Ο ΙΩΣΗΦ ανέβασε άλλο ένα φορτίο στη ράχη του γαϊδουριού. Φανταστείτε τον να κοιτάζει ολόγυρά του τη Βηθλεέμ, όπου είχε απλωθεί πια το σκοτάδι, και να χτυπάει χαϊδευτικά το πλευρό του μικρόσωμου, δυνατού υποζυγίου. Σίγουρα σκεφτόταν το μακρύ ταξίδι ως την Αίγυπτο. Εκεί θα έπρεπε να ζήσουν ανάμεσα σε έναν ξένο λαό, με ξένη γλώσσα και ξένα έθιμα. Πώς θα προσαρμοζόταν η μικρή του οικογένεια σε μια τόσο ριζική αλλαγή;

Δεν ήταν εύκολο για τον Ιωσήφ να πει τα άσχημα νέα στην αγαπημένη του γυναίκα, τη Μαρία, αλλά έσφιξε τα δόντια και της τα είπε. Της μίλησε για το όνειρο στο οποίο ένας άγγελος του μετέδωσε το εξής άγγελμα από τον Θεό: Ο Βασιλιάς Ηρώδης ήθελε το μικρό γιο τους νεκρό! Έπρεπε να φύγουν αμέσως. (Ματθαίος 2:13, 14) Η Μαρία αναστατώθηκε πολύ. Πώς ήταν δυνατόν να θέλει κάποιος να σκοτώσει το αθώο, άκακο παιδί της; Δεν το χωρούσε ο νους τους. Αλλά επειδή εμπιστεύονταν στον Ιεχωβά, ετοιμάστηκαν να φύγουν.

Ενώ η Βηθλεέμ κοιμόταν, ανυποψίαστη για τα όσα συνέβαιναν, ο Ιωσήφ, η Μαρία και ο Ιησούς έφυγαν αθόρυβα μέσα στο σκοτάδι. Καθώς ο Ιωσήφ κατευθυνόταν νότια, και ο ήλιος άρχισε να ανατέλλει, ίσως αναρωτιόταν τι τους περίμενε. Πώς θα μπορούσε ένας ασήμαντος ξυλουργός να προστατέψει την οικογένειά του από τόσο ισχυρές δυνάμεις; Θα ήταν πάντα σε θέση να προμηθεύει για τους δικούς του; Θα κατάφερνε να εγκαρτερήσει στο δύσκολο διορισμό που του είχε αναθέσει ο Ιεχωβά Θεός, δηλαδή να φροντίσει και να αναθρέψει αυτό το ξεχωριστό παιδί; Ο Ιωσήφ είχε μπροστά του τεράστιες δυσκολίες. Καθώς θα εξετάζουμε το πώς αντιμετώπισε με επιτυχία την καθεμιά, θα διαπιστώσουμε γιατί η πίστη του είναι άξια μίμησης από τους πατέρες​—αλλά και από όλους μας.

Ο Ιωσήφ Προστάτευε την Οικογένειά Του

Έναν και πλέον χρόνο νωρίτερα, ενόσω ο Ιωσήφ βρισκόταν στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Ναζαρέτ, η ζωή του άλλαξε οριστικά όταν αρραβωνιάστηκε την κόρη του Ηλί. Ο Ιωσήφ θεωρούσε τη Μαρία αγνή και πιστή κοπέλα. Αλλά μετά έμαθε ότι ήταν έγκυος! Σκόπευε, λοιπόν, να τη διαζευχθεί κρυφά ώστε να την προστατέψει από το σκάνδαλο. * Ωστόσο, ένας άγγελος του εξήγησε σε όνειρο ότι η Μαρία ήταν έγκυος μέσω του αγίου πνεύματος του Ιεχωβά. Ο άγγελος πρόσθεσε ότι ο γιος που θα γεννιόταν “θα έσωζε το λαό του από τις αμαρτίες τους”. Επίσης, καθησύχασε τον Ιωσήφ, λέγοντάς του: «Μη φοβηθείς να πάρεις στο σπίτι τη Μαρία τη σύζυγό σου».​—Ματθαίος 1:18-21.

Ο Ιωσήφ, όντας δίκαιος και υπάκουος, ενήργησε ακριβώς έτσι. Επωμίστηκε τον πιο βαρυσήμαντο διορισμό: να αναθρέψει και να φροντίσει έναν γιο που δεν ήταν δικός του, αλλά τον οποίο ο Θεός θεωρούσε εξαιρετικά σπουδαίο. Αργότερα, υπακούοντας σε ένα αυτοκρατορικό διάταγμα, πήγε με την έγκυο γυναίκα του στη Βηθλεέμ για να απογραφούν. Εκεί γεννήθηκε το παιδί. *

Ο Ιωσήφ δεν πήρε την οικογένεια πίσω στη  Ναζαρέτ, αλλά έμειναν στη Βηθλεέμ, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Ιερουσαλήμ. Παρά τη φτώχεια τους, προστάτευε με κάθε τρόπο τη Μαρία και τον Ιησού ώστε να μην τους λείψει τίποτα και να μην πάθουν κανένα κακό. Λίγο αργότερα, εγκαταστάθηκαν σε ένα λιτό σπίτι. Κατόπιν, όταν Ιησούς δεν ήταν πια βρέφος αλλά παιδάκι​—ίσως μεγαλύτερος από ενός έτους—​η ζωή τους πήρε και πάλι αναπάντεχη τροπή.

Κατέφθασαν κάποιοι αστρολόγοι από την Ανατολή, πιθανόν από τη μακρινή Βαβυλώνα. Είχαν ακολουθήσει ένα άστρο ως το σπίτι του Ιωσήφ και της Μαρίας, αναζητώντας κάποιο παιδί που θα γινόταν βασιλιάς των Ιουδαίων. Οι άνθρωποι αυτοί εκδήλωσαν ιδιαίτερο σεβασμό.

Έστω και εν αγνοία τους, οι αστρολόγοι είχαν βάλει τον μικρό Ιησού σε μεγάλο κίνδυνο. Το άστρο που είχαν δει δεν τους οδήγησε πρώτα στη Βηθλεέμ, αλλά στην Ιερουσαλήμ. Εκεί είπαν στον πονηρό Βασιλιά Ηρώδη ότι αναζητούσαν κάποιο παιδί που θα γινόταν βασιλιάς των Ιουδαίων, πυροδοτώντας τη ζήλια και το μένος του.​—Βλέπε το άρθρο «Οι Αναγνώστες μας Ρωτούν . . . Ποιος Έστειλε το “Άστρο”;», στη σελίδα 29.

Ευτυχώς, όμως, σε αυτή την υπόθεση εμπλέκονταν μεγαλύτερες δυνάμεις από τον Ηρώδη. Γιατί το λέμε αυτό; Σκεφτείτε ότι οι επισκέπτες πρόσφεραν δώρα χωρίς να ζητήσουν τίποτα σε αντάλλαγμα. Πόσο πρέπει να παραξένεψε τον Ιωσήφ και τη Μαρία το ότι βρέθηκαν ξαφνικά να έχουν στην κατοχή τους «χρυσάφι και λιβάνι και σμύρνα»​—πολύτιμα αγαθά! Οι αστρολόγοι σκόπευαν να πουν στον Βασιλιά Ηρώδη πού ακριβώς είχαν βρει το παιδί. Παρενέβη, όμως, ο Ιεχωβά. Μέσω ενός ονείρου, τους έδωσε την οδηγία να γυρίσουν στον τόπο τους από άλλον δρόμο.​—Ματθαίος 2:1-12.

Λίγο μετά την αναχώρηση των αστρολόγων, ο Ιωσήφ έλαβε από έναν άγγελο του Ιεχωβά την εξής προειδοποίηση: «Σήκω, πάρε το παιδάκι και τη μητέρα του και φύγε στην Αίγυπτο, και μείνε εκεί μέχρι να σου πω· διότι ο Ηρώδης πρόκειται να ψάξει για το παιδάκι με σκοπό να το θανατώσει». (Ματθαίος 2:13) Έτσι λοιπόν, όπως επισημάναμε στην αρχή, ο Ιωσήφ υπάκουσε χωρίς καθυστέρηση. Έθεσε την ασφάλεια του παιδιού του πάνω από καθετί άλλο και πήγε την οικογένειά του στην Αίγυπτο. Επειδή οι ειδωλολάτρες αστρολόγοι τούς πρόσφεραν εκείνα τα ακριβά δώρα, διέθεταν πλέον τα μέσα για τη διαμονή τους εκεί.

Μεταγενέστεροι απόκρυφοι μύθοι και θρύλοι εξιδανίκευσαν το ταξίδι προς την Αίγυπτο, λέγοντας ότι δήθεν ο μικρός Ιησούς συντόμευσε θαυματουργικά τη διαδρομή, εξουδετέρωσε ληστές, έκανε δε ακόμη και χουρμαδιές να λυγίσουν μπροστά στη μητέρα του για να της προσφέρουν τον καρπό τους. * Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για μια μακρά, κοπιαστική πορεία προς το άγνωστο.

 Οι γονείς έχουν να μάθουν πολλά από τον Ιωσήφ. Αυτός άφησε πρόθυμα τη δουλειά του και θυσίασε την προσωπική του άνεση για να προστατέψει την οικογένειά του από τον κίνδυνο. Σαφώς, τη θεωρούσε ιερή παρακαταθήκη από τον Ιεχωβά. Σήμερα, οι γονείς ανατρέφουν τα παιδιά τους σε έναν επικίνδυνο κόσμο, γεμάτο δυνάμεις που θα μπορούσαν να βάλουν σε κίνδυνο, να διαφθείρουν ή ακόμη και να καταστρέψουν τα νεαρά άτομα. Οι μητέρες και οι πατέρες που ενεργούν με αποφασιστικότητα, όπως ο Ιωσήφ, πασχίζοντας να προστατέψουν τα παιδιά τους από τέτοιες επιρροές, είναι πράγματι αξιοθαύμαστοι!

Ο Ιωσήφ Προμήθευε για την Οικογένειά Του

Όπως φαίνεται, η οικογένεια δεν έμεινε πολύ στην Αίγυπτο, διότι σύντομα ο άγγελος πληροφόρησε τον Ιωσήφ ότι ο Ηρώδης ήταν νεκρός. Εκείνος πήγε την οικογένειά του πίσω στην πατρίδα τους. Σύμφωνα με μια αρχαία προφητεία, ο Ιεχωβά θα καλούσε το γιο του «από την Αίγυπτο». (Ματθαίος 2:15) Ο Ιωσήφ συνέβαλε στην εκπλήρωσή της, αλλά πού θα πήγαινε τώρα την οικογένειά του;

Ο Ιωσήφ ήταν προσεκτικός. Με το δίκιο του, φοβόταν το διάδοχο του Ηρώδη, τον Αρχέλαο, ο οποίος ήταν και αυτός μοχθηρός και είχε δολοφονικές διαθέσεις. Υπό θεϊκή καθοδήγηση, ο Ιωσήφ πήγε την οικογένειά του στο βορρά, μακριά από την Ιερουσαλήμ και όλες τις ραδιουργίες της, επιστρέφοντας στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας. Εκεί ανέθρεψαν τα παιδιά τους με τη Μαρία.​—Ματθαίος 2:19-23.

Η ζωή τους ήταν απλή​—όχι όμως και εύκολη. Η Γραφή λέει ότι ο Ιωσήφ εργαζόταν ως ξυλουργός, πράγμα που σημαίνει ότι έκανε ποικίλες ξυλουργικές εργασίες​—έκοβε ξύλα, τα μετέφερε και τα κατεργαζόταν για να κατασκευαστούν σπίτια, πλοιάρια, γεφύρια, κάρα, τροχοί, ζυγοί, καθώς και κάθε είδους γεωργικά σύνεργα. (Ματθαίος 13:55) Επρόκειτο για σκληρή χειρωνακτική εργασία. Ο ξυλουργός των Βιβλικών χρόνων δούλευε συνήθως μπροστά από το φτωχικό του ή σε παρακείμενο εργαστήριο.

Ο Ιωσήφ διέθετε πολλά και διάφορα εργαλεία, μερικά από τα οποία ίσως τα είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του. Μπορεί να χρησιμοποιούσε γωνιά, στάθμη, κιμωλία, τσεκούρι, πριόνι, σκεπάρνι, σφυρί, ξυλόσφυρο, σκαρπέλα, τρυπάνι το οποίο λειτουργούσε με την παλινδρομική κίνηση ενός τόξου, διάφορες κόλλες, ίσως δε και μερικά καρφιά, αν και ήταν ακριβά.

Φανταστείτε τον μικρό Ιησού να παρατηρεί το θετό του πατέρα επί το έργον. Με μάτια ορθάνοιχτα, καρφωμένα στην κάθε κίνηση του Ιωσήφ, ασφαλώς θαύμαζε τη δύναμη της φαρδιάς του πλάτης και των στιβαρών του μπράτσων, την επιδεξιότητα των χεριών του, τη σπιρτάδα των ματιών του. Ίσως ο Ιωσήφ άρχισε να δείχνει στο αγοράκι του πώς να κάνει απλά πράγματα, λόγου χάρη να λιαίνει τραχιά σημεία του ξύλου με αποξηραμένο δέρμα ψαριού. Πιθανόν να έδειξε στον Ιησού πώς διέφεραν οι ποικιλίες ξύλου, όπως η συκομουριά, η βελανιδιά ή η ελιά.

Ο Ιησούς έμαθε ακόμη ότι εκείνα τα γερά χέρια που έκοβαν δέντρα, πελεκούσαν δοκάρια και ένωναν κομμάτια ξύλου ήταν τα ίδια τρυφερά χέρια που χάιδευαν και παρηγορούσαν αυτόν, τη μητέρα του και τα αδέλφια του. Ναι, η οικογένεια του Ιωσήφ και της Μαρίας μεγάλωνε, ώσπου τελικά περιλάμβανε τουλάχιστον έξι παιδιά εκτός από τον Ιησού. (Ματθαίος 13:55, 56)  Ο Ιωσήφ μοχθούσε ολοένα και περισσότερο για να φροντίσει και να θρέψει τόσα στόματα.

Ωστόσο, κατανοούσε ότι εκείνο που προείχε ήταν η πνευματική φροντίδα της οικογένειάς του. Γι’ αυτό, διέθετε χρόνο διδάσκοντας τα παιδιά του σχετικά με τον Ιεχωβά Θεό και τους νόμους Του. Ο ίδιος και η Μαρία τα πήγαιναν τακτικά στην τοπική συναγωγή, όπου γινόταν δημόσια ανάγνωση και επεξήγηση του Νόμου. Φεύγοντας, ο Ιησούς μπορεί να είχε ένα σωρό ερωτήσεις, και ίσως ο Ιωσήφ αγωνιζόταν να ικανοποιήσει την πνευματική πείνα του παιδιού. Επίσης, πήγαινε την οικογένειά του στην Ιερουσαλήμ για τις θρησκευτικές γιορτές. Τον καιρό του ετήσιου Πάσχα, ο Ιωσήφ μπορεί να χρειαζόταν δύο εβδομάδες προκειμένου να καλύψει τα 113 περίπου χιλιόμετρα, να τηρήσει τη γιορτή και κατόπιν να επιστρέψει.

Σήμερα, οι Χριστιανοί οικογενειάρχες ενεργούν με παρόμοιο τρόπο. Αναλώνονται για τα παιδιά τους, βάζοντας την πνευματική εκπαίδευση πάνω από κάθε άλλο μέλημα, όπως οι υλικές ανέσεις. Κάνουν το παν για να τα πηγαίνουν σε μεγάλες και μικρές Χριστιανικές συνάξεις. Όπως ο Ιωσήφ, ξέρουν ότι αυτή είναι η καλύτερη επένδυση για τα παιδιά τους.

«Με Πολλή Αγωνία»

Όταν ο Ιησούς ήταν 12 χρονών, ο Ιωσήφ πήγε ως συνήθως την οικογένεια στην Ιερουσαλήμ. Ήταν Πάσχα, εορταστική περίοδος, και πολυμελείς οικογένειες συνταξίδευαν σε μεγάλα καραβάνια, διασχίζοντας την ανθισμένη ανοιξιάτικη ύπαιθρο. Καθώς πλησίαζαν τα πιο γυμνά εδάφη κοντά στην υπερυψωμένη Ιερουσαλήμ, πολλοί θα τραγουδούσαν τους περίφημους ψαλμούς των αναβάσεων. (Ψαλμός 120-134) Εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου ίσως είχαν κατακλύσει την πόλη. Μετά, οι οικογένειες και τα καραβάνια τους πήραν το δρόμο του γυρισμού. Ο Ιωσήφ και η Μαρία, ενδεχομένως απασχολημένοι με πολλά πράγματα, υπέθεσαν ότι ο Ιησούς συνταξίδευε με άλλους, πιθανόν με κάποιους συγγενείς. Μόνο όταν είχαν διανύσει απόσταση μιας ολόκληρης μέρας από την Ιερουσαλήμ αντιλήφθηκαν με τρόμο ότι ο Ιησούς έλειπε!​—Λουκάς 2:41-44.

Πανικόβλητοι, γύρισαν στην Ιερουσαλήμ ακολουθώντας την ίδια διαδρομή. Φανταστείτε πόσο έρημη και παράξενη τους φαινόταν τώρα η πόλη, καθώς τριγύριζαν στους δρόμους φωνάζοντας το όνομα του γιου τους. Πού μπορεί να ήταν το παιδί; Την τρίτη πια μέρα της αναζήτησής τους, μήπως  άρχισε ο Ιωσήφ να αναρωτιέται αν είχε αποτύχει οικτρά να φροντίσει αυτή την ιερή παρακαταθήκη από τον Ιεχωβά; Τελικά, πήγαν στο ναό. Εκεί, συνέχισαν να ψάχνουν ώσπου έφτασαν σε μια αίθουσα όπου ήταν συγκεντρωμένοι πολλοί μορφωμένοι άνθρωποι, ειδήμονες στο Νόμο​—με τον μικρό Ιησού καθισμένο ανάμεσά τους! Φανταστείτε την ανακούφιση που ένιωσε ο Ιωσήφ και η Μαρία!​—Λουκάς 2:45, 46.

Ο Ιησούς άκουγε τους μορφωμένους ανθρώπους και τους έκανε ερωτήσεις, δείχνοντας μεγάλο ενδιαφέρον. Εκείνοι είχαν μείνει κατάπληκτοι με την κατανόηση και τις απαντήσεις του. Η Μαρία και ο Ιωσήφ, όμως, τα έχασαν. Στην αφήγηση, ο Ιωσήφ δεν λέει τίποτα. Αλλά τα λόγια της Μαρίας περιγράφουν παραστατικά τα αισθήματα και των δύο: «Παιδί μου, γιατί μας φέρθηκες έτσι; Ο πατέρας σου και εγώ σε αναζητούμε με πολλή αγωνία».​—Λουκάς 2:47, 48.

Έτσι λοιπόν, με λίγες χαρακτηριστικές πινελιές, ο Λόγος του Θεού σκιαγραφεί μια ρεαλιστική εικόνα του γονικού ρόλου. Ο ρόλος αυτός μπορεί να προκαλεί άγχος​—ακόμη και όταν το παιδί είναι τέλειο! Το να είναι κάποιος γονέας στο σημερινό επικίνδυνο κόσμο ίσως συνεπάγεται απερίγραπτα «μεγάλη αγωνία», αλλά οι πατέρες και οι μητέρες μπορούν να παρηγορούνται με τη σκέψη ότι η Γραφή αναγνωρίζει την πρόκληση που αντιμετωπίζουν.

Ευτυχώς, ο Ιησούς είχε παραμείνει στο μοναδικό μέρος στη γη όπου ένιωθε πιο κοντά στον ουράνιο Πατέρα του, τον Ιεχωβά, από οπουδήποτε αλλού, ρουφώντας σαν σφουγγάρι ό,τι μπορούσε να μάθει. Γι’ αυτό, απάντησε στους γονείς του με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «Γιατί χρειάστηκε να με αναζητήσετε; Δεν ξέρατε ότι πρέπει να είμαι στον οίκο του Πατέρα μου;»​—Λουκάς 2:49.

Ασφαλώς, ο Ιωσήφ ξανασκέφτηκε πολλές φορές αυτά τα λόγια. Ίσως και να καμάρωνε. Στο κάτω κάτω, εκείνος είχε διδάξει με επιμελείς προσπάθειες το θετό του γιο να αισθάνεται έτσι για τον Ιεχωβά Θεό. Ήδη από παιδί, ο Ιησούς είχε θερμά αισθήματα για τη λέξη «πατέρας», τα οποία οφείλονταν ως επί το πλείστον στην επαφή του με τον Ιωσήφ.

Αν είστε πατέρες, καταλαβαίνετε τι μεγάλο προνόμιο έχετε να βοηθήσετε τα παιδιά σας να αντιληφθούν πώς είναι ένας στοργικός, προστατευτικός πατέρας; Παρόμοια, αν στην οικογένεια υπάρχουν παιδιά από προηγούμενο γάμο ή υιοθετημένα, να θυμάστε το παράδειγμα του Ιωσήφ και να φέρεστε στο καθένα ως ξεχωριστή και πολύτιμη προσωπικότητα. Να τα βοηθάτε να πλησιάσουν περισσότερο τον ουράνιο Πατέρα τους, τον Ιεχωβά Θεό.

Ο Ιωσήφ Εγκαρτέρησε Πιστά

Η Γραφή φανερώνει μόνο λίγα ακόμη στοιχεία για τη ζωή του Ιωσήφ, αλλά αξίζει να τα εξετάσουμε προσεκτικά. Διαβάζουμε ότι ο Ιησούς «υποτασσόταν σε αυτούς»​—στους γονείς του.  Πληροφορούμαστε επίσης ότι «ο Ιησούς συνέχισε να προοδεύει σε σοφία και σε σωματική ανάπτυξη και σε εύνοια από Θεό και ανθρώπους». (Λουκάς 2:51, 52) Τι φανερώνουν αυτά τα λόγια για τον Ιωσήφ; Αρκετά πράγματα. Συμπεραίνουμε ότι συνέχισε να ηγείται του σπιτικού του, επειδή ο τέλειος γιος του σεβόταν την εξουσία του πατέρα του και υποτασσόταν σε αυτήν.

Επίσης, μαθαίνουμε ότι ο Ιησούς συνέχισε να αναπτύσσεται σε σοφία. Όσον αφορά αυτόν τον τομέα, ο Ιωσήφ ασφαλώς έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πρόοδο του γιου του. Εκείνη την εποχή, οι Ιουδαίοι είχαν μια παλιά παροιμία, σύμφωνα με την οποία αληθινά σοφοί μπορούν να γίνουν μόνο όσοι έχουν άνεση χρόνου, ενώ οι χειρώνακτες, όπως οι ξυλουργοί, οι γεωργοί και οι σιδηρουργοί, «δεν θα αποφανθούν σχετικά με τη δικαιοσύνη και το δίκαιο και δεν θα βρεθούν μεταξύ εκείνων που λένε σοφά διδάγματα». Αργότερα, ο Ιησούς κατέδειξε ότι αυτή η παροιμία δεν ευσταθεί. Ως παιδί, πόσες φορές θα είχε ακούσει το θετό του πατέρα, μολονότι ήταν ένας ταπεινός ξυλουργός, να τον διδάσκει αποτελεσματικά σχετικά με «τη δικαιοσύνη και το δίκαιο» του Ιεχωβά! Αναμφίβολα, αμέτρητες φορές.

Η επίδραση του Ιωσήφ στον Ιησού φαίνεται και από τη φυσική του ανάπτυξη. Από καλά φροντισμένο παιδί, ο Ιησούς αναπτύχθηκε και έγινε δυνατός και υγιής άντρας. Επίσης, ο Ιωσήφ εκπαίδευσε το γιο του να είναι επιδέξιος στην εργασία του. Ο Ιησούς δεν ήταν γνωστός μόνο ως ο γιος του ξυλουργού, αλλά και ως «ο ξυλουργός». (Μάρκος 6:3) Άρα, η εκπαίδευση του Ιωσήφ έπιασε τόπο. Ενεργώντας σοφά, οι οικογενειάρχες μιμούνται τον Ιωσήφ, φροντίζοντας τα παιδιά τους από πρακτική άποψη και παρέχοντάς τους εφόδια για να μπορούν να αυτοσυντηρηθούν.

Όταν φτάνουμε στο σημείο όπου ο Ιησούς βαφτίζεται σε ηλικία 30 ετών, ο Ιωσήφ είναι πλέον απών από τη Βιβλική αφήγηση. Τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η Μαρία ήταν χήρα όταν ο Ιησούς άρχισε τη διακονία του. (Βλέπε το πλαίσιο «Πότε Πέθανε ο Ιωσήφ;», στη σελίδα 27.) Ωστόσο, ο Ιωσήφ άφησε ανεξίτηλο σημάδι​—υπήρξε ένας υποδειγματικός πατέρας που προστάτευε την οικογένειά του, προμήθευε για αυτήν και εγκαρτέρησε πιστά ως το τέλος. Κάθε πατέρας, κάθε οικογενειάρχης ή κάθε άλλος Χριστιανός θα κάνει καλά να μιμείται την πίστη του Ιωσήφ.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 27]

Πότε Πέθανε ο Ιωσήφ;

Ξέρουμε ότι ο Ιωσήφ ζούσε όταν ο Ιησούς ήταν 12 χρονών. Σε εκείνη την ηλικία, πολλοί νεαροί Ιουδαίοι άρχιζαν να διδάσκονται την τέχνη του πατέρα τους, ενώ στα 15 γίνονταν βοηθοί. Προφανώς, ο Ιωσήφ πρόλαβε να διδάξει στον Ιησού την ξυλουργική. Άραγε ζούσε ακόμη όταν ο Ιησούς άρχισε τη διακονία του γύρω στα 30; Πολύ αμφίβολο. Αναφέρεται ότι τότε ζούσε η μητέρα του Ιησού, οι αδελφοί και οι αδελφές του, αλλά όχι ο Ιωσήφ. Μάλιστα, ο Ιησούς αποκλήθηκε κάποτε «γιος της Μαρίας», όχι γιος του Ιωσήφ. (Μάρκος 6:3) Η Μαρία περιγράφεται να ενεργεί και να αποφασίζει μόνη της, χωρίς να συμβουλεύεται κάποιον σύζυγο. (Ιωάννης 2:1-5) Αυτό θα ήταν ασυνήθιστο στους Βιβλικούς χρόνους εκτός αν είχε χηρέψει. Τέλος, καθώς ο Ιησούς πέθαινε, εμπιστεύτηκε τη φροντίδα της μητέρας του στον απόστολο Ιωάννη. (Ιωάννης 19:26, 27) Κάτι τέτοιο θα ήταν περιττό αν ο Ιωσήφ ζούσε ακόμη. Προφανώς, λοιπόν, πέθανε όταν ο Ιησούς ήταν σχετικά μικρός. Ως ο μεγαλύτερος γιος, ο Ιησούς αναμφίβολα ανέλαβε το ξυλουργείο και φρόντιζε την οικογένεια μέχρι το βάφτισμά του.

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Ο Ιωσήφ ενήργησε με αποφασιστικότητα και ανιδιοτέλεια για να προστατέψει το παιδί του

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Ο Ιωσήφ μοχθούσε ώστε να προμηθεύει για την οικογένειά του

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Ο Ιωσήφ πήγαινε τακτικά την οικογένειά του για λατρεία στο ναό της Ιερουσαλήμ

[Εικόνα στη σελίδα 28]

Ο Ιωσήφ εκπαίδευσε το γιο του ως ξυλουργό