JOSEFA o ile a lahlela morwalo o mongwe mokokotlong wa pokolo. Akanya ka yena a gaša mahlo bošego motsaneng wa Betlelehema gomme a phaphatha lehlakore la pokolwana e tiilego. Ga go pelaelo gore o be a nagana ka leeto le letelele leo le bego le letše ka pele. La go ya Egipita! Moo go nago le batho bašele, go bolelwago leleme lešele e bile go nago le meetlo e šele—lapa la gagwe le lenyenyane le be le tlo tlwaelana bjang le phetogo ye e kgolo kudu?

Go be go se bonolo gore Josefa a botše mosadi wa gagwe yo a rategago, Maria, ditaba tše di sa kgahlišego, eupša o ile a rapa sebete a mmotša. O ile a mmotša ka toro yeo go yona morongwa a ilego a rola molaetša wo woo o tšwago go Modimo: Kgoši, Heroda, o be a nyaka gore morwa wa bona yo monyenyane a bolawe! Ba be ba swanetše go huduga le semeetseng. (Mateo 2:13, 14) Maria o be a tshwenyegile kudu. Go tla bjang gore motho le ge e le ofe a nyake go bolaya ngwana wa gagwe yo a se nago molato le yo a sego kotsi? Maria le Josefa ba be ba sa kwešiše taba yeo. Eupša ba be ba botile Jehofa, ka gona ba ile ba itokiša.

Ge batho ba Betlelehema ba be ba robetše, ba sa lemoge seo se tlago go direga, Josefa, Maria le Jesu ba ile ba ngwega bošego motseng. Ge Josefa a be a ba etile pele a lebile go ya ka borwa gomme go thoma go sa ka bohlabela, mohlomongwe o ile a ipotšiša ka seo se bego se letše ka pele. Mmetli wa mmotlana o be a ka šireletša lapa la gagwe bjang madireng a matla kudu? Na o be a tla dula a kgona go hlokomela ba lapa la gagwe? Na o be a tla kgona go kgotlelela go phetha kabelo ya gagwe e boima yeo Jehofa Modimo a bego a mo neile yona, ya go hlokomela le go godiša ngwana yo wa moswananoši? Josefa o be a lebeletšane le ditlhohlo tše boifišago. Ge re dutše re ahlaahla kamoo a ilego a katanela go lebeletšana le e nngwe le e nngwe ya tšona, re tla bona lebaka leo ka lona botate lehono—gotee le rena ka moka—ba swanetšego go ekiša tumelo ya Josefa.

Josefa o Ile a Šireletša Lapa la Gagwe

Dikgwedi pejana, ge a be a le motsaneng wa gabo wa Natsaretha, bophelo bja Josefa bo ile bja fetogela sa ruri ka morago ga ge a beeleditše morwedi wa Heli. Josefa o be a tseba Maria e le kgarebe e se nago molato le e botegago. Eupša ka morago o ile a kwa gore o be a imile! O ile a rera go mo hlala ka sephiring e le go mo šireletša gore a se ke a welwa ke kgobogo. * Lega go le bjalo, morongwa o ile a bolela le yena torong, a mo hlalosetša gore Maria o be a imile ka moya o mokgethwa wa Jehofa. Morongwa o ile a oketša ka gore morwa yoo a bego a mo imile o be a tla “phološa batho ba gabo dibeng tša bona.” O ile a kgonthišetša Josefa ka mo go tšwelago pele, a re: “O se tšhabe go iša Maria mosadi wa gago gae.”—Mateo 1:18-21.

Josefa, monna yo a lokilego le yo a kwago, o ile a dira sona seo. O ile a amogela kabelo ya gagwe e boima go di feta ka moka: go godiša le go hlokomela morwa yo e bego e se wa gagwe eupša e le yo bohlokwa kudu go Modimo. Ka morago, ka go kwa taelo ya mmušiši, Josefa o ile a ya le mosadi wa gagwe wa moimana Betlelehema gore ba yo ingwadiša. Ngwana o ile a belegelwa moo. *

Josefa ga se a ka a bušetša lapa la gagwe Natsaretha. Go e na le moo, ba ile ba dula Betlelehema, e  lego bokgole bja dikhilomithara tše sego kae go tloga Jerusalema. Ba be ba diila, eupša Josefa o ile a dira sohle seo a bego a ka se kgona go šireletša Maria le Jesu gore ba se hloke selo goba go tlaišega. Ba ile ba dula legaeng la bobotlana ka nakwana. Ke moka, ge Jesu e be e se sa le lesea eupša e le ngwana yo monyenyane—mohlomongwe a le ka godingwana ga ngwaga—maphelo a bona a ile a fetoga gape go sa letelwa.

Go ile gwa fihla sehlopha sa banna, balepi ba dinaledi ba tšwago ka Bohlabela, mohlomongwe ba etšwa Babilona ya kgole. Ba be ba latetše naledi yeo e ilego ya ba fihliša legaeng la Josefa le Maria gomme ba be ba nyaka ngwana yoo e bego e tla ba kgoši ya Bajuda. Banna bao ba be ba ena le tlhompho e tseneletšego.

Go sa šetšwe gore ba be ba tseba goba ba sa tsebe, balepi ba dinaledi ba be ba beile Jesu yo monyenyane kotsing e kgolo. Naledi yeo ba bego ba e bone e thomile ka go ba iša Jerusalema, e sego Betlelehema. Ge ba le moo ba ile ba botša Kgoši Heroda yo kgopo gore ba be ba nyaka ngwana yoo e bego e tla ba kgoši ya Bajuda. Se se ile sa dira gore monna yoo a tuke bogale ka baka la lehufa.—Bona sehlogo se se rego, “Babadi ba Rena ba a Botšiša . . . Ke Mang yo a Rometšego ‘Naledi’?” go letlakala 29.

Lega go le bjalo, go a thabiša gore go be go na le madira a fetago Heroda ka matla. Bjang? Go ba gona, baeng bao ba ile ba tliša dimpho, ba sa kgopele gore ba bušetšwe ka se sengwe. Josefa le Maria ba swanetše go ba ba ile ba makatšwa ke go ikhwetša gateetee ba ena le “gauta, diorelo tše tšhweu le senkgišabose seo se bitšwago mira”—dilo tše bohlokwa kudu! Balepi ba dinaledi ba be ba ikemišeditše go botša Kgoši Heroda gore ba be ba hweditše kae ngwana yoo ba bego ba mo tsoma. Lega go le bjalo, Jehofa o ile a tsena ditaba gare. A diriša toro, o ile a laela balepi ba dinaledi gore ba boele gae ka tsela e nngwe.—Mateo 2:1-12.

Ka moragonyana ga ge balepi ba dinaledi ba tlogile, Josefa o ile a amogela temošo ye yeo e tšwago go morongwa wa Jehofa, e rego: “Tsoga, tšea lesea le mmago lona o tšhabele Egipita gomme o dule moo go fihla ke go ntšhetša lentšu; gobane Heroda e se kgale o tla nyaka lesea leo gore a le bolaye.” (Mateo 2:13) Ka gona, ka ge re bone mathomong, Josefa o ile a kwa kapejana. O ile a etiša tšhireletšego ya ngwana wa gagwe pele ga dilo tše dingwe ka moka gomme a ya le lapa la gagwe Egipita. Ka ge balepi bao ba dinaledi ba baheitene ba be ba neile lapa dimpho tšeo tše di bitšago kudu, bjale le be le ena le dilo tše bohlokwa tšeo di bego di ka le thuša leetong leo le bego le letše ka pele.

Dipuku tša dinonwane tša apokrifa di kgabiša leeto la go ya Egipita, di bolela gore Jesu yo monyenyane o ile a dira gore leeto leo e be le lekopana ka mohlolo, a dira gore bahlakodi ba se ba gobatše, a ba a dira gore dihlare tša ditatlele di kobegele go mmagwe e le gore a kge dienywa tša tšona. * Ge e le  gabotse, e be e tloga e le leeto le letelele le leo le lapišago la go ya moo ba sa go tsebego.

Batswadi ba ka ithuta mo gontši go Josefa. O ile a kgaotša mošomo wa gagwe le semeetseng gomme a gafa boiketlo bja gagwe e le gore a šireletše lapa la gagwe kotsing. Go molaleng gore o be a lebelela lapa la gagwe e le letlotlo le lekgethwa leo le tšwago go Jehofa. Lehono batswadi ba godišetša bana ba bona lefaseng le kotsi, lefase leo le tletšego madira ao a ka beago bafsa kotsing, a ba šilafatša goba gaešita le go ba fediša. Ruri bomma le botate bao ba gatago mogato ka go tia go etša ge Josefa a dirile, bao ba šomago ka thata go šireletša bana ba bona ditutuetšong tše bjalo, ba swanelwa ke go retwa!

Josefa o Ile a Hlokomela Lapa la Gagwe

Go bonagala lapa leo le se la dula nako e telele Egipita, ka gobane go se go ye kae ke ge morongwa a tsebiša Josefa gore Heroda o hwile. Josefa o ile a bušetša lapa la gagwe nageng ya gabo. Boporofeta bja bogologolo bo be bo boletše e sa le pele gore Jehofa o be a tla bitša morwa wa gagwe “kua Egipita.” (Mateo 2:15) Josefa o ile a thuša go bo phethagatša, eupša bjale o be a tla iša lapa la gagwe kae?

Josefa o be a le šedi. Ka bohlale o ile a boifa mohlatlami wa Heroda, Arakelose, yo le yena e bego e le yo šoro e bile a bolaya. Tlhahlo ya Modimo e ile ya dira gore Josefa a iše lapa la gagwe ka leboa, kgole le Jerusalema le maano a yona ka moka, a boele motsaneng wa gabo wa Natsaretha kua Galilea. Yena le Maria ba ile ba godišetša bana ba bona moo.—Mateo 2:19-23.

Ba be ba phela bophelo bjo bonolo—eupša bo be bo se bonolo gakaalo. Beibele e bitša Josefa mmetli, e diriša lentšu leo le akaretšago ditsela tše dintši tša go šoma ka kota, tše bjalo ka go rema dikota, go di goga le go di betlela go di diriša ge go agwa dintlo, dikepe, maporogo a manyenyane, dikoloyana gotee le go dira maotwana, dijoko le mehuta ka moka ya didirišwa tša go lema. (Mateo 13:55) E be e le mošomo o thata wa diatla. Mmetli wa mehleng ya Beibele gantši o be a šomela kgauswi le mojako wa ntlo ya gagwe e nyenyane goba lefelong la mošomo leo le bapilego le yona.

Josefa o be a diriša ditlabakelo tše dintši kudu, tšeo tše dingwe tša tšona mohlomongwe a bego a di hweditše go tatagwe. A ka no ba a be a diriša sekwere, seelakemo, thapo ya go thala, seletswana, saga, petlwana, noto, noto ya kota, ditšhisele, boro yeo a bego a dira mašoba ka yona ka go iša bora bja yona pele le morago, dikgomaretši tša mehutahuta, mohlomongwe le dipikiri tše itšego, gaešita le ge di be di bitša kudu.

Akanya ka Jesu e le mošemanyana a bogetše tatagwe wa mogodiši a šoma. A kgohlotše mahlo e bile a tsepeletše mosepelo o mongwe le o mongwe wa Josefa, ga go pelaelo gore o be a kgahlwa ke magetla a gagwe a tiilego a sephara le matsogo a gagwe a matla, bokgoni bja diatla tša gagwe le go nepa ga mahlo a gagwe. Mohlomongwe Josefa o ile a thoma go bontšha morwa wa gagwe yo monyenyane tsela ya go dira mešomo e menyenyane e bjalo ka go gohla makgwakgwa koteng ka letlalo le le omilego la hlapi. Mohlomongwe o ile a ruta Jesu phapano magareng ga dikota tša mehutahuta tšeo a bego a di diriša—ka mohlala, tša mesikamore ya go enywa mago, me-oak goba mehlware.

Jesu o ile a ithuta le gore diatla tšeo tše tiilego tšeo di bego di rema dihlare, di betla dikota le go di kopanya, gape e be e le diatla tše bonolo tšeo di bego di phophola le go homotša yena, mmagwe gotee le bana babo. Ee, Josefa le Maria ba be ba ena le lapa le le golago leo mafelelong le ilego la ba le  bana ba tshelelago gotee le Jesu. (Mateo 13:55, 56) Josefa o ile a swanelwa ke gore a dule a šoma ka thata bakeng sa go ba hlokomela le go ba fepa ka moka.

Lega go le bjalo, Josefa o be a kwešiša gore go hlokomela dinyakwa tša lapa la gagwe tša moya go be go le bohlokwa kudu. Ka gona, o ile a fetša nako a ruta bana ba gagwe ka Jehofa Modimo le melao ya Gagwe. Yena le Maria ka mehla ba be ba ba iša sinagogeng ya gabo bona, moo Molao o bego o balelwa godimo le go hlaloswa. Mohlomongwe Jesu o be a botšiša dipotšišo tše dintši kudu ka morago ga moo gomme Josefa a leka ka thata go kgotsofatša tlala ya mošemane yo ya moya. Gape Josefa o be a iša lapa la gagwe menyanyeng ya bodumedi Jerusalema. Bakeng sa Paseka ya ngwaga le ngwaga, mohlomongwe Josefa o be a nyaka dibeke tše pedi tša go tšea leeto la dikhilomithara tše e ka bago tše 113, gore ba bine monyanya ke moka ba boe.

Dihlogo tša malapa a Bakriste lehono di latela mohlala o swanago. Di ikgafela bana ba tšona, di etiša tlwaetšo ya moya pele ga dilo ka moka tšeo go tshwenyegilwego ka tšona, go akaretša le manobonobo a dilo tše di bonagalago. Di dira sohle gore di iše bana ba tšona dipokanong tše dikgolo le tše dinyenyane tša Bokriste. Go swana le Josefa, di tseba gore ga go na selo se sekaone go phala se seo di ka se direlago bana ba tšona.

“Re Tshwenyegile Kudu”

Ge Jesu a be a ena le nywaga e 12, Josefa o ile a iša lapa la gagwe Jerusalema bjalo ka mehleng. E be e le Paseka, nako ya monyanya, gomme malapa a magolo a be a sepela gotee ka melokeloke ya dikamela molaleng wo o ikadilego ka dimela tša seruthwane. Ge ba lebile melaleng e bonagalago gabotse kgauswi le Jerusalema e lego godimo, gantši ba bantši ba be ba opela dipsalme tše di tlwaelegilego tša maeto a go rotogela. (Psalme 120–134) Motse o ka no ba o be o nyeuma ka batho ba dikete tše makgolo. Ka morago ga moo, malapa le melokeloke ya ona ya dikamela a be a thoma go leba gae. Mohlomongwe ka ge Josefa le Maria ba be ba ena le dilo tše dintši tšeo ba di dirago, ba ile ba nagana gore Jesu o be a sepela le ba bangwe, mohlomongwe bao e lego ditho tša lapa. Ba ile ba lemoga taba e bohloko ba šetše ba na le letšatši ba tlogile Jerusalema—gore Jesu o be a timetše!—Luka 2:41-44.

Ba tlaletšwe, ba ile ba ikgata mehlala ba boela Jerusalema.  Akanya kamoo ba bego ba bona motse o rona ka gona ka ge o se na batho ge ba dutše ba sepela ka go akgofa ditarateng, ba goeletša leina la morwa wa bona. Mošemane yoo a ka ba a be a le kae? Letšatšing la boraro la go mo tsoma, na Josefa o ile a thoma go ipotšiša ge e ba a be a paletšwe o šoro ke go hlokomela letlotlo le le lekgethwa leo le tšwago go Jehofa? Mafelelong, ba ile ba ya tempeleng. Ge ba le moo ba ile ba tsoma go fihlela ba fihla phapošing yeo go yona go bego go bokane banna ba bantši ba dirutegi, bao ba tsebago Molao—ba ena le Jesu yo monyenyane yo a dutšego gare ga bona! Akanya kamoo Josefa le Maria ba ilego ba ikwa ba imologile ka gona!—Luka 2:45, 46.

Jesu o be a theeditše banna ba dirutegi gomme a botšiša dipotšišo ka mafolofolo. Banna bao ba be ba makaditšwe ke kwešišo ya ngwana yoo le dikarabo tša gagwe. Lega go le bjalo, Maria le Josefa ba be ba maketše. Josefa ga a bolele pegong ye. Eupša mantšu a Maria a ba bolelela ka bobedi ka tsela e kgodišago ge a re: “Ngwanaka, ke ka baka la’ng o re dirile ka tsela ye? Nna le tatago re be re go nyaka re tshwenyegile kudu.”—Luka 2:47, 48.

Ka go re’alo, Lentšu la Modimo le hlalosa ka mantšu a sego kae therešo ya go ba motswadi. Go ka baka kgateletšego—gaešita le ge ngwana a phethagetše! Go ba motswadi lefaseng la lehono le kotsi go ka baka ‘go tshwenyega kudu,’ eupša botate le bomma ba ka homotšwa ke go tseba gore Beibele e bolela ka ditlhohlo tšeo ba lebeletšanego le tšona.

Se se thabišago ke gore Jesu o be a dutše lefelong le lengwe mo lefaseng leo go lona a bego a ikwa a le kgauswi kudu le Tatagwe wa legodimong, Jehofa, a monya ka phišego selo le ge e le sefe seo a bego a ka ithuta sona. Ka gona, o ile a araba batswadi ba gagwe ka go tšwa pelong, a re: “Ke ka baka la’ng le be le nnyaka? Na le be le sa tsebe gore ke swanetše go ba ntlong ya Tate?”—Luka 2:49.

Josefa ka ntle le pelaelo o ile a naganišiša ka mantšu ao gantši kudu. Mohlomongwe o be a ikwa a ikgantšha ge a nagana ka ona. Go ba gona, o be a šomile ka thata go ruta morwa wa gagwe yo a bego a mo godiša gore a ikwe ka tsela yeo ka Jehofa Modimo. Nakong yeo ya ge e sa le mošemanyana, Jesu o be a šetše a kwešiša gabotse seo se bolelwago ke lentšu “tate”—kwešišo yeo a bilego le yona ka baka la go phela ga gagwe le Josefa.

Ge e ba o le tate, na o lemoga tokelo yeo o nago le yona ya go thuša bana ba gago go kwešiša seo tate yo lerato le yo a šireletšago a lego sona? Ka mo go swanago, ge e ba o na le bana ba lapa la bobedi goba o na le bana bao o ba godišago, gopola mohlala wa Josefa gomme o tšee ngwana yo mongwe le yo mongwe e le yo a fapanego le yo bohlokwa. Ba thuše go batamela kgauswi le Tatago bona wa legodimong, Jehofa Modimo.

Josefa o Ile a Kgotlelela ka Potego

Beibele e bolela ka ditiragalo tše dingwe tše sego kae tša bophelong bja Josefa, eupša di swanelwa ke gore di elwe hloko kudu. Re bala gore Jesu o ile “a tšwela pele a ikokobeleditše bona”—batswadi ba  gagwe. Re hwetša gape gore “Jesu [o ile] a tšwela pele a gatela pele bohlaleng le go goleng mmeleng le ka go kgahla Modimo le batho.” (Luka 2:51, 52) Mantšu ao a utolla’ng ka Josefa? A utolla dilo tše mmalwa. Re ithuta gore Josefa o ile a tšwela pele a etelela pele lapeng la gagwe, ka gobane morwa wa gagwe yo a phethagetšego o be a hlompha bolaodi bja tatagwe gomme a dula a ikokobeleditše bjona.

Le gona re ithuta gore Jesu o ile a tšwela pele a gola bohlaleng. Ga go pelaelo gore Josefa o be a na le mo gontši mo a go dirilego go gateleng pele ga morwa wa gagwe tabeng yeo. Mehleng yeo, go be go na le seema seo e bego e le kgale Bajuda ba se hlompha. Se be se bolela gore banna bao ba iketlilego ke bona feela bao e ka bago ba bohlalehlale, mola e le gore banna ba go šoma ka diatla ba bjalo ka babetli, balemi le barudi ba tšhipi “ba ka se kgone go bolela tša toka le kahlolo; gomme ba ka se hwetšwe moo go bolelwago ka diswantšho.” Ka morago, Jesu o ile a utolla go hloka mohola ga seema seo. Ge e be e sa le mošemanyana, ruri o be a dula a ekwa tatagwe wa mogodiši, le ge e be e le mmetli yo a ikokobeditšego, a ruta ka tsela e holago ka “toka le kahlolo” ya Jehofa! Ga go pelaelo gore Josefa o be a dira bjalo gantši kudu.

Le gona re ka bona bohlatse bja tutuetšo ya Josefa kgolong ya Jesu ya mmele. Ka ge e be e le mošemanyana yo a hlokometšwego gabotse, Jesu o ile a gola a ba monna yo matla le yo a phetšego gabotse. Go oketša moo, Josefa o ile a tlwaetša morwa wa gagwe gore a be le bokgoni mošomong wa gagwe wa diatla. Jesu o be a sa tsebje feela e le morwa wa mmetli eupša gape o be a tsebja e le “mmetli.” (Mareka 6:3) Ka gona, tlwaetšo ya Josefa e ile ya atlega. Ke gabohlale gore dihlogo tša malapa di ekiše Josefa, di hlokomele bophelo bjo bobotse bja bana ba tšona le go kgonthišetša gore ba ka kgona go itlhokomela.

Ge re fihla pegong yeo go yona ka Beibeleng go bolelwago ka Jesu a kolobetšwa a ena le nywaga e 30, re hwetša go se sa bolelwa ka Josefa. Bohlatse bo bontšha gore Maria e be e le mohlologadi nakong ya ge Jesu a thoma bodiredi bja gagwe. (Bona lepokisi le le rego, “Josefa o Hwile Neng?” go letlakala 27.) Lega go le bjalo, Josefa o tlogetše leswao le le bonagalago gabotse—mohlala o mobotse kudu wa tate yo a bego a šireletša lapa la gagwe, a le hlokomela le yoo a ilego a kgotlelela ka potego go fihla mafelelong. Tate le ge e le ofe, hlogo le ge e le efe ya la lapa, goba Mokriste le ge e le ofe yo mongwe o swanetše go ekiša tumelo ya Josefa.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Lepokisi go letlakala 27]

Josefa o Hwile Neng?

Re a tseba gore Josefa o be a sa phela ge Jesu a be a ena le nywaga e 12. Ge ba le nywageng yeo bafsa ba bantši ba Bajuda ba be ba thoma go ithuta mešomo ya diatla ya botatago bona gomme e eba diithuti ge ba ena le nywaga e 15. Go bonagala Josefa a phetše nako e telele ka mo go lekanego go ka ruta Jesu gore e be mmetli. Na Josefa o be a sa phela nakong ya ge Jesu a thoma bodiredi bja gagwe ge a be a ena le nywaga e ka bago e 30? Ga go bonagale go le bjalo. Go bolelwa ka mmago Jesu, bana babo le dikgaetšedi tša gagwe ba sa phela ka moka ka nako yeo, ka ntle le Josefa. Jesu o kile a ba a bitšwa gatee gore ke “morwa wa Maria,” e sego morwa wa Josefa. (Mareka 6:3) Go bolelwa ka Maria a gata mogato le go itirela diphetho, ntle le gore a botšiše monna wa gagwe. (Johane 2:1-5) Seo e be e tla ba se se sa tlwaelegago mehleng ya Beibele ntle le ge e ba e be e le mohlologadi. Mafelelong, ge Jesu a be a ehwa, o ile a laela gore mmagwe a hlokomelwe ke moapostola Johane. (Johane 19:26, 27) Go be go ka se nyakege gore a dire bjalo ge nkabe Josefa a be a sa phela. Ka gona, go bonagala Josefa a hwile ge Jesu e be e sa le lesogana. Ka ge e be e le morwa yo mogolo, ga go pelaelo gore Jesu o ile a tšea kgwebo ya go betla gomme a hlokomela lapa la gabo go fihlela ge a kolobetšwa.

[Seswantšho go letlakala 24]

Josefa o ile a gata mogato ka go tia le ka boikgafo go šireletša ngwana wa gagwe

[Seswantšho go letlakala 25]

Josefa o be a šoma ka thata go hlokomela lapa la gagwe

[Seswantšho go letlakala 26]

Josefa ka mehla o be a iša lapa la gagwe go yo rapela tempeleng kua Jerusalema

[Seswantšho go letlakala 28]

Josefa o ile a tlwaetša morwa wa gagwe gore e be mmetli