Hodo Apajlẹ Yise Yetọn Tọn

E Wà Nuhe Go E Pé Lẹpo Na Whẹndo Etọn

YÍ NUKUN homẹ tọn do pọ́n dile Josẹfu doagbanna kẹtẹkẹtẹ lọ. E to lẹdo etọn pọ́n to tòpẹvi Bẹtlẹhẹm tọn mẹ to ozán mẹ, bo to alọ sá do adàja mẹ na kẹtẹkẹtẹ he e doagbanna lọ. E họnwun dọ, gbejizọnlin gaa he tin to nukọnna ẹn ji wẹ e to nulẹnpọn do. Egipti wẹ e jei podọ ogbè devo wẹ gbẹtọ he nọ nọ̀ finẹ lẹ nọ do bosọ tindo aṣa devo lẹ. Nawẹ whẹndo etọn na penugo nado diọada sọgbe hẹ diọdo ehelẹ gbọn?

E ma bọawuna Josẹfu nado dọ odlọ he e kú lọ na asi yiwanna etọn Malia. Ṣigba e yí adọgbigbo do dọ owẹ̀n ylankan he angẹli Jiwheyẹwhe tọn do na ẹn lọ na Malia dọmọ: Ahọlu Hẹlọdi to dindin nado hù visunnu pẹvi lọ! Yé dona yawu họnyi. (Matiu 2:13, 14) Nulọ dotukla Malia taun. Nawẹ mẹde na jlo nado hù ovi homẹvọnọ etọn gbọn? E vẹawuna Malia po Josẹfu po nado mọnukunnujẹemẹ. Ṣigba, yé dejido Jehovah go, enẹwutu yé ma whleawu nado yì.

Dile tòmẹnu Bẹtlẹhẹm tọn lẹ to amlọndọ bo ma yọ́n nuhe to jijọ, Josẹfu, Malia po Jesu po biọ zinvlu mẹ bo tọ́n sọn gbétatò lọ mẹ. Dile yé pànta hùwaji, bọ ai jẹ hinhọ́n ji sọn whèzẹtẹn, Josẹfu sọgan ko to nulẹnpọn do nuhe tin to nukọnna ẹn lẹ ji. Nawẹ whlẹpatọ tata de sọgan basi hihọ́na whẹndo etọn sọn huhlọn daho lẹ si gbọn? Be e na penugo nado wleawudaina mẹhe yin etọn titi lẹ zọnmii ya? Be e na penugo nado sinyẹnlin to azọ́ndenamẹ sinsinyẹn he Jehovah Jiwheyẹwhe de na ẹn nado penukundo ovi vonọtaun ehe go bo plọn ẹn whẹ́n hinhẹndi mẹ ya? Josẹfu pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu mẹhẹngbọjọ tọn lẹ. Dile mí na to dogbapọnna lehe e duto dopodopo yetọn ji do, mí na mọ nuhewutu otọ́ lẹ—gọna mímẹpo—dona hodo apajlẹ yise Josẹfu tọn to egbehe.

Josẹfu Basi Hihọ́na Whẹndo Etọn

To nuhe hugan owhe dopo die to gbétatò etọn titi mẹ, to Nazalẹti, gbẹzan Josẹfu tọn diọ pete to whenue e dopà alọwle tọn na viyọnnu Heli tọn. Josẹfu yọnẹn dọ Malia yin homẹvọnọ, podọ awhli nugbonọ de. Ṣigba, e wá sè dọ e mọhò! E lẹn nado gbẹ́ ẹ dai to nuglọ ma nado dowinyan ẹn. a Ṣigba, angẹli de dọhona ẹn to odlọ mẹ bo basi zẹẹmẹ dọ Malia mọhò lọ gbọn gbigbọ wiwe Jehovah tọn gblamẹ. Angẹli lọ yidogọ dọ visunnu he e na ji lọ na “whlẹn omẹ etọn lẹ sọn ylando yetọn lẹ mẹ.” E vọ́ jide na Josẹfu dogọ dọmọ: “A dibu nado plan asi towe Malia do whégbè blo.”—Matiu 1:18-21.

Nuhe Josẹfu, yèdọ dawe dodonọ podọ tonusetọ lọ wà pẹpẹ niyẹn. E kẹalọyi azọ́ndenamẹ sinsinyẹn hugan lọ: enẹ wẹ nado penukundo visunnu he ma yin etọn titi ṣigba bo ka họakuẹ na Jiwheyẹwhe tlala de go bosọ plọn ẹn whẹ́n. To nukọn mẹ, Josẹfu setonuna gbedide ahọlu tọn bo plan asi etọn he tin to ohò nado yì ze yinkọ dai to Bẹtlẹhẹm. Finẹ wẹ ovi lọ yin jiji te. b

Josẹfu ma plan whẹndo etọn lẹkọyi Nazalẹti. Kakatimọ, e gbọṣi Bẹtlẹhẹm he tin to kilomẹtlu vude do Jelusalẹm. Yé ma yin adọkunnọ,  ṣigba Josẹfu wà nuhe go e pé lẹpo na Malia po Jesu po nikaa jẹdò nude tọn kavi jiya. To ojlẹ vude godo, yé sẹtẹn yì owhé kleun de gbè. To whenue Jesu masọ yin viyẹyẹ de ba, ṣigba ovi pẹvi de—vlavo bo tindo hugan owhe dopo—gbẹzan yetọn sọ diọ to ajiji mẹ.

Sunnu sunwhlẹvu-pọntọ delẹ wá sọn Whèzẹtẹn, vlavo sọn Babilọni he dẹn taun do finẹ. Sunwhlẹvu de wẹ deanana yé wá owhé Josẹfu po Malia po tọn gbè bọ yé to ovi de he na wá lẹzun ahọlu Ju lẹ tọn dín. Sunnu lọ lẹ símẹ taun.

Vlavo sunwhlẹvu-pọntọ lọ lẹ yọnẹn kavi lala, yé ko ze ogbẹ̀ Jesu tọn do owù daho mẹ. Sunwhlẹvu he yé mọ lọ plan yé yì Jelusalẹm jẹnukọn whẹ́, e ma yin Bẹtlẹhẹm. To finẹ, yé dọna Ahọlu Hẹlọdi kanylantọ lọ dọ emi to ovi de he na wá lẹzun ahọlu Ju lẹ tọn dín. Ehe fọ́n awuwhàn dawe enẹ tọn dote.—Pọ́n hosọ lọ “Kanbiọ Wehiatọ Mítọn lẹ Tọn—Mẹnu Wẹ Do ‘Sunwhlẹvu’ lọ Hlan?” to weda 29.

Ṣigba, mí dopẹ́ dọ huhlọn he klohugan Hẹlọdi lẹ to nuyiwa, dile mí na mọ do. Jonọ lọ lẹ hẹn nunina lẹ wá bo ma donukun nudepope. Lehe e na ko jiawu na Josẹfu po Malia po do sọ nado mọdọ yé tindo “sika, nuyọnwan gblingblin, po zuya po” to gbèdopo poun—yèdọ nutindo akuẹgegenu tọn lẹ! Linlẹn sunwhlẹvu-pọntọ lọ lẹ tọn wẹ nado yì dọ fie yé mọ ovi he yé to dindin lọ te na Ahọlu Hẹlọdi. Ṣigba Jehovah dádo whẹho lọ mẹ. Gbọn odlọ de gblamẹ, e dọna sunwhlẹvu-pọntọ lọ lẹ nado gbọn aliho devo lẹkọyi whé.—Matiu 2:1-12.

Tlolo he sunwhlẹvu-pọntọ lọ lẹ yì, angẹli Jehovah tọn de na avase Josẹfu dọmọ: “Fọ́n, ze ovi pẹvi lọ po onọ̀ etọn po bo họnyi Egipti bosọ nọ finẹ kakajẹ whenue yẹn na vọ́ dọhona we; na Hẹlọdi ko jlo na jẹ ovi pẹvi lọ dín ji nado hù i.” (Matiu 2:13) Enẹwutu, dile e yin nùdego to bẹjẹeji do, Josẹfu yawu yinuwa. E ze dagbemẹninọ ovi etọn tọn do otẹn tintan mẹ hugan onú devo depope bo plan whẹndo etọn yì Egipti. Na sunwhlẹvu-pọntọ kosi lọ lẹ ko na whẹndo ehe nutindo akuẹgegenu tọn lẹ wutu, yé tindo nuhe na gọalọna yé nado nọgbẹ̀ to fihe yé jei na yì nọ na ojlẹ kleun de lọ.

Kandai he ma yin gbigbọdo lẹ basi zẹẹmẹ gbejizọnlin lọ tọn taidi awuvivinu de, bo sọalọakọ́n dọ to azọ́njiawu-liho Jesu he yin ovivu de, de tedidi gbejizọnlin lọ tọn pò, lú jaguda lẹ, bo tlẹ dẹ́ odétin wunmẹ delẹ do odò na onọ̀ etọn nido gbẹ̀n sinsẹ́n yetọn. c Ṣigba na nugbo tọn, gbejizọnlin gaa he ma bọawu yì fihe yé ma yọnẹn de wẹ e yin.

Mẹjitọ lẹ sọgan plọn nususu sọn apajlẹ Josẹfu tọn mẹ. E doalọtena azọ́n etọn sọn ojlo mẹ wá bo yí gbẹzan vivomẹninọ tọn etọn do sanvọ́  nado sọgan basi hihọ́na whẹndo etọn sọn owù mẹ. E họnwun dọ e nọ pọ́n nukunpipedo whẹndo etọn go taidi azọ́ndenamẹ wiwe de sọn Jehovah dè. To egbehe, mẹjitọ lẹ nọ plọn ovi yetọn lẹ whẹ́n to aihọn ylankan de mẹ, yèdọ aihọn he gọ́ na huhlọn he sọgan gbleawuna jọja lẹ bo hẹn yé flu kavi tlẹ hù yé sudo lẹ. Lehe mẹjitọ he nọ yinuwa po nujikudo po taidi Josẹfu nado basi hihọ́na ovi yetọn lẹ sọn nuyiwadomẹji mọnkọtọn lẹ si jẹna pipà do sọ!

Josẹfu Wleawudaina Whẹndo Etọn

E taidi dọ whẹndo lọ ma nọ̀ Egipti na ojlẹ dindẹn, na e ma dẹn bọ angẹli lọ dọna Josẹfu dọ Hẹlọdi ko kú. Josẹfu plan whẹndo etọn lẹkọyi otò yetọn mẹ. Dọdai hoho de dọ dọ Jehovah na ylọ visunnu etọn ‘jẹgbonu sọn Egipti.’ (Matiu 2:15) Josẹfu gọalọ nado hẹn dọdai ehe di, ṣigba awà tẹ ji wẹ e na plan whẹndo etọn yì todin?

Josẹfu tin to aṣeji taun. E gbọn nuyọnẹn dali dibuna Alkẹlausi he jẹ otẹn Hẹlọdi tọn mẹ, mẹhe sọ yin kanylantọ podọ hlọnhutọ de. Jiwheyẹwhe deanana Josẹfu nado plan whẹndo etọn dedo agewaji yì otò etọn Nazalẹti mẹ to Galili, fie dẹn do Jelusalẹm po owù etọn lẹ po. Finẹ wẹ ewọ po Malia po plọn ovi yetọn lẹ whẹ́n te.—Matiu 2:19-23.

Yé zan gbẹzan jlẹkaji tọn, etomọṣo nulẹ ma bọawuna yé. Biblu dlẹnalọdo Josẹfu taidi whlẹpatọ, yèdọ hogbe de he bẹ atin-zọ́n wunmẹ lẹpo wiwà hẹn, taidi nado sán atin bo sẹtẹnna ẹn bosọ wazọ́n dego na e nido sọgan yin yiyizan nado gbáhọ, basi tọjihun, aná pẹvi lẹ, kẹkẹvi lẹ, kẹkẹfọ lẹ, zẹgẹ lẹ, gọna azọ́nwanu glemẹ tọn wunmẹ lẹpo. (Matiu 13:55) Huhlọnzọ́n de wẹ enẹ yin. To ojlẹ Biblu tọn mẹ, whlẹpatọ de nọ saba wazọ́n to họntonu owhé etọn tọn kavi to ṣọfu he sẹpọ ẹ de mẹ.

Azọ́nwanu voovo lẹ wẹ Josẹfu yizan, podọ e na ko dugu delẹ tọn sọn otọ́ etọn dè. E sọgan ko zan nujlọkàn, nujlẹkàn, asiọvi, whlẹzẹ̀nú, hànvi, ṣówhènú, nuwhènú, whlẹtọ́nnú, nutlẹ́nu voovo lẹ podọ vlavo oṣó lẹ, dile etlẹ yindọ yé nọ vẹahi.

Yí nukun homẹ tọn do pọ́n Jesu he yin yọpọvu de dile e to otọ́ mẹgopọntọ etọn pọ́n to whenue e to azọ́nwa. E nọ pọ́n ẹn tlintlin, podọ ayihaawe ma tin dọ huhlọn he do Josẹfu te, azọ́nyinyọnẹn po nugopipe etọn po na ko hẹn awuji i taun. Josẹfu na ko jẹ azọ́n flinflin delẹ plọn visunnu jọja etọn ji taidi lehe yè nọ yí whèvi-fló húhú do súnsún owhlẹ do. E sọgan ko plọn Jesu vogbingbọn he tin to atin he e nọ yizan lẹ ṣẹnṣẹn—di apajlẹ, sikomọle-tin, ovòtin, oaki-tin, kavi olivieli-tin.

Jesu sọ mọdọ alọ titli Josẹfu tọn he nọ họ́ atin lẹ bo nọ pà yé bosọ nọ whè owhlẹ lẹ dopolọ wẹ e nọ dọ̀n gbọn ewọ, onọ̀ etọn po nọvi etọn lẹ po go nado miọnhomẹna yé. Mọwẹ, Josẹfu po Malia po tindo whẹndo he jideji de bo wá bẹ e whè gbau ovi ṣidopo gọna Jesu hẹn. (Matiu 13:55, 56) Josẹfu dona nọ wazọ́n sinsinyẹn nado penukundo yemẹpo go bo na yé núdùdù.

Etomọṣo, Josẹfu yọnẹn dọ nukunpipedo whẹndo emitọn go to gbigbọ-liho wẹ dona tin to otẹn tintan mẹ. Enẹwutu, e nọ yí whenu susu zan nado plọnnu ovi etọn lẹ gando Jehovah Jiwheyẹwhe po osẹ́n Etọn lẹ po go. To gbesisọ  mẹ, ewọ po Malia po nọ plan yé yì sinagọgu mẹ, fie Osẹ́n lọ nọ yin hihia daga bosọ nọ yin zẹẹmẹ basina te. Jesu na ko nọ kàn kanbiọ susu sè to kọlilẹ whenu podọ Josẹfu nọ tẹnpọn nado hẹn pekọ wá na huvẹ gbigbọmẹ tọn ovi lọ tọn. Josẹfu sọ nọ plan whẹndo etọn sọyi hùnwhẹ sinsẹ̀n tọn lẹ tẹnmẹ to Jelusalẹm. Nado yì Juwayi whemẹwhemẹ tọn lẹ podọ nado lẹkọ, Josẹfu na ko nọ zingbejizọnlin na osẹ awe, yèdọ nudi kilomẹtlu 113.

To egbehe, nudopolọ wẹ tatọ́ whẹndo Klistiani tọn lẹ nọ wà. Yé nọ wà nuhe go yé pé lẹpo na ovi yetọn lẹ, gbọn nupinplọn yé to gbigbọ-liho zizedo otẹn tintan mẹ dali bosọ nọ penukundo yé go to agbasa-liho. Yé nọ dovivẹnu jẹ obá lọ mẹ nado plan ovi yetọn lẹ yì opli Klistiani tọn lẹ, daho po pẹvi po. Taidi Josẹfu, yé yọnẹn dọ onú dagbe hugan he yé sọgan wà do ovi yetọn lẹ tamẹ niyẹn.

Mí “Yí Ayimajai Do to Dindin We Pé”

To whenuena Jesu tindo owhe 12, Josẹfu plan whẹndo etọn yì Jelusalẹm dile e ko nọ wà do. Hùnwhẹ Juwayi tọn whenu wẹ bọ whẹndo susu basi gbejizọnlin to pọmẹ gbọn glètoho he gọ́ na zunkan lẹ mẹ. Eyin yé sẹpọ Jelusalẹm, yé nọ mọ ẹn hlan to olá na fihe e tin te lọ yiaga wutu podọ mẹsusu nọ jẹ psalm jeiaga tọn lẹ ji ji. (Psalm 120-134) Tòdaho lọ na ko nọ gọ́ na gbẹtọ fọtọ́n kanweko susu lẹ. To godo mẹ, whẹndo lẹ jẹ kọlẹyi whé ji. Josẹfu po Malia po he sọgan ko tindo nususu nado wà lẹndọ Jesu to gbejizọnlinzin po mẹdevo lẹ po, vlavo hẹ hagbẹ whẹndo tọn lẹ. To whenue yé ko zingbejizọnlin sọn Jelusalẹm na azán dopo godo wẹ yé wá doayi nuhe hẹn yé jọsi de go, enẹ wẹ yindọ Jesu ma tin po yé po!—Luku 2:41-44.

Yé zinzọnlin lẹkọyi Jelusalẹm bo to Jesu dín pé. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe tòdaho lọ na ko jẹvọ́ do todin bọ yé to zọnlinzin po awuyiya po gbọn tòhomẹ-liho lẹ ji bo to awhádo ylọ visunnu yetọn. Fie wẹ visunnu lọ na te? To whenue yé dín in na azán atọ̀n godo, be Josẹfu lẹndọ emi ko gboawupo mlẹnmlẹn to azọ́ndenamẹ he Jehovah zedo alọmẹ na emi ehe mẹ wẹ ya? To godo mẹ, yé yì tẹmpli mẹ. Yé dín in to  finẹ kakajẹ whenue yé wá yì fie wesetọ he yọ́n Osẹ́n lọ ganji lẹ pli te—bọ Jesu sinai to ṣẹnṣẹn yetọn! Pọ́n lehe ayiha Josẹfu po Malia po tọn na ko jai do sọ!—Luku 2:45, 46.

Jesu to todoaina wesetọ lọ lẹ bo to kanbiọ lẹ kanse po zohunhun po. Awuji sunnu lọ lẹ do nukunnumọjẹnumẹ po gblọndo ovi lọ tọn lẹ po go. Awuji Josẹfu po Malia lọsu po ga. To kandai lọ mẹ, Josẹfu ma kẹnù. Ṣigba, Malia dọhodo ota yé omẹ awe lẹ tọn mẹ dọmọ: “Ovi, naegbọn hiẹ yinuwa hẹ mí dole? Yẹn po otọ́ towe po ko yí ayimajai do to dindin we pé.”—Luku 2:47, 48.

Gbọnmọ dali, to hogbe kleun enẹlẹ mẹ, Ohó Jiwheyẹwhe tọn do nuhe mẹjitọ-yinyin bẹhẹn de hia. E sọgan bẹ nuhe nọ hẹn apọṣimẹ wá lẹ hẹn—eyin ovi lọ tlẹ yin mẹpipe! Mẹjitọ-yinyin to aihọn ylankan ehe mẹ sọgan hẹn “ayimajai” he yè ma donukun lẹ wá, ṣigba otọ́ po onọ̀ lẹ po sọgan tindo homẹmimiọn to yinyọnẹn mẹ dọ Biblu ko dọhodo avùnnukundiọsọmẹnu he yé to pipehẹ lẹ ji.

Ayajẹnu wẹ e yin dọ Jesu gbọṣi fidopo gee he e sọgan dọnsẹpọ Otọ́ olọn mẹ tọn etọn, Jehovah te, bo yí zohunhun do plọn nuhe go e pé lẹpo. Abajọ, e yí ahundopo do gblọnna mẹjitọ etọn lẹ dọmọ: “Naegbọn mìwlẹ do to dindin mi pé? Be mì ma yọnẹn dọ yẹn dona tin to ohọ̀ Otọ́ ṣie tọn mẹ wẹ?”—Luku 2:49.

E họnwun dọ Josẹfu na ko vọ́ nulẹnpọn do hogbe enẹlẹ ji whlasusu. Vlavo ehe na zọ́n bọ e na ko doawagun. To popolẹpo mẹ, e ko dovivẹnu vẹkuvẹku nado plọn visunnu sọdodovi etọn nado tindo numọtolanmẹ mọnkọtọn gando Jehovah Jiwheyẹwhe go. To ojlẹ enẹ mẹ to gbẹzan etọn mẹ taidi yọpọvu de, Jesu ko yọ́n nuhe otọ́ owanyinọ de yin, titengbe na haṣinṣan he e tindo hẹ Josẹfu wutu.

Eyin hiẹ yin otọ́ de, be a yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi he a tindo nado gọalọna ovi towe lẹ na yé nido yọ́n nuhe otọ́ owanyinọ he nọ basi hihọ́namẹ de yin tọn ya? Mọdopolọ, eyin hiẹ nọ penukundo ovi alọwlemẹ towe tọn lẹ kavi ovi sọdodovi lẹ go, flin apajlẹ Josẹfu tọn bo nọ yinuwa hẹ dopodopo yetọn sọgbe hẹ ninọmẹ yetọn podọ taidi nuhọakuẹ. Gọalọna yé nado dọnsẹpọ Otọ́ olọn mẹ tọn yetọn, Jehovah Jiwheyẹwhe.

Josẹfu Sinyẹnlin po Nugbonọ-Yinyin Po

Onú vude poun wẹ Biblu dọ dogọ gando gbẹzan Josẹfu tọn go, ṣigba yé jẹna ayidonugo mítọn. Mí hia dọ Jesu “to mẹmẹglọ yin hlan yé zọnmii”—yèdọ na mẹjitọ etọn lẹ. Mí sọ mọ hia dọ “Jesu sọ to whinwhẹ́n deji to nuyọnẹn mẹ podọ to agbasa mẹ podọ to nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn po gbẹtọ tọn po mẹ.” (Luku 2:51, 52) Etẹwẹ hogbe ehelẹ dohia gando Josẹfu go?  Nususu wẹ yé dohia. Mí plọn dọ Josẹfu zindonukọn nado nọ deanana nulẹ to whédo etọn mẹ, na visunnu pipé etọn na sisi aṣẹpipa etọn taidi otọ́ de bo gbọṣi mẹglọnọ-yinyin mẹ hlan ẹn.

Mí sọ plọn dọ Jesu zindonukọn nado whẹ́n deji to nuyọnẹn mẹ. Na nugbo tọn, Josẹfu yí nususu wà na visunnu etọn nido sọgan yinukọn to adà ehe mẹ. To azán enẹlẹ gbè, whenu yin nujọnu na Ju lẹ sọmọ bọ yé tindo oló de gandego. Oló ehe dohia dọ mẹhe ma nọ wazọ́n sinsinyẹn lẹ kẹdẹ wẹ sọgan yin nuyọnẹntọ bọ azọ́nwatọ lẹ taidi whlẹpatọ lẹ, glesi lẹ po ayátọ lẹ po “ma sọgan do whẹdida dodo po whẹdida po hia; podọ yé ma dona yin mimọ to fie gbẹtọ lẹ nọ do oló te.” To nukọn mẹ, Jesu dohia dọ ovọ́ wẹ oló enẹ yin. Taidi yọpọ sunnu de, lehe e ko sè whlasusu bọ otọ́ mẹgopọntọ etọn nọ to mẹplọn po kọdetọn dagbe po gando “whẹdida dodo po whẹdida” Jehovah tọn po go dile e tlẹ yin whlẹpatọ tata de do sọ! Ayihaawe ma tin dọ Josẹfu nọ wàmọ.

Mí sọgan sọ mọ kunnudenu dọ Josẹfu yí adà de wà to whinwhẹ́n Jesu tọn to agbasa-liho mẹ. Na Jesu yin nukunpedego ganji wutu, e whẹ́n bo lẹzun sunnu glegbenu he whèwhín de. Humọ, Josẹfu plọnazọ́n ovi etọn nado yọ́n agbasazọ́n etọn wà ganji. Jesu ma yin yinyọnẹn taidi visunnu whlẹpatọ tọn kẹdẹ gba, ṣigba taidi “whlẹpatọ lọ.” (Malku 6:3) Enẹwutu azọ́nplọnmẹ Josẹfu tọn tindo kọdetọn dagbe. Tatọ́ whẹndo tọn lẹ nọ yí nuyọnẹn do hodo apajlẹ Josẹfu tọn bo nọ penukundo dagbemẹninọ ovi yetọn lẹ tọn go bosọ nọ wà nuhe go yé pé lẹpo nado hẹn ẹn diun dọ ovi lọ lẹ lọsu sọgan penukundo yede go to godo mẹ.

Eyin mí hia kandai Biblu tọn jẹ fihe dọho gando baptẹm Jesu tọn to whenue e tindo owhe 30 go, mí na doayi e go dọ Josẹfu masọ yin nùdego ba. Kunnudenu dohia dọ Malia yin asuṣiọsi de to whenue Jesu bẹ lizọnyizọn etọn jẹeji. (Pọ́n apotin lọ “Whetẹnu Wẹ Josẹfu Kú?” to weda 27.) Etomọṣo, Josẹfu ze ohia ayidego tọn de dai—yèdọ apajlẹ otọ́ he wà nuhe go e pé lẹpo na whẹndo etọn tọn. Otọ́ lẹ, tatọ́ whẹndo tọn lẹ kavi Klistiani devo lẹ na wà dagbe nado hodo apajlẹ yise Josẹfu tọn.

[Nudọnamẹ odò tọn]

[Apotin to weda 27]

Whetẹnu Wẹ Josẹfu Kú?

Mí yọnẹn dọ Josẹfu tin to ogbẹ̀ to whenue Jesu tindo owhe 12. Eyin jọja Ju lẹ tindo owhe enẹ, yé nọ jẹ azọ́n otọ́ yetọn tọn plọn ji vudevude bo nọ lẹzun azọ́nvi to whenue yé tindo owhe 15. E họnwun dọ Josẹfu nọgbẹ̀ dẹn bo plọnazọ́n Jesu nado lẹzun whlẹpatọ de. Be Josẹfu pò to ogbẹ̀ to ojlẹ he mẹ Jesu bẹ lizọnyizọn etọn jẹeji to whenuena e tindo nudi owhe 30 wẹ ya? E na vẹawu dọ ni yinmọ. Onọ̀, nọvisunnu po nọviyọnnu Jesu tọn lẹ po yin nùdego taidi mẹhe tin to ogbẹ̀ to ojlẹ enẹ mẹ, ṣigba Josẹfu ma yin nùdego gba. To ojlẹ de mẹ, Jesu tlẹ yin yiylọdọ “visunnu Malia tọn,” kakati nido yin visunnu Josẹfu tọn. (Malku 6:3) Biblu donù Malia go taidi mẹhe to nuyiwa bo to nudide lẹ basi na ede matin anademẹ asu etọn tọn. (Johanu 2:1-5) Onú mọnkọtọn ma sọgan jọ to ojlẹ Biblu tọn mẹ eyin ewọ ma yin asuṣiọsi de. To godo mẹ to whenue Jesu to na kú, e ze onọ̀ etọn do alọmẹ na apọsteli Johanu nado penukundego. (Johanu 19:26, 27) Nuhudo enẹ ma na ko tin eyin Josẹfu gbẹ́ pò to ogbẹ̀. Enẹwutu, e họnwun dọ Josẹfu kú to whenuena Jesu gbẹ́ yin jọja de. Na Jesu wẹ yin visunnu mẹho wutu, ayihaawe ma tin dọ ewọ zindonukọn to azọ́n whlẹpipa tọn lọ mẹ bo penukundo whẹndo lọ go kakajẹ whenue e yí baptẹm.

[Yẹdide to weda 24]

Josẹfu yí nujikudo po gbigbọ mẹde-yido-sanvọ́ tọn po do basi hihọ́na ovi etọn

[Yẹdide to weda 25]

Josẹfu wazọ́n sinsinyẹn nado wleawudaina whẹndo etọn

[Yẹdide to weda 26]

Josẹfu nọ plan whẹndo etọn to gbesisọ mẹ nado yì basi sinsẹ̀n to tẹmpli mẹ to Jelusalẹm

[Yẹdide to weda 28]

Josẹfu plọnazọ́n visunnu etọn nado lẹzun whlẹpatọ