Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Jezú Kristu Itambuijilu ia Ibhuidisu Ietu

Jezú Kristu Itambuijilu ia Ibhuidisu Ietu

Jezú Kristu Itambuijilu ia Ibhuidisu Ietu

‘O athu a mu zuela kuma eme nanhi?’—LUKA 9:18.

JEZÚ ua bhange o kibhuidisu kiki ku maxibulu mê mukonda uejidile kuila athu akexile ni phata iavulu ia lungu ni muéne. Maji athu ka tokalele ku kala ni phata. Jezú ka kexile mu di sueka bhu pholo dia athu. Mu veji dia kiki, muéne ua kexile mu zuela ni athu mu jisanzala ni mu jimbanza jâ. Muéne ua kexile mu boka ku athu oso, mukonda ua mesene kuila athu ejiia o kidi kia lungu ni muéne.—Luka 8:1.

O kidi kia lungu ni Jezú, tu tena ku ki mona mu izuelu iê ni mu ima ia kexile mu bhanga, i tu sanga mu madivulu a uana a Bibidia.—Matesu, Marku, Luka, ni Nzuá. O maka mu madivulu enhá, a tu bhana o itambuijilu ia ibhuidisu ietu ia lungu ni Jezú. *Nzuá 17:17.

KIBUIDISU: O kuila Jezú uexile muthu ua kidi?

KITAMBUIJILU: Kiene. Muthu ua kidi, mukonda o akua misoso, kala Josefo, ni Tacitos ku hama ia dianga, a tange kuila Jezú ua kexile muene ku muenhu. O madivulu a uana a Bibidia, a tanga o muenhu ua Jezú, amba kuila Jezú uexile muthu ua kidi. A tanga o kididi, ni ima ia bhiti ni kithangana. Mu kifika, mu divulu dia soneka Luka, di tanga sambuadi dia jisobha ja kexile mu tumina—o majina mâ a a tumbula ku jingijiie—phala ku tanga o muvu ua mateka Jezú o ukunji uê.—Luka 3:1, 2, 23.

Saí kima ki tu xikinisa kuila Jezú muthu ua kidi. O divulu, Evidência da História de Jesus, dizuela: “O jingijiie a xikina kuila o muthu a mu ixana Jezú dia Nazalé ua kexile ku hama ia dianga mu ixi.”

KIBHUIDISU: O kuila Jezú muene Nzambi?

KITAMBUIJILU: Kana. Jezú nuka uambe kuila muéne ua sokela ni Nzambi. Jezú ua londekesa mu ithangana ioso kuila muéne uexile dixibulu dia Jihova. * Mu kifika, Jezú uambe kua Jihova kuila, “Nzambi iami” mba “Nzambi ia kidi imoxi-èlele.” (Matesu 27:46; Nzuá 17:3) Dixibulu ngó u tena kuzuela kiki, ku muthu u mu tuma. O mukalakadi uamba kuila, “iú o xefe iami,” ua mu londekesa kuila o xefe iê, uala kota, muéne ndenge.

Jezú ua londekesa kuila muéne ni Nzambi, ki muthu umoxi. Saí kizuua Jezú uambela athu akexile mu xonguena o ungana uê: “Kiene ki ambe mu Kitumu kienu, exi: Mbangi jiiadi, se ji zuela kiene kimoxi, umbangi uâ ua kidi. Eme ngi mbangi iami eme-muène, o Tata ua ngi tumu ue mbangi iami.” (Nzuá 8:17, 18) Jezú ki muthu umoxi ni Jihova. Kiebhi kieji ku a xikina kuila mbangi jiiadi? *

KIBHUIDISU: O kuila Jezú uexile ngó muthu uambote?

KITAMBUIJILU: Kana. Muéne kexile ngó muthu uambote. Jezú uejidile kuila muéne ua kexile ni kikalakalu kionene phala ku kumbidila o vondadi ia Nzambi. Kala ki tua-nda mona:

“Mona umoxi-èlele ua Nzambi.” (Nzuá 3:18) Jezú uejidile kua tundile. Muéne ua kexile kiá ku muenhu ande dia kuíza mu ixi. Muéne uambe: “Eme nga tuluka [ku] diulu.” (Nzuá 6:38) Jezú muene a dianga ku mu bhanga kua Nzambi, muéne ua kuatekesa Nzambi ku bhanga o ima ia mukuá. Mukonda muéne ngó a mu bhange kua Nzambi ubheka uê, a tokala mu ixana, “Mona umoxi-èlele ua Nzambi.”—Nzuá 1:3, 14; Kolose 1:15, 16.

“Mon’a Muthu.” (Matesu 8:20) Jezú uambe veji javulu kuila muéne, uexile “o Mona Muthu,” o kizuelu kiki, ki moneka 800 ia ji veji mu madivulu a Matesu, Marku, Luka, ni Nzuá. O kizuelu kiki kilondekesa kuila muéne uexile muthu, ki Nzambi ua kituka muthu. Kiebhi o Mon’a umoxi-élele ua Nzambi kia mu vuala mu xitu? Bhu kaxi ka nzumbi ikôla, Jihova ua te o muenhu ua mon’ê mu mala dia muzeletete Madiia mukua Judeia, iu uemita. Mukonda dia kiki, Jezú a mu vuala sé kituxi.—Matesu 1:18; Luka 1:35; Nzuá 8:46.

“Mesene.(Nzuá 13:13) Jezú ua londekesa kuila o kikalakalu kia mu bhanene Nzambi kia “kulonga . . . ni kuta Maka” ma utuminu ua Nzambi. (Matesu 4:23; Luka 4:43) Muéne ua longo se o Utuminu ua Nzambi ihi, ni ihi ia-nda bhanga phala ku kumbidila o vondadi ia Jihova.—Matesu 6:9, 10.

‘O njimbu.’ (Nzuá 1:1) Jezú uexile o mukunji ua Nzambi—kilombolola muthu a mu tuma kua Nzambi ku tula njimbu, mba ku longa akuâ. Jihova ua tumina Jezú ku tudila o njimbu Iê ku athu mu ixi.—Nzuá 7:16, 17.

KIBHUIDISU: O kuila Jezú uexile o Mexiia a mu kanene?

KITAMBUIJILU: O ikanenu ia Bibidia ia londekesa kuila kueji kuíza Mexiia, mba Kristu, kilombolola “Muthu a mu Undu.” O muthu iú, ueji kala ni kikalakalu kiavulu phala ku kumbidila o vondadi ia Jihova. Saí kizuua, muhatu mukua Samádia uambela Jezú: ‘Ngejiia kuma Mexiia ió a mu ixana Kristu, ua-nda kuíza.’ Kuala Jezú: ‘Eme-muéne ngi Kristu, nga mu zuela ni eie.’—Nzuá 4:25, 26.

O kuila saí kima kilondekesa kuila Jezú muéne o Mexiia? Ima itatu i tu londekesa kuila muéne o Mexiia, kála o mixinda ia mulembu ua lukuaku lua kadilu u tokala ngó ku muthu umoxi. O mixinda ia Jezú ihi? Tu di longe:

O muiji uê. O Bibidia ia kanena kuila o Mexiia ueji tunda ku muiji ua Mbalahamu bhu kaxi ka Davidi. (Dimatekenu 22:18; Jisálamu 132:11, 12) Jezú ua tundu muene ku mbutu ia athu kiiadi kiki—Matesu 1:1-16; Luka 3:23-38.

Ua kumbidila o Ikanenu. Mu Bibidia mu kikutu kiobhe, tu sanga-mu ikanenu iavulu ia dikumbidila ku muenhu ua Mexiia kia kexile mu ixi, tundé kia mu vuala katé mu kufuá kuê. Jezú ua kumbidila o ikanenu ioso. Kala o ku mu vualela mu ixi ia Beleme (Mikeia 5:2; Luka 2:4-11) a mu ixana mu Ijitu (Hozeia 11:1; Matesu 2:15) a mu jibha, maji ka mu bukula kifuba (Jisálamu 34:20; Nzuá 19:33, 36). Ki ku kexile dingi ukexilu uéngi phala Jezú ku kumbidila o ikanenu ia lungu ni Mexiia. *

O umbangi ua Nzambi. Kioso kia vuala Jezú, Nzambi ua tumikisa anju phala ku tangela o abhidi, kuila o Mexiia a mu vuala. (Luka 2:10-14) Mu ukunji ua Jezú mu ixi, Nzambi ua zuela veji javulu tundé ku diulu, phala kulondekesa kuila ua zolele kiavulu Jezú. (Matesu 3:16, 17; 17:1-5) Jihova ua bhana kutena kua Jezú phala ku bhanga madiuanu, kiki kia londekesa kuila Jezú uexile muene o Mexiia.—Ikalakalu 10:38.

KIBHUIDISU: Mukonda diahi Jezú ua tale hadi iu uafú?

KITAMBUIJILU: Jezú uexile muthu sé kituxi, ka tokalele ku tala hadi. Né muene ku mu phaphela ku taka kála kifumbe, ni kufuá kua jisonhi. Jezú uejidile kuila ueji bhita mu jiphaxi jiji, maji ua kexile polondo.—Matesu 20:17-19; 1 Phetele 2:21-23.

O ikanenu ia lungu ni Mexiia iambele kuila o Mexiia ueji tala hadi ni kufuá phala ku bhulula athu ku ituxi. (Izaia 53:5; Daniiele 9:24, 26) Jezú uambe kuila muéne uéza ‘ku bhana o muenhu uê mu kukula o mundu.’ (Matesu 20:28) Oso a dielela mu kufuá kuê, a kingila ku a bhulula ku ituxi ni mu kufuá, ni ku tambula o muenhu ua kalelaku mu Palaízu mu ixi. *Nzuá 3:16; 1 Nzuá 4:9, 10.

KIBHUIDISU: O kuila tu tena ku xikina kuila Jezú a mu fukununa k’alunga?

KITAMBUIJILU: Jezú ua dielele kuila eji mu fukununa k’alunga. (Matesu 16:21) Maji tua tokala kuijiia kuila né Jezú, né o asoneki a Bibidia, ambe kuila muéne ueji fukunuka mu nguzu iê. Kiki keji ki xikina. Mukonda o Bibidia izuela: “Nzambi-phe ua mu fukununa; misusu ia kalunga.” (Ikalakalu 2:24) Se tua xikina kuila kuene Nzambi ua bhanga ima ioso, tua tokala ué ku xikina kuila muéne ua fukununa Mon’ê k’alunga.—Jihebeleu 3:4.

O kuila tuejiia ima i tu xikanesa kuila Jezú a mu fukununa? Tu di longe.

O umbangi ua bhana athu a mono o difukunukinu. Kua bhitile kia 22 a mivu tundé kia fuile Jezú, o poxolo Phaulu ua soneka kuila, 500 ja athu ndenge, a mono o difukunukinu dia Jezú, kuila athu avulu akexile hanji ku muenhu kioso kia soneka Phaulu o izuelu íii. (1 Kolindo 15:6) Se o umbangi iú a u bhana ku muthu umoxi mba athu kiiadi, nange ka a xikina, maji nanhi u tena ku dituna o umbangi ua 500 ja athu?

Jimbangi ja kidi. O maxibulu a dianga a Jezú—ene ngó ejidile kuila Jezú a mu fukununa muene—sé uôma, ene a tangela athu oso kuila Jezú ua fukunuka. (Ikalakalu 2:29-32; 3:13-15) Ene ejidile kuila o ku xikana mu difukunukinu kima kia tokalele phala kulondekesa o kixikinu kia Kidistá. (1 Kolindo 15:12-19) O maxibulu akexile polondo phala ku bhana o mienhu iâ mu veji dia ku dituna o kixikanu kiâ, kua Jezú. (Ikalakalu 7:51-60; 12:1, 2) O kuila uejiia muthu u xikana kufuá mu kima kiejiia kuila makutu?

Tua di longo itambuijilu isamanu ia Bibidia ia lungu ni Jezú. O itambuijilu íii i tu longa o kidi kia lungu ni Jezú. O kuila tua tokala muene kuijiia o itambuijilu? O kuila u tena ku mona kuila o milongi i ua xikina ki i difu ni i ua di longo mu milongi ia lungu ni Jezú?

[Tanga mu luji]

^ kax. 4 Phala kuijiia dingi kiebhi o milongi ia Bibidia ki i difu ni ilongesu ia makutu ia lungu ni Jezú, tanga o maka, mu phutu exi: “Evangelhos Apócrifos—Esconde Verdades Sobre Jesus?” mu jimbandu ja 18-19.

^ kax. 9 Mu Bibidia o dijina dia Nzambi, Jihova.

^ kax. 10 Phala kuijiia dingi o maka enhá, tanga o mbandu iambe: “Conversando com Vizinho—Será que Jesus é Deus?” mu jimbandu ja 20-22, mu phutu.

^ kax. 21 Phala kuijiia o ikanenu ia dikumbidila kua Jezú, tanga o divulu Mu Kidi Ihi i Longa o Bibidia? mu mbandu ua 200.

^ kax. 25 Phala kuijiia dingi o valolo ia kufuá kua Jezú, tanga o kibatulu 5 kia divulu, Mu Kidi Ihi i Longa o Bibidia?