Bushikamfutu Cishibilo Ca Nshiku Sha Kulekelesha!
Bushikamfutu Cishibilo Ca Nshiku Sha Kulekelesha!
“Ifyo twali aba cishinka kabili abalungama kabili ababula umulandu.”—1 TES. 2:10.
IFISHINKA IFIKALAMBA IFYO TWASAMBILILA:
․․․․․
Finshi twasambilila kuli bushikamfutu bwa kwa Delila, Abishalomu na Yuda Iskariote?
․․․․․
Finshi twingasambilila kuli bucishinka bwa kwa Yonatani na Petro?
․․․․․
Kuti twatwalilila shani ukuba na bucishinka ku bena mwesu na kuli Yehova?
1-3. (a) Cishibilo nshi icilanga ukuti tuli mu nshiku sha kulekelesha, kabili finshi ifyaba muli ici icishibilo? (b) Fipusho nshi fitatu ifyo twalasambililapo?
FINSHI twingalanda pali Delila, Abishalomu na Yuda Iskariote? Bonse tabali ne cishinka. Delila tali ne cishinka ku Mupingushi Samsone umwaume uwa mutemenwe, Abishalomu na o tali ne cishinka kuli wishi Imfumu Davidi. Yuda na o wine tali ne cishinka kuli Shikulu wakwe Kristu Yesu. Ifyabipa ifyo bonse bacitile fyalengele bambi ukuculilamo! Cinshi ico tulingile ukutontonkanishishapo pa fyo bacitile?
2 Kalemba umo uwa muno nshiku atile, pa fintu ifyabipa ifyo abantu bacita sana paba na bushikamfutu. Kwena te kuti tupape pantu ilyo Yesu alelanda pa cishibilo ca kuti “icalo cili ku mpela” atile: “Abengi . . . bakalabepeshanya [bakalafutukana].” (Mat. 24:3, 10) Ishiwi lya kuti “ukufutuka” lipilibula “ukupondokela umuntu nangu ukumushitisha ku balwani mu bucenjeshi.” Ifi abantu bashakwata bucishinka cilangililo ca kuti tuleikala mu “nshiku sha kulekelesha.” Paulo asobele ukuti abantu bakaba “abashaba na cishinka, abafutuka abanabo.” (2 Tim. 3:1, 2, 4) Abalemba ifitabo ne fyangalo fya mu mafilimu, ilingi line balemba pa fintu ifyabipa kwati fisuma, lelo ukulanda fye icishinka bushikamfutu no kubulwe cishinka filenga abantu ukucula no kuba mu bwafya. Kanshi imibele ya musango uyu cishibilo ca kuti tuli mu nshiku sha kulekelesha!
3 Finshi twingasambilila muli Baibolo pa bantu abashali ne cishinka? Ni bani abali aba cishinka kuli bambi abo twingapashanya? Kabili ni kuli ani uko tulingile ukuba aba cishinka? Ifi e fyo twalasambililapo.
IFILANGILILO FYA KUTUSOKA
4. Bushe Delila afutwike shani Samsone, kabili mulandu nshi ico acitile cabipiile sana?
4 Ica kubalilapo, katulande pali bushikamfutu bwa kwa Delila, uo Samsone Umupingushi atemenwe sana. Samsone alefwaisha sana ukuba pa ntanshi pa kulwilako abantu ba kwa Lesa ilyo balelwisha aba Pelishiti. Nalimo aba Pelishiti balishibe ukuti Delila tatemenwe sana Samsone, e co bakateka 5 aba ba Pelishiti bamulaile indalama ishingi pa kuti abebe inkama ya maka kwa Samsone pa kuti bengamwipaya. Uyu shikamfutu Delila alipokele amafisakanwa, lelo pa miku itatu alifililwe ukusokolola inkama ya kwa Samsone. E co atwalilile fye ukumupatikisha “ku mashiwi yakwe inshita yonse no kumupamfya.” Samsone “alicushiwe cikanga ne mfwa.” Asukile amweba ukuti tabala abeyapo imishishi yakwe pantu nga abeya amaka yakwe kuti yapwa. * Apo nomba alishibe inkama, Delila alengele Samsone bamubeye imishishi ilyo alele pa molu yakwe, e lyo aitile abalwani bakwe pa kuti bamucite ifyo balefwaya. (Abapi. 16:4, 5, 15-21) Ala ico acitile calibipile nga nshi! Delila afutwike umuntu uwa mutemenwe pa mulandu wa kutemwisha indalama.
5. (a) Bushe Abishalomu alangile shani ukuti tali na bucishinka kuli Davidi, kabili ifyo acitile finshi fyalangilile? (b) Bushe Davidi ayumfwile shani filya Ahitofele amupondokele?
5 Nomba natulande pali Abishalomu uwali incenjeshi kabili uwalefwaya sana ukulumbuka. Alikoselepo fye ukufwaya ukupoka wishi Davidi ubufumu. Abishalomu ‘alyongwele imitima ya bena Israele’ ilyo alecita kwati alibatemenwe kabili alebalaya ukubacitila ifintu. Na kabili pa kulanda nabo alebomfya amashiwi ya bufi kwati alibatemenwe. Alebakumbatila no kubatomona kwati alibatemenwe kabili kwati alefwaya ukubafwa. (2 Sam. 15:2-6) Na kabili Abishalomu alengele Ahitofele, impanda mano ya kwa Davidi ukumupondokela no kuba ku lubali lwakwe. (2 Sam. 15:31) Mu Amalumbo ifipandwa 3 na 55, Davidi alilondolola ifyo ayumfwile pa fyo bamucitile. (Amalu. 3:1-8; belengeni Amalumbo 55:12-14.) Ifyo Abishalomu acitile fyalangile ukuti tacindike ukuteka kwa kwa Lesa pantu alefwaya ukulumbuka kabili aimine imfumu iyo Yehova asontele. (1 Imila. 28:5) Lelo ifyo apangile tafyabombele pantu Davidi atwalilile ukuteka ngo wasubwa uwa kwa Yehova.
6. Bushe Yuda afutwike shani Yesu kabili cinshi ishina Yuda lipilibula ukutula na kale?
6 Nomba natulande pa fyo cipondoka Yuda Iskariote acitile kuli Kristu. Pa Cakucilila ca kulekelesha ico Yesu asefeshe na batumwa bakwe 12, abebele ati: “Ndemweba icine cine nati, umo pali imwe alemfutuka.” (Mat. 26:21) Pa numa bulya bwine ubushiku, Yesu aebele Petro, Yakobo na Yohane mwi bala lya Getsemane ukuti: “Moneni! Uulemfutuka apalama.” Apo pene, Yuda alishile na bantu bakwe “kabili alungeme kuli Yesu no kutila: ‘Mwapoleni, mwe Kasambilisha!’ no kumutomona.” (Mat. 26:46-50; Luka 22:47, 52) Yuda ‘afutwike umuntu uwalungama’ no kumupeela ku balwani bakwe. Ni ndalama shinga Yuda bamulipile pa kufutuka Yesu? Ni ndalama fye isha silfere 30! (Mat. 27:3-5) Ukufuma fye na kale, ishina lya kuti Yuda lipilibula ‘uufutuka’ maka maka uupondokela cibusa wakwe.
7. Finshi twasambilila kuli (a) Abishalomu na Yuda e lyo na (b) Delila?
7 Finshi twasambilila kuli ifi filangililo fya kutusoka? Abishalomu na Yuda bafwile imfwa ya museebanya pa kupondokela abasubwa ba kwa Yehova. (2 Sam. 18:9, 14-17; Imil. 1:18-20) Lyonse ilyo abantu baumfwa ishina lya kwa Delila, bebukisha ifyo apondokele Samsone uo alebepa ukuti alimutemenwe. (Amalu. 119:158) Kanshi tatufwile ukutemwa indalama no kufwaya ukulumbuka pantu kuti fyalenga twaleka ukuba ifibusa fya kwa Yehova! Aya, masambililo ayasuma nga nshi ayengatwafwa ukukanaba bashikamfutu.
PASHANYENI ABALI NE CISHINKA
8, 9. (a) Mulandu nshi Yonatani alaile ukuti akaba uwa cishinka kuli Davidi? (b) Kuti twapashanya shani Yonatani?
8 Baibolo ilalanda pa bantu abengi abali ne cishinka. Lekeni tulande pa bantu babili, tumone ne fyo twingasambilila ku fyo bacitile. Twalabalilapo ukulanda pa mwaume uwali uwa cishinka kuli Davidi. Yonatani umwana mwaume umukalamba uwa Mfumu Shauli e wali no kupyana pa bufumu mu Israele. Mu nshita ya kusala Yonatani, Yehova asalile Davidi. Yonatani alikonkele ifyo Lesa alefwaya kabili tafimbiile Davidi no kulamumona kwati mulwani, lelo “umutima wa kwa Yonatani waikatene no mutima wa kwa Davidi” kabili amulaile ukuti akaba uwa cishinka kuli ena. Yonatani alilangile Davidi umucinshi wa ku bufumu pa ku mupeela ifya kufwala fyakwe, ulupanga, ubuta, e lyo no mushipi. (1 Sam. 18:1-4) Yonatani alicitile fyonse ku ‘kukoselesha Davidi’ ica kuti abikile fye no bumi bwakwe mu kapoosa mweo pa kulandilako Davidi kuli Shauli. Yonatani aebele Davidi mu bufumacumi ukuti: “Iwe ukaba imfumu pali Israele, na ine nkaba inkonkani yobe.” (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17) Kanshi te kuti tupape ico Davidi ashikile ulwimbo lwa kuloosha Yonatani no kulanga ifyo amutemenwe.—2 Sam. 1:17, 26.
9 Yonatani alishibe uo ali no kulanga bucishinka. Aleumfwila Yehova umupwilapo kabili alitungilile Davidi uwasubwa wakwe. Na ifwe nga tatupeelwe imilimo yalundwako mu cilonganino, tufwile ukutungilila bamunyinefwe abo basonta ukututungulula mu cilonganino no mutima wesu onse.—1 Tes. 5:12, 13; Heb. 13:17, 24.
10, 11. . (a) Cinshi calengele ukuti Petro atwalilile ukuba uwa cishinka kuli Yesu? (b) Kuti twapashanya shani Petro kabili kuti calenga twafwaya ukucita finshi?
10 Umbi na o uo twingapashanya mutumwa Petro uwalaile ukuti akaba uwa cishinka kuli Yesu. Kristu abomfeshe icilangililo ku kwafwa abasambi bakwe ukumfwikisha umulandu cacindamine ukucetekela mu mubili no mulopa uo ali no kupeela. Abasambi abengi tabatemenwe amashiwi Yesu alandile pantu yalyafishe ukumfwa, e co balimushile. (Yoh. 6:53-60, 66) E co aipwishe abatumwa bakwe 12 ati: “Bushe na imwe mulefwaya ukuya?” Petro ayaswike ukuti: “Mwe Shikulu, ni kuli nani twingaya? Ni mwe muli na mashiwi ya mweo wa muyayaya; “kabili twalitetekela no kwishiba ukuti ni mwe Uwa Mushilo wa kwa Lesa.” (Yoh. 6:67-69) Bushe ici cilepilibula ukuti Petro alyumfwikishe fyonse ifyo Yesu alandile pa fyo Ali no kuipeela? Nalimo taumfwikishe. Nangu ca kuti taumfwikishe, atwalilile fye ukuba uwa cishinka ku Mwana wasubwa uwa kwa Lesa.
11 Petro tatontonkenye ukuti Yesu alilubile pa fyo alandile, na kabili tatontonkenye ukuti akaalula ifyo alandile? Awe, Petro mu bufumacumi alishibe ukuti Yesu ali “na mashiwi ya mweo wa muyayaya.” Inga ifwe tucita shani nga twasanga icishinka cimo mu mpapulo sha kwa “kangalila wa cishinka” ifyayafya ukumfwa nelyo ifyo twamona ukuti te fyo fifwile ukuba? Tulingile ukwesha ukumfwikisha, te kulalolela fye ukuti bakalule ukulingana ne fyo tuletontonkanya.—Belengeni Luka 12:42.
BENI ABA BUCISHINKA KU BENA MWENU
12, 13. Cinshi cilenga umuntu ukuleka ukuba na bucishinka ku mwina mwakwe kabili mulandu nshi imyaka taifwile ukubela akabepesho?
12 Ukubulwa bucishinka kwalibipa. Tatulingile ukuleka iyi mibele ukonaula umutende no kwikatana ukwaba mu lupwa na mu cilonganino. Kanshi natulande pa fyo twingaba aba cishinka ku bena mwesu e lyo na kuli Lesa.
13 Ubucende bubi sana e lyo umuntu uucita ubucende taba na bucishinka ku mwina mwakwe kabili abika amano ku muntu umbi. Uo babembukila alashala eka kabili ubumi bwakwe bula-aluka ne fintu filamubipila. Bushe ici kuti cacitikila shani abantu abatemwanene? Ilingi line ica kubalilapo icilenga, kuleka ukubika amano ku bena mwabo. Uwasambilila sana imikalile ya bantu Gabriella Turnaturi atile “icilenga abaupana ukubulwa bucishinka ku bena mwabo ni co abaupana balaleka ukucita fimo ifilenga icupo cabo ukukosa.” Ici calicitikila abantu abengi sana aba kuti balikala na bena mwabo pa myaka iingi. Ku ca kumwenako, umwaume umo uwa myaka 50 uwaikele no mwina mwakwe pa myaka 25 alimushiile no kuya ku mwanakashi umbi uo alekumbwa. Abantu bamo bamona kwati ukucita ifi kwaliba fye bwino nga ca kuti umuntu nafika pali iyi myaka. Ukucita ifi cibi pantu cilanga fye ukuti umuntu taba na bucishinka ku mwina mwakwe. *
14. (a) Bushe Yehova omfwa shani ku bapondokela abena mwabo? (b) Finshi Yesu alandile pa bantu abapondokela abena mwabo?
14 Bushe Yehova omfwa shani nga ca kuti umo aleka umwina mwakwe apabula imilandu ya mu Malembo? Lesa wesu ‘alipata ukulekana’ kabili alisoka bonse abacusha abena mwabo no kubapondokela. (Belengeni Malaki 2:13-16.) Nga filya fine Yehova omfwa pa bapondokela abena mwabo, Yesu na o asambilishe ukuti umuntu te kuti ashe umwina mwakwe uwa kaele no kumona kwati tapali ico alufyenye.—Belengeni Mateo 19:3-6, 9.
15. Finshi abaupana bengacita pa kuti batwalilile na bucishinka ku bena mwabo?
15 Finshi abaupana bengacita pa kuti batwalilile ukuba na bucishinka ku bena mwabo? Icebo ca kwa Lesa citila: “Sekelela no mukashi [nangu umulume] wa ku bulumendo bobe. Ipakishe ubumi pamo no mukashi [nangu umulume] uo watemwa.” (Amapi. 5:18; Luk. Mil. 9:9) Ilyo bonse baleya balekulilako, bafwile ukulacita ifintu ifingalenga icupo cabo cakoselako. Ici cipilibula ukuti abaupana bafwile ukulabikako amano ku bena mwabo, ukulaba nabo inshita iikalamba no kulaumfwana nabo sana. Bafwile ukubikako sana amano ku kukosha icupo cabo e lyo na bucibusa bwabo na Yehova. Kanshi abaupana bafwile ukusambilila Baibolo pamo, no kubomba mu mulimo pamo e lyo no kupepa kuli Yehova pamo pa kuti abapaale.
TWALILENI UKUBA ABA CISHINKA KULI YEHOVA
16, 17. (a) Kuti twalanga shani ukuti twaliba na bucishinka kuli Lesa, mu lupwa e lyo na mu cilonganino? (b) Cilangililo nshi icilelanga ukuti ukukonka ifunde lya kwa Lesa ilya kukana-ampana na ba lupwa wesu abatamfiwa mulafuma ifisuma?
16 Bamo mu cilonganino balicitile imembu ishikalamba kabili balibakalipile “pa kuti babe abatuntulu mu citetekelo.” (Tito 1:13) E lyo bambi baliingile fye ukutamfiwa pa mulandu wa membu isho bacitile. Bamo ‘balisambililako’ ku fyo babakalipile kabili fyalibafwa ukukwata bucibusa busuma na Lesa na kabili. (Heb. 12:11) Inga ca kuti twalikwata lupwa wesu nelyo cibusa uwatamfiwa? Tufwile fye ukuba aba cishinka kuli Lesa. Yehova alamona nga ca kuti tulekonka amafunde yakwe aya kukanayampana no uli onse uwatamfiwa.—Belengeni 1 Abena Korinti 5:11-13.
17 Natulande pa ca kumwenako cimo icilelangilila icingafumamo nga ca kuti aba mu lupwa baba aba cishinka kuli Yehova pa kukanayampana na lupwa wabo uwatamfiwa. Umulumendo alitamfiwe ukucila pa myaka 10, kabili pali iyi ine imyaka abafyashi bakwe na bandume nankwe 4 ‘balilekele ukwampana’ nankwe. Inshita shimo alefwaisha sana balecitila ifintu pamo lelo ba lupwa wakwe tabalefwaya ukula-ampana nankwe. Ilyo abweshiwe alandile ukuti alefuluka sana ukuba pamo na ba lupwa wakwe maka maka ubushiku nga ali eka. Lelo atile, ukulanda fye icishinka ba lupwa wandi nga baleampana na ine nangu fye panono, nga nshabweshiwe pantu nga nalemona kwati fyonse fyali fye bwino. Lelo pa mulandu wa kuti tabaleampana nankwe, calengele afwaye ukubweshiwa. Muletontonkanya pali ici ica kumwenako nga mwatunkwa ukupula mwi funde lya kwa Lesa ililanda pa kukanabishanya na ba lupwa wenu abatamfiwa.
18. Cinshi mwapanga ukucita pa numa ya kusambilila pa bantu abali aba cishinka na bashali ne cishinka?
18 Twikala mu calo umwaba abantu ababula bucishinka kabili abafutuka abanabo. Nangu cibe ifyo, twalikwata bamunyinefwe mu cilonganino ababa na bucishinka kabili abo twingapashanya. Ifyo bacita filanga ukuti baliba “aba cishinka kabili abalungama kabili ababula umulandu kuli imwe mwe basumina.” (1 Tes. 2:10) Lekeni bonse tutwalilile ukuba na bucishinka kuli Lesa e lyo na ku bantu banensu.
[Amafutunoti]
^ para. 4 Icalengele ukuti Samsone akwate sana amaka te mishishi, lelo ni bucibusa bwaibela ubo akwete na Yehova pa mulandu wa cipangano ico apangene nankwe ica kuba umu Nasiri.
^ para. 13 Nga mulefwaya ifyebo na fimbi pa fyo umuntu engacita nga ca kuti abena mwakwe baleka ukuba na bucishinka, moneni icipande citila “Ifingamwafwa Ukushipikisha Abena Mwenu nga Bapondoka,” icali mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa June 15, 2010, amabula 29-32.
[Ifipusho]
[Icikope pe bula 10]
Petro ali uwa cishinka ku Mwana uwasubwa uwa kwa Lesa nangu ca kuti bambi balimushiile
