Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Komana Mweluka?

Komana Mweluka?

Komana Mweluka?

Indi Yesu watalishili mudihi hakuhosha nindi yaku jikilomita jiyedi?

Mumpanji yindi yahaMpidi yaya mpuhu, Yesu washimwini nindi: ‘Muntu wukukukakela nindi wuyi nindi kilomita yimu, yaku nindi jikilomita jiyedi nawa.’ (Matewu 5:41) Chakadi nikujina antiyilili jaYesu elukili nawu watalishili kumudimu wunateli kukakejawu muntu kuzata, chidi neyi mudimu wunateli kwinkawu antu kudi mukwanfulumendi.

Muyaaka nkulakaji yakusambila C.E., aIsarela ayiyuulileña kudi Aroma. Aroma adiña nawuswa wakukanjikija antu hela anyama kuyizatila hela kulombola muyuma yejima yamweneñawu nawu yalema hakwila azati mudimu wawu. Chakutalilahu, amashidika awaRoma amukanjikijili Shimona wakuKireni kumusendela Yesu mutondu wakuyandishila nakutwala kwiluña damujahililuwu. (Matewu 27:32) Ayandishileña antu kuhitila mukuyikanjikija muniyi njila nawa aYudeya aheleli nankashi chumichi.

Hitweluka kuleha kwajikilomita jakanjikijileñawu antu kusenda chiteluku. Hela chochu, chamwekana neyi etejeleña kwenda jikilomita jajilehi kubadika jayilejeleñawu. Dichi Yesu chakonkomweneniyi antiyilili jindi nindi ayi jikilomita jiyedi, wayilejeleña nindi azateña nyidimu yayinkeleñawu akwanfulumendi chakubula kuhila.—Maku 12:17.

Indi Anasi atenawu munyikanda yaNsañu Yayiwahi hinyi?

Hampinji yamusompesheleñawu Yesu, Anasi amuteneni nawu ‘kapristu muneni.’ (Luka 3:2; Yowanu 18:13; Yililu 4:6) Kafwampi wadiña kawuku kakapristu muneni wawaIsarela Kayafwasi, niyena wakalakeleña neyi kapristu muneni kufuma mu 6 hela 7 C.E. nakushika kwakwihi na 15 C.E., hamulekesheluwu mudimu kudi Ñuvulu wawaRoma Valerius Gratus. Chineli wadiña kapristu muneni kunyima, Anasi watwalekeluhu kwikala nañovu muIsarela. Anyanindi awamayala atanu nimukuwindi weyala niwena azatiluhu mudimu wawukapristu muneni.

Hampinji yadiña aIsarela munza wadimena, kapristu muneni wakalakeleña iwu mudimu sampu nafwi. (Kuchinda 35:25) Hela chochu, hampinji yatachikiluwu Aroma kuyuula Isarela, kapristu muneni amwinkeleña mudimu kudi añuvulu awaRoma nianyanta atondeleñawu Aroma, nawa adiña nañovu yakumulekesha mudimu. Mukwakusoneka nsañu yanyaka Flavius Josephus wasonekeli nindi Kerini, ñuvulu wawaRoma wakuSiriya, wamufumishili Joazar hamudimu wawukapristu muneni kwakwihi na 6 hela 7 C.E. nawa wamutondeli Anasi kwikala kapristu muneni. Ilaña chamwekana neyi awa anyuuli awusenji adiña nakanañachima hakutonda atupristu amaneni amaha hakachi kawatupristu.

Chisaka chaAnasi chadiña nalwisu nankashi nawa chadiña chaheta hama. Chamwekana neyi aheteli muloña adiña namudimu wakutala yuma yalandishileñawu yakeñekeleña hakulambula nyilambu hatembeli chidi neyi tutela, nyikoku, manji nivinyu. Josephus wahosha nindi Ananiya, mwana kaAnasi wadiña “nawañamba adiña nakuhosha chatama nawa atambwileña yamwikumi yawatupristu munjila yakukanjikija antu, nawa eteleña antu adiña nakukaana kuhana.”