Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Twe Bikye Nyamenle

“Yɛsɛlɛ Wɔ Maa Yɛrɛla Sua Nu”

“Yɛsɛlɛ Wɔ Maa Yɛrɛla Sua Nu”

Ɛnee ɛsonle Gyihova wɔ mekɛ bie mɔɔ ɛze ɛhɔ la anu ɔ? Wɔyɛ wɔ adwenle kɛ ɛsia wɔazonle ye bieko na ɛlɛdwenle nwolɛ kɛ asoo ɔbalie wɔ ɔ? Yɛsɛlɛ wɔ, kenga edwɛkɛ ɛhye nee bieko mɔɔ ɔbara la kpalɛ. Ɛdawɔ titile ti a bɛziezie edwɛkɛ ɛhye a.

RAALƐ bie mɔɔ gyakyile Nyamenle ɛzonlenlɛ na ɔbɔle ye ɛbɛla wɔ adenle mɔɔ nee Keleseɛnema ngyinlazo ɛnyia azo la hanle kɛ: “Menzɛlɛle Gyihova kɛ ɔmaa membɛla sua nu na ɔva me ɛtane ɔhyɛ me kɛ memaa yeli nyane la.” Ɛ kunlu yelɛyela wɔ maa ye ɔ? Wɔbiza ɛ nwo kpuyia ɛhye mɔ ɛlɛ: ‘Kɛzi Nyamenle te nganeɛ wɔ menli mɔɔ ɛnee bɛsonle ye wɔ mekɛ bie anu la anwo ɛ? Ɔkakye bɛ ɔ? Ɔkulo kɛ bɛba “sua nu” ɔ?’ Amaa yɛabua kpuyia zɔhane mɔ la, bɛmaa yɛzuzu edwɛkɛ bie mɔɔ Gyɛlɛmaya hɛlɛle la anwo. Kpolerazulɛ biala ɛnle nwolɛ kɛ mualɛ ne mɔ bamaa ɛ nye alie.—Kenga Gyɛlɛmaya 31:18-20.

Suzu mɔɔ zile wɔ mekɛ mɔɔ Gyɛlɛmaya kɛlɛ ye edwɛkɛ ne la anwo nea. Gyihova manle Aseleama vale Yizilayɛ mbusua-bulu belemgbunlililɛ ne hɔle nlɔnu kolaa na Gyɛlɛmaya mekɛ ne ara wɔ ɛvolɛ 740 K.Y.M. anu. Nyamenle vale ngyegyelɛ ɛhye hwenle bɛ nzo ɔluakɛ ɛnee ye menli ne ɛlɛyɛ ɛtane kpole na bɛbule bɛ nye bɛguale kɔkɔ dɔɔnwo mɔɔ ye ngapezoma ne bɔle bɛ la azo. (2 Arelemgbunli 17:5-18) Asoo amaneɛ mɔɔ bɛnwunle ye wɔ nlɔnu mɔɔ bɛhɔle ɔluakɛ ɛnee bɛde bɛ nwo bɛvi bɛ Nyamenle ne anwo bɛhɔ moamoa la manle bɛgyakyile bɛ nyɛleɛ ɛtane ne? Asoo Gyihova arɛle vile bɛ bɔkɔɔ? Ɔbamaa bɛazia bɛara sua nu bieko ɔ?

“Yɛnlunle Yɛ Nwo”

Mekɛ mɔɔ ɛnee menli ne wɔ nlɔnu la, bɛ adwenle rale bɛ nwo zo na bɛnlunle bɛ nwo. Gyihova nwunle kɛzi bɛnlunle bɛ nwo nɔhalɛ nu la. Tie kɛzi Gyihova hanle Yizilayɛma mɔɔ ɛnee wɔ nlɔnu la nyɛleɛ ne nee bɛ nganeɛdelɛ nwo edwɛkɛ la.

Gyihova hanle kɛ: “Mede kɛ Yizilayɛma ɛlɛdi nyane.” (Ngyɛnu 18) Ɔdele Yizilayɛma ane wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee bɛlɛye awolɛ wɔ mɔɔ bɛ ɛtane ne ɛlɛmaa bɛanwu ye anwo la. Abɔlɔba bie hanle kɛ, edwɛkɛ “ɛlɛdi nyane” kola kile “nyane mɔɔ awie di a ɔmaa ɔ nwo woso ye la.” Ɛnee bɛle kɛ ralɛ nrenya mɔɔ ɛbɔ ɛko na alɔbɔlɛlilɛ kpole ɛlɛmaa yeakɔsɔ ɔ ti ɔluakɛ ɛnee ɔ kunlu a anrɛɛ yenyia asetɛnla mɔɔ ɛnee ɔlɛ ye wɔ sua nu la. (Luku 15:11-17) Nzɔne edwɛkɛ a ɛnee menli ne ɛlɛka a?

“Ɛnee yɛle kɛ ɛnlankɛ ralɛ mɔɔ anye abo sɔ la, na wɔmɔ, ɛyɛle yɛ abɛbɛ [anzɛɛ ɛtetele yɛ].” (Ngyɛnu 18) Menli ne liele ndeanlɛ ne dole nu. Ɔluakɛ ɛnee bɛle kɛ ɛnlankɛ ralɛ mɔɔ anye abo sɔ anzɛɛ bɛtɛtetele ye la. Buluku bie ka kɛ, bie a edwɛkɛnzɔho ɛhye kile kɛ ɛnee bɛle kɛ ɛnlankɛ ralɛ mɔɔ “saa yeande atua a anrɛɛ bɛambila ye mpele” la.

“Fa yɛ kɔ sua nu maa yɛkpazi, ɔluakɛ wɔmɔ a ɛle [Gyihova] yɛ Nyamenle a.” (Ngyɛnu 18) Menli ne nyianle ahonle mɔɔ le bɛtɛɛ la na bɛzunle bɛvɛlɛle Nyamenle. Adenle ɛtane ne mɔɔ bɛvale zolɛ la manle bɛminlinle, noko kɛkala bɛlɛsɛlɛ ye moalɛ kɛ ɔmaa bɛzia bɛnyia ye ɛlolɛ. Ngilebɛbo ko ka kɛ: “Wɔmɔ a ɛle yɛ Nyamenle a—yɛsɛlɛ wɔ maa yɛrɛla sua nu.”—Contemporary English Version.

“Yɛnlunle yɛ nwo, . . . Nyiane hunle yɛ, yɛ nyunlu guale aze.” (Ngyɛnu 19) Menli ne lile nyane ɔluakɛ ɛnee bɛyɛ ɛtane. Bɛliele bɛ nvonleɛ bɛdole nu. Bɛnlunle bɛ nwo, nyiane hunle bɛ na bɛ nwo vɔle.—Luku 15:18, 19, 21.

Yizilayɛma nlunle bɛ nwo. Bɛlile alɔbɔlɛ dɔɔnwo, bɛhanle bɛ ɛtane ne bɛhilele Nyamenle na bɛhwenle bɛ nwo bɛvile bɛ adenle ɛtane ne azo. Nyamenle anye liele bɛ nwo mɔɔ bɛnlunle la anwo ɔ? Asoo ɔbamaa bɛara sua nu?

“Mebanwu Wɔ Anwunvɔne”

Ɛnee Gyihova te nganeɛ titile maa Yizilayɛma. Ɔhanle kɛ: “Mele selɛ memaa Yizilayɛ, yɛɛ me belamunli ralɛ nrenya a le Yifelaem.” (Gyɛlɛmaya 31:9) Asoo selɛ mɔɔ lɛ ɛlɔlɛ la bakpo ɔ ra mɔɔ ɛnlu ɔ nwo bɔkɔɔ la? Yɛ nganeɛ mɔɔ Gyihova dele manle ye menli ne kɛ Selɛ la nzonlɛ.

“Yizilayɛ, ɛle me ra nrenya mɔɔ mekulo wɔ, ɛle ralɛ nrenya mɔ ɛla me ahonle nwo. Mekɛ biala mɔɔ menwɔva ɛ nwo ɛya la, ɛnee ɛ nwo adwenle gyi me adwenle nu.” (Ngyɛnu 20) Nea kɛzi edwɛkɛ zɔhane ka ahonle a! Kɛmɔ ɛrɛladane mɔɔ lɛ ɛlɔlɛ noko ɔsi ɔ gyakɛ aze de la, Nyamenle lɛ adenle fa ɔ mra nwo “ɛya” na ɔbɔ bɛ kɔkɔ dahuu wɔ bɛ adenle ɛtane nwo. Mekɛ mɔɔ bɛkpole kɛ bɛkɛdie ye la, ɔmanle bɛhɔle nlɔnu—mɔɔ kile kɛ, ɔmanle bɛvile sua nu. Noko ɔnva nwo kɛ ɛnee ɔwɔ kɛ ɔtwe bɛ nzo la, ɔ rɛle anvi bɛ. Ɔnrɛhola ɔnrɛyɛ zɔ ɛlɛ. Selɛ mɔɔ lɛ ɛlɔlɛ la arɛle ɛnvi ɔ mra. Noko akee, mekɛ mɔɔ Gyihova nwunle kɛ ɔ mra ne mɔ ɛnlu bɛ nwo nɔhalɛ nu la, kɛzi ɔdele nganeɛ ɛ?

“Me nwo dɔ wɔ . . . mebanwu wɔ anwunvɔne.” (Ngyɛnu 20) Ɛnee Gyihova anwo ɛlɛdɔ ɔ mra ne mɔ kpole. Bɛ nwo mɔɔ bɛnlunle ye nɔhalɛ nu la hanle ye ahonle, na ɛnee ɔ kunlu a anrɛɛ bɛzia bɛra ɔ nwo ɛkɛ. Kɛmɔ selɛ ne mɔɔ wɔ Gyisɛse ndonwo ne mɔɔ fane kakula sɛkyeravolɛ ne anwo yɛle la, “alɔbɔlɛ hunle” Gyihova kpole, na ɛnee yeziezie ɔ nwo kɛ saa ɔ mra ne mɔ sia ba sua nu a ɔbalie bɛ.—Luku 15:20.

“Gyihova Maa Membɛla Sua Nu!”

Edwɛkɛ mɔɔ wɔ Gyɛlɛmaya 31:18-20 la maa yɛnwu kɛzi Gyihova ahunluyelɛyelalɛ nee ye anwunvɔnezelɛ de la. Nyamenle arɛle ɛnvi menli mɔɔ ɛnee bɛsonle ye wɔ mekɛ bie anu la. Na saa menli zɔhane mɔ kpondɛ kɛ bɛsia bɛba ye ɛkɛ ne noko ɛ? “Fakyɛ wɔ [Nyamenle] afoa.” (Edwɛndolɛ 86:5) Ɔnrɛvoa menli mɔɔ bɛnlu bɛ nwo wɔ ahonle nu na bɛba ye ɛkɛ la ɛlɛ. (Edwɛndolɛ 51:17) Emomu, ɔ nye die kɛ ɔbalie bɛ ye sua nu.—Luku 15:22-24.

Raalɛ ne mɔɔ yɛlumuale yɛhanle ɔ nwo edwɛkɛ la dudule agyakɛ kɛ ɔsia yeara Gyihova ɛkɛ yemɔti ɔvale ɔ nwo ɔbɔle Gyihova Alasevolɛ asafo mɔɔ wɔ ɛleka mɔɔ ɔwɔ la. Mɔɔ lumua la, ɛnee ɔwɔ kɛ ɔko ɔtia ɔdaye mumua ne ye nganeɛdelɛ mɔɔ ɛnle kpalɛ la. Ɔhanle kɛ, “Mendele nganeɛ kɛ menfɛta kolaa.” Noko asafo ne anu mgbanyima ne mɔ boale ye bɛmanle ɔnyianle sunsum nu anwosesebɛ. Ɔvale ahonle mɔɔ anyezɔlɛ ɛyi ye tɛkɛɛ la ɔhanle kɛ, “Ɔyɛ anyelielɛ kpole kɛ Gyihova manle membale sua nu la!”

Saa ɛnee ɛsonle Gyihova wɔ mekɛ bie anu na wɔdwenle nwolɛ kɛ ɛsia wɔarazonle ye bieko a, yɛto ɛsalɛ yɛavɛlɛ wɔ kɛ ɛhɔ Gyihova Alasevolɛ asafo ne mɔɔ wɔ bɛ ɛkɛ ne la anu. Kakye kɛ saa menli mɔɔ bɛnlu bɛ nwo la su fɛlɛ Gyihova kɛ, “Yɛsɛlɛ wɔ maa yɛrɛla sua nu a,” ɔfa ahunluyelɛyelalɛ nee anwunvɔnezelɛ ɔtie bɛ.

April Baebolo ɛgengalɛ:

Gyɛlɛmaya 17-31