Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Agarabaaguni: aban seini lánina lagumuhóun dan

Agarabaaguni: aban seini lánina lagumuhóun dan

Agarabaaguni: aban seini lánina lagumuhóun dan

“Lau aban igaburi le harumati ani suruti haganagua [...] míchugunga wagía lúgaaru lun ni aban lun líchugun wadurun.” (1 TESA. 2:10)

AFURANGUAGÜDA WAMÉI PUNTU BURÍ LE MÉINITIMABEI

Ka wafurendeirubei lídangiñe abahüdaguni luáguti tagarabaagun Dalila, lagarabaagun Abüsalón luma Húdasi Isükarióte?

Ida luba wáyeihani úaraguni le larufudubei Yónatan luma Féduru?

Ida luba úaragua wamá lun gürigia le úmabei wamarieida luma lun Heowá?

1-3. a) Ka lanarime lumakün dan warihibei uguñe ani ka mini lubéi? b) Kaba ǘrüwa álügüdahani wóunaba?

KA IDAN genegegua tan Dalila, Abüsalón luma Húdasi Isükarióte? Ǘrüwagubei hagía múarantiña meha. Garabaaguatu Dalila lun wügüri le únbei tínsiñeda, aguseragüdüti Sansón. Garabaaguati Abüsalón luagun urúei Dawidi le lúguchi. Ánheinti Húdasi luagun Hesukrístu le lumaisturun lagarabaagua. Adügatiña saragu damichi houn amu lau katei nibusigarídünati le hadügübei. Gama lumoun, ka uagu lunti lubéi weberesedun lau le hadügübei?

2 Ru tumuti aban abürühatu agarabaaguni lidoun échuni le kamanitimabei lidan wadaani. Maweiriduntu wanigi lau katei le lugundun dan le lariñagunbalin Hesusu kaba lan ‘liseinin lagumuchagüle ubóu’ ariñagati: ‘Saraguhaba aluguragutiña hóuniwagua’ (Mat. 24:3, 10). Mini lan dimurei agarabaaguni “ligaburi lóuserun aban gürigia le eyeehabei o adügati damichi lun aban lumada o lun amu gürigia le afiñeti luagu”. Chóurugüda lumuti múarani le, luagu wawinwanduña lan lidan “lagumuhóun dan” kei lariñagun Pábulu ‘halugurubaña gürigia hamadagu’ (2 Tim. 3:1, 4). Íbini harufuduni abürühatiña líburu tuma pelikula múarani kei aban katei le lánina drama o le adügǘbei luagu ínsiñeni, le linarün katei barüti múarani saragu igarigu luma asufuriruni. Chóuruti, aban lan lanarime lumakün dan le ídanbei wawinwanda agarabaaguni.

3 Ka wafurendeirubei lídangiñe abahüdaguni tídangiñeti Bíbülia hawagu gürigia ha agarabaagubaña hawagun amu? Ka wafurendeirubei hámagiñe ha úaraguabaña? Ani kaba un úaragua wamá meberesenga kaba lan asusereda? Ariha waméi.

GÜRIGIA HA MEHA ÍCHUGUBAÑA LURIBAN HÉNPULU

4. Ida liña tagarabaagun Dalila luagun Sansón, ani ka uagu luribanbei tadüga?

4 Ariha waméi furumiñe abahüdaguni tuagu Dalila, würi gamañouhatu to ínsiñeduboun lun Sansón. Desidírühali meha lageindagun kóntüra filistéana luagu hafulesein lumutuniña Bungiu. Háfuga subudi lan houn seingü ábutigu filistéana luagu masandi tan Dalila ínsiñeni luagu Sansón ani múaragun tan lun. Ligíati, aba füramase hamá híchuguba lan wisiu seinsu tun lun takutihani ka lan lanichigubei lanarime lere lun háfaruni hilagubei. Lau tóuserun kei aban gürigia to nadagimeinboun luágurügü seinsu, aba tadügüni Dalila le ariñawagúbei tun, gama lumoun, ǘrüwagubei wéiyaasu le touchunbei tasubudiruni lanichigu lere Sansón masaliti tun. Ábati tásüdagüdüni lichügü “keiti térebei luagu, sun oura tálügüduñein luagu ábanmeme katei”. Lagumuhóun “aba labuchadun luagu Sansón, aba labusenrun lounwen”, ábati lariñaguni tun luagu masarúngili lan lídiburi ani anhein lan asarúa leferidirubei lan lere. * Lárigiñe, aba tadügün lun líbugun lídiburi dan le anihán lan arumuga luagu tiyada, aba tederegeruni houn láganiñu lun hadügüni le habusenrubei lau (Ali. 16:4, 5, 15-21). Ma luriban tadüga! Ladüga güridí tan, aba tagarabaagun Dalila luagun wügüri le únbei tínsiñeda.

5. a) Ida liña lagarabaagun Abüsalón lun Dawidi, ani ka larufudubei lau le ladügübei? b) Ida liña lasandiragun Dawidi lungua ladüga lagarabaagun Aitoféli luagun?

5 Guentó, ariha waméi abahüdaguni luagu Abüsalón. Ladüga lígiraguagüdün lungua lun güridí, aba desidírü lan lagidaruni arúeihani luéi Dawidi le lúguchi. Ábatiha “lagañeiruniña” gürigia lau ladügün füramasei lau sumadi houn luma lau lafamarun larufudun ínsiñeni. Ábaha lóuburuniña ani aba lachuuruniña kamá hamuga bereseti tídangiñe sun lanigi hawagu luma luagu le hemegeirubei (2 Sam. 15:2-6). Ibihati giñe lun leledegun Aitoféli lubá Dawidi, aban hádangiñe íchugutiña adundehani le uágubei weiri lan lafiñen Dawidi, aba lagarabaagun lun, ítarati aba lúaradun lidan ebedaaguni (2 Sam. 15:31). Lidan Sálumu 3 luma 55, ariñaga lumuti Dawidi ida liña lan lasandiragun lungua ladüga múarani le arufudubei lun (Sal. 3:1-8; aliihoualá Sálumu 55:12-14). Arufuda lumuti eledeguni kóntüra urúei le líridubei Heowá, luagu masanditi lan Abüsalón inebesei luagu Heowá kei Suntigabafu, arufudati giñe aban lan gürigia güridíti ani mabusigari ligía (1 Kro. 28:5). Lagumuhóun oura masaliti eledeguni, aba lasigirun Dawidi arúeiha keisi urúei le lanúadirubei Heowá.

6. Ida liña lagarabaagun Húdasi lun Hesusu, ani lidan somu iñeñein ka uma genegegüdawa lan iri Húdasi?

6 Guentó, samina wamá luagu lagarabaagun Húdasi Isükarióte. Lidan lagumuhóun lufeduna Luéyuri Esefuruni le lásügürübei Hesusu hama lani apostolugu, ariñagati houn: “Ninarün hau luagu lalugurubadina lan aban hídangiñe” (Mat. 26:21). Áriebumeme ligía, lidan fuluri-agei Hetüsemaní, aba lariñagun Hesusu lun Féduru, Santiagu luma Huan: “Yarafaali le lunbei lalugurunina”. Lárigiñe, aba lachülürün Húdasi hama lánigu ani “ábati layarafadun lun Hesusu, aba lariñagun: Buiti guñoun, Máisturu! Aba lachuuruni” (Mat. 26:46-50; Luk. 22:47, 52). Ladüga línsiñe seinsu lun Húdasi ‘le alugurubalin Hesusu’ aba lederegeruni ‘wügüri madurunti’ houn láganiñu. Átiriñeinti laguburahan luagu le ladügübei? Darandi murusun pülata! (Mat. 27:3-5.) Lidan somu iñeñein, yusuwati iri Húdasi lun genegegüdawa lan luma “agarabaaguti”, dántima layanuhóun luagu aban gürigia le afamurubei umadaguaü. *

7. Ka wafurendeirubei lídangiñe libagari a) Abüsalón luma Húdasi, luma lídangiñe tibagari b) Dalila?

7 Ka wafurendeirubei lídangiñe luriban burí hénpulu le? Wuribati lagumuchun Abüsalón luma Húdasi ladüga hagarabaagun houn gürigia ha lanúadirubaña Heowá (2 Sam. 18:9, 14-17; Adü. 1:18-20). Ani dan le lariñawagún iri Dalila súnwandan lasaminarúaba lan luagu agarabaaguni luma ínsiñeni le afamurúarügüti (Sal. 119:158). Súdiniti mígiraguagüdün wamá woungua lun memenihabu o güridí, lugundun gayarati weferidiruni lufulesein Heowá. Ma úati arufudahani gabafutimati lun líderaguniwa amahada lun agarabaaguni?

ÁYEIHA WAMAÑA HA ÚARAGUABAÑA

8, 9. a) Ka uagu füramase lubéi Yónatan úaraguni lun Dawidi? b) Ida luba wáyeihani Yónatan?

8 Anihein giñe saragu hénpulu lánina úaraguni tidan Bíbülia. Akutiha wamá bián lídangiñe lun warihin kaba lan wafurendeira. Gumese wamá adimureha luagu aban wügüri le arufudubei úaraguni lun Dawidi: Yónatan. Kei ligía lubéi lígirama urúei Saulu, garichati meha lun galagante lani arúeihani Ísüraeli. Gama lumoun, Dawidi lanúadirubei Heowá. Inebeti le desidírü lubéi Bungiu lun Yónatan, lubaragiñe hamuga lasandirun emeidini, aba “línsiñedun [Dawidi] lun kei línsiñegua lungua” aba giñe füramase lan úaraguni lun. Darí lun ledewehanu tidáü ladaüragun, lefeinte, ligimaran luma lubelitin lun larufuduni inebe lan lun (1 Sam. 18:1-4). Adüga lumuti giñe sun liyaraati lun “léredagüdüni lemenigin” Dawidi, íbini libagari ru lumuti lidan peliguru dan le lageindagun luma Saulu le lúguchi luagu lufulesein. Lau úaraguni ruti dǘgüdaguaü lun lumada lau dimurei le: “Bachülürüba lurúeiteme Ísüraeli, aume bibiaman lidan uériguni” (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17). Ligía maweiridun tubéi wanigi lau larufuduni Dawidi ligarigu luma línsiñehabu lidan aban uremu lánina ayahuni lárigiñe lounwen Yónatan (2 Sam. 1:17, 26).

9 Furanguti meha lidan lisaminan Yónatan kaba lan un úaragua lan. Rédeiti meha sunsuinagubei lábugiñe lererehan Heowá Bungiu le Suntigabafu ani ru lumuti sun lídehan lun Dawidi le lanúadirubei Bungiu. Ligiaméme lunbei wadügüni uguñe weyu, íbini meresibirun wamá somu buligasion espechaliti lidan damuriguaü, lunti wíderaguniña lau sun wagundan íbirigu ha iridúbaña lun hadundehaniwa (1 Tesa. 5:12, 13; Ebü. 13:17, 24).

10, 11. a) Ka uagu úaragua lubéi Féduru lun Hesusu ani ka uagu midin lubéi? b) Ida luba wáyeihani Féduru?

10 Ábanya hénpulu buiti le lunbei wakutihani lani apostolu Féduru le meha füramasebei úaraguni lun Hesusu. Danbei le layusurun Máisturu le Wéirigutimabei fiú hénpulu furanguti, lun larufuduni súdini lan larufudúniwa afiñeni luagu lúgubu luma lita, le buga lunbei líchuguni lidan sákürifisiu, saragu hádangiñe lani disipulugu aba hagañidun aba hidin (Huan 6:53-60, 66). Ábati larihin Hesusu hawagun duusu lani apostolugu aba lálügüdüniña: “Angia huguya, busentün giñe hidin nuéi?”. Aba lóunabun Féduru: “Kábagia umoun woudin? Dimurei burí le bariñagubei, lánina ibagari magumuchaditi. Wagía afiñeediwa, ani subudi wamuti luagu buguya lan Krístubei le Liráü Bungiu wínwanti” (Huan 6:67-69). Gunfuranda lumuti funa san Féduru sun le lariñagubei Hesusu luagu lani sákürifisiu? Háfuga úati gunfuranda lani súngubei. Gama lumoun desidírühali buga úaragua lan lun Liráü Bungiu le anuadirúaalibei.

11 Masaminarunti Féduru labulieidaguña lan Hesusu ani lasansirubei lan buga lisaminan lau lásügürün dan. Lubaragiñe lira, aba lánharun lau ǘnabuguni ‘lánina lan ibagari magumuchaditi’ dimurei le lariñagubei Hesusu. Agia wagía ida liña wóunabun dan le ua lan gunfuranda wamá somu katei tidan agumeiraguagüdüni lani “musu úaraguati” o dan le mítaran lan kei wasaminaruni? Lunti wáfaagun lun gunfuranda wamani lubaragiñe hamuga wasaminarun lachülürüba lan dan lun lasansirúniwa lun ítara lan kei wasaminaruni (aliihoualá Lúkasi 12:42).

ÚARAGUA HUMÁ LUN GÜRIGIA LE ÚMABEI HAMARIEIDA

12, 13. Ida luba hamuga ladeirun agarabaaguni chansi hadan maríeitiña, ani ka uagu moun lubéi layusurún aweiyaduni lébuname agarabaaguni?

12 Moun lumuti wígirun lun lagidaruni luriban échuni lánina agarabaaguni darangilaü luma úarani le lídanbei damuriguaü luma le haganaguabei íbirigu. Lau saminaü le lidan wachügü, ariha wamá ida luba lan wakipurun úaraguni tun o lun gürigia le úmabei wamarieida luma lun Wabungiute.

13 Agabarahani ligía manera wuribatimati lánina agarabaaguni, lugundun ha agabarahatiña dürügua hamuti füramasei lánina úaraguni le hadügübei danbei hamarieidunbei lau hetenirun lun aban gürigia le mama hani paaná. Sódini, aba lasandirun le madurunbei lábuguarügüñein lan, kamá hamuga lagumucha ubóu luéi. Ida liña gayara lan lasuseredun le haganagua bián gürigia ha meha hínsiñeguabaña hámagua? Libe-agei dan, le furumiñeti pasu aba adisedeina hamá hawariuagua. Afuranguagüdatu máistara lidan Sociología to gíriboun Gabriella Turnaturi luagu aba lan “ladeirun agarabaaguni chansi haganagua maríeitiña dan le dísegua hamá hawariuagua”. Ani susereti katei le haganagua maríeitiña dan le aweiyaadeina hamá. Ligía asuseredubei lun aban wügüri 50 irumu lau le ígirubarun lani weiriou to úaraguaboun lun luagu wein-seingü irumu lun lamarieidun tuma amu to hínsiñeboun lun. Añahein gürigia lun harufuduni luagu maribandigia lan katei le aba hagúarun lun “sandi lánina aweiyaduni”. Gama lumoun, lubaragiñe larihíniwa kei aban katei le siñati madügǘniwa lan, wawamei liri lun: agarabaaguni lidan aweiyaadeina haña lan gürigia. *

14. a) Ka lasaminarubei Heowá hawagu ha ígirubalin hani paaná mébunouga tidan Bíbülia? b) Ka lariñagubei Hesusu luagu úaraguni lidan maríei?

14 Ka lasaminarubei Heowá hawagu gürigia ha ígirubarun o ígirubalin hani paaná mébunouga tidan Bíbülia? Iyereeguti ígiraguni lun Wabungiute, ani ariñaga laali lau sun lere, wuribati lan hadüga maríeitiña ha agabarahabaliña hani paaná ani aba hígiruniña (aliihoualá Malakíasi 2:13-16). Úaraguañu luma Lúguchi, arufudahati Hesusu siñati lan habuguniña gürigia hani paaná o hígiruniña anhein madurun habéi, ani aba hasigirun lau habagari kamá hamuga masuseredungili ni kata (aliihoualá Matéu 19:3-6, 9).

15. Kaba hadüga maríeitiña lun hakipurun úaraguni hámagua?

15 Ida luba hakipurun maríeitiña úaraguni lun hani paaná? Óunabatu Lererun Bungiu: “Gundaabá tuma to úmaboun [o luma le úmabei] bamarieida danbei nibureingidibu”. Ariñagatu giñe: “Efeduhabéi bibagari tuma würi to hínsiñeboun bun [o luma wügüri le hínsiñebei bun]” (Ari. 5:18; Apur. 9:9). Eibu ásügüreina lan dan lunti “yarafa lan kada aban hádangiñe lun le aban” lidan hamarieidun lun híchuguni le hemegeirubei hóuniwagua. Mini lan le lunti lan hetenirun hóuniwagua, hásügürün dan hámagua luma lun héredagüdüni umadaguaü le haganaguabei. Lunti hóunigiruni hamarieidun luma lun hóunigiruni hamadagua luma Bungiu. Lun gayara lan habihini mosu haturiahanu Bíbülia úara, hapurichihan úara ani furíei hagíame úara lun Heowá lun labiniruniña.

ÚARAGUA WAMÁ LUN HEOWÁ

16, 17. a) Ida liña lóuchawagun úaragua wamá hama wafamilian luma lidan damuriguaü? b) Ka hénpulu arufudubalin buiti le lanügübei gaganbadi lun lugumadin Bungiu luáguti móundarun wamá hama waduheñu ha bugawaña?

16 Añahein lílana damuriguaü ha adügübaña figóu wéiriti ani mosu ladeinhóun “houn here, lun houdin lau arufudahani le richabei luagu wafiñen” (Titu 1:13). Luégiñe amu oubaü, ladüga ligaburi hóuserun fiú, mosu habugun lídangiñe damuriguaü. Adügati aransehani le lun ‘hafurendeirun lídangiñe abeichúni’ (Ebüréu 12:11). Ánheinti aban lubéi waduhe o wamada le abugubei? Lidan ókaasion ítarati, lunti úaragua wamá lun Bungiu, mama lun gürigia ligía. Aríagu liña Heowá woun ani subudi lumuti anhein waganbuñein lubéi lugumadin luáguti móundarun wamá luma furumiñeguarügü gürigia le abugúti (aliihoualá 1 Korintuna 5:11-13).

17 Ariha wamá aban hénpulu le arufudubalin buiti le lanügübei úaragua hamá lílana familia lun lugumadin Bungiu lánina móundarun hamá hama haduheñu ha bugawaña. Barühali meha aban nibureinti diisi irumu bugawañu, lidan sun dan ligía ‘móundarunti’ lúguchi, lúguchu hama gádürü líbirigu luma. Anihein meha dan áluga lan lóundarun hama liduheñu lidan le hadügübei, gama lumoun, lau aban lubuidun igaburi móundaruntiña luma. Dan le lagiribudunbei lidoun damuriguaü, ariñagati, sun lan meha dan álugati lan hawagu, dántima le lábuguarügü lan guñoun. Gama lumoun, ariñagati anhein lan hamuga meha óundaraguatiña luma íbini murusun, buídurügübei yebe lun magiribudun lan. Lau mayanuhan lan ni aban hádangiñe liduheñu ni murusun luma, luma lueirin labusenrun hama lan, ligía aban lídangiñe katei le adügübei lun laransehani lumadagua luma Heowá. Samina wamá luagu sügǘ le ánhawa hamuga busén wadüraaguni lugumadin Heowá lun móundarun wamá hama waduheñu ha bugawañabaña.

18. Ka desidírü wabéi lárigiñe wakutihani resultóu le lanügübei úaraguni luma le lanügübei múarani?

18 Wawinwanduña lidan aban ubóu le ídanbei gagarabaaguadi hamá gürigia ani múarantiña. Íbini ítara, lidan damuriguaü geyegu waña hau íbirigu ha íchugubaña hénpulu buiti lánina úaraguni le lunti wáyeihani. Sun dan lánina úaraguni le sügǘ hamaalibei ayanuhati buidu hawagu, ítara liña kamá hamuga hariñaguña: “Gefentün, gefenti giñe Bungiu luagu redei wamá meha lau aban igaburi le harumati ani suruti haganagua, huguya le afiñebei; míchugunga wagía lúgaaru lun ni aban lun líchugun wadurun” (1 Tesa. 2:10). Arufuda waméi sagü weyu desidírühadiwa lan úaragua báadiwa lan lun Bungiu luma giñe houn wíbirigu.

[Abürüdǘni burí]

^ par. 4 Mámatima luáguñein lídiburi Sansón lanarime lere, luáguñein le mini lubéi lere: lubuidun lumadagua luma Heowá keisi nasaréu.

^ par. 6 Lidan somu iñeñein “chuuti le lúmagiñeti Húdasi” mini lan “agarabaaguni”.

^ par. 13 Hadeiruba adundehani lun hararamun lun lanarime múarani ítarati lidan arütíkulu “Cómo superar la traición de un cónyuge” tani La Atalaya 15 lidan sisi-hati irumu 2010, páhina 29 darí 32.

[Álügüdahani lánina aturiahani]

[Iyawaü to lídanboun páhina 16]

Mítaranti Féduru kei ha híbiri, úaraguati lun Liráü Bungiu le anuadirúaalibei ani mídinti luéi