Okutauluka omutete

Okutauluka omutete wononthele

Jesus Kristu​—Omapulo Etu Akumbululwa

Jesus Kristu​—Omapulo Etu Akumbululwa

Jesus Kristu​—Omapulo Etu Akumbululwa

“Ovanthu vati amelie?” —LUCAS 9:18.

JESUS walingile epulo olio ovalongwa vae mokonda ankho utyii okuti ovanthu vena omalusoke elikalaila konthele yae. Mahi, ankho kavesukisile okunguanguana. Jesus ankho kalingi ovilinga viae tyaholama kovanthu. Anthi, ankho ukala kumwe novanthu momapundaumbo avo no pomaumbo. Ankho wivisa nokulongesa mounyingi mokonda ankho uhanda ovanthu vanoñgonoke otyili konthele yae.—Lucas 8:1.

Otyili konthele ya Jesus tyipondola okutalelwa konondaka mbae netyi alinga, tyahonekwa mono Evandyeliu ononkhuana Mbombimbiliya—Mateus, Marcos, Lucas, na João. Omikanda ovio viatumwa okuhonekwa na Huku vikumbulula nawa omapulo etu konthele ya Jesus.—João 17:17.

EPULO: Okuti tyilityili Jesus wakaleleko umwe?

EKUMBULULO: Enga. Ovahipululi vouye, okukutikinyamo Josefo na Tácito vokotyita tyotete, vapopile okuti Jesus wakaleleko umwe. Haunene, ono Evandyeliu mbukelesa nawa okuti Jesus wali omunthu wotyotyili, hanoñganoko. Ehipululo lipopia nawa nokukuayanduluka omuvo nomphangu apa ovipuka ovio viaendele. Mongeleka, omuhoneki wo Evandyeliu ya Luka watumbula ovatumini epandu-vali, omanyina avo apopiwa novahipululi ovanyingi vomouye, opo vetyivile okuvasa enima Jesus ahimbika ovilinga viae.—Lucas 3:1, 2, 23.

Ehipululo liokuti Jesus omunthu waliko liayandyuluka nawa. Omukanda Evidence for the Historical Jesus wati: “Ovanongo ovanyingi mouye vetavela okuti kuali omunthu utiwa o Jesus woko Nazare wakaleleko motyita tyotete.”

EPULO: Okuti Jesus hono o Huku?

EKUMBULULO: Au. Jesus nalumwe atile okuti oe Huku. Anthi, apeho walekesile okuti Jeova wavilapo vali. a Mongeleka, Jesus wapopia Jeova okuti ove “Huku yange,” nokuti “ove awike Huku yotyotyili.” (Mateus 27:46; João 17:3) Vana vatuminwa ovo vala vapopia ngotyo vakuavo. Omuundapi wihana una aundapela okuti “omuhona wange” ine “omutumini wange,” tyilekesa nawa okuti ukahi pombuelo.

Jesus tupu walekesile okuti oe welikalela na Huku. Nthiki imwe Jesus wapopilile onondyale ankho vehemutavela okuti: “Movitumino vienyi muene muahonekwa okuti: ‘Oumbangi wovanthu vevali owotyotyili.’ Ame ndyiava oumbangi konthele yange muene, iya Tate wanthuma wava oumbangi konthele yange.” (João 8:17, 18) Tyotyili, Jesus welikalela unene na Jeova. Otyo apopila okuti onombangi onombali.

EPULO: Okuti Jesus ankho omunthu vala omuwa?

EKUMBULULO: Au. Oe ankho wavilapo vali. Jesus ankho utyii okuti una ovilinga ovinyingi viakolela opo afuisepo evangelo lia Huku. Vimwe ovievi:

“Omona wongunga wa Huku.” (João 3:18) Jesus ankho wii oku atuka. Omuenyo wae wahimbika kohale etyi nkhele ehenetyitwe pano pohi. Oe wapopia okuti: “Ame natunda keulu.” (João 6:38) Jesus oe Huku atetekela okulinga kovipuka aviho, iya emukuatesako okulinga ovipuka ovikuavo aviho. Mokonda Jesus oe vala watungua na Jeova, ankho upondola okuihanwa okuti “Omona wongunga wa Huku.”—João 1:3, 14; Colossenses 1:15, 16.

“Omona womulume.” (Mateus 8:20) Ovikando ovinyingi Jesus welipopile oe muene okuti “Omona womulume,” okuundapesa onondaka mbumoneka mono Evandyeliu ovikando 80. Onondaka ombo mbulekesa okuti oe ankho omunthu, ankho ha Huku welityitula omunthu. Oñgeni Omona wongunga wa Huku eya okutyitwa ngomunthu? Jeova waundapesa ospilitu sandu yae, apolo omuenyo womona wae keulu eupake meimo liomumphembela Maliya omu Judeu, iya akala omulemi. Moluotyo, Jesus watyitua tyehena onkhali.—Mateus 1:18; Lucas 1:35; João 8:46.

“Omulongesi.” (João 13:13) Jesus walekesile nawa okuti otyilinga apewa na Huku “otyokulongesa . . . nokuivisa onondaka onongwa” konthele Youhamba wa Huku. (Mateus 4:23; Lucas 4:43) Oe ankho uhangununa monkhalelo yapepuka, nokuayandyuluka oityi Ouhamba wa Huku, netyi maukalinga pala okufuisapo ehando lia Jeova.—Mateus 6:9, 10.

“Ondaka.” (João 1:1) Jesus wali Omutumwa-ndaka wa Huku, una Huku ankho aavela onondonga opo embutolele vakuavo. Jeova watumine Jesus okupopila ovanthu pano pohi ondaka Yae.—João 7:16, 17.

EPULO: Okuti Jesus o Mesiya walaelue?

EKUMBULULO: Enga. Omaulo Ombimbiliya apopile okuya kua Mesiya, ine Kristu, tyihangununa okuti “Omulembulwa.” Oe makalinga otyilinga tyakolela pala okufuisapo evangelo lia Jeova. Nthiki imwe, omukai umwe omu Samaria wapopilile Jesus okuti: “Ame ndyityii okuti Mesiya meya, utiwa o Kristu.” Jesus emukumbulula nawa okuti: “Ame, ndyipopia nove, ame yatyo Kristu.”—João 4:25, 26.

Okuti kuna etyi tyilekesa okuti Jesus wali umwe Mesiya? Kuna ovipuka vitateu vielikuata vilekesa nawa-nawa okuti Jesus o Mesiya. Tala:

Oku atuka. Ombimbiliya yaulile okuti Mesiya matundu mombuto ya Abraiau, mombunga ya David. (Gênesis 22:18; Salmo 132:11, 12) Jesus watunda mombuto yovanthu ovo vevali.—Mateus 1:1-16; Lucas 3:23-38.

Omaulo afuiswapo. Ovihonekwa vio Hebreu vina omaulo omanyingi konthele yomuenyo wa Mesiya pano pohi, okukutikinyamo okutyiwa kwae nononkhia. Jesus wafuisilepo omaulo aeho. Amwe oyaa: Oe watyitilwa mo Mbelei (Miquéias 5:2; Lucas 2:4-11), waihanenwe okutunda ko Egitu (Oséias 11:1; Mateus 2:15), iya waipaua, mahi omankhipa ae aahateyua (Salmo 34:20; João 19:33, 36). Jesus ankho kapondola okulinga natyike apilulule omuenyo wae opo afuisepo omaulo aeho konthele ya Mesiya. b

Oumbangi wa Huku. Etyi Jesus atyitwa, Huku watumine onoandyu mbukapopile ovanthita okuti Mesiya watyitua. (Lucas 2:10-14) Mokueenda kuovilinga via Jesus, Huku wapopile ovikando ovinyingi tunde keulu okuti wapanda Jesus. (Mateus 3:16, 17; 17:1-5) Jeova waavela Jesus epondolo liokulinga omahuviso, iya otyo atyilekesa vali nawa okuti Jesus o Mesiya.—Atos 10:38.

EPULO: Oityi Jesus ankho ena okumonena ononkhumbi nokuipawa?

EKUMBULULO: Mokonda Jesus utupu onkhali, ankho katokalele okumona ononkhumbi. Tupu ankho katokalele okupapelwa momuti ngatyina ongangala, nokunkhia monkhalelo ikundisa. Mahi, Jesus ankho utyii okuti mapiti movipuka ovio, iya etavela nomutima weliola.—Mateus 20:17-19; 1 Pedro 2:21-23.

Omaulo konthele ya Mesiya ankho apopia okuti mamoneswa ononkhumbi, nokunkhila ononkhali mbavakuavo. (Isaías 53:5; Daniel 9:24, 26) Jesus wapopile okuti weya “okuava omuenyo wae ngofeto pala okuyovola ovanthu ovanyingi.” (Mateus 20:28) Vana vena ekolelo mesilivilo liotyilikutila tyononkhia mbae, vena ekevelelo liokukayovolwa konkhali nononkhia, nokukala nomuenyo wahapu Momphangu Yombembwa pano pohi. cJoão 3:16; 1 João 4:9, 10.

EPULO: Tupondola okutavela okuti tyilityili Jesus watutiliswa?

EKUMBULULO: Enga. Jesus ankho una onthumbi yokuti matutiliswa. (Mateus 16:21) Mahi, tyakolela okutala okuti, tyilinge Jesus ine ovahoneki Vombimbiliya kavapopile okuti oe matutila kononkhono mbae muene. Nalumwe vasokele ngotyo. Anthi, Ombimbiliya yati: “Huku wemututilisa etyi emuyovola kepondolo liononkhia.” (Atos 2:24) Inkha tutavela okuti kuna Huku, Nomupakeko wovipuka aviho, tuna omahunga atuuka okutavela okuti oe ankho upondola okututilisa Omona wae.—Hebreus 3:4.

Okuti kuna umwe etyi tyilekesa okuti tyilityili Jesus watutilisua? Tala ononthele ombu mbulandulako.

Oumbangi wavana vetyimona. Etyi palamba omanina 22 konyima yononkhia mba Jesus, apostolu Paulu wahoneka okuti etyi Jesus atutiliswa wamuenue novanthu valamba po 500, iya ovanyingi puvo ankho nkhele vena omuenyo etyi Paulu etyihoneka. (1 Coríntios 15:6) Otyipuka tyipopiwa nomunthu wike ine vevali tupondola okuhetyitavela, mahi, olie upondola okuanya etyi tyamonwa novanthu 500?

Oumbangi wayumbwa onthumbi. Ovalongwa va Jesus vokohale ankho vetyii nawa-nawa etyi tyaendeleko, vaivisile nombili okuti Jesus watutilisua. (Atos 2:29-32; 3:13-15) Tyotyili, ankho vetyii okuti okutavela etutilo olio tyakolela pala ekolelo Liovakristau. (1 Coríntios 15:12-19) Ovalongwa ovo, ankho vaholovonapo okunkhia tyipona okuyekapo ekolelo liavo mu Jesus. (Atos 7:51-60; 12:1, 2) Ove wii omunthu utavela okunkhia mokonda yotyipuka ei okuti omatutu?

Tuatala omakumbululo epandu Ombimbiliya konthele ya Jesus. Omakumbululo oo etutolela nokuayandyuluka olie Jesus. Mahi okuti omakumbululo akolela? Okuti etyi uholovona okutavela konthele ya Jesus tyakolela?

[Onondaka Poutoi]

a Mombimbiliya enyina lia Huku o Jeova.

b Opo ulilongese vali omaulo amwe Jesus afuisapo, tala pefo 200 momukanda Oityi Ombimbiliya Tyili Ilongesa?

c Opo ulilongese vali konthele yesilivilo liononkhia mba Jesus, tala okapitulu 5 komukanda Oityi Ombimbiliya Tyili Ilongesa?