Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

Bushe Kuti Mwa-asuka Ifi Fipusho?

Bushe Kuti Mwa-asuka Ifi Fipusho?

Bushe Kuti Mwa-asuka Ifi Fipusho?

Bushe Yesu aloseshe mwi ilyo alandile pa kushindika umuntu amakilomita yabili?

Mu lyashi lyakwe ilya pa lupili, Yesu atile: “Umulashi nga akweba ukumushindika apalepele kilomita imo, mushindike amakilomita yabili.” (Mateo 5:41) Abalekutika kuli Yesu bafwile balishibe ukuti alelanda pa fyo aba mu buteko bwa bena Roma balebabomfya.

Mu nshita ya batumwa, Abena Israele baletekwa na bena Roma. Abena Roma balepatikisha abantu ukubomba nelyo balebomfya inama nelyo ukupoka icili conse ico balemona ukutila kuti calenga ubukwebo bwabo ukuya pa ntanshi. Ku ca kumwenako, abashilika abena Roma bapatikishe Simone umwina Kurene ukusenda icimuti ca kwa Yesu ukucitwala ku ncende bali no kumwipaila. (Mateo 27:32) Ukucita ifya musango uyu kwali mutitikisha, kabili abaYuda tabatemenwe nangu panono.

Tacaishibikwa bwino intamfu abaYuda balebeba ukusenda icipe. Lelo, abaYuda bafwile tabalefwaya ukusenda icipe ukucila pa ntamfu babapimiine. Kanshi ilyo Yesu aebele abo alesambilisha ukushindika umuntu amakilomita yabili, alebafunda ukuti tabalingile ukulakaana ifyo aba mu buteko bwa bena Roma balebeba ukucita.—Marko 12:17.

Bushe Anasi uo balandapo mu mabuuku ya Mbila Nsuma ali nani?

Ilyo balelubulwisha Yesu, Anasi (Ananus) balemwita ukuti “shimapepo mukalamba.” (Luka 3:2; Yohane 18:13; Imilimo 4:6) Anasi ali ni wishifyala wa kwa Kayafa, uwali shimapepo mukalamba uwa bena Israele, kabili Anasi na o alipo shimapepo mukalamba mu ma 6 nelyo 7 C.E. mpaka mu ma 15 C.E., ilyo baishilemufumyapo kuli Valerius Gratus, umulashi wa mu buteko bwa bena Roma. Nangu ca kutila balimufumishe pali bushimapepo, Anasi alitwalilile ukubomfya amaka yakwe ayakalamba mu Israele. Abana bakwe basano na shifyala nabo baishileba bashimapepo bakalamba.

Ilyo abena Israele baleiteka abene, shimapepo mukalamba aletwalilila ukuba pali bushimapepo mpaka ne mfwa. (Impendwa 35:25) Lelo ilyo abena Roma baleteka abena Israele, shimapepo mukalamba aletungululwa na bacilolo ba bena Roma ne shamfumu isho ubuteko bwalesala, kabili aba bene e bakwete na maka ya kumufumyapo. Kalemba wa lyashi lya kale Flavius Josephus alembele ukuti Kwirini, cilolo wa bena Roma uwa ku Siria, alifumishe Joazar pali bushimapepo mukalamba mu ma 6 nelyo 7 C.E. no kusonta Anasi. Lelo cimoneka kwati aba bacilolo abasenshi balebikako amano pa kusala bashimapepo.

Aba mu lupwa lwa kwa Anasi bali abakalushi icine cine kabili bali ne cuma nga nshi. Cimoneka kwati icalengele ukuti babe ne cuma mulandu wa kucita amakwebo ya fintu ifyalefwaikwa sana pe tempele, pamo nga inkunda, impaanga, amafuta, no mwangashi. Josephus alandile ukuti, Ananus, (Anania), umwana wa kwa Anasi, alikwete “ababomfi aba mitima iibi icine cine kabili balepoka umusangulo uo abantu balesangwila bashimapepo; kabili baleuma abantu abalekaana ukusangula.”