chu thu hrilh rawngbâwlna pawimawhzia a ngaihthahtîr thei a. Setana khawvêl chu mahni nuam tihzâwng leh thil pawimawh lote min ûmtîr tûr zâwnga siam a ni. (1 Pet. 5:8; 1 Joh. 2:15-17) Jehova rawngbâwlna lo dah pawimawh ṭhîntu ṭhenkhat chuan hmanhmawhna rilru an neih chu an hloh va. Entîr nân, kum zabi khatnaa Kristian, Dema chu Paula “hnathawhpui” a ni ṭhîn a; mahse, Pathian ngaihsak lo he khawvêl kawih pênin a awm a. Harsat laia a unaute tihchak ngaih pawimawh aiin, Dema chuan Paula a kalsan ta zâwk a ni.—Philm. 23, 24; 2 Tim. 4:10.

12. Tûnah hian eng hun remchâng nge inhawng a, kan tân eng hun remchângte nge la inhawng kumkhua dâwn?

12 Hmanhmawhna rilru vawng reng tûr chuan nunin min pêk theih thilte hlimpui lehzual châkna kan do a ngai a. ‘Nunna taktak vuan nghet’ tûrin kan thawkrim tûr a ni. (1 Tim. 6:18, 19) Pathian Ram awpna hnuaia he leia chatuan nunna chuan thiltih phûrawm tak tak tih theihna hun tâwp thei lo min pe dâwn tih chu i ringhlel hauh lo vang. Mahse, Armageddon-a dam khawchhuak tûra mi dangte ṭanpui theihna hun remchâng chu kan hun lai atân chauhva awm a ni.

13. Tûna Kristian kan lo nih tâk hnu hian, engtin nge hmanhmawhna rilru kan neih zêl theih ang?

13 Kan vêla mi tam zâwkte thlarau lama an muthilhna khawêlah hian, hmanhmawhna rilru hloh lo tûrin engin nge min ṭanpui thei? Keini pawh thima lo muhîl tawh ṭhîn kan nihzia chu kan ngaihtuah lêt thei a. Mahse, Paula sawi angin, kaih harh kan niin, Krista chuan min rawn chhun êng ta a. Tûnah chuan êng kengtute nihna chanvo hlu tak chu kan nei a ni. (Ephesi 5:14 chhiar rawh.) Chu mi chungchâng a sawi hnuah Paula chuan: “Mi fing lote anga awm lovin mi fingte anga awm zâwkin, in awm dânah fîmkhur rawh u; nîte hi a ṭhat loh avângin remchânnate lei zêl rawh u,” tiin a ziak a ni. (Eph. 5:15, 16.) Chutianga suahsualna kârah chuan thlarau lama min tiharhvâng thei thilte tih nân ‘remchânnate i lei’ ang u.

HUN PAWIMAWH TAKAH KAN AWM

14-16. Engvângin nge Lalram thu hrilhna chu tûn hma zawng aia a hmanhmawhthlâk?

14 Kristian rawngbâwlna chu a hmanhmawhthlâk reng a; mahse, tûnah chuan tûn hma aiin a hmanhmawhthlâk lehzual tawh a ni. Kum 1914 aṭangin Bible-a târ lan chhinchhiahna hlâwm chu a lang chiang tawlh tawlh a. (Mt. 24:3-51) Mihringte tân dam zêl theih loh mai a hlauhawm tawlh tawlh a ni. Khawvêla ram thiltithei tak takte chuan tûn hnai maiah inremna an siam chung pawhin, kah chhuah mai theih nuclear râlthuam 2,000 lai an la kawl cheu a ni. Sawrkârte’n nuclear siamna bâwlhlote bo anga an sawi thu hriat tûr a tam hle a. Chûng zînga ṭhenkhat chu firfiaka che hote hian an nei a ni thei ang em? Mi ṭhenkhat chuan mihringte hi firfiakte tihchhuah indona avângin awlsam taka an mang vek theih thu an sawi a ni. Mahse, indona hi mihringte timang vek thei thil awmchhun a ni lo.

15 “Sik leh sa awm dân pângngai inthlâkthleng pawh hi kum zabi 21-naa khawvêl puma hrisêlna tiderthâwngtu lian ber a ni,” tiin kum 2009-a The Lancet leh University College London report chuan a sawi. Chu report chuan: “Sik leh sa awm dân pângngai inthlâkthleng avânga hrisêlnain a tawrhna chuan kum sâwmbi lo la awm tûra mi tam zâwkte chu a nghawng dâwn a, mi tlûklehdingâwn tam takte nunna leh an hmakhua chu dinhmun hlauhawm takah a dah a ni,” a ti. Chu chuan chhiatna nasa tak thlentu tuipui chîm chin sân chhohna te, khaw khênna te, tui lian te, hri lêng te, hurricane thlipui te, leh leilung hausakna tlahniam zêlte inchuh avânga indonate a awmtîr thei a ni. Ni e, indona leh leilung chhiatnate chuan mihringte nun a tiderthâwng a ni.

16 Mi ṭhenkhat chuan nuclear indona lo thlen mai hlauhawm tak hian “chhinchhiahna” a thlen famkimtîr dâwn niin an hre mai thei a. Mahse, mi tam zâwk chuan chu chhinchhiahna awmze dik tak chu an hre thiam lo. Tûna kum zabi sâwm têlte chhûng hian, Krista chu a lo awm leh tak tak tawh a, he khawvêl kalhmang tâwpna a hnai tawlh tawlh tih târ langtu thilte chu kan hmu thei a ni. (Mt. 24:3) Chhinchhiahna hmêlhmang tam tak chu tûn hma zawng aiin a lang chiang lehzual tawh a. Tûn hi mite tân thlarau lama muthilhna ata harh chhuah hun a ni a. Kan rawngbâwlna hian anmahni chu a kai harh thei a ni.

17, 18. (a) Engtin nge “hun” chuan min nghawng? (b) Engin nge mite chu Lalram thuchah an thlîr dân thlâktîr thei?

17 Pathian Jehova kan hmangaihzia târ lan nân leh ni hnuhnûnga thawh tûr thu hrilh rawngbâwlna thawh zawh nân hun tlêm tê chauh kan nei tawh a. Kum zabi khatnaa Rom khuaa Kristiante hnêna Paula thusawi: “Tûn lai thil awmzia in hriat avâng leh muhîl thawhharh a hun tawh tak zet tih in hriat avângin chu chu ka sawi a ni; tûnah chuan kan rin tirh lai ai khân kan chhandamna chu a hnai ta zâwk si a,” tih chuan tûn laiah awmzia a nei lehzual tawh a ni.—Rom 13:11.

18 Ni hnuhnûnga thil thleng tûr sawi lâwkte chuan mite chu an thlarau lam mamawh hre tûrin a ṭanpui thei a. Mi dangte chuan ei leh bâr lama harsatna te, nuclear indona thlen mai a hlauhawmna te, dân bawhchhiatna râpthlâk tak te, a nih loh leh chhehvêl boruak chhiatnate hmachhawnna kawnga mihring sawrkârte hlawhchham dân an ngaihtuah hian, mihringte’n ṭanpuina an mamawh tih an hria a ni. Mi dang lehte chuan an chhûngkuaa thilthleng hrisêlna tlâk chhiatna te, inṭhenna te, a nih loh leh hmangaihte thihna ang chite avângin an thlarau lam mamawh an hriat phah bawk. Rawngbâwlnaa kan tel hian, chûng mite chu kan ṭanpui thei a ni.

HMANHMAWHNA RILRUIN A CHETTIR

19, 20. Engtin nge hmanhmawhna rilru neihna chuan Kristian tam takte chu an nun phung thlâkthleng tûra a chêttîr?

19 Hmanhmawhna rilru chuan Kristian tam tak chu rawngbâwlnaa inhmang tam lehzual tûrin a chêttîr a. Entîr nân, Ecuador rama nupa la naupang tak tuak khat chuan kum 2006 special inkhâwmpui thusawi “I Mit Tifîm Rawh,” tih an ngaihthlâk hnu chuan an nun tihsamkhai chu an rêl thlu a. An thil mamawh lohte chu an ziak chhuak a, thla thum chhûngin mut pindan pathum awmna in lian aṭangin pakhat chauh awmnaah an insawn a, an thil neih ṭhenkhat hralh chhuakin leiba nei lovin an awm a ni. A hnu lawkah auxiliary pioneer thawkin, bial kantu thurâwn angin mamawh zualna hmuna kohhranah rawng an bâwl ta a ni.

20 North America rama unaupa pakhat chuan heti hian a ziak a: “Kan nupaa kum 2006 inkhâwmpui kan hman chuan, baptisma kan channa kum 30 lai a lo ni tawh a. Kan haw kawngah chuan, nun tisamkhai tûra fuihna pêkte kan nunpui theih dân tûr chu kan sawi dûn a ni. (Mt. 6:19-22) In pathum, ram, car man to tak takte, lawng, leh in anga hman theih motor te kan nei a. Kristian â tak ang mai kan ni tih inhriain, hun puma rawngbâwl chu thiltuma neih kan tum ta a. Kum 2008 chuan kan fanu regular pioneer thawk reng tawh chu kan thawhpui ve ta a ni. Unaute nêna inhnaih lehzuala rawngbâwl chu a va hlimawm tak êm! Mamawh zualna hmunah rawng kan bâwl thei a. Chu bâkah, Jehova tâna tam lehzuala inhmanna chuan amah min hnaih zualtîr bawk. A bîk takin, Pathian Thua thutak an ngaihthlâk leh an hriatthiam huna mite hlim hmêl hmuh chu a manhla lehzual a ni,” tiin a sawi.

21. Eng hriatnain nge thil ti tûra min chêttîr?

21 He khawvêl kalhmang rawn thlâkthleng thuaitu tûr chu “Pathian ngaihsak lo mite rorêl leh boral nî” a ni tih kan hria a. (2 Pet. 3:7) Chu Pathian Thu kan hriatna chuan hrehawmna nasa tak leh a hnua khawvêl thar lo thleng tûr chungchâng taima taka puang chhuak tûrin min chêttîr a ni. Mite hnêna beiseina dik pe tûrin hmanhmawhna rilru chu kan nei chhun zawm zêl a. He hna hmanhmawhthlâk taka theihtâwp chhuaha inhmangin, Pathian leh mi dangte kan hmangaihna dik chu kan târ lang a ni. (w12-E 03/15)

[Zirlai Atâna Zawhnate]