Skip to content

Skip to table of contents

Sena Mulizyi?

Sena Mulizyi?

Sena Mulizyi?

Ino Jesu wakali kupandulula nzi naakaamba zyakweenda makkilomita obilo?

Mu Mulumbe wakwe waa Cilundu uuzyibidwe kapati, Jesu wakaamba kuti: “Kuti muntu uuli mubweendelezi wakusinikizya kweenda anguwe kkilomita lyomwe, weende anguwe makkilomita obilo.” (Matayo 5:41) Kulangilwa kuti baswiilizi ba Jesu bakazyiba kuti wakali kwaamba ciindi muntu nasinikizyigwa kubeleka, eeco mweendelezi ncaakali kukonzya kusinikizya balelwa bakwe kucita.

Mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E., bana Roma bakali kukkala mucisi ca Israyeli. Bana Roma bakalaangulukide kusinikizya bantu naa banyama kubabelekela naa kweendelezya cintu cili coonse ncobakali kubona kuti cilakonzya kusumpula makwebo aabo cakufwambaana. Mucikozyanyo, basikalumamba bana Roma bakalailila Simoni muna Kulene kunyamuna cisamu cakupenzyenzya ca Jesu kuunka kubusena nkwaakali kuyoojailwa. (Matayo 27:32) Kusinikizya kuli boobu kwakali kwalunya, tiikwakadumide kapati, alimwi ba Juda bakali kusulide kapati.

Tabuzyibidwe bulamfwu bwamusinzo balelwa ngobakali kusinikizyigwa kweenda kabanyamwide mukuli. Nokuba boobo, kulangilwa kuti bakalilisungwide kweenda kufwumbwa musinzo kwiinda amusinzo ngobakali kuyanda bana Roma. Aboobo, ciindi Jesu naakakulwaizya baswiilizi bakwe kweenda makkilomita obilo, wakali kubaambila kuti kababeleka milimo eeyo beendelezi njobakali kubaambila kucita kakunyina kutongooka.—Maako 12:17

Ino wakali ni Anasi waambwa mu Makani Mabotu?

Ciindi Jesu naakali kubetekwa, Anasi (Ananias) waambwa kuti wakali “mupaizi mupati.” (Luka 3:2; Johane 18:13; Milimo 4:6) Mubwini, wakali usyizyala wa Kayafa, mupaizi mupati waku Israyeli, alimwi awalo wakabeleka kali mupaizi mupati kuzwa mu 6 naa 7 C.E. kusikila mu 15 C.E., naakaatulwa a Valerius Gratus, imweendelezi mupati wabana Roma. Nokuba boobo, mbokunga wakali mupaizi mupati kaindi, Anasi wakazumanana kuba anguzu zyakweendelezya mu Israyeli. Bana bakwe basankwa bosanwe amukwe wakwe musankwa bakazooba bapaizi bapati.

Mupaizi mupati wakali kuzumanana acuuno cabupaizi mubuumi bwakwe boonse kufwumbwa buyo kuti cisi ca Israyeli cazumanana kacaangulukide. (Myeelwe 35:25) Nokuba boobo, ciindi bana Roma nibakali kweendelezya cisi ca Israyeli, mupaizi mupati wakali kuzumanana acuuno cabupaizi kufwumbwa kuti kabamukkomanina beendelezi bana Roma abami bakabikkwa abana Roma, alimwi bakali kukonzya kumusinikizya kuzwa acuuno cabupaizi. Syaazibwene mumakani aakaindi Flavius Josephus wakaamba kuti Kuleniyo, mweendelezi muna Roma waku Siriya, wakagwisya Joazar acuuno cabupaizi mu 6 naa 7 C.E. akubikka Anasi acuuno cabupaizi. Aboobo, kuboneka kuti baleli aaba babukombi bwakubeja bakali kubikkila maano nibakali kusala beendelezi bapya kuzwa akati kabapaizi.

Mukwasyi wa Anasi wakalizyibidwe kapati kuba aabulyato abuvwubi. Kulibonya kuti buvwubi bwabo bakabujana kwiinda mukweendelezya makwebo aabo aakutempele aakusambala nkwilimba, mbelele, mafwuta, alimwi awaini. Josephus wakaamba kuti Ananus (Ananias) mwana aa Anasi wakajisi “babelesi bakali alunya alimwi bakali kubanyanga mulumbo bapaizi; alimwi bakali kubauma aabo bakali kukaka kubapa.”