Jesu Klisti Gblọndo He Biblu Na Gandego Lẹ

“Mẹnu wẹ gbẹtọgun lọ lẹ to didọ dọ yẹn yin?”—LUKU 9:18.

JESU kàn kanbiọ enẹ sè devi etọn lẹ na e yọnẹn dọ linlẹn voovo wẹ gbẹtọ lẹ tindo gando emi go. Ṣogan, yé ma tindo whẹwhinwhẹ́n dolido depope nado biọ bẹwlu mẹ. Jesu ma nọ whlá ede do gbẹtọ lẹ bo nọ yinuwa to nuglọ. Kakatimọ, e nọ kọnawudopọ hẹ gbẹtọ lẹ to gbétatò po tòdaho yetọn lẹ po mẹ. E nọ dọyẹwheho bosọ nọ plọnmẹ to gbangba, na e jlo dọ gbẹtọ lẹ ni yọ́n nugbo lọ gando emi go.—Luku 8:1.

Mí sọgan mọ nugbo lọ gando Jesu go to nuhe e dọ po nuhe e wà lẹ po mẹ, podọ ehelẹ yin kinkandai to owe Wẹndagbe tọn ẹnẹ Biblu tọn lẹ mẹ—yèdọ Matiu, Malku, Luku po Johanu po. Kandai gbọdo enẹlẹ wẹ sọgan na gblọndo kanbiọ mítọn lẹ gando Jesu go tọn. a—Johanu 17:17.

 KANBIỌ: Be Jesu nọgbẹ̀ pọ́n nugbonugbo ya?

GBLỌNDO: Mọwẹ. Whenuho-kantọ lẹ taidi Josèphe po Tacite po he nọgbẹ̀ to owhe kanweko tintan whenu donù Jesu go taidi mẹhe diyin to whenuho mẹ de. Humọ, owe Wẹndagbe tọn lẹ dohia hezeheze dọ omẹ nujọnu tọn de wẹ Jesu yin, e ma yin omẹ otangblo tọn de gba. Kandai lọ lẹ na nudọnamẹ gigọ́ he họnwun lẹ gando whenue po fie nujijọ lọ lẹ wá aimẹ te po go. Di apajlẹ, Wẹndagbe-kantọ Luku slẹ togán ṣinawe—he whenuho-kantọ lẹ ko donù yinkọ yetọn lẹ go—nado do owhe he mẹ Jesu bẹ lizọnyizọn etọn jẹeji te hia.—Luku 3:1, 2, 23.

Kunnudenu he dohia dọ Jesu nọgbẹ̀ pọ́n lẹ jẹna ayidego taun. “Suhugan weyọnẹntọ lẹ tọn wẹ na yigbe dọ dawe de he yin yinyọnẹn taidi Jesu Nazalẹti tọn nọgbẹ̀ to owhe kanweko tintan whenu,” wẹ owe lọ Evidence for the Historical Jesus dọ.

KANBIỌ: Be nugbo wẹ dọ Jesu yin Jiwheyẹwhe ya?

GBLỌNDO: Lala. Jesu ma hẹn ede sọzẹn hẹ Jiwheyẹwhe pọ́n gbede. Kakatimọ, Jesu dohia whlasusu dọ emi yìdo hú Jehovah. b Di apajlẹ, Jesu dlẹnalọdo Jehovah taidi “Jiwheyẹwhe ṣie” podọ “Jiwheyẹwhe nugbo dopo kẹdẹ lọ.” (Matiu 27:46; Johanu 17:3) Mẹhe yìdo hú mẹdevo janwẹ sọgan yí hogbe enẹlẹ zan nado dọho gando mẹlọ go. Eyin azọ́nwatọ de dọho gando azọ́nmẹyimẹdotọ etọn go taidi “ogán ṣie,” e họnwun dọ e do ede hia di mẹhe yìdo hú ogán lọ.

Jesu sọ dohia dọ emi gbọnvo na Jiwheyẹwhe. To gbèdopo, Jesu dọna mẹhe diọnukunsọ aṣẹpipa etọn lẹ dọmọ: “E ko yin kinkan to Osẹ́n mìtọn mẹ dọ, ‘Nugbo wẹ kunnudide omẹ awe tọn.’ Yẹn wẹ omẹ lọ he to kunnude gando dee go, Otọ́ he do mi hlan sọ to kunnude gando go e.” (Johanu 8:17, 18) Eyin Jesu ma gbọnvo na Jehovah, naegbọn yé do yin yiylọdọ kunnudetọ awe to wefọ ehe mẹ? c

KANBIỌ: Be omẹ dagbe de poun wẹ Jesu yin ya?

GBLỌNDO: Lala. E dẹn do enẹ taun. Jesu yọnẹn dọ emi ko hẹn azọngban titengbe susu di to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wiwà mẹ. Delẹ to yé mẹ die:

● “Visunnu detọ́n dopo akàn Jiwheyẹwhe tọn.” (Johanu 3:18) Jesu yọ́n fihe e wá sọn. E ko nọgbẹ̀ na ojlẹ dindẹn whẹpo do wá yin jiji to aigba ji. “Yẹn ko jẹte sọn olọn mẹ wá,” wẹ e dọ. (Johanu 6:38) Jesu wẹ nudida tintan Jiwheyẹwhe tọn, podọ e gọalọ nado dá onú devo lẹpo. Na Jesu kẹdẹ wẹ Jiwheyẹwhe dá tlọlọ wutu, ewọ sọgan yin yiylọ po gbesisọ po dọ “Visunnu detọ́n dopo akàn Jiwheyẹwhe tọn.”—Johanu 1:3, 14; Kọlọsinu lẹ 1:15, 16.

● “Visunnu gbẹtọ tọn.” (Matiu 8:20) Whlasusu wẹ Jesu dọho gando ede go taidi “Visunnu gbẹtọ tọn” podọ hogbe ehelẹ sọawuhia whla 80 to owe Wẹndagbe tọn lẹ mẹ. Hogbe ehelẹ dohia dọ ewọ yin gbẹtọvi de, e ma yin Jiwheyẹwhe he ze agbasa gbẹtọ tọn do gba. Nawẹ Visunnu detọ́n dopo akàn Jiwheyẹwhe tọn wá yin jiji taidi gbẹtọvi de gbọn? Gbọn gbigbọ wiwe gblamẹ, Jehovah diọadana ogbẹ̀ Visunnu etọn tọn do vidọ̀ yọnnu Juvi he to alọji Malia tọn mẹ, bọ  e mọhò. Taidi kọdetọn de, Jesu yin jiji taidi mẹpipe he ma yin tindo ylando.—Matiu 1:18; Luku 1:35; Johanu 8:46.

● “Mẹplọntọ.” (Johanu 13:13) Jesu hẹn ẹn họnwun dọ azọ́n he Jiwheyẹwhe zedo alọmẹ na emi wẹ nado “to mẹplọn . . . bosọ to yẹwheho wẹndagbe” tọn dọ gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe go. (Matiu 4:23; Luku 4:43) E basi zẹẹmẹ nuhe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn yin po nuhe e na wà nado hẹn ojlo Jehovah tọn di po tọn to aliho he bọawu bosọ họnwun mẹ.—Matiu 6:9, 10.

● “Ohó lọ.” (Johanu 1:1) Jesu wẹ Hoyidọtọ Jiwheyẹwhe tọn—enẹ wẹ yindọ ewọ wẹ Jiwheyẹwhe nọ yizan nado na nudọnamẹ po anademẹ po mẹdevo lẹ. Jehovah yí Jesu zan nado lá owẹ̀n Etọn na gbẹtọvi lẹ to aigba ji.—Johanu 7:16, 17.

KANBIỌ: Be Jesu wẹ yin Mẹsia dopagbe lọ ya?

GBLỌNDO: Mọwẹ. Biblu dọ dọdai dọ Mẹsia kavi Klisti he zẹẹmẹdo “Mẹyiamisisadode” lọ na wá. Mẹhe opagbe etọn yin dido ehe na yí adà titengbe de wà to lẹndai Jehovah tọn hinhẹndi mẹ. Yọnnu Samalianu de dọna Jesu to gbèdopo dọmọ: “Yẹn yọnẹn dọ Mẹsia, mẹhe yè nọ ylọdọ Klisti lọ na wá.” Enẹgodo, Jesu dọna yọnnu lọ dọmọ: “Yẹn mẹhe to hodọna we wẹ omẹ lọ.”—Johanu 4:25, 26.

Be kunnudenu depope tin dọ Jesu wẹ Mẹsia lọ nugbonugbo ya? Onú voovo atọ̀n wẹ wleawuna kunnudenu dolido lẹ, taidi ohù alọpahomẹ tọn he nọ tin to mẹdopo gee go. Be kunnudenu lọ lẹ yin mimọ to gbẹzan Jesu tọn mẹ ya? Mì gbọ mí ni pọ́n.

● Hukan whẹndo etọn tọn. Biblu dọ dọdai dọ Mẹsia lọ na wá sọn Ablaham mẹ gbọn hukan whẹndo Davidi tọn gblamẹ. (Gẹnẹsisi 22:18; Psalm 132:11, 12) Kúnkan yé omẹ awe lẹpo tọn wẹ Jesu yin.—Matiu 1:1-16; Luku 3:23-38.

● Hẹndi dọdai lẹ tọn. Owe-wiwe Heblu tọn lẹ bẹ dọdai susu lẹ hẹn gando gbẹzan Mẹsia lọ tọn to aigba ji go, gọna nudọnamẹ gigọ́ lẹ gando jiji po okú etọn po go. Jesu hẹn dọdai lọ lẹpo di. Delẹ to yé mẹ wẹ: E yin jiji to Bẹtlẹhẹm (Mika 5:2; Luku 2:4-11), e yin yiylọ jẹgbonu sọn Egipti (Hosea 11:1; Matiu 2:15), podọ e yin hùhù ṣigba ohú etọn depope ma yin winwẹ́n (Psalm 34:20; Johanu 19:33, 36). Jesu ma sọgan ko basi tito sọgbe hẹ ninọmẹ dopodopo nado hẹn dọdai he gando Mẹsia lọ go lẹpo di gba. d

● Kunnudide Jiwheyẹwhe lọsu tọn. To jiji Jesu tọn whenu, Jiwheyẹwhe do angẹli lẹ hlan nado yì dọna lẹngbọhọtọ lẹ dọ Mẹsia lọ ko yin jiji. (Luku 2:10-14) To lizọnyizọn Jesu tọn whenu, whlasusu wẹ Jiwheyẹwhe lọsu dọho sọn olọn mẹ bo dohia dọ emi kẹalọyi Jesu. (Matiu 3:16, 17; 17:1-5) Jehovah na huhlọn Jesu nado wà azọ́njiawu susu lẹ bo gbọnmọ dali dohia yinukọn dogọ dọ Jesu wẹ yin Mẹsia lọ.—Owalọ lẹ 10:38.

 KANBIỌ: Naegbọn Jesu do jiya bo kú?

GBLỌNDO: Na Jesu ma wà ylando depope wutu, e ma jẹ dọ ni jiya. Mọjanwẹ e ma jẹ dọ ni yin whiwhè do atin go taidi sẹ́nhẹngbatọ de bo yin jijodo nado kú okú winyan tọn do niyẹn. Etomọṣo, Jesu donukun nuyiwahẹmẹ agọ̀ mọnkọtọn bo kẹalọyi i sọn ojlo mẹ wá.—Matiu 20:17-19; 1 Pita 2:21-23.

Dọdai he gando Mẹsia lọ go lẹ dohia dọ ewọ na jiya bo kú nado ṣinyọnnudo ylando mẹdevo lẹ tọn. (Isaia 53:5; Daniẹli 9:24, 26) Jesu lọsu dọ dọ emi wá nado “ze alindọn [emitọn] jo taidi ofligọ de do ota mẹsusu tọn mẹ.” (Matiu 20:28) Mẹhe do yise hia to okú avọ́sinsan tọn etọn mẹ lẹ tindo todido nado yin whinwhlẹn sọn ylando po okú po si podọ nado nọgbẹ̀ kakadoi to Paladisi mẹ to aigba ji. e—Johanu 3:16; 1 Johanu 4:9, 10.

KANBIỌ: Be mí sọgan kudeji dọ Jesu yin finfọnsọnku nugbonugbo ya?

GBLỌNDO: Mọwẹ. Jesu donukun dọ emi na yin finfọnsọnku. (Matiu 16:21) Ṣigba, nujọnu wẹ e yin nado hẹn do ayiha mẹ dọ Jesu ma dọ dọ emi na yin finfọnsọnku gbọn huhlọn jọwamọ tọn dali gba, mọjanwẹ Biblu kantọ lẹ ma dọ mọ do niyẹn. E na vẹawu nado yí linlẹn enẹ sè. Kakatimọ, Biblu dọmọ: “Jiwheyẹwhe fọ́n ẹn sọnku gbọn okàn okú tọn túntún dali.” (Owalọ lẹ 2:24) Eyin mí yise dọ Jiwheyẹwhe tin podọ ewọ wẹ Didatọ onú lẹpo tọn, be mí tindo whẹwhinwhẹ́n lẹpo nado yise dọ e penugo nado fọ́n Visunnu etọn sọnku.—Heblu lẹ 3:4.

Be whẹwhinwhẹ́n dolido tin dọ Jesu yin finfọnsọnku ya? Pọ́n kunnudenu he bọdego lẹ.

● Kunnudenu yinukundomọ. Nudi owhe 22 to okú Jesu tọn godo, apọsteli Paulu wlan dọ kunnudetọ he hugan 500 wẹ yí nukun do mọ Jesu he yin finfọnsọnku lọ podọ suhugan yetọn gbẹ́ pò to ogbẹ̀ kakajẹ whenue Paulu to wekan. (1 Kọlintinu lẹ 15:6) Kunnudide mẹdopo kavi awe tọn sọgan yin gbigbẹdai, ṣigba mẹnu wẹ sọgan gbẹ́ kunnudide gbẹtọ 500 he yí nukun do mọ nujijọ lọ tọn lẹ dai?

● Kunnudetọ dejidego lẹ. Devi dowhenu Jesu tọn lẹ, yèdọ mẹhe tin to otẹn dagbe mẹ hugan nado yọ́n nuhe jọ na taun tọn lẹ, yí adọgbigbo do lá dọ Jesu ko yin finfọnsọnku. (Owalọ lẹ 2:29-32; 3:13-15) Na nugbo tọn, yé mọdọ dandannu wẹ e yin na Klistiani lẹ nado tindo yise to fọnsọnku etọn mẹ. (1 Kọlintinu lẹ 15:12-19) Devi enẹlẹ tlẹ jlo nado kú kakati nado mọ́n yise yetọn to Jesu mẹ. (Owalọ lẹ 7:51-60; 12:1, 2) Be hiẹ yọ́n mẹdepope he na jlo nado kú do nuhe e yọnẹn dọ e ma yin nugbo tamẹ ya?

Mí ko gbadopọnna gblọndo he Biblu na na kanbiọ titengbe ṣidopo gando Jesu go. Gblọndo enẹlẹ do mẹhe Jesu yin hia mí hezeheze. Ṣigba, be gblọndo enẹlẹ yin nujọnu nugbonugbo ya? To hogbe devo mẹ, be nuhe a de nado yise gando Jesu go sọgan yinuwado jiwe ya?

[Nudọnamẹ odò tọn]