Skip to content

Skip to table of contents

‘Eke He‘etau Kau Lautohí . . .

Ko hai na‘á ne fekau mai ‘a e “fo‘i fetu‘ú”?

Ko hai na‘á ne fekau mai ‘a e “fo‘i fetu‘ú”?

▪ Kuó ke sio ‘i he ngaahi fakatātā pe ngaahi faiva ‘o e ‘alo‘í ‘a ia ‘oku fakahaa‘i mai ai ‘a e ngaahi tu‘i, pe kau tangata poto ‘e toko tolu, ‘oku nau ‘a‘ahi ki he ki‘i pēpē ne toki fā‘ele‘i ko Sīsuú ‘i he‘ene tokoto ‘i ha ‘ai‘anga ‘o e manú? Fakatatau ki he talanoá, na‘e ngāue‘aki ‘e he ‘Otuá ha fo‘i fetu‘u ke taki ai kinautolu ki he fale tauhi‘anga monumanu ‘i Pētelihema. ‘Oku tokolahi ‘a e fānau kuo a‘u ‘o nau ako ma‘uloto ‘a e ngaahi hingoa ‘o e ngaahi tu‘i ‘e toko tolu ko iá—ko Melikioa, Kesipā, mo Palatasa. Kae kehe, ‘oku faitatau nai ‘a e fakamatala ‘iloa ko iá mo e me‘a ‘oku lea mo‘oni ‘aki ‘i he Tohi Tapú? ‘Ikai. ‘I ha ngaahi founga lahi, ‘oku ‘ikai tonu ai ‘a e talanoá.

‘Uluakí, ko hai ‘a e kau tangata ko iá? ‘I he mu‘aki lea faka-Kalisí, ‘oku ‘ikai ui ai kinautolu ‘e he Tohi Tapú ko e ngaahi tu‘i pe kau tangata poto. Ko e kau maki, pe kau vavalo faka‘asitalolosia kinautolu. ‘Oku hā mai ko kinautolú na‘a nau pōto‘i ‘i hono fai ‘a e tō‘onga fakapangani ‘o e vavaló ‘o makatu‘unga ‘i he ngaahi fetu‘ú. ‘Oku ‘ikai ke fakahaa‘i ‘e he lēkooti ‘a e Tohi Tapú ia ‘a e ngaahi hingoa pe ko e tokolahi ‘o e kau ‘a‘ahi ko iá.

Ko hono uá, ko fē taimi na‘e ‘a‘ahi ai ‘a e kau tangata ko iá? Na‘e ‘ikai ko e taimi na‘e kei pēpē ai ‘a Sīsū ‘o ‘i ha ‘ai‘anga kai ‘o e manú. ‘Oku anga-fēfē ‘etau ‘ilo‘i iá? ‘Oku pehē ‘e he tokotaha-tohi Kōsipeli ko Mātiú: “‘I he‘enau hū ki he falé, na‘a nau sio ai ki he ki‘i tamá mo Mele, ko ‘ene fa‘eé.” (Mātiu 2:11) Fakatokanga‘i ko Sīsuú na‘e ‘ikai kei ‘i he tu‘unga ko ha ki‘i pēpē toki fā‘ele‘i ia, ka ko ha ‘ki‘i tama.’ Na‘e ‘ikai ke kei nofo ‘a Mele mo Siosifa ‘i ha fale tauhi‘anga monumanu; ka, na‘á na nofo ‘i he taimi ko iá ‘i ha fale.

Ko hono tolú, ko hai na‘á ne fekau mai ‘a e “fo‘i fetu‘ú” ke ne taki ‘a e kau vavalo faka‘asitalolosiá? ‘Oku mā‘unga ako‘i ‘e he kau taki lotú ko e ‘Otuá na‘á ne fekau mai ‘a e “fo‘i fetu‘ú.” Na‘á ne fai mo‘oni ia? Manatu‘i, ko e “fo‘i fetu‘ú” na‘e ‘ikai te ne ‘uluaki taki ‘a e kau vavalo faka‘asitalolosia ko iá ki Pētelihema. Ka, na‘á ne taki kinautolu kia Tu‘i Hēlota ‘i Selusalema. Na‘a nau fakae‘a ‘a e ‘i ai ‘a Sīsuú ki he tokotaha fakapō loto-meheka mo mālohi ko iá pea a‘u ‘o ‘oange kiate ia ‘a e ‘uhinga mālohi ke ne fehi‘a ai ‘i he ki‘i tama na‘e teu ke ne hoko ko e “tu‘i ‘o e kau Siú.” (Mātiu 2:2) ‘I he olopoto, na‘e tala ange ‘e Hēlota kiate kinautolu ke nau foki mai ‘o fakahā ange kiate ia ‘a e feitu‘u tonu ‘oku ‘i ai ‘a e ki‘i tamá ni, ‘o ne taku ‘okú ne loto foki mo ia ke fakahīkihiki‘i ia. Na‘e taki leva ‘e he “fo‘i fetu‘ú” ‘a e kau vavalo faka‘asitalolosiá kia Siosifa mo Mele. Ko ia ko e kau vavalo faka‘asitalolosiá na‘a nau fou ‘i ha ‘alunga ‘a ia na‘e mei tāmate‘i ai ‘a e ki‘i tamá kapau na‘e ‘ikai ke kau mai ‘a e ‘Otuá. Ko e me‘a fakafiefiá, na‘e kau mai ‘a e ‘Otuá. Na‘e ‘ita lahi ‘aupito ‘a Hēlota ‘i he ‘ikai ke foki ange ‘a e kau vavalo faka‘asitalolosiá ‘o fakahā kiate iá ‘o ne tu‘utu‘uni ai ke tāmate‘i ‘a e fānau tangata kotoa pē ‘oku ta‘u ua mo si‘i hifo ai ‘i Pētelihema mo e feitu‘u takatakai ki aí.—Mātiu 2:16.

Na‘e lave ‘a Sihova ki mui ai kia Sīsū ‘i he tu‘unga “ko hoku ‘Aló eni, ‘a e ‘ofeiná, ‘a ia kuó u hōifua aí.” (Mātiu 3:17) Fakakaukau angé: ‘E fili nai ‘e he Tamai mā‘oni‘oni mo ‘ofa ko iá ha kau vavalo faka‘asitalolosia pangani—‘a e fa‘ahinga na‘a nau tō‘onga‘aki ‘a e ngaahi me‘a fakafaimana na‘e tapui ‘i he‘ene Laó—ke hoko ko ‘ene kau talafekau? (Teutalōnome 18:10) Te ne ngāue‘aki ha fo‘i fetu‘u ke taki kinautolu ki he tokotaha fakapō fakatu‘utāmaki mo mālohi taha ‘i he fonuá, ‘o nau ‘oatu ha pōpoaki ‘oku pau te ne tafunaki ‘a e fehi‘a loto-meheka ‘a Hēlotá? ‘E toe ngāue‘aki ‘e he ‘Otuá ‘a e fo‘i fetu‘u mo e kau vavalo faka‘asitalolosia tatau ke fakae‘a ‘a e feitu‘u na‘e tokoto ai ‘a hono ‘alo ‘oku ‘ikai te ne lava ha me‘á?

Ke fakatātaa‘í: Ko ha ‘eikitau lelei ‘a ia ‘okú ne fekau atu ‘a ‘ene sōtia lelei tahá ‘i ha fo‘i ngāue fakatu‘utāmaki ki he feitu‘u ‘o e filí. Te ne fakahā ki he filí ‘a e feitu‘u ke ma‘u ai ‘a e sōtia ko iá? Ko e mo‘oni ‘e ‘ikai! ‘Oku pehē pē, na‘e fekau‘i mai ‘e Sihova ‘a hono ‘Aló ki he māmani fakatu‘utāmaki ko ení. Te Ne fakahā kia Tu‘i Hēlota fulikivanu ‘a e feitu‘u ‘oku tokoto ai ‘a Hono ‘Aló ‘i he tu‘unga ko ha ki‘i tama ‘oku ‘ikai lava ke ne malu‘i ia? ‘Ikai ‘aupito!

Ko hai leva na‘á ne fekau mai ‘a e “fo‘i fetu‘ú,” pe me‘a hangē ha fo‘i fetu‘ú? Sai, ko hai na‘e mahu‘inga‘ia taha ke sio ‘oku tāmate‘i ‘a e ki‘i tama ko Sīsuú, ‘o ta‘ofi ai ia mei ha‘ane tupu hake ‘o fakahoko ‘a e ngāue na‘e fekau‘i mai ai ia ki he māmaní? Ko hai ‘oku feinga ke takihala‘i ‘a e kakaí mo pouaki ‘a e loí, fakamālohí, mo e tāmaté? Na‘e fakahaa‘i tonu ‘e Sīsū ko e “tokotaha loi ia pea ko e tamai ia ‘o e loí,” ko e tokotaha ‘a ia “ko ha tāmate tangata mei he‘ene kamatá pē”—ko Sētane ko e Tēvoló.—Sione 8:44.