Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Malwihu Itwehulaña Hadi Yesu Kristu Anakulewi

Malwihu Itwehulaña Hadi Yesu Kristu Anakulewi

Malwihu Itwehulaña Hadi Yesu Kristu Anakulewi

“Mazaza elaña nawu yaminyi?”—LUKA 9:18.

YESU wayihwili atumbanji twindi ilu lwihu muloña welukili nindi antu adiña nayitoñojoka yashiyashana hadi yena. Ilaña hiyateleleli kuluwankanaku. Yesu hadiña nakuswamujoka antu nikujinda yuma yelileñayuku. Ilaña wahanjekeleña nawantu hatooka munyikala yawu nimunyisumba. Washimwinineña nikutañisha hatooka muloña wakeñeleña antu eluki nsañu yalala hadi yena.—Luka 8:1.

Tunateli kwiluka nsañu yalala yahosha hadi Yesu kuhitila muyuma yakoñeliyi nimazu ahosheliyi, asonekawu muNsañu Yayiwahi yiwana yamuBayibolu, Matewu, Maku, Luka niYowanu. Ñakwilu yamalwihu ehulañawu hadi Yesu yekala muniyi nsañu yonenawu yasonekawu. *Yowanu 17:17.

LWIHU: Komana chalala Yesu wadiñaku hanyaka?

ÑAKWILU: Eña. Akwakusoneka nsañu yanyaka kushilahu Josephus niTacitus amuyaaka nkulakaji yakusambila, ashimuna nawu Yesu wadiñaku hanyaka. Sweje-e dinu Nsañu Yayiwahi yashimunaña chikupu nawu Yesu wadiñi muntu walala bayi neyi muntu wakulumbishaku. Nyikanda yeniyi yashimuna jiika mpinji nimaluña kwamwekeneni yuma yasonekawu. Chakutalilahu, nsoneki waNsañu Yayiwahi Luka watena anyuuli atanu nayedi nawa majina awu ayishimuna nikudi akwakusoneka nsañu yanyaka kulonda ashimuni chaaka chatachikiliyi Yesu mudimu windi wakushimwina.—Luka 3:1, 2, 23.

Wunsahu wakwila nawu Yesu wadiñaku hanyaka walala. Mukanda wumu wahosha nawu, “Antu amavulu adiza chikupu eteja nawu muntu wejina daYesu wakuNazareta wadiñaku muyaaka nkulakaji yakusambila.”—Evidence for the Historical Jesus.

LWIHU: Komana Yesu hiNzambi?

ÑAKWILU: Inehi. Yesu hadimweni nindi wesekana naNzambuku. Kwambukaku, Yesu wahosheli kakavulu nindi amubadika kudi Yehova. * Chakutalilahu, Yesu wamuteneni Yehova nindi ‘Nzambi yami’ ‘niNzambi walala wumu hohu.’ (Matewu 27:46; Yowanu 17:3) Muntu wakehelamu hohu diyi wunateli kuzatisha nhoshelu yamuchidiwu hakutena mukwawu. Mukwamudimu watenaña muntu wamwiñija mudimu nindi “mukulumpi wami” hela “kapitawu” wadimonaña nindi amubadika kudi mukulumpi.

Yesu washimwini cheñi nindi wadiña wambukaku naNzambi. Mpinji yimu Yesu wayilejeli akwankunyi adiwileña ñovu jindi nindi: “Hela munshimbi jenu anasoneki nawu, Wunsahu wawantu ayedi walala. Ami nadishimunaña ami aweni, niTata wantemesheli hakunshimuna wunsahu.” (Yowanu 8:17, 18) Yesu wambukaku chikupu naYehova. Munjilanyi munateleluwu kuyimona nawu hiyayinsahu ayedi? *

LWIHU: Komana Yesu wadiñi muntu wamuwahi hohu?

ÑAKWILU: Inehi. Hadiña muntu wamuwahi hohuku. Yesu welukili nindi wazatileña nyidimu yayivulu yalema hakwila mwaya muchima waNzambi. Iyi diyi nyidimu yantesha yazatiliyi:

‘Mwana kaNzambi wasemuka kankawindi.’ (Yowanu 3:18) Yesu welukili kwafuminiyi. Wadiña kwoku henohu kanda yavwaliki hamaseki. Wahosheli nindi, ‘Nasulukili mwiwulu.’ (Yowanu 6:38) Yesu diyi asambililuwu kuleña kudi Nzambi nawa wamukwashiluku kuleña yuma yikwawu yejima. Chineli diyi hohu yaleñeluwu kudi Nzambi, Yesu ateleleli kumutena nawu ‘Mwana kaNzambi wasemuka kankawindi.’—Yowanu 1:3, 14; Akolosi 1:15, 16.

‘Mwana kamuntu.’ (Matewu 8:20) Yesu waditeneneña kapampa kakavulu nindi “Mwana kamuntu,” iyi nhoshelu yamwekanaña mapampa kwakwihi na 80 munyikanda yaNsañu Yayiwahi. Iyi nhoshelu yamwekeshaña nawu wadiña muntu chikupu bayi neyi wadiñi Nzambi mumujimba wawuntuku. Indi Mwana kaNzambi wasemuka kankawindi wavwalikili ñahi nakwikala muntu? Yehova wazatishili spiritu yajila nakutuntulula wumi waMwanindi mwivumu dakaYudeya nakuleñela Mariya wabulahu dehi kuhumañana neyala kubaaba ivumu. Dichi Yesu wavwalikili chakubula nshidi nawa wawanina.—Matewu 1:18; Luka 1:35; Yowanu 8:46.

‘Ntañishi.’ (Yowanu 13:13) Yesu wamwekesheli hatooka nindi mudimu wamwinkeliyi Nzambi wadiña ‘wakutañisha . . . nikushimwina nsañu yayiwahi’ yaWanta waNzambi. (Matewu 4:23; Luka 4:43) Walumbulwileña chatiyakana nawa munjila yapela chekala Wanta waNzambi nimudimu wukazata wanta hakushikija yuma yafuukulayi Yehova.—Matewu 6:9, 10.

‘Izu.’ (Yowanu 1:1) Yesu wakalakeleña neyi Mukwakumuhoshelaku Nzambi, diyi njila yazatishileñayi Nzambi hakushimuna nsañu nikuhana nshimbi kudi antu amakwawu. Yehova wamuzatishili Yesu hakushimuna Mazwindi kudi antu hamaseki.—Yowanu 7:16, 17.

LWIHU: Komana Yesu wadiña Mesiya akaninuwu?

ÑAKWILU: Eña. Wuprofwetu wamuBayibolu washimwineñahu dehi kwinza kwaMesiya hela Kristu, chaya mukwila nawu ‘Wawayishewa.’ Iwu Wakaninuwu wakazata mudimu walema hakushikija nkeñelu yaYehova. Hampinji yimu mumbanda kaSamariya wamulejeli Yesu nindi: “Neluki nami Mesiya, diyi atenawu nawu Kristu, wakenza.” Yesu wamulejeli hatooka nindi: “Diyi ami nidi nakuhosha naneyi.”—Yowanu 4:25, 26.

Kuduhu wunsahu wamwekeshaña nawu chalala Yesu wadiña Mesiya? Kudi wunsahu wusatu wamwekeshaña chikupu nawu diyi, neyi chochamwekanaña munu wamuntu neyi nafwachiki hachipapilu hiwadifwanaña namunu wamuntu wacheñuku, iwu wunsahu washimunaña muntu wumu. Komana iwu wunsahu wesekana nawunsahu waYesu? Shinshikenu iwu wunsahu:

Chikota chindi. Bayibolu yashimwinañahu dehi nawu Mesiya wukafuma kumutaña waAbarahama kuhitila muchikota chaDavidi. (Kutachika 22:18; Masamu 132:11, 12) Yesu wadiña wakumutaña waAbarahama niDavidi.—Matewu 1:1-16; Luka 3:23-38.

Wuprofwetu washikijeweli. Munyikanda yachiHeberu mwekala wuprofwetu wawuvulu wahosha hachihandilu chaMesiya chahamaseki, kushilahu ninsañu yakuvwalika nikufwa kwindi. Yesu washikijili wuprofwetu wejima. Hakachi kawuprofwetu weniwu: Wavwalikilili muBetelemi (Mika 5:2; Luka 2:4-11), amutambikili kufuma muEjipitu (Hoseya 11:1; Matewu 2:15), amujahili chakadi kukotola mafwahindi (Masamu 34:20; Yowanu 19:33, 36). Yesu hadi kutwesha kubalumuna yuma muchihandilu chindi kulonda yesekani nayuma yakeñekeleña hakushikija wuprofwetu wawuMesiya wejimaku. *

Wunsahu waNzambi. Hampinji yavwalikiliyi Yesu, Nzambi watemesheli añelu kuya nakuleja atubiña nawu Mesiya navwaliki. (Luka 2:10-14) Hampinji yazatileñayi Yesu mudimu windi wakushimwina, Nzambi wahosheli kufuma mwiwulu mapampa kakavulu nindi wamutiyaña Yesu kuwaha. (Matewu 3:16, 17; 17:1-5) Yehova wamwinkeli Yesu ñovu yakukoña yihayamisha yañovu yamwekesheleña nawu Yesu wadiña Mesiya.—Yililu 10:38.

LWIHU: Muloñadi Yesu chakabakeneniyi nikufwa?

ÑAKWILU: Chineli Yesu wadiña muntu wawanina hateleleli kukabakanaku. Nawa hiyateleleli kumupopela hamutondu neyi mbaji nakumuleka kulonda afwi munjila yakumutiyisha nsonyuku. Ilaña Yesu welukili nindi akumukabisha muniyi njila nawa wetejeli.—Matewu 20:17-19; 1 Petulu 2:21-23.

Wuprofwetu wawuMesiya washimwineñahu dehi nawu Mesiya wakakabakana nikufwa kulonda kubuta nshidi yawantu. (Isaya 53:5; Danyeli 9:24, 26) Yesu yomweni wahosheli nindi wenjili ‘nakuhana wumi windi wakukuula nachu antu amavulu.’ (Matewu 20:28) Antu akuhwelela mulambu windi wakukuula nachu akweti kuchiñeja kwakuyamwina kunshidi nikukufwa nawa akashakama haya nyaka muParadisa hamaseki. *Yowanu 3:16; 1 Yowanu 4:9, 10.

LWIHU: Komana twatela kukuhwelela chikupu netu Yesu amusañwili mudi afu?

ÑAKWILU: Eña. Yesu wakuhweleleli chikupu nindi akamusañula mudi afu. Hela chochu, chalema kwiluka netu chili Yesu hela ansoneki aBayibolu hiyahosheli nawu wukasañuka mudi afu yomweninduku. Hitwatela kukuhwelela yitoñojoka yamuchidiwuku. Ilaña Bayibolu yahosha nawu: “Nzambi chanamusubuliyi mumakabi akufwa, hakumusañula.” (Yililu 2:24) Neyi tweteja netu Nzambi wekala kwoku nawa netu hiNleñi wayuma yejima, dichi twatela kukuhwelela netu nateli kumusañula Mwanindi mudi afu.—Aheberu 3:4.

Kuduhu wunsahu wutwatela kukuhwelela wamwekeshaña nawu Yesu amusañwili? Shinshikenu iwu wunsahu wunalondeluhu:

Wunsahu wawayinsahu amweni namesu. Mwahitili yaaka kwakwihi na 22 kufuma hafwiliyi Yesu, kapostolu Pawulu wasonekeli nindi kwadiña ayinsahu amweni namesu akubadika 500, amumweni Yesu asañwiluwu nawa nindi amavulu adiña amomi hampinji yasonekeleñayi Pawulu iyi nsañu. (1 Akorinda 15:6) Antu anateli kukaana wunsahu wawayinsahu ayedi hela wumu, hanu hinyi wunateli kukaana wunsahu wawantu 500 amweni namesu?

Ayinsahu alala. Atumbanji aYesu akusambila, elukili chiwahi yuma yamwekeni ashimwinini chakadi woma nawu Yesu amusañwili. (Yililu 2:29-32; 3:13-15) Kafwampi, akuhweleleli nawu kusañuka kwaYesu hichuma chalema chakuhwelelawu akwaKristu. (1 Akorinda 15:12-19) Ana atumbanji atondeluhu kufwa kubadika kuleka kumukuhwelela Yesu. (Yililu 7:51-60; 12:1, 2) Kwosi muntu wunateli kwiteja kufwa hachuma chelukayi nindi chakutwamba.

Tunahanjeki hañakwilu yamuBayibolu yitanu nayimu hamalwihu alema ahosha hadi Yesu. Iyi ñakwilu yinatuleji hatooka to-o chekalayi Yesu. Hanu dinu chalema kwiluka ñakwilu? Tuhoshi netu, komana chalema kutonda yuma yimwakuhwelela hadi Yesu?

[Tumazu twaheshina]

^ Talenu chibaaba chinakuhosha hachaambu chekala haNsañu Yayiwahi yamuBayibolu nanyikanda yakutwamba yahosha hadi Yesu, chinakwila nawu “Kuduhu Nsañu Yayiwahi Yikwawu Mwekala Nsañu Yalala Yakujinda Yahosha Hadi Yesu?” hamafu 18-19.

^ Kwesekeja naBayibolu Yehova didu ijina daNzambi.

^ Neyi munakukeña nsañu yikwawu yinashimunuwu chikupu, talenu chibaaba chinakwila nawu “Kuhanjeka naMwiniitala—Komana Yesu hiNzambi?” hamafu 20-22.

^ Talenu hefu 200 mumukanda wunakwila nawu Chumanyi Chacheni Chatañishaña Bayibolu? hadi ndandanda yawuprofwetu wukwawu washikijeweli hadi Yesu.

^ Neyi munakukeña nsañu yikwawu yahosha hefutu danyiloña dakufwa kwaYesu, talenu kapetulu 5 mumukanda waChumanyi Chacheni Chatañishaña Bayibolu?