Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Iesu Mesia—Pahonoraa i ta tatou mau uiraa

Iesu Mesia—Pahonoraa i ta tatou mau uiraa

Iesu Mesia—Pahonoraa i ta tatou mau uiraa

“O vai au nei i ta te taata nei parauraa?”—LUKA 9:18.

TEIE ta Iesu i ui atu i ta ˈna mau pǐpǐ. Ua ite hoi o ˈna e ua rau te manaˈo o te taata no nia ia ˈna. No te aha teie taa ore? Aita hoi Iesu i faataa ê mai ia ˈna i te taata e i huna i ta ˈna mau ohipa. Ua haa amui râ oia e te taata i roto i to ratou mau oire iti e oire. Ua poro e ua haapii atu oia i mua i te mata taata ia ite ratou i te parau mau no nia ia ˈna.—Luka 8:1.

E itehia te parau mau no nia ia Iesu i roto i ta ˈna mau parau e ohipa, tei papaihia i roto i na Evanelia e maha: Mataio, Mareko, Luka e Ioane. E ite tatou i te pahonoraa i ta tatou mau uiraa no nia ia Iesu i roto i teie mau faatiaraa faaurua.—Ioane 17:17.

UIRAA: Ua ora iho â anei o Iesu?

PAHONORAA: No te feia tuatapapa, mai ia Josèphe e o Tacite no te senekele matamua, ua ora iho â o Iesu. Te mea faufaa ˈtu â, te haapapu maitai ra te mau Evanelia e e taata mau o Iesu, e ere i te hoê taata feruri-noa-hia. Te faataa maitai atoa ra te reira afea e ihea te tahi mau ohipa i te tupuraa. A hiˈo na, no te faataa i te matahiti i haamata ˈi Iesu i ta ˈna taviniraa, ua faahiti te taata papai Evanelia ra o Luka i te iˈoa o e hitu taata toroa teitei, haapapuhia e te feia tuatapapa.—Luka 3:1, 2, 23.

Mea papu e ua ora iho â o Iesu. Te na ô ra te hoê buka: “E farii te rahiraa o te mau aivanaa e ua ora te hoê taata matauhia ei Iesu no Nazareta i te senekele matamua.”—Evidence for the Historical Jesus.

UIRAA: O Iesu anei te Atua?

PAHONORAA: Aita. Aita roa ˈtu Iesu i faafaito ia ˈna i te Atua. Ua faaite noa o ˈna e tei raro aˈe mai oia ia Iehova. * Ei hiˈoraa, ua faahiti Iesu ia Iehova mai “tau Atua” e “te Atua mau hoe roa ra.” (Mataio 27:46; Ioane 17:3, Te Faufaa Api) E faaohipahia te mau parau “Atua” e “Atua mau” no te hoê Ihotaata o te haamorihia. Mai te peu e o Iesu iho te Atua, eita o ˈna e haamori i te hoê Ihotaata teitei aˈe ia ˈna e eita atoa o ˈna e hiˈo i te tahi atu mai te Ihotaata hoê roa tei au ia haamorihia.

Ua faaite atoa Iesu e mea taa ê o ˈna i te Atua. I te feia i patoi i to ˈna mana, ua parau atu oia: “Ua papaihia hoi i roto i ta outou ture na, Ia faatia mai na taata toopiti ra, e parau-tia ïa. O vau hoi te hoê i faatia ia ˈu iho, e te Metua hoi o tei tono mai ia ˈu nei te hoê i faatia atoa mai ia ˈu.” (Ioane 8:17, 18) Mea taa ê iho â Iesu ia Iehova. Ahani, e nafea ïa ia faataa ia raua mai na ite toopiti?

UIRAA: E taata maitai noa anei o Iesu?

PAHONORAA: Aita. Ua taa ia Iesu e mea rahi ta ˈna hopoia faufaa roa i roto i te faatupuraa i te hinaaro o te Atua. Teie te tahi:

“Tamaiti fanau tahi a te Atua.” (Ioane 3:18) Ua ite Iesu nohea mai oia. Ua ora ê na oia hou a haere mai ai i te fenua, teie hoi ta ˈna i faataa: “I pou mai nei hoi au mai te raˈi mai.” (Ioane 6:38) O Iesu ta Iehova i poiete na mua e ua tauturu o ˈna i to ˈna Metua ia poiete i te tahi atu mau mea. O ˈna noa ta te Atua i poiete roa ˈtu. E nehenehe iho â ïa e parau e o ˈna “te Tamaiti fanau tahi a te Atua.”—Ioane 1:3, 14; Kolosa 1:15, 16.

“Tamaiti a te taata.” (Mataio 8:20) E rave rahi taime to Iesu faataaraa ia ˈna mai “te Tamaiti a te taata.” E itehia teie parau fatata e 80 taime i roto i te mau Evanelia. Te faaite ra te reira e e taata iho â o ˈna, e ere i te Atua tei riro mai ei taata. Mea nafea ïa te Tamaiti fanau tahi a te Atua i fanauhia ˈi ei taata? Maoti te varua moˈa, ua tuu Iehova i te ora o ta ˈna Tamaiti i roto i te opu o te paretenia ati Iuda ra o Maria e ua hapû atura o ˈna. Fanauhia mai nei Iesu ei taata hara ore e te tia roa.—Mataio 1:18; Luka 1:35; Ioane 8:46.

“Orometua.” (Ioane 13:13) Ua faaite maitai Iesu e ta ˈna ohipa no ǒ mai i te Atua ra, o “te haapiiraa [ïa] e te aˈoraa i te parau maitai” o te Basileia o te Atua. (Mataio 4:23; Luka 4:43) Ua faataa o ˈna ma te papu e te ohie eaha te Basileia o te Atua e eaha ta te reira e rave no te faatupu i to Iehova hinaaro.—Mataio 6:9, 10.

“Te Logo.” (Ioane 1:1) E Auvaha Iesu na te Atua, oia hoi te faaohipa ra Iehova ia ˈna no te horoa i te mau haamaramaramaraa e te mau faaueraa ia vetahi ê. Oia atoa no te faaite i ta ˈNa poroi i te mau taata i te fenua.—Ioane 7:16, 17.

UIRAA: O Iesu anei te Mesia fafauhia?

PAHONORAA: E. Ua faaite te mau parau tohu Bibilia i te haereraa mai o te Mesia, o “Tei faatavaihia” te auraa. E tuhaa faufaa roa to te Mesia fafauhia i roto i te faatupuraa i ta Iehova opuaraa. I te tahi taime, ua parau te hoê vahine Samaria ia Iesu: “Ua ite au e, te haere mai na te Mesia.” Parau atura Iesu ia ˈna ma te papu: “O vau ïa e parau atu ia oe na.”—Ioane 4:25, 26.

Te vai ra anei te haapapuraa e o Iesu iho â te Mesia? Mai te reni o te manimani rima e faaite ra o vai te hoê taata, e faaite na haapapuraa e toru i muri nei o vai te Mesia. O Iesu iho â anei? E hiˈo anaˈe ïa:

To ˈna hui tupuna. Ua tohu te Bibilia e no roto mai te Mesia ia Aberahama na roto i te opu fetii o Davida. (Genese 22:18; Salamo 132:11, 12) No roto mai Iesu ia raua toopiti.—Mataio 1:1-16; Luka 3:23-38.

Te mau parau tohu i tupu. Mea rahi te parau tohu i roto i te mau Papai Hebera no nia i te oraraa o te Mesia i te fenua, oia atoa te mau parau rii faufaa no nia i to ˈna fanauraa e poheraa. Ua faatupu Iesu i te mau parau tohu atoa. Teie te tahi: Ua fanauhia oia i Betelehema (Mika 5:2; Luka 2:4-11), ua tiihia o ˈna i Aiphiti (Hosea 11:1; Mataio 2:15), e ua haapohehia e aita hoê aˈe o to ˈna ivi i ofatihia (Salamo 34:20; Ioane 19:33, 36). Aita i tia ia ˈna ia faatupu i te mau parau tohu atoa no nia i te Mesia na nia i to ˈna iho puai. *

Te faaiteraa a te Atua iho. A fanauhia ˈi o Iesu, ua tono Iehova i te mau melahi no te faaite i te mau tiai mamoe e ua fanauhia te Mesia. (Luka 2:10-14) I te roaraa o te taviniraa a Iesu, tau taime to Iehova paraparauraa mai te raˈi mai no te faaite i to ˈna farii maitai ia Iesu. (Mataio 3:16, 17; 17:1-5) Ua horoa Iehova i te mana ia ˈna ra no te faatupu i te mau semeio faahiahia mau, o tei haapapu faahou e o Iesu te Mesia.—Ohipa 10:38.

UIRAA: No te aha Iesu i mauiui ai e i pohe ai?

PAHONORAA: Ei taata tia roa, e ere i te mea tano ia mauiui o Iesu, ia patǐtǐhia oia i nia i te hoê pou mai te hoê taata ohipa ino, a faaruru atu ai i te hoê pohe haama. Aita Iesu i maere i taua mau rave-ino-raa ra. Ua ineine o ˈna i te faaruru i te reira.—Mataio 20:17-19; Petero 1, 2:21-23.

Ua faaite te mau parau tohu no nia i te Mesia e e mauiui e e pohe oia no te tapoˈi i ta vetahi atu mau hara. (Isaia 53:5; Daniela 9:24, 26) Ua parau Iesu e ua haere mai oia no te “horoa i to ˈna ora ei hoo no te taata e rave rahi.” (Mataio 20:28) E faaorahia te feia e tuu i to ratou faaroo i te tusia taraehara o Iesu i te hara e te pohe e e ora ratou e a muri noa ˈtu i roto i te paradaiso i te fenua. *Ioane 3:16; Ioane 1, 4:9, 10.

UIRAA: E nehenehe anei e tiaturi e ua faatiahia mai Iesu mai te pohe mai?

PAHONORAA: E. Ua papu ia Iesu e e faatiahia mai oia mai te pohe mai. (Mataio 16:21) Te mea faufaa roa râ, aita roa ˈtu oia aore ra te mau taata papai Bibilia i faahiti noa ˈˈe e e tia faahou mai oia mai tera noa. Mea fifi roa ia tiaturi i te reira. Te parau nei râ te Bibilia: “Oia hoi ta te Atua i faatia aˈenei, ua matara hoi ia ˈna te tapea ra o te pohe.” (Ohipa 2:24) Ia farii tatou e te vai ra te Atua e na ˈNa i poiete i te mau mea atoa, e nehenehe tatou e tiaturi e e puai to ˈna no te faatia mai i ta ˈNa Tamaiti mai te pohe mai.—Hebera 3:4.

E haapapuraa anei e ua faatia-faahou-hia mai o Iesu? E hiˈo anaˈe ïa.

Te faaiteraa a te mau taata i ite mata roa ˈtu. Fatata e 22 matahiti i muri aˈe i te poheraa o Iesu, ua papai te aposetolo Paulo e e 500 tiahapa taata tei ite mata roa ˈtu ia Iesu tei faatiahia mai. E te ora noa ra te rahiraa o ratou a papai ai Paulo i ta ˈna rata. (Korinetia 1, 15:6) Mea ohie roa ia patoi hoê aore ra e piti ite. O vai râ te nehenehe e patoi i te parau o e 500 ite?

Te mau ite e nehenehe e tiaturihia. O te mau pǐpǐ matamua anaˈe a Iesu te nehenehe e parau eaha mau tei tupu. Ma te mǎtaˈu ore, ua faaite haere ratou e ua faatia-faahou-hia mai Iesu. (Ohipa 2:29-32; 3:13-15) No ratou, e tuhaa faufaa roa te tiaturiraa i to ˈna tia-faahou-raa o te faaroo Kerisetiano. (Korinetia 1, 15:12-19) Ua ineine teie mau pǐpǐ i te pohe eiaha râ i te haapae i to ratou faaroo ia Iesu. (Ohipa 7:51-60; 12:1, 2) Ua matau anei oe i te hoê taata tei ineine i te pohe no te hoê parau haavare?

Ua hiˈopoa mai tatou i te mau pahonoraa o te Bibilia i na uiraa faufaa e ono no nia ia Iesu. Te faaite maitai ra teie mau pahonoraa o vai o Iesu. Mea faufaa anei râ ia ite i te reira? Aore ra, mea faufaa anei te mea ta oe e maiti e tiaturi?

[Nota i raro i te api]

^ I roto i te Bibilia, o Iehova te iˈoa o te Atua.

^ No te tahi atu â mau parau tohu i tupu i nia ia Iesu, a hiˈo i te api 200 o te buka Eaha ta te Bibilia e haapii mau ra?

^ No te ite hau atu â no nia i te faufaa taraehara o te pohe o Iesu, a hiˈo i te pene 5 o te buka Eaha ta te Bibilia e haapii mau ra?