Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Zezi Kirist Biiblã sẽn yet a zugu

A Zezi Kirist Biiblã sẽn yet a zugu

A Zezi Kirist Biiblã sẽn yet a zugu

“Nebã yetame tɩ mam yaa ãnda?”—LUK 9:18.

A ZEZI soka a karen-biisã woto, bala a ra miime tɩ nebã tara tagsg toor-toor a zugu. La nebã yaool n da segd n bãnga a sẽn yaa ned ningã. A Zezi ra pa ned sẽn da vɩ kɛɛnga, n solgd n maand a yɛlã ye. A sã n da kẽng tẽn-bedr wall tẽn-bil pʋgẽ, a nong n bee ne nebã. A ra moonda nebã koɛɛgã la a zãmsd-ba, a sẽn da rat tɩ b bãng a sẽn yaa ned ningã yĩnga.—Luk 8:1.

D sã n karem Matɩe, Mark, Luk ne Zã sɛbã sẽn be Biiblã pʋgẽ n wilgd a Zezi sẽn yeel la a maan bũmb ninsã, na n sõng-d lame tɩ d bãng a sẽn yaa ned ningã. Sɩd me, evãnzill-dãmb a naasã Wẽnnaam sẽn vẽneg tɩ b gʋlsã leokda sogsg nins nebã sẽn sokd b mens a Zezi zugã.—Zã 17:17.

SOKRE: A Zezi sɩd zĩndame bɩ?

LEOKRE: N-ye. Kʋdemd yɛl-mitbã sak n deegame t’a Zezi zĩndame. Wala makre, a Zozɛf ne a Tasit sẽn zĩnd pipi kiris-nebã wakatẽ wã goma a yelle. Sẽn yɩɩd fãa, evãnzill-dãmbã wilgdame t’a Zezi sɩd zĩndame. Bala, b sã n gomd bũmb sẽn zĩnd yelle, b wilgda a sẽn maan wakat ningã, la sẽn yɩ zĩig ningã takɩ. Wala makre, evãnzill gʋlsd a Luk sẽn na n wilg yʋʋmd ning a Zezi sẽn sɩng a koe-moonegã, a sõdga nanambs a yopoe sẽn zĩnd wakat kãng yʋya, tɩ kʋdemdã yɛl-mitb me gomd b yelle.—Luk 3:1, 2, 23.

Ned pa tõe n kɩɩs kaset nins sẽn wilgd t’a Zezi zĩndame wã ye. Sebr a yembr (Preuves de l’historicité de Jésus [ãngil.]) yeela woto: “Kʋdemd yɛl-mitbã fãa la bal sak n deegame tɩ ned n zĩnd tɩ b ra boond-a tɩ Nazarɛt rao a Zezi.”

SOKRE: A Zezi yaa Wẽnnaam mengã bɩ?

LEOKRE: Ayo. A Zezi zɩ n yeel tɩ yẽ zema Wẽnnaam ye. A wilga naoor wʋsg meng t’a Zeova * yɩɩda yẽ. A Zezi ra boonda a Zeova tɩ ‘yẽ Wẽnnaam,’ la ‘sɩd Wẽnnaam sẽn ka to.’ (Matɩe 27:46; Zã 17:3) A sẽn yeel tɩ “Wẽnnaam” la ‘sɩd Wẽnnaamã,’ yaa Wẽnnaam ning a sẽn da pʋʋsdã yell la a sẽn gomã. A Zezi sã n da yaa Wẽnnaam mengã, ned ra kae sẽn yɩɩd-a a sẽn segd n pʋʋs ye.

A Zezi wilgame me tɩ yẽ yaa toor ne Wẽnnaam. Daar a yembre, a leoka neb sẽn kɩɩs a goam n yeel woto: “A gʋlsa yãmb tõogã pʋgẽ tɩ neb a yiib kaset yaa sɩda. Mam kɩta m meng kaseto, la m Ba sẽn tʋm-a maamã me kɩta mam kaseto.” (Zã 8:17, 18) Woto wilgdame t’a Zezi sɩd yaa toor ne a Zeova. Sã n pa rẽ, b na sak n deeg tɩ yẽ ne a Ba wã yaa neb a yiib sẽn kõt kaset sɩda?

SOKRE: A Zezi yɩɩ nin-sõng bal bɩ?

LEOKRE: Ayo. A ra pa nin-sõng bal ye. A Zezi ra miime t’a tara tʋʋm wʋsg sẽn tar yõod Wẽnnaam daabã pidsg pʋgẽ. Ad makr a wãna:

“Wẽnnaam Biig sẽn ka to.” (Zã 3:18) A Zezi ra mii a sẽn yiẽ. Nand tɩ b rog-a tẽngã zugu, a reng n vɩɩmda yʋʋm ka tɛka. A meng yeela woto: “Mam ka yi [saasẽ, MN] n na n wa maan m meng ratem ye.” (Zã 6:38) A Zezi la Wẽnnaam deng n naane, t’a sõng-a n naan bũmb a taabã fãa. B ra boonda a Zezi tɩ “Wẽnnaam Biig sẽn ka to.” Woto zemsame. Bala, yaa yẽ a ye bal la Wẽnnaam naan a toore.—Zã 1:3, 14; Kolos rãmba 1:15, 16.

“Ninsaal Biiga.” (Matɩe 8:20) A Zezi boola a meng naoor wʋsg tɩ “Ninsaal Biiga.” Evãnzill-dãmbã pʋgẽ, yaa na maan naoor 80 la a bool a meng woto. Rẽ wilgdame t’a sɩd ra yaa ninsaala. A ra pa Wẽnnaam sẽn lebg wa ninsaal ye. Wãn to la Wẽnnaam Biig sẽn ka to wã wa n lebg ninsaala? A Zeova tũnuga ne a vʋʋsem sõngã, n dɩk a Biigã vɩɩm n ning a Maari sẽn da yaa zʋɩf-poak sẽn da ka mi raoã pʋgẽ, t’a rɩk pʋga. Woto kɩtame tɩ b rog a Zezi t’a pa tall yel-wẽnde, n da zems zãnga.—Matɩe 1:18; Luk 1:35; Zã 8:46.

“Karen-saamba.” (Zã 13:13) A Zezi yeela vẽeneg tɩ tʋʋmd ning Wẽnnaam sẽn da kõ yẽ wã yaa “zãms nebã,” la “moon Wẽnnaam soolem koe-noogã.” (Matɩe 4:23; Luk 4:43) A maaga a yĩng n sõng nebã tɩ b bãng Wẽnnaam Rĩungã sõma. A wilg-b-la Rĩungã sẽn na n maan bũmb nins a Zeova raabã pidsg pʋgẽ wã me.—Matɩe 6:9, 10.

“Gomdã.” (Zã 1:1) A Zezi yɩɩ Wẽnnaam koe-taasda, rat n yeel tɩ Wẽnnaam ra tũnugda ne-a n taasd kibay la a wilgd a noya. A Zeova kɩtame t’a Zezi taas ninsaalbã a koɛɛgã tẽngã zugu.—Zã 7:16, 17.

SOKRE: A Zezi la Mesi ning Wẽnnaam sẽn da yeel tɩ watame wã bɩ?

LEOKRE: N-ye. Biiblã ra pĩnd n togsame tɩ Mesi bɩ Kirist n wate. Mesi ne Kirist fãa rat n yeelame tɩ “b sẽn zae a soabã.” Nin-kãngã ra na n wa tʋma tʋʋm-kãsems a Zeova raabã pidsg pʋgẽ. Daar a yembre, Samari pag n yeel a Zezi woto: “Mam miime tɩ Mesi sẽn boond tɩ Kiristã watame.” A Zezi leok-a-la woto vẽenega: “Mam yaa yẽ soab la sẽn gomd ne foomã.”—Zã 4:25, 26.

Kaset beeme n wilgdẽ t’a Zezi n sɩd yɩ Mesi wã bɩ? Kaset bugs a tã n be n wilgd rẽ vẽenega. D sã n ges kaset kãense, d yãtame tɩ Mesi wã pa ned a to n zʋʋg a Zezi ye. Ad b kẽere:

A yaab-rãmbã. Biiblã reng n wilgame tɩ Mesi wã na n yɩɩ a Abrahaam la a Davɩɩd yagenga. (Sɩngre 22:18; Yɩɩl Sõamyã 132:11, 12) A Zezi sɩd yɩɩ nin-kãensã yagenga.—Matɩe 1:1-16; Luk 3:23-38.

Bãngr-goam nins sẽn pids a zugã. Biiblã sɛb nins b sẽn da gʋls ne hebre wã pʋgẽ, bãngr-goam wʋsg n be be n wilgd Mesi wã vɩɩm sẽn da na n yɩ to-to tẽngã zugu. Wala makre, b goma a rogmã la a kũumã yelle. Bãngr-gom-kãens fãa pidsa a Zezi zugu. Ad kẽere: A roga Betlehɛm, (Miise 5:1; Luk 2:4-11) yɩɩ bi-pugl sẽn da pa mi rao n dog-a, (Ezai 7:14; Matɩe 1:18-25) sẽn paase, b kʋ-a lame n pa kaoog a kõbr baa a yembr ye. (Yɩɩl Sõamyã 34:21; Zã 19:33, 36) Rẽ yĩnga a Zezi ra tõe n kɩt tɩ bãngr-goam nins sẽn gomd Mesi wã yellã pids a zug sɩda? *

Wẽnnaam mengã kasetã. A Zezi rogmã wakate, Wẽnnaam tʋma malɛgs tɩ b tɩ togs pe-kɩɩmb tɩ Mesi wã rogame. (Luk 2:10-14) A Zezi koe-moonegã sasa me, naoor wʋsgo, Wẽnnaam paa saasẽ n gom n wilg t’a be a Zezi poorẽ. (Matɩe 3:16, 17; 17:1-5) A Zeova kõ a Zezi tõog t’a maan yel-soalma, tɩ rẽ me wilgdẽ t’a yaa Mesi wã.—Tʋʋma 10:38.

SOKRE: Bõe yĩng t’a Zezi ra segd n nams la a ki?

LEOKRE: A Zezi sẽn da pa tar yel-wẽndã yĩnga, a ra pa segd n nams ye. Ra pa segd me tɩ b ka-a ra-luk zug wa bi-bɛɛga, n kʋ-a woto n ning-a yãnd ye. La baasgo, a Zezi ra mii rẽ tiiri, la a sakame tɩ b nams-a la b kʋ-a.—Matɩe 20:17-19; 1 Pɩɛɛr 2:21-23.

Biiblã ra pĩnd n togsame tɩ Mesi wã ra segd n wa namsame la a ki, n pak sor tɩ ãdem-biisã tõe n paam b yel-wẽnã sugri. (Ezai 53:5; Daniɛll 9:24, 26) A Zezi meng yeelame tɩ yẽ “kõ [a] vɩɩm tɩ yao neb wʋsg yĩnga.” (Matɩe 20:28) Neb nins sẽn na n tall tẽeb ne a Zezi kũumã sẽn yɩ maoongã tõe n wa paama b mens ne yel-wẽnã la kũumã, n vɩɩmd wakat sẽn kõn sa tẽngã sẽn na n lebg arzãnã zugu. *Zã 3:16; 1 Zã 4:9, 10.

SOKRE: D tõe n kɩsa sɩd t’a Zezi kũumã poore, a vʋʋgame bɩ?

LEOKRE: N-ye. A Zezi ra miime t’a kũumã poore, a na n vʋʋgame. (Matɩe 16:21) La segdame tɩ d tẽeg t’a Zezi pa yeel t’a na n vʋʋga a toore, la tɩ Biibl-gʋlsd baa a ye pa yeel woto me ye. A buudã pʋd n pa tõe ye. Biiblã yeela woto: “Wẽnnaam sãama kũum pãng n vʋʋg bãmba.” (Tʋʋma 2:24) D sã n sakame n deeg tɩ Wẽnnaam beeme la tɩ yaa yẽ la bũmba fãa Naanda, d na n kɩsa sɩd t’a tõog n vʋʋga a Bi-riblã.—Hebre dãmba 3:4.

Kaset sẽn wilgd tɩ Wẽnnaam sɩd vʋʋga a Zezi beeme bɩ? Ad makr a wãn sẽn leokd sok-kãngã:

Neb sẽn yã ne nifu. Na maan yʋʋm 22 a Zezi kũumã poore, tʋm-tʋmd a Poll yeelame tɩ sẽn yɩɩd neb 500 n yã a Zezi a vʋʋgrã poore, la tɩ b fãa la bal ra ket n vɩɩme. (1 Korẽnt dãmba 15:6) Nin-yɛng bɩ neb a yiib kaset kɩɩsg yaa nana. La ãnda n tõe n kɩɩs sẽn yɩɩd neb 500 goama?

Kaset rãmb d sẽn tõe n tẽ. A Zezi pipi karen-biisã sẽn da mi yɛlã sẽn yɩ to-to wã vẽenegã, b moona ne yẽesem t’a Zezi vʋʋgame. (Tʋʋma 2:29-32; 3:13-15) Sɩd me, b ra getame tɩ kiris-ned fãa segd n sak n deegame t’a Zezi vʋʋgame. (1 Korẽnt dãmba 15:12-19) B tẽebã yĩnga, b ra saka kũum menga. (Tʋʋma 7:51-60; 12:1, 2) Rẽ yĩnga ned na sak n ki bũmb a sẽn mi tɩ yaa ziri yĩng sɩda?

D yãa sogsg a yoob sẽn tar yõod wʋsg a Zezi zugu, la Biiblã sẽn leokd-b to-to wã. B fãa wilgda tõnd a Zezi sẽn yaa ned ningã vẽenega. La sogs-kãensã leoorã bãngr tara yõod bɩ? Rẽ yĩnga y sẽn tẽed bũmb ning a Zezi zugã pʋd n tara yõod bɩ?

[Tẽngr not rãmbã]

^ sull 9 B sẽn da wa n gʋls Biiblã sɩngrẽ wã, b wilga a pʋgẽ wã tɩ Wẽnnaam yʋ-peellã yaa a Zeova.

^ sull 21 Y sã n dat n bãng bãngr-goam a taab sẽn pids a Zezi zug bɩ y ges Biiblã sɩd yetame tɩ bõe? sebrã neng 200 wã.

^ sull 25 Y sã n dat kibay sẽn wilgd a Zezi kũumã sẽn yɩ maoongã võore, bɩ y ges Biiblã sɩd yetame tɩ bõe? sebrã sak a 5 soabã.