‘Murwa U A Funa U Dzumbulula Khotsi’
‘Murwa U A Funa U Dzumbulula Khotsi’
“A huna muṅwe a ḓivhaho Khotsi, arali e si Murwa, na uyo ané Murwa a funa u mu dzumbululela.”—LUKA 10:22.
NI ḒO FHINDULA HANI?
Ndi ngani Yesu o vha e vhuimoni ho khetheaho ha u dzumbulula Khotsi?
Yesu o dzumbulula hani Khotsi awe kha vhaṅwe?
Ni nga edzisa hani Yesu musi ni tshi dzumbulula Khotsi?
1, 2. Ndi mbudziso ifhio ine vhathu vhanzhi vha konḓelwa u i fhindula, nahone ndi ngani?
‘MUDZIMU ndi nnyi?’ Vhathu vhanzhi zwi a vha konḓela u fhindula yeneyi mbudziso. Sa tsumbo, naho vhathu vhane vha ḓivhidza uri ndi Vhakriste vha tshi tenda uri Mudzimu ndi Vhuraruthihi, vhanzhi vha a tenda uri yeneyi pfunzo a i pfesesei. Muṅwe muṅwali ane a vha mufunzi o ṅwala uri: “Yeneyi ndi pfunzo ine muthu wa muhumbulo wo linganyiselwaho a nga si kone u i pfesesa. Ndi pfunzo i sa ṱalukanywi nga muthu.” Kha ḽiṅwe sia, vhathu vhanzhi vhane vha tenda kha pfunzo ya uri zwithu zwo sokou bvelela a vha tendi uri hu na Mudzimu. Vha humbula uri zwivhumbwa zwoṱhe zwi mangadzaho zwo sokou bvelela. Naho zwo ralo, nṱhani ha uri a hanedze uri hu na Mudzimu, Charles Darwin o ri: “Phetho ine nda vhona i ya khwine ine ra nga i swikelela ndi ya uri a hu na muthu ane a nga kona u pfesesa enea mafhungo oṱhe.”
2 Hu sa londwi zwine vha zwi tenda, vhathu vhanzhi vha na mbudziso dzine dza tshimbidzana na u vha hone ha Mudzimu. Naho zwo ralo, musi vha tshi kundelwa u swikelela phetho i fushaho, vhunzhi havho vha a kulea nungo nahone vha litsha u ita ṱhoḓisiso nga ha Mudzimu. I ngoho, Sathane o ‘swingisa mihumbulo ya vha sa tendi.’ (2 Vha-Kor. 4:4) Ndi ngazwo vhathu vhanzhi vho ḓaḓa vha sa ḓivhi mafhungo-ngoho nga ha Khotsi, Musiki wa fhethu hoṱhe!—Yes. 45:18.
3. (a) Ndi nnyi we a ri dzumbululela Musiki? (b) Ndi dzifhio mbudziso dzine ra ḓo dzi haseledza?
3 Ndi zwa ndeme uri vhathu vha gude mafhungo-ngoho nga ha Mudzimu. Ndi ngani? Ngauri vhane vha “vhidzelela dzina ḽa Murena” ndi vhone vhane vha ḓo tshidzwa. (Vha-Roma 10:13) U vhidzelela dzina ḽa Mudzimu zwi katela u ḓivha zwine Yehova a vha zwone. Yesu Kristo o fhirisela yeneyi nḓivho ya ndeme kha vhafunziwa vhawe. O vha dzumbululela Khotsi. (Vhalani Luka 10:22.) Ndi ngani Yesu o kona u dzumbulula Khotsi awe nga nḓila ye ha si vhe na muṅwe muthu we a vha a tshi nga kona u mu dzumbulula ngayo? Yesu o zwi itisa hani? Nahone ri nga edzisa hani Yesu nga u dzumbululela vhaṅwe Khotsi? Kha ri ṱolisise dzenedzi mbudziso.
YESU KRISTO NDI ENE FHEDZI A FANELEAHO
4, 5. Ndi ngani Yesu o vha e vhuimoni ho khetheaho ha u dzumbulula Khotsi awe?
4 Yesu ndi ene fhedzi we a vha a tshi fanelea nga ho khetheaho u dzumbulula Khotsi awe. Ndi ngani zwo ralo? Nga nṱhani ha uri hu sa athu sikwa zwiṅwe zwithu zwoṱhe, Yesu o vha o no vha tshivhumbwa tsha muya ngei ṱaḓulu sa “Murwa mu-bebwa-eṱhe wa Mudzimu.” (Yoh. 1:14; 3:18) Honoho ndi vhuimo ho khetheaho vhukuma! Musi hu sa athu vha na zwiṅwe zwivhumbwa zwoṱhe, Murwa o vha e hone phanḓa ha Khotsi awe a tshi khou guda nga Hae na pfaneleo Dzawe. Khotsi na Murwa vha fanela u vha vho haseledza lunzhi-lunzhi na u vha na vhushaka ha tsini-tsini lwa tshifhinga tshilapfu. (Yoh. 5:20; 14:31) Vhukuma, Murwa u fanela u vha o guda zwithu zwinzhi kha vhumuthu ha Khotsi awe!—Vhalani Vha-Kolosa 1:15-17.
5 Khotsi o khetha Murwa uri a vhe muambeleli Wawe, kana “Ipfi ḽa Mudzimu.” (Ndzumb. 19:13) Nga zwenezwo, Yesu o vha e vhuimoni ho khetheaho ha u dzumbululela vhaṅwe Khotsi awe. Ndi ngazwo muṅwali wa Evangeli Yohane o ṱalusa Yesu sa “Ipfi” a re “marumbini a Khotsi.” (Yoh. 1:1, 18) Musi Yohane a tshi amba zwenezwo, o vha a tshi khou humbula nga ha mukhuvha we wa vha wo ḓowelea nga tshifhinga tsha zwiḽiwa misini yawe. Mueni o vha a tshi dzula o sedzana na muṅwe. Nga nṱhani ha uri vho vha vho dzula tsini na tsini, vho vha vha tshi kona u haseledza nga hu leluwaho. Nga zwenezwo, musi Murwa e “marumbini a Khotsi,” o vha a tshi kona u haseledza na Khotsi awe.
6, 7. Vhushaka vhukati ha Khotsi na Murwa ho engedzea nga nḓila-ḓe?
6 Vhushaka vhukati ha Khotsi na Murwa ho bvela phanḓa vhu tshi aluwa. Murwa o vha a tshi ‘takalelwa nga Mudzimu ḓuvha na ḓuvha.’ (Vhalani Mirero 8:22, 23, 30, 31.) Nga zwenezwo, zwi a pfala uri vho vha na vhushaka ho khwaṱhaho vhukuma musi vha tshi shuma vhoṱhe na musi Murwa a tshi guda u edzisa pfaneleo dza Khotsi awe. Musi vha tshi sika zwiṅwe zwivhumbwa zwo ṱalifhaho, Murwa o vhona nḓila ine Yehova a shumisana ngayo nazwo, nahone zwenezwo zwa ita uri a dzhiele nṱha vhukuma pfaneleo dza Mudzimu.
7 Khaedu ye Sathane a i itela vhuvhusahoṱhe ha Yehova nga murahu, na yone ṋea Murwa tshibuli tsha u guda nḓila ye Yehova a vha a tshi ḓo sumbedza ngayo lufuno, khaṱulokwayo, vhuṱali na maanḓa musi o sedzana na vhuimo vhu konḓaho. A zwi timatimisi uri vhuimo honoho ho ita uri Murwa a kone u sedzana na thaidzo dze a vha a tshi ḓo ṱangana nadzo vhuḓinḓani hawe kha ḽifhasi.—Yoh. 5:19.
8. Mafhungo a Dzievangeli a ri thusa hani u guda zwinzhi nga ha pfaneleo dza Khotsi?
8 Nga nṱhani ha vhushaka hawe ha tsini na Yehova, Murwa o ṱalusa Khotsi nga nḓila i pfalaho u fhira muthu naho e ufhio. A hu na iṅwe nḓila ya khwine ine ra nga ḓivha ngayo Khotsi u fhira u ṱolisisa zwe Murwa wawe mubebwa-eṱhe a zwi funza na u zwi ita. Sa tsumbo, humbulani uri zwi nga ri konḓela lungafhani u pfesesa nga vhuḓalo zwine “lufuno” lwa vha zwone nga u sokou vhala ḽeneḽo ipfi kha ṱhalusamaipfi. Naho zwo ralo, u elekanya nga ha mafhungo a pfalaho e vhaṅwali vha Dzievangeli vha a ṅwala nga ha vhuḓinḓa ha Yesu na nḓila ye a vha a tshi ṱhogomela ngayo vhaṅwe, zwi nga ita uri ri pfesese vhukuma maipfi ane a ri: “Mudzimu ndi Ene lufuno.” (1 Yoh. 4:8, 16) Zwenezwo zwi ḓo ita uri ri dovhe ri pfesese na dziṅwe pfaneleo dza Mudzimu dze Yesu a dzi dzumbululela vhafunziwa vhawe musi e kha ḽifhasi.
NḒILA YE YESU A DZUMBULULA NGAYO KHOTSI AWE
9. (a) Yesu o dzumbulula Khotsi awe nga nḓila dzifhio mbili dza mutheo? (b) Ṋeani tsumbo i sumbedzaho nḓila ye Yesu a dzumbulula ngayo Khotsi awe nga zwe a zwi funza.
9 Yesu o dzumbulula hani Khotsi awe kha vhafunziwa vhawe na kha vhe vha vha vhatevheli vhawe nga murahu? O ita zwenezwi nga nḓila mbili: nga zwe a zwi funza na nga vhuḓifari hawe. Kha ri thome ri haseledze zwe Yesu a zwi funza. Zwe Yesu a zwi funza vhatevheli vhawe zwi sumbedza uri o vha a tshi ḓivha mahumbulele, maḓipfele na kuitele kwa Khotsi awe nga nḓila khulwane. Sa tsumbo, Yesu o vhambedza Khotsi awe na mulisa wa sambi ane a ṱutshela sambi u itela u ṱoḓa nngu yo xelaho. Yesu o ri musi onoyo mulisa a tshi wana nngu yo xelaho, “u ḓo i takalela lwa u fhirisa dziḽa dza mahumi maṱanu-na-maṋa na ṱhanu-na-nṋa dzi songo xelaho.” Yesu o vha a tshi khou funza mini nga tshenetshi tshifanyiso? O ṱalutshedza uri: “Na khotsi-aṋu wa ngei ṱaḓulu ha funi hu tshi xela na muthihi wa avha vhaṱuku.” (Mat. 18:12-14) Ri guda mini nga ha Yehova kha tshenetshi tshifanyiso? Naho arali nga zwiṅwe zwifhinga ni tshi nga ḓipfa ni si wa ndeme nahone no hangwiwa, Khotsi aṋu wa ṱaḓulu u na dzangalelo kha inwi nahone u a ni londa. Khae ni “muthihi wa avha vhaṱuku.”
10. Yesu o dzumbulula hani Khotsi nga vhuḓifari hawe?
10 Nḓila ya vhuvhili ye Yesu a dzumbulula ngayo Khotsi awe kha vhafunziwa vhawe ndi nga vhuḓifari hawe. Musi muapostola Filipo a tshi vhudzisa Yesu uri: “Murena, ri sumbedze Khotsi,” Yesu o vha a tshi nga amba zwo tea uri: “A vhonaho nṋe, u vhona Khotsi.” (Yoh. 14:8, 9) Ṱhogomelani dziṅwe tsumbo dze Yesu a sumbedza ngadzo pfaneleo dza Khotsi awe. Musi muthu we a vha e na mapele a tshi humbela Yesu uri a mu fhodze, Yesu o kwama onoyo munna o ‘ḓalaho mapele’ a ri: “Ndi a funa, fhola zwau!” Musi onoyo munna o no fhola, a zwi timatimisi uri o kona u vhona uri Yehova ndi ene o ṋeaho Yesu maanḓa a u ita zwenezwo. (Luka 5:12, 13) Zwiṅwe hafhu, musi Lazaro a tshi lovha, vhafunziwa vha nga vha vho vhona lufuno lwa Khotsi musi Yesu a ‘tshi lila, a tshi sinyuwa muyani o ṱungufhala’ na u “lila maṱodzi.” Naho Yesu o vha a tshi ḓivha uri u ḓo vusa Lazaro, o pfa vhuṱungu u fana na vha muṱa wa Lazaro na khonani dzawe. (Yoh. 11:32-35, 40-43) A zwi timatimisi uri na inwi ni na mafhungo ane na a takalela Bivhilini ane a ita uri ni kone u vhona khathutshelo ya Khotsi ine ya sumbedzwa nga zwe Yesu a zwi ita.
11. (a) Musi Yesu a tshi kunakisa thembele, ndi mini zwe a zwi dzumbulula nga ha Khotsi? (b) Ndi ngani mafhungo a Yesu a u kunakisa thembele a tshi ri khwaṱhisa?
11 Naho zwo ralo, ndi mini zwine ra zwi guda kha mafhungo a Yesu a u kunakisa thembele? Humbulani nga zwe zwa itea henefho: Yesu o ita tshimebi nga thambo nahone a pandela vharengisi vha kholomo na nngu. A tevhukanya mali na u thudza maṱafula avho. (Yoh. 2:13-17) U dzhia hawe vhukando honoho zwo ita uri vhafunziwa vhawe vha humbule maipfi a vhuporofita a Khosi Davida ane a ri: “Ngauri ndo ḽiwa nga vhuhali ndi tshi lwela nnḓu yau.” (Ps. 69:9) Nga u dzhia vhukando ho khwaṱhaho, Yesu o sumbedza lutamo lwawe luhulwane lwa u lwela vhurabeli ha ngoho. Naa ni a kona u vhona pfaneleo ya Khotsi kha enea mafhungo? Zwi ri humbudza uri Mudzimu ha sokou vha na maanḓa mahulwane a u fhelisa vhuvhi kha ḽifhasi, fhedzi u dovha a vha na lutamo lwa u ita zwenezwo. Nḓila ye Yesu a aravha ngayo kha yeneyo nyito yo khakheaho i sumbedza nḓila ine Khotsi a ḓipfa ngayo musi a tshi vhona vhuvhi vhu re hone kha ḽifhasi ṋamusi. Zwenezwi zwi a ri khwaṱhisa vhukuma musi ro sedzana na u shayea ha khaṱulokwayo!
12, 13. Ri guda mini nga ha Yehova kha nḓila ye Yesu a shumisana ngayo na vhafunziwa vhawe?
12 Kha ri ṱhogomele iṅwe tsumbo—nḓila ye Yesu a fara ngayo vhafunziwa vhawe. Vho vha vha tshi dzulela u ṱaṱisana nga ha uri muhulwane khavho ndi ufhio. (Marko 9:33-35; 10:43; Luka 9:46) Nga nṱhani ha uri o fhedza tshifhinga tshinzhi na Khotsi awe, Yesu o vha a tshi zwi ḓivha uri Yehova u ḓipfa hani nga ha u ḓikukumusa. (2 Sam. 22:28; Ps. 138:6) Zwiṅwe hafhu, Yesu o vhona Sathane Diabolo a tshi ḓikukumusa. Sathane o vha e na tseḓa nahone a tshi ṱoḓa vhuimo ha nṱha. Nga zwenezwo, zwi fanela u vha zwo pfisa Yesu vhuṱungu vhukuma u vhona vhafunziwa vhawe vhe a vha gudisa vha tshi sumbedza u vha na muya wa u ḓikukumusa! Mavhonele o raloho a u ḓikukumusa o vha a tshi wanala na kha vhe a vha khetha uri vha vhe vhaapostola! Vho sumbedza u vha na vhuhovheleli u swika na nga ḓuvha ḽa u fhedza ḽa Yesu e kha ḽifhasi. (Luka 22:24-27) Naho zwo ralo, Yesu o bvela phanḓa a tshi vha kaidza nga vhulenda, nahone e na fulufhelo ḽa uri mafheleloni vha ḓo edzisa mavhonele awe a u ḓiṱukufhadza.—Vha-Fil. 2:5-8.
13 Naa ni a kona u vhona zwine Khotsi a vha zwone kha nḓila ye Yesu a khakhulula ngayo a sa fheli mbilu nḓowelo ya vhafunziwa vhawe yo khakheaho? Kha zwe Yesu a zwi amba na u zwi ita, naa ni a kona u vhona uri Khotsi ha laṱedzi vhathu vhawe hu sa londwi uri vha ita vhukhakhi lungana? Zwi tou vha khagala uri musi ri tshi elekanya nga ha dzenedzi pfaneleo dza Mudzimu, ri a ṱuṱuwedzea uri ri rembuluwe na u rabela musi ro khakha.
MURWA O DZUMBULULA KHOTSI AWE NGA U ḒIFUNELA
14. Yesu o sumbedza hani uri o vha o ḓiimisela u dzumbulula Khotsi awe?
14 Vhavhusi vhanzhi vha lingedza u langa vhathu nga u vha dzumbela mafhungo. Zwo fhambanaho na zwenezwo, Yesu o vha o ḓiimisela u thusa vhathu uri vha ḓivhe Khotsi, nga u mu dzumbululela vhaṅwe nga vhuḓalo. (Vhalani Mateo 11:27.) Zwiṅwe hafhu, Yesu o ṋea vhafunziwa vhawe “vhuṱali ha u ṱalukanya Wa-ngoho”—Yehova Mudzimu. (1 Yoh. 5:20) Zwenezwo zwi amba mini? Yesu o thusa vhafunziwa vhawe uri vha pfesese zwe a zwi funza nga ha Khotsi. Ho ngo dzumba Khotsi awe nga u funza zwithu zwi sa pfesesei zwi ngaho Vhuraruthihi.
15. Ndi ngani Yesu a songo vhudza vhafunziwa vhawe mafhungo oṱhe nga ha Khotsi nga tshifhinga tshithihi?
15 Naa Yesu o dzumbulula zwoṱhe zwe a vha a tshi zwi ḓivha nga ha Khotsi awe? Hai, nga vhuṱali ho ngo vha vhudza zwoṱhe nga tshenetsho tshifhinga. (Vhalani Yohane 16:12.) Ndi ngani? Ngauri o vha a tshi zwi ḓivha uri zwi ‘ḓo vha lemela’ nga tshenetsho tshifhinga. Naho zwo ralo, Yesu o ṱalutshedza uri nḓivho nnzhi vha ḓo i dzumbululelwa musi “muimeleli” ane a vha muya mukhethwa, a tshi ḓo vha livhisa kha “mafhungo-ngoho oṱhe.” (Yoh. 16:7, 13) U fana na musi vhabebi vho ṱalifhaho vha sa vhudzi vhana vhavho maṅwe mafhungo u swikela musi vho no aluwa vha tshi kona u pfesesa, na Yesu o lindela vhafunziwa vhawe vha tshi aluwa muyani u itela uri vha kone u pfesesa dziṅwe mbuno nga ha Khotsi. Nga vhulenda, Yesu o vha a tshi pfesesa vhushayanungo havho.
EDZISANI YESU NGA U THUSA VHAṄWE URI VHA ḒIVHE YEHOVA
16, 17. Ndi ngani ni tshi nga kona u dzumbululela vhaṅwe Khotsi?
16 Musi ni tshi thoma u ḓivha muṅwe muthu zwavhuḓi na u dzhiela nṱha vhumuthu hawe ha lufuno, zwi tou vha khagala uri ni ṱuṱuwedzea u vhudza vhaṅwe nga hae. Musi Yesu e kha ḽifhasi o vha a tshi amba nga ha Khotsi awe. (Yoh. 17:25, 26) Zwi a konadzea u mu edzisa nga u dzumbulula Yehova kha vhaṅwe.
17 Samusi ro no zwi ṱolisisa, Yesu o vha a tshi ḓivha vhukuma Khotsi awe u fhira vhaṅwe vhathu. Naho zwo ralo, o vha o ḓiimisela u vhudza vhaṅwe zwine a zwi ḓivha, nahone o ita na u ṋea vhafunziwa vhawe vhuṱali u itela uri vha kone u pfesesa pfaneleo dza Mudzimu. Yesu o ri thusa uri ri pfesese Khotsi ashu nga nḓila ine vhathu vhanzhi vha sa i pfesese ṋamusi. Zwi a ri takadza vhukuma uri nga zwe a zwi funza na vhuḓifari hawe, Yesu o vha o ḓiimisela u ri dzumbululela Khotsi! Zwi re zwone ndi uri ri ḓipfa ro huliswa nga u ḓivha Khotsi. (Yer. 9:24; 1 Vha-Kor. 1:31) Musi ri tshi lwela u sendela tsini na Yehova, na ene u sendela tsini na riṋe. (Yak. 4:8) Nga zwenezwo, zwino ri nga kona u vhudza vhaṅwe zwine ra zwi ḓivha. Ri nga zwi ita nga nḓila-ḓe?
18, 19. Ri nga dzumbululela vhaṅwe Khotsi nga nḓila dzifhio? Ṱalutshedzani.
18 Ri fanela u edzisa Yesu nga u dzumbulula Khotsi nga maipfi na zwine ra zwi ita. Dzulani ni tshi humbula uri vhathu vhanzhi vhane ra ṱangana navho vhuḓinḓani a vha ḓivhi uri Mudzimu ndi nnyi. Vha nga vha vhe na mavhonele o khakheaho nga ha Mudzimu nga nṱhani ha pfunzo dza mazwifhi dze vha funzwa. Ri nga vha vhudza zwine ra zwi ḓivha nga ha dzina ḽa Mudzimu, ndivho yawe nga ha vhathu na pfaneleo dzawe samusi dzo dzumbululwa Bivhilini. Zwiṅwe hafhu, ri nga haseledza na vhatendi nga riṋe maṅwe mafhungo a re Bivhilini ane a dzumbulula pfaneleo dza Mudzimu nga nḓila ye ra vha ri sa i ḓivhi. Nga yeneyo nḓila, na vhone vha ḓo vhuyelwa.
19 Ri fanela u dzumbulula Khotsi nga vhuḓifari hashu musi ri tshi lwela u edzisa Yesu. Musi vhathu vha tshi vhona nga mishumo yashu uri ri funa Kristo, vha ḓo sendela tsini na Khotsi na Yesu. (Vha-Ef. 5:1, 2) Muapostola Paulo o ri ṱuṱuwedza uri: “Ivhani vha nnyedzisaho, vhunga na nṋe ndi tshi edzisa Kristo.” (1 Vha-Kor. 11:1) Ndi ndugelo khulwane vhukuma u thusa vhaṅwe uri vha vhone Yehova nga vhuḓifari hashu! I ngoho, u nga ri ri nga bvela phanḓa ri tshi edzisa Yesu nga u dzumbululela vhaṅwe Khotsi.
[Mbudziso Dza Pfunzo]
