Pagbudhi—Ilhanan sa Kataposang mga Adlaw!
Pagbudhi—Ilhanan sa Kataposang mga Adlaw!
“Kami nahimong maunongon ug matarong ug dili-masaway.”—1 TES. 2:10.
PANGITAA KINING PANGUNANG MGA PUNTO:
Unsay atong makat-onan sa pagbudhi ni Delila, Absalom, ug Judas Iskariote?
Sa unsang paagi nato masundog ang pagkamaunongon ni Jonatan ug Pedro?
Sa unsang paagi kita makapabiling maunongon sa atong kapikas ug kang Jehova?
1-3. (a) Unsa ang usa ka ilhanan nga kita nagkinabuhi sa kataposang mga adlaw, ug unsay nalangkit niini? (b) Unsa ang tulo ka pangutana nga atong pagatubagon?
UNSAY kaamgiran ni Delila, Absalom, ug Judas Iskariote? Silang tanan dili maunongon. Si Delila nagluib kang Maghuhukom Samson nga nahigugma kaniya. Si Absalom nagbudhi kang Haring David nga iyang amahan. Ug si Judas nagbudhi kang Kristo Jesus nga iyang Agalon. Ang ilang daotang mga buhat nakahatag ug dakong kadaot sa uban! Apan nganong angay kitang mainteres niini?
2 Sumala sa usa ka magsusulat, ang pagbudhi maoy usa sa komon kaayong mga batasan karon. Dili kini ikatingala. Dihang naghatag sa ilhanan sa “kataposan sa sistema sa mga butang,” si Jesus miingon: ‘Daghan ang magbudhiay sa usag usa.’ (Mat. 24:3, 10) Ang “pagbudhi” nagkahulogang “pagtugyan ngadto sa kaaway pinaagig pagluib o pagkadili-maunongon.” Kining kaylap nga pagkadili-maunongon nagpakita nga kita nagkinabuhi na sa “kataposang mga adlaw,” ingon sa gitagna ni Pablo. Siya miingon nga ang mga tawo mahimong “dili-maunongon” ug “mabudhion.” (2 Tim. 3:1, 2, 4) Ang pagbudhi sagad gihimong madanihon ug romantiko diha sa mga libro ug pelikula. Apan sa tinuod nga kinabuhi, ang pagkadili-maunongon ug pagbudhi nagpahinabog kasakit ug pag-antos. Kini ilhanan gayod sa kataposang mga adlaw!
3 Unsay atong makat-onan gikan sa Bibliya bahin niadtong wala magmaunongon kaniadto? Sa unsang paagi nato masundog ang panig-ingnan niadtong mga nagmaunongon? Ug kang kinsa kita angayng magpabiling maunongon? Atong tan-awon.
MGA PASIDAANG PANIG-INGNAN
4. Sa unsang paagi giluiban ni Delila si Samson, ug nganong daotan kaayo kadto?
4 Una, tagda ang maluibong si Delila, nga gihigugma ni Maghuhukom Samson. Buot ni Samson nga manguna sa katawhan sa Diyos sa pagpakiggubat sa mga Filistehanon. Ang lima ka Filistehanong magmamando lagmit nahibalo nga dili tinuod ang gugma ni Delila kang Samson. Busa ilang gitanyagan siya ug dakong kantidad aron sayron ang sekreto sa talagsaong kusog ni Samson aron ila siyang mapatay. Gidawat kadto sa hakog nga Delila, apan katulo siya napakyas sa iyang paningkamot nga masayran ang sekreto ni Samson. Padayon niyang gipugos si Samson ‘pinaagi sa pagsigeg aghat kaniya.’ Sa kataposan, nawad-ag pailob si Samson ug iyang gitug-anan si Delila nga wala pa sukad maputli ang iyang buhok ug kon kini maputlan, mawad-an siyag kusog. * Busa gipaputlan ni Delila ang buhok ni Samson samtang natulog kini sa iyang paa, ug dayon gitugyan siya sa mga kaaway. (Maghu. 16:4, 5, 15-21) Pagkadaotan sa iyang gibuhat! Tungod sa kahakog, giluiban ni Delila ang tawong nahigugma kaniya.
5. (a) Sa unsang paagi gibudhian ni Absalom si David, ug unsay gipakita niini bahin kaniya? (b) Unsay gibati ni David sa pagtraydor ni Ahitopel?
5 Tagda usab ang mabudhiong si Absalom. Tungod sa ambisyon, gusto niyang ilogon ang trono sa iyang amahan nga si Haring David. Una, iyang ‘gikawat ang kasingkasing sa mga Israelinhon’ pinaagi sa paghimog malinglahong mga saad ug sa pagpakaaron-ingnong gimahal niya ang mga tawo. Iyang halogon ug halokan sila, aron ipakita konohay nga interesado siya kanila ug sa ilang panginahanglan. (2 Sam. 15:2-6) Nadala pa gani ni Absalom ang sinaligang magtatambag ni David nga si Ahitopel sa pagtraydor sa hari ug sa pagrebelde. (2 Sam. 15:31) Sa Salmo 3 ug 55, gihubit ni David ang kasakit nga iyang gibati tungod sa maong pagbudhi. (Sal. 3:1-8; basaha ang Salmo 55:12-14.) Ang ambisyosong laraw ug dayag nga pagpakigkunsabo ni Absalom batok sa tinudlong hari ni Jehova nagpakita sa iyang kawalay pagtahod sa pagkasoberano sa Diyos. (1 Cron. 28:5) Sa ulahi, napakyas ang rebelyon, ug si David padayong naghari ingong dinihogan ni Jehova.
6. Sa unsang paagi gibudhian ni Judas si Jesus, ug ang ngalang Judas sama nag kahulogan sa unsa?
6 Karon hunahunaa ang pagbudhi ni Judas Iskariote kang Kristo. Sa kataposang Paskuwa nga gisaulog ni Jesus uban sa iyang 12 ka apostoles, siya miingon: “Sa pagkatinuod ako magaingon kaninyo, Usa kaninyo magbudhi kanako.” (Mat. 26:21) Nianang gabhiona didto sa tanaman sa Getsemane, giingnan ni Jesus si Pedro, Santiago, ug Juan: “Tan-awa! Ang akong magbubudhi nagsingabot na.” Dihadiha, si Judas miabot uban sa iyang mga kakunsabo, ug siya miduol dayon kang Jesus ug miingon: “‘Maayong adlaw, Rabbi!’ ug gihagkan siya nga mabination kaayo.” (Mat. 26:46-50; Luc. 22:47, 52) Si Judas “nagbudhi sa dugo nga matarong” ug nagtugyan kang Jesus sa mga kaaway. Ug para sa unsa nga iyang gibudhian si Jesus? Para lang sa 30 ka pirasong plata! (Mat. 27:3-5) Sukad niadto, ang ngalang Judas sama nag kahulogan sa “traydor,” ilabina niadtong nagbudhi sa ilang higala. *
7. Unsay atong makat-onan gikan sa kinabuhi ni (a) Absalom ug Judas ug (b) Delila?
7 Unsay atong makat-onan gikan niini? Si Absalom ug Judas nakaagom ug makauulawng kamatayon tungod sa ilang pagbudhi sa dinihogan ni Jehova. (2 Sam. 18:9, 14-17; Buh. 1:18-20) Dihang ang mga tawo makadungog sa ngalang Delila, ilang mahunahunaan ang iyang pagkamaluibon ug dili tinuod nga gugma. (Sal. 119:158) Pagkahinungdanon nga atong isalikway ang ambisyosong tinamdan o kahakog, nga moresulta sa pagkawala sa pag-uyon ni Jehova! Dili ba tin-aw kaayo kini nga mga leksiyon nga motabang nato sa paglikay nga mahimong dili maunongon?
SUNDOGA KADTONG NAGMAUNONGON
8, 9. (a) Nganong nanaad si Jonatan nga magmaunongon kang David? (b) Sa unsang paagi nato masundog si Jonatan?
8 Gihisgotan usab sa Bibliya ang daghang panig-ingnan niadtong nagmaunongon. Atong tagdon ang duha niini ug kon unsay atong makat-onan kanila. Unahon nato si Jonatan nga nagmaunongon kang David. Siya ang kamagulangang anak ni Haring Saul ug mao gayod untay mosunod nga hari sa Israel. Apan si David ang gipili ni Jehova. Gitahod ni Jonatan ang desisyon sa Diyos. Wala siya masina kang David ug mag-isip kaniya nga karibal sa trono. Hinunoa, “ang kalag ni Jonatan nalanggikit sa kalag ni David” ug misaad nga magmaunongon kaniya. Gipasidunggan pa gani niya si David pinaagi sa paghatag sa iyang besti, espada, pana, ug bakos. (1 Sam. 18:1-4) Gihimo ni Jonatan ang tanan aron paluyohan si David. Iya pa ganing gipameligro ang iyang kinabuhi aron panalipdan si David gikan kang Saul. Si Jonatan maunongong miingon kang David: “Ikaw mahimong hari sa Israel, ug ako mahimong ikaduha kanimo.” (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17) Mao nga sa pagkamatay ni Jonatan, gipahayag ni David ang iyang kasubo ug gugma kaniya pinaagig awit.—2 Sam. 1:17, 26.
9 Nahibalo si Jonatan kon kang kinsa siya angayng magmaunongon. Bug-os siyang nagpasakop kang Jehova, ang Soberano, ug nagpaluyo kang David ingong dinihogan sa Diyos. Sa susama, bisag dili ta mahatagan ug linaing pribilehiyo sa kongregasyon, kinahanglang andam kitang mopaluyo niadtong gitudlo nga manguna kanato.—1 Tes. 5:12, 13; Heb. 13:17, 24.
10, 11. (a) Nganong si Pedro nagmaunongon kang Jesus? (b) Sa unsang paagi nato masundog si Pedro?
10 Ang laing maayong panig-ingnan mao si apostol Pedro, kinsa nanaad nga mounong kang Jesus. Dihang migamit si Kristo ug mahulagwayong mga pulong aron ipasiugda ang kahinungdanon sa pagpasundayag ug pagtuo sa iyang lawas ug dugo nga hapit na niyang ihalad, daghang tinun-an ang nakugang sa iyang giingon ug mibiya kaniya. (Juan 6:53-60, 66) Busa si Jesus nangutana sa iyang 12 ka apostoles: “Buot ba usab ninyong mobiya?” Si Simon Pedro ang mitubag: “Ginoo, kang kinsa man kami moadto? Ikaw mao ang may mga pulong mahitungod sa kinabuhing walay kataposan; ug kami mituo ug nahibalo nga ikaw mao ang Balaang Usa sa Diyos.” (Juan 6:67-69) Bug-os bang nasabtan ni Pedro ang tanang gisulti ni Jesus bahin sa Iyang umaabot nga halad? Lagmit wala. Bisan pa niana, si Pedro determinadong magmaunongon sa dinihogang Anak sa Diyos.
11 Si Pedro wala maghunahuna nga basig nasayop lang si Jesus ug bakwion ra Niya ang Iyang gisulti. Siya mapainubsanong miila nga anaa kang Jesus ang “mga pulong mahitungod sa kinabuhing walay kataposan.” Sa susama, unsay atong reaksiyon kon duna kitay mabasa sa atong mga publikasyon gikan sa “matinumanong piniyalan” nga lisod sabton o lahi sa atong gihunahuna? Paningkamotan natong masabtan kana inay dahomon nga duna ra unyay kausaban bahin niana nga motakdo sa atong opinyon.—Basaha ang Lucas 12:42.
MAGMAUNONGON SA IMONG KAPIKAS
12, 13. Ngano kahang mahitabo ang pagluib sa kapikas, ug nganong dili rason ang edad aron himoon kana?
12 Ang bisan unsang matang sa pagluib maoy daotan ug dili kana angayng tugotan nga makadaot sa kalinaw ug panaghiusa sa Kristohanong pamilya ug sa kongregasyon. Atong tagdon kon sa unsang paagi kita makapabiling maunongon sa atong kapikas ug sa atong Diyos.
13 Ang pagpanapaw maoy usa sa labing sakit nga matang sa pagluib. Ang nanapaw wala magmaunongon sa iyang kapikas ug nagbalhin sa iyang atensiyon ngadto sa lain. Ang giluiban kalit lang nga nag-inusara ug nahugno ang kinabuhi. Nganong nahitabo kini sa duha ka tawong naghigugmaay kaniadto? Sagad magsugod kini dihang ang magtiayon mawad-an nag pagbati sa usag usa. Si Gabriella Turnaturi, propesora sa sociology, miingon nga mahitabo ang pagluib kon ang magtiayon dili na maningkamot sa pagpalig-on sa ilang relasyon. Gani mahitabo kini bisan sa mga magtiayon nga dugay nang minyo. Pananglitan, usa ka 50 anyos nga lalaki nga 25 ka tuig nang minyo ang nakigdiborsiyo sa iyang maunongong asawa aron moipon sa laing babaye. Ang uban miingon nga normal lang kini dihang magkaedaran na. Apan dili rason ang edad aron himoon kini. Ang pagkadili-maunongon ngadto sa kapikas dili normal. Kini maoy pagluib. *
14. (a) Unsay pagbati ni Jehova niadtong nagluib sa ilang kapikas? (b) Unsay giingon ni Jesus bahin sa pagluib diha sa kaminyoon?
14 Unsay pagbati ni Jehova niadtong mobiya sa ilang kapikas nga walay Kasulatanhong rason? Ang atong Diyos ‘nagdumot sa diborsiyo,’ ug siya migamit ug prangka nga mga pulong batok niadtong nag-abuso ug mibiya sa ilang kapikas. (Basaha ang Malaquias 2:13-16.) Kini usab ang gibati ni Jesus. Siya nagtudlo nga dili angayng isalikway o biyaan na lang sa usa ang iyang kapikas ug mogawi nga morag wala ray nahitabo.—Basaha ang Mateo 19:3-6, 9.
15. Sa unsang paagi ang mga minyo magpabiling maunongon sa ilang kapikas?
15 Sa unsang paagi ang mga minyo magpabiling maunongon sa ilang kapikas? Ang Bibliya nag-ingon: “Pagmaya uban sa asawa [o bana] sa imong pagkabatan-on” ug, “Pahimusli ang kinabuhi uban sa asawa [o bana] nga imong gihigugma.” (Prov. 5:18; Eccl. 9:9) Samtang magkaedaran ang magtiayon, angay silang maningkamot sa pagpalig-on sa ilang relasyon, sa pisikal man ug sa emosyonal. Kana nagpasabot nga ilang atimanon ang panginahanglan sa usag usa, gahinag panahon ang usag usa, ug magpabiling suod sa usag usa. Angay silang magpokus sa pagpreserbar sa ilang kaminyoon ug sa ilang relasyon kang Jehova. Aron mahimo kini, sila kinahanglang mag-uban sa pagtuon sa Bibliya, mag-uban sa pagsangyaw, ug mag-uban sa pag-ampo kang Jehova alang sa panalangin.
MAGMAUNONGON KANG JEHOVA
16, 17. (a) Sa unsang paagi masulayan ang atong pagkamaunongon sa Diyos diha sa pamilya ug sa kongregasyon? (b) Unsang pananglitan ang nagpakita nga may maayong resulta ang pagsunod sa sugo sa Diyos nga dili makig-uban sa napalagpot nga paryente?
16 May mga igsoon sa kongregasyon nga nakahimog seryosong sala ug gibadlong “nga mapig-oton, aron sila magmahimsog unta sa pagtuo.” (Tito 1:13) Ang uban kinahanglang ipalagpot tungod sa ilang panggawi. Apan kadtong nakadawat niini nga disiplina natabangan nga mapasig-uli sa espirituwal. (Heb. 12:11) Komosta kon kita may paryente o suod nga higala nga napalagpot? Masulayan karon kon kang kinsa kita magmaunongon, sa maong tawo ba o sa Diyos. Si Jehova nagtan-aw kon ato bang gisunod ang iyang sugo nga dili makig-uban ni bisan kinsa nga napalagpot.—Basaha ang 1 Corinto 5:11-13.
17 Tagda kining usa ka maayong resulta dihang ang pamilya maunongong motuman sa sugo ni Jehova nga dili makig-uban sa napalagpot nga paryente. Usa ka batan-ong lalaki ang napalagpot sa kapin nag napulo ka tuig. Nianang mga tuiga, ang iyang amahan, inahan, ug upat ka igsoong lalaki ‘mihunong na sa pagpakig-uban’ kaniya. Usahay mosulay siya sa pagpakig-uban kanila, apan ang pamilya wala gayod makig-uban kaniya. Human siya mapasig-uli, siya miingon nga kanunay siyang mingawon sa iyang pamilya, ilabina sa magabii dihang siya mag-inusara. Siya miadmitir nga kon ang iyang pamilya migahin pag gamayng panahon uban niya, makontento na siya niadto. Apan kay wala man gyod sila mokontak niya, ang iyang dakong tinguha nga makauban sila maoy nagtukmod niya nga mobalik kang Jehova. Hinumdomi kini kon matental ka sa paglapas sa sugo sa Diyos nga dili makig-uban sa napalagpot nga paryente.
18. Human mahisgoti ang mga panig-ingnan niadtong nagmaunongon ug niadtong wala, unsay determinado nimong himoon?
18 Kita nagkinabuhi sa mabudhion ug dili maunongong kalibotan. Apan sulod sa kongregasyon, dunay daghang ehemplo sa pagkamaunongon nga atong masundog. Ang ilang pagkinabuhi nagpakita nga sila “maunongon ug matarong ug dili-masaway.” (1 Tes. 2:10) Hinaot nga magpabilin kitang maunongon sa Diyos ug sa usag usa.
[Mga footnote]
^ par. 4 Ang kusog ni Samson wala maggikan sa iyang buhok, kondili sa iyang espesyal nga relasyon kang Jehova ingong Nazareo. Ang iyang buhok maoy simbolo niini nga relasyon.
^ par. 6 Ang terminong “halok ni Judas” nagkahulogang “buhat sa pagbudhi.”
^ par. 13 Alang sa dugang impormasyon dihang magluib ang kapikas, tan-awa ang artikulong “Pagsagubang sa Pagluib sa Kapikas,” sa Hunyo 15, 2010 nga Ang Bantayanang Torre, panid 29-32.
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 10]
Si Pedro nagmaunongon sa dinihogang Anak sa Diyos bisag ang uban mibiya kang Jesus
