Yesu Kristo​—Dwoko mag Penjo ma Wajobedogo

“Ji wacho ni an e ng’a?”​—LUKA 9:18.

YESU nopenjo jopuonjrene penjono nikech nong’eyo ni ji ne nigi paro mopogore opogore kuome. Kata kamano, ne gichochni nono. Yesu ne ok en ng’at modak kar kende, matimo gike ling’ ling’. Kar mano, ne okikore gi ji ayanga e gwenge koda e taonde. Nolendo kendo puonjo e lela nikech nodwaro ni ji ong’e adiera e wiye.—Luka 8:1.

Adiera e wi Yesu nyalo ng’ere kuom weche koda timbene, ma gin weche mondik e Injili mag Muma mayudore e buge ang’wen—Mathayo, Mariko, Luka, kod Johana. Magi e buge ma wabiro tiyogo e chiwo dwoko ma ji penjo kuom Yesu. *—Johana 17:17.

PENJO: Be en adier ni Yesu nodak e pinyka?

DWOKO: Ee. Jondik histori kaka Josephus kod Tacitus ma  ne odak e senchari mokwongo, wuoyo kuom Yesu kaka ng’at ma ne odak e piny adier. To e wi mano, buge mag Injili bende nyiso maonge kiawa ni Yesu ne en jal masie, to ok mana ng’at mochuog achuoga. Bugego nyiso weche sie achiel kachiel kuom kinde koda kama gimoro ne timoree. Kuom ranyisi, mondo Luka ma nondiko bug Injili onyis higa sie ma Yesu nochakoe tije mar lendo, owuoyo kuom joloch moko abiriyo ma nyingegi bende yudore e buge mag histori.—Luka 3:1, 2, 23.

Gik manyiso ni adier Yesu nodak e pinyka nenore maler. Kaluwore gi buk miluongo ni Evidence for the Historical Jesus, “josomo mang’eny oyie ni ng’at miluongo ni Yesu ma Ja-Nazareth nodak e pinyka e kinde Jokristo mokwongo.”

PENJO: Be Yesu owuon e Nyasaye?

DWOKO: Ooyo. Onge kinde kata achiel ma Yesu ne okaworee ni orom gi Nyasaye. Kar mano, Yesu nonyiso nyadinwoya ni ne en e bwo Jehova. * Kuom ranyisi, Yesu noluongo Jehova ni ‘Nyasacha’ kendo ni ‘Nyasaye makende maradier.’ (Mathayo 27:46; Johana 17:3) Mana ng’at manie bwo ng’at machielo ema nyalo tiyo gi wechego. Jatich maluongo jal mondike tich ni “jatenda” kata ni “jal mochung’ ne tich” nyiso maler ni otiyo e bwo ng’ato.

Yesu bende nonyiso ni ne opogore gi Nyasaye. Kinde moro Yesu nowacho ne joma ne ng’ang’ kode niya: “E Chiku nondiki ni, wach ji ariyo en adier. An e manyiso kuoma awuon, kendo Wuoro ma noora bende nyiso kuoma.” (Johana 8:17, 18) Nyaka bed ni Yesu en ng’at mopogore gi Jehova. Ka ok kamano, ere kaka dikwan-gi kaka joneno ariyo? *

PENJO: Be Yesu ne en mana ng’at moro maber?

DWOKO: Kata obedo ni ne en ng’at maber, nong’eyo ni ne nitie migepe madongo ma ne onego ochop e timo dwaro mar Nyasaye. Maluwogi gin mana manok kuom migepego:

● “Wuowi ma miderma mar Nyasaye.” (Johana 3:18) Yesu nong’eyo kama noae. Ngimane nochakore chon ahinya kata kane pok onyuole e pinyka. Nowacho ni: “Nalor a e polo.” (Johana 6:38) Yesu ne en chwech mokwongo mar Nyasaye kendo nokonyo e chweyo gik mamoko duto. Nimar Yesu kende ema Nyasaye nochweyo achiel kachiel, ne inyalo luonge gadier ni “wuowi ma miderma mar Nyasaye.”—Johana 1:3, 14; Jo Kolosai 1:15, 16.

● “Wuod dhano.” (Mathayo 8:20) Yesu noluongore nyading’eny ni “Wuod dhano,” to wachno yudore chiegni nyadi 80 e buge Injili. Wechego nyiso ni ne en dhano chuth, to ok Nyasaye mokawo kit dhano. Ere kaka notimore monyuol Wuowi ma miderma mar Nyasaye kaka dhano? Kokalo kuom roho maler, Jehova nodaro ngima Wuode motero ei Mariam, nyar Jo-Yahudi mapok nong’eyo  dichwo, momiyo omako ich. Nikech mano, ne onyuol Yesu ka en ng’at makare chuth maonge richo.—Mathayo 1:18; Luka 1:35; Johana 8:46.

● “Japuonj.” (Johana 13:13) Yesu noketo maler ni tich ma Nyasaye ne omiye ne en ‘puonjo kendo yalo wach maber’ mar Pinyruodh Nyasaye. (Mathayo 4:23; Luka 4:43) Yesu nolero e yo malong’o kendo mawinjore maler gima Pinyruodh Nyasaye en, koda gima pinyruodhno biro timo e chopo dwaro mar Jehova.—Mathayo 6:9, 10.

● “Wach.” (Johana 1:1) Yesu ne en Jal mawuoyo e lo Nyasaye—e kowo wach Nyasaye kendo chiwo chikne. Jehova notiyo gi Yesu e chopo Wachne ne ji e piny.—Johana 7:16, 17.

PENJO: Be Yesu ema ne en Mesia manosingi?

DWOKO: Ee. Muma ne okoro biro mar Mesia kata Kristo, matiende ni “Jal Mowal.” Jal Manosingini ne dhi bedo gi migawo maduong’ e chopo dwaro mar Jehova. Chi Samaria moro nowacho ne Yesu niya: “Ang’eyo ni Mesia biro, (miluongo ni Kristo).” Kae to Yesu nowachone ayanga niya: “An mawuoyo kodi, an e en.”—Johana 4:25, 26.

Be nitie gima nyiso kuom adier ni Yesu ema ne en Mesia? Nitie weche adek manyiso maonge kiawa ni Yesu e Mesia mana kaka kit lith lwedo mokaw hulo mana wuon-go. Be Yesu chopo weche adekgo? Ng’i ane wechegi:

● Anyuolane. Muma ne okoro ni Mesia ne dhi wuok kuom Ibrahim kokalo kuom koth Daudi. (Chakruok 22:18; Zaburi 132:11, 12) Yesu ne en nyakwar ji ariyogo duto.—Mathayo 1:1-16; Luka 3:23-38.

● Weche ma nokor mosechopo. Ndiko mag Dho-Hibrania oting’o weche mang’eny ma ne okor e wi ngima Mesia ka en e piny, moriwo weche matindo tindo e wi nyuolne koda thone. Yesu nochopo wechego duto. Moko kuomgi gin: Ne onyuole Bethlehem (Mika 5:2; Luka 2:4-11), ne oluonge oa Misri (Hosea 11:1; Mathayo 2:15), kendo ne onege maok otur kata chogo achiel e dende (Zaburi 34:20; Johana 19:33, 36). Onge kaka Yesu owuon ne nyalo chiko gik moko e ngimane mondo ochop weche ma ne okor e wi Mesia. *

● Weche Nyasaye owuon. E kinde nyuol Yesu, Nyasaye nooro malaike mondo onyis jokwath ni osenyuol Mesia. (Luka 2:10-14) Kane Yesu nie piny, Nyasaye owuon nowuoyo koa e polo kowacho dinwoya ni chunye ne mor gi Yesu. (Mathayo 3:16, 17; 17:1-5) Jehova ne omiyo Yesu teko mar timo honni madongo, to mano ne medo nyiso ni Yesu ema ne en Mesia.—Tich Joote 10:38.

 PENJO: Ang’o momiyo Yesu ne nyaka sandre kendo tho?

DWOKO: Bedo ni Yesu ne onge richo, ne ok onego osandre. Bende ne ok onego ogure e yath mondo otho tho mar wich kuot mana ka ng’at marach moketho chik. Kata kamano, Yesu nong’eyo ni obiro sandore kendo ne oikore ne mano.—Mathayo 20:17-19; 1 Petro 2:21-23.

Weche ma ne okor e wi Mesia ne nyiso ni ne odhi sandore kendo tho mondo oum richo mag ji. (Isaiah 53:5; Daniel 9:24, 26) Yesu owuon nowacho ni ne obiro mondo “ochiw ngimane odok rawar ni ji mang’eny.” (Mathayo 20:28) Jogo maketo yiegi e misango mar thone man gi teko mar reso ji, nigi geno mar yudo resruok a e richo kod tho kendo dak nyaka chieng’ e Paradis e piny. *—Johana 3:16; 1 Johana 4:9, 10.

PENJO: Be wanyalo bedo gadier ni ne ochier Yesu?

DWOKO: Ee. Yesu ne ni gadier chuth ni ne idhi chiere a kuom jo motho. (Mathayo 16:21) Kata kamano, ber ng’eyo ni Yesu kata jondiko mag Muma ok nowacho ngang’ ni Yesu ne dhi chierore owuon. Mano gima ok nyal timore. Kar mano, Muma wacho niya: “Nyasaye nochiere, mogonyo rem mar tho.” (Tich Joote 2:24) Ka wayie ni Nyasaye nitie kendo ni en e Jachwech mar gik moko duto, to wanyalo yie ni ne onyalo chiero Wuode a kuom jo motho.—Jo Hibrania 3:4.

Be nitie gima nyiso ni ne ochier Yesu? Non ane weche maluwogi.

● Gima joma ne nitie nowacho. Higini madirom 22 bang’ tho Yesu, jaote Paulo nondiko ni ne nitie ji mokalo 500 ma noneno Yesu ka osechiere, kendo ni moko kuomgi ne pod ngima kinde ma Paulo ne ndikoe. (1 Jo Korintho 15:6) Ji nyalo tamore gi wach ng’ato achiel kata ji ariyo, to ng’ano manyalo tamore wach joneno 500?

● Joneno minyalo gen. Jopuonjre mokwongo mag Yesu—ma ne nigi thuolo makende mar ng’eyo gima notimore kuom adier—nowacho gi chir ni ne ochier Yesu. (Tich Joote 2:29-32; 3:13-15) Chutho chutho, ne gineno ni yie kuom chier Yesu ne en gima dwarore ahinya e yie mar Jokristo. (1 Jo Korintho 15:12-19) Jopuonjrego ne oyie kata mana tho kar kwedo yie ma ne gin-go kuom Yesu. (Tich Joote 7:51-60; 12:1, 2) Be nitie ng’at manyalo yie tho kong’eyo ni gima othoneno en miriambo?

Wasenono dwoko auchiel mag Muma e wi penjo madongo kuom Yesu. Dwokogo nyisowa maler ng’ama Yesu en. Be ng’eyo dwokogi dwarore? Kokete e yo machielo, be ng’eyo adiera e wi Yesu nyalo konyi?

[Weche moler piny]