Ko jäˈäy tmëdëgoyë myëguˈuk yëˈë jatuˈugë ijxwëˈëmën
Ko jäˈäy tmëdëgoyë myëguˈuk yëˈë jatuˈugë ijxwëˈëmën
“Tuˈugë jikyˈäjtënë wäˈätspë, tudaˈakypyë es ni pën mbäät xykyapekyˈ[ijxëm].” (1 TES. 2:10)
NIMAYTYÄˈÄK DIˈIB MAS JËJPˈAM TË NNIJÄˈÄJËM
¿Ti xytyukniˈˈijxëm ko Dalila, Absalón etsë Judas tmëdëgooytyë myëguˈuk?
¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Jonatán etsë Pedro ko kyaj tpuwäˈktuttë myëguˈuk?
¿Ti mbäät nduˈunëm parë kyaj nmëdëgoˈoyëmë jamyëët etsë Jyobaa?
1-3. 1) ¿Ti ijxwëˈëmënë xytyuknijäˈäjëm ko njukyˈäjtëm mä tiempë jyëjpkëxanë, ets ti yˈandijpy? 2) ¿Diˈibë tëgëëgë yajtëˈëwënë yaˈˈatsoojëmbitäämp?
DALILA, Absalón etsë Judas Iscariote, yaˈixyˈattë ko myëdëgooytyë myëguˈuk. Dalila myëdëgooy ja fes Sansón, ja yetyëjk diˈibë nety tsojkëp. Absalón myëdëgooy ja rey David, diˈibë nety tyeetyˈajtypy. Etsë Judas ojts tmëdëgoyë Jesus, diˈibë nety Myaˈestrëˈäjtypy. Extëm yˈadëtstë, mëjwiin kajaa tˈaxëktuundë myëguˈuk. Per ¿tiko jyëjpˈamëty nnijäˈäjëm tijaty tyuundë?
2 Tuˈugë toxytyëjk diˈib kyujäˈäyëp tijaty, jyënaˈany ko mä tyäˈädë tiempë niˈigyë myëjwindëkë mä jäˈäy tkëyakyë myëguˈuk o tmëdëgoy. Etsë tyäˈädë kyaj mbäät wiink nmëdoˈojëm, pes ko Jesus ojts tnigajpxy ja ijxwëˈëmënë diˈib tunan jatanëp mä tiempë jyëjpkëxanë, jyënany ko “may jaˈa jaˈay [...] nyaygyëˈëyäjkëgëxëty aminy ëxyëpy” (Mat. 24:3, 10, Nuevo Testamento de Mazatlán [NTM]). Ko jäˈäy tmëdëgoyë myëguˈuk, yëˈë yˈandijpy “ko twinˈëëny o tˈaxëktuny ja myëtnaymyaayëbë diˈibë nety tukjotkujkˈäjtëp”. Ko duˈunë jäˈäy nyaymyëdëgoyëdë, yëˈë xytyukˈijxëm ko njukyˈäjtëm “mä jaˈa xëë tiempo [...] kyëxaan tyëgoyaanëjëny” extëmë Pablo ojts tnaskäjpxë. Yëˈë jyënany ko jaˈˈatäämbë “jaˈay mëtyiibë jaˈa myëguˈug këˈëyagaangëxpëny” (2 Tim. 3:1, 2, 4, NTM). Pënaty jyaaytyëbë liibrë o dyajpëtsëmdë pelikula duˈun tpëjtäˈäktë ja jäˈäy diˈib myëdëgoobyë myëguˈuk extëm mbäät jyantsy yaˈoyˈixy. Per tëgatsy extëm tyuny jyatyëty mä jukyˈäjtën, pes ko tuˈugë jäˈäy tmëdëgoyë myëguˈuk, mëjwiin kajaa dyaˈˈayoy ets tmoˈoyë jäj jëmuˈumën. Tyäˈädë yëˈë tuˈugë ijxwëˈëmën ko njukyˈäjtëm mä tiempë jyëjpkëxanë.
3 ¿Ti xytyukniˈˈijxëm pënaty yajmaytyaktëp mä Biiblyë diˈib myëdëgooytyë myëguˈuk? ¿Ti xytyukniˈˈijxëm pënaty kyaj tmëdëgooytyë myëguˈuk? ¿Pën diˈib kyaj mbäät nmëdëgoˈoyëm oytyim wiˈixˈatët? Min nˈokˈijxëm.
IJXPAJTËN DIˈIB KYAJ YˈOYËTY
4. ¿Wiˈixë Dalila tkëyajkyë Sansón, ets tiko yˈaxëëgëty extëm yˈadëtsy?
4 Nˈokˈijxëm jawyiinë yˈixpajtënë Dalila, ja toxytyëjk diˈib jyäjt wyinˈëënët, diˈibë Sansón tsyojkënyëˈäjt. Tyäˈädë fes yëˈë nety nyiwintsënˈataampy ja tsip diˈib myëdäjtypyë Diosë kyäjpn mëdë filisteety. Waˈan ja nimëgoxkpë filistee diˈib ijttëp wintsën, tnijäˈäjëdë ko Dalila kyaj ttsekyë Sansón ets ko mbäät tkëyaky, pääty tˈawäˈänëdë kajaa meeny sentääbë ets tpayoˈoyët tiko Sansón kyumëjääjëty parë dyaˈooktët. Dalila, ta tˈatsojky ja meeny ets tkupejky, per kyaj ttukˈoybyëtseemy ko tjayajtëëyë Sansón tëgëkˈok tiko kyumëjääjëty. Ta niˈigyë tmëˈoˈktëëy ets “kyaj tˈokmëboˈkxnë mëdë yˈää ayuk ets tjantsy tyuknigäjpxany”. Ta ja Sansóngë “myaˈkxtujkënë kyejxy ets axtë oogan”, ta ttukˈawäˈänë ko ninäˈänëmë netyë kyuwääy kyayajkeepy, ets ko yajkaabët, ta myëjää tyëgoyaˈany. * Ko duˈunë Dalila tnijäˈäjë, ta ojts tniˈanaˈamë parë yajkukaabët mientrësë nety dyajmäˈäy pyuuygyëjxy, ta net tkëyajky mä ja myëtsipëty parë ttundët wiˈix ttimtsoktë (Jue. 16:4, 5, 15-21). ¡Jantsy axëëk extëmë Dalila yˈadëtsy! Mët ko tˈatsojky ja meeny, ta tkëyajky ja yetyëjk diˈibë nety tsojkëp.
5. 1) ¿Wiˈixë Absalón tpuwäˈktutyë David, ets ti yajnigëxëˈk extëm yˈadëtsy? 2) ¿Wiˈixë David nyayjäˈäwë ko pyuwäˈktutë Ahitofel?
5 Nˈokˈijxëmë netë yˈijxpajtënë Absalón. Mët ko jyantsy yˈatsojky, ojts tjapëjkëyaˈany ja kutujkën diˈibë tyeety myëdäjtypy, ja rey David. Ojts “tmaˈtsë kyorasoon ja yetyëjkëty diˈib Israel”, o gyanaräjt ja jäˈäyëty mët ko tijaty ttukwinwäˈänë ets ko nyayajnäjxë extëm jyawë jyantsy yˈamëguˈugëty. Tmëneeny ja jäˈäyëty ets ttsuˈkxy extëmxyëp jyawë jyantsy nyaytyukjotmaytyunyëty (2 Sam. 15:2-6). Axtë gyanaräjtë Ahitofel parë tpuwäˈktutyë David (2 Sam. 15:31). Mä Salmo 3 etsë 55, japë David tnigajpxy wiˈix nyayjäˈäwë ko yajpuwäˈktuty (Sal. 3:1-8; käjpxë Salmo 55:12-14). * Ko Absalón tnibëdeˈky ja rey diˈibë netyë Jyobaa të twinˈixy, ta dyaˈijxë ko kyaj twintsëˈkë ja kutujkën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy, ko jantsy atsojkp ets ko tsoytyuˈunduk (1 Cró. 28:5). Per ok, kyaj ttukˈoybyëtseemy ja wyinmäˈäny, ets yëˈë David anaˈamˈadëts extëmë rey diˈibë netyë Jyobaa të twinˈixy.
6. ¿Wiˈixë Judas tkëyajkyë Jesus, ets wiˈix mä näägë lugäär dyajtundë tadë xëë Judas?
6 Nˈokˈijxëmë netë yˈijxpajtënë Judas Iscariote. Mä Jesus tˈaktuuny ja Paskë mëdë yˈapostëlëty, ta jyënany: “Tëyˈäjtën nˈanëëmëdë ko niduˈuk miitsëty xykyëyakäˈänyëts” (Mat. 26:21). Mä tadë koots, ko nety yajpäättë Getsemaní, ta Jesus tˈanmääyë Pedro, Santiago etsë Juan: “Ta myiny ja diˈibëts xykyëyakäämp”. Ta Judas myiiny mët ja mayjyaˈay ets “tnimiiny ja Jesus, es tkäjxpeˈxy: Dios maygyepyëty, Wintsën. Ta oj [ttsuˈkxy]” (Mat. 26:46-50; Luk. 22:47, 52). Mët ko Judas tˈatsojky ja meeny, ta ojts “tkëyaky [...] es yˈoogët tuˈugë jäˈäy diˈibë kyaj tii pyeky”. ¿Ets nuˈun ja meeny ojts tˈaxäjë? ¡Jantsy jeˈeyë iˈpx mäjkë meeny wyaˈkxy diˈib platë! (Mat. 27:3-5.) Axtë tyambäät, mä näägë lugäär tadë xëë Judas ja dyajtundë ko pën “tpuwäˈktuˈuty” ja myëguˈuk, ets yëˈë duˈun yajtijp diˈib nëgoobë nayajnäjxëp extëmë mëtnaymyaayëbë. *
7. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm yˈadëtsyë 1) Absalón etsë Judas, etsë 2) Dalila?
7 ¿Ti të xytyukniˈˈijxëmë tyäˈädë ijxpajtënë diˈib kyaj yˈoyëty? Absalón etsë Judas oˈktëy kyugëjxëdë mët ko tpuwäˈktuttë ja jäˈäy diˈibë netyë Jyobaa të twinˈixy (2 Sam. 18:9, 14-17; Apos. 1:18-20). Ets ko jäˈäy tmëdowdë tadë xëë Dalila, yëˈë miimp mä wyinmäˈäny ko tuˈugë jäˈäy tkëyakyë myëguˈuk o ko nëgoobë dyaˈixyëty ko jantsy tsojkp (Sal. 119:158). Jëjpˈam ets kyaj tijaty nˈatsojkëm o nˈitäˈänëm mëj këjxm, pes mbäädë Jyobaa kyaj xynyekykyupëjkëm. Tyäˈädë ijxpajtënë yëˈë xypyudëjkëm parë kyaj pën nmëdëgoˈoyëm.
NˈOKPANËJKXËMË YˈIJXPAJTËN PËNATY KYAJ TMASTUTTË MYËGUˈUK
8, 9. 1) ¿Tiko Jonatán tˈanmääyë David ko ninäˈä tkapuwäˈktuˈudäˈäny? 2) ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Jonatán?
8 Mä Biiblyë kanäägë ijxpajtënë myiny mä pënaty kyaj tmastuttë myëguˈuk. Nˈokˈijxëm majtsk diˈib mbäät xypyudëjkëm. Tim jawyiin, yëˈë Jonatán diˈib ninäˈä tkapuwäˈktutyë David. Kom yëˈë rey Saúlë kyaˈaxkopkˈuˈunk, mbäädë nety yëˈë ryeyˈaty Israel. Perë Jyobaa yëˈë wyinˈijxë David parë duˈun tyunët. Jonatán kyaj axëëk nyayjäˈäwë, niˈigyë twintsëˈkë extëmë Jyobaa ttuknibëjtakë. Kyaj tˈijxyë David extëmë myëtsip, pes “tuˈukmujk ja jyukyˈäjtënë Jonatán” mëdë David ets ttukwandaky ko kyaj tmastuˈudäˈäny. Axtë myooy ja wyit, yˈespäädë, yˈarko etsë wyëën, parë dyaˈijxë ko yˈëxkajpy ja kutujkënë diˈibë David myëdäjtypy (1 Sam. 18:1-4). Jonatán pyudëjkë David nuˈun myadaky, axtë pyëjtakë jyukyˈäjtënë oˈkën jëjpˈam ko tnitsiptuuny tyeety wyindum. Ets ojts tjotmëkwingäjpxë: “Mijts mreyˈatäämp Israel, ets ëjts tunëp myëmajtsk” (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17). Pääty ko yˈoˈkyë Jonatán, David ojts twaapy tuˈugë ëy mä ojts tnigajpxy ko mëk tjantsy jawë ets ko tsyojk ja Jonatán (2 Sam. 1:17, 26).
9 Jonatán nyijäˈäbë nety pën mbäät tpuwäˈägë. Yëˈë kyupëjk ja kutujkënë diˈibë Jyobaa myëdäjtypy ets tpudëjkë David, diˈibë netyë Dios të wyinˈixyëty. Nanduˈun ëtsäjtëm, oy nganikëjxmˈäjtëm tuˈugë tuunk mä naymyujkën, tsojkëp nbudëjkëm xondaˈakyˈää xondaˈakyjyot pënatyë Jyobaa të ttuknipekyë tuunk parë xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm (1 Tes. 5:12, 13; Ebre. 13:17, 24).
10, 11. 1) ¿Tiko Pedro kyaj tmastutyë Jesus ets xëmë mëët yajpaty? 2) ¿Wiˈix mbäädë Pedro nbanëjkxëmë yˈijxpajtën?
10 Ja tuˈugë ijxpajtën, yëˈë apostëlë Pedro diˈibë Jesus yˈanmääy ko ninäˈä tkamastuˈudäˈäny. Tëgok, ojtsë Jesus tpëjtaˈaky tuˈugë ijxpajtën parë ja yˈëxpëjkpëty tjaygyukëdët ko jëjpˈam tpëjtäˈäktëdë mëbëjkën mä ja nyiniˈkx etsë nyeˈpyny diˈib yakaampy, may ja yˈëxpëjkpëty kyaj tˈoymyëdoowdë ets ta nyikakëdë (Fwank 6:53-60, 66). Net ja Jesus tˈanmääy ja nimäjmajtskpë yˈapostëlë: “¿Tii mnëjxandëp miitsëty nandëˈën?”. Pedro ta yˈatsooy: “Wintsën, ¿pënëts nbanëjxtëp? Mij naytyiˈigyë mmëdäjtypy ja ayuk diˈibë myaytyakypy ja jikyˈäjtën diˈibë winë xëë winë tiempë. Ëëtsëty tëts nmëbëktë es nnijäˈädëpts ko mij mGristëty, Dios ja yˈUˈunk” (Fwank 6:67-69). ¿Jyaygyujkëtyaayë Pedro ti netyë Jesus myaytyäˈägaampy mä ja wintsëˈkën diˈib yakaampy? Waˈan kyaj. Perë kyaj tpuwäˈktuˈudäˈänyë Jesus, diˈibë netyë Dios të wyinˈixyëty.
11 Pedro kyaj wyinmääy ko Jesus käjpxtëgoopy ets ko ok tkäjpxˈoyëyaˈany. Yˈëxkäjp ko Jesus myëdäjtypyë nety “ja jikyˈäjtën diˈibë winë xëë winë tiempë”. Ets ëtsäjtëm, ¿ti nduˈunëm ko nbatëm mä ëxpëjkpajn diˈib yajpëtseembyë tuumbë diˈib kuwijy diˈib kyaj yajxon njaygyujkëm o diˈib kyaj tyuˈugyë extëm nwinmäˈäyëm? Tsojkëp nduˈunëmë mëjää parë njaygyujkëm ets kyaj nwinmäˈäyëm ko tëgatsäämp o ko yajwijtsˈoyëyäämp extëm nwinmäˈäyëm (käjpxë Lukʉs 12:42).
KYAJ NYAYMYËDËGOYËDËT PËNATY TË PYËKTË
12, 13. ¿Ti mbäät tuˈugë jäˈäy yajtëgoyëty mä kyasäädëˈaty, ets tiko kyaj mbäät ttukajpxyë xyëë jyëmëjt parë duˈun yˈadëˈëtsët?
12 Jantsy axëëk ko tuˈugë jäˈäy tyëgoy. Pääty kyaj yˈoyëty nasˈijxëm parë tˈaxëktunëdë familyë etsë naymyujkën. Min nˈokˈijxëm ti mbäät nduˈunëm parë kyaj nmëdëgoˈoyëm ja jamyëët ets ja nDiosˈäjtëm.
13 Ko tuˈugë jäˈäy tsyëënë mët diˈib kyaj tnyaˈayëty o tnëdoˈoxyëty, yëˈë jatuˈugë tëgoˈoyën diˈib yajkypy mëjwiin kajaa jäj jëmuˈumën. Pes ja diˈib duˈun adëtsp, kyaj twintsëˈëgë diˈib tyukwandak ja jyamyëët. Ets ja diˈib të yajmëdëgoy, ajotkumonë nyayjawëty naytyuˈuk ets tjawë extëmxyëp të dyajtëgooytyaˈay tijaty myëdäjtypy. ¿Wiˈix ko kasäädë jäˈäy duˈun jyaty diˈib tuk tiempë naytsyojkëdë? Tim jawyiin, yëˈë ko nyaymyëjagamgaˈagëdë. Tuˈugë profesoora diˈib xyëˈäjtypy Gabriella Turnaturi diˈib tukniˈˈijxëbë Sociología, jyënaˈany ko jäˈäy jaa tmëdëgoyë jyamyëët ko kyaj tijaty nimajtsk tnekytyundë diˈib mbäät yaˈitëdë tuˈugyë. Ets mbäät duˈun jyattë axtë pënaty jeky kujk kyasäädëˈäjnëdë. Extëm nˈokpëjtakëm, tuˈugë yetyëjk diˈib 50 jyëmëjt ojts yaˈˈajääywyaˈkxy mëdë nyëdoˈoxy diˈibë nety mëët të tsyëënë 25 jëmëjt, parë yˈitäˈäny mëdë wiinkpë toxytyëjk diˈib yˈoyˈijxypy. Mbäät nääk jyënäˈändë: “Ak duˈunë jäˈäy yˈadëˈëtsy ko duˈunë xyëë jyëmëjt tmëdaty”. Per kyaj mbäädë xëë jëmëjt yajtukajpxy, pes kyaj duˈunë jäˈäy jyukyˈaty ets diˈib duˈun adëtsp myëdëgoopy ja jyamyëët. *
14. 1) ¿Wiˈixë Jyobaa tˈixyë jäˈäy diˈibë jyamyëët yˈaxëktuumpy? 2) ¿Wiˈixë Jesus jyënany ko jäˈäy tmëdëgoyë jyamyëët?
14 Biiblyë jeˈeyë tuk peky tnigajpxy tiko mbäädë kasäädë jäˈäy yaˈˈajääywyaˈkxy. Pääty yˈaxëkˈijxypy ko nëgoobë jäˈäy tmastuˈutyë nyaˈay o nyëdoˈoxy ets yaˈˈajääywyaˈkxy, ets të jyënaˈany ko mëk dyajkuboky ko tuˈugë kasäädë jäˈäy tmastuˈutyë jyamyëët (käjpxë Malaquías 2:14, 16). * Jesus nanduˈun wyinmay extëmë Tyeety, ojts jyënaˈany ko kyaj yˈoyëty ko jäˈäy tmastuˈutyë jyamyëët diˈib kyaj ti të ttuundëgoy ets wyinmayët ko kyaj yˈaxëëgëty extëm yˈadëˈëtsy (käjpxë Matewʉ 19:3-6, 9).
15. ¿Wiˈix mbäädë kasäädë jäˈäy dyaˈity mëk ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën?
15 ¿Ti mbäät ttundë kasäädë jäˈäy parë kyaj nyaymyëdëgoyëdët? Diosë yˈAyuk tˈatsoojëmbity: “Xondäˈäk mët ja mnëdoˈoxy [o ja mnyaˈay] diˈib mbëjk ko mˈënäˈkˈäjty”. Nanduˈun jyënaˈany: “Ixë mjukyˈäjtënë mët ja mnëdoˈoxy [o mnyaˈay] diˈib mtsejpy” (Pro. 5:18; Ecl. 9:9). Tsojkëp ttundët tijaty mbäät pyudëkëdë parë mëk yˈitët ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën. Tyäˈädë yëˈë yˈandijpy nyaygyuentˈatëdët nixim niyam, dyajnaxtëdë tiempë nimajtsk ets nyaymyëwingonëdët nixim niyam. Tsojkëp tkuentˈattët ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën ets nanduˈun parë oy yˈittët mëdë Jyobaa. Pääty jyëjpˈamëty ets nimajtsk xëmë tˈëxpëktëdë Biiblyë, nyëjkxtët nimajtsk käjpxwäˈkxpë ets nimajtsk tˈamdowëdë Jyobaa parë kyunuˈkxëdët.
KYAJ NMËDËGOˈOYËMË JYOBAA
16, 17. 1) ¿Wiˈix mbäät nyaˈijxmäjtsëm mä familyë ets mä naymyujkën? 2) ¿Ti ijxpajtën xytyukˈijxëm ko oy ko nmëmëdoˈojëmë Diosë yˈanaˈamën ets kyaj mëët ndaˈanmujk nwäˈkmujkëmë jiiky mëguˈuk diˈib të yaˈëxkexy?
16 Mä naymyujkën, ta nääk diˈib mëjwiin kajaa pokytyuundëp ets tsojkëp yajjëjwijtsëmbitët “amëjää [o mëk], es dëˈën wäˈäts tmëdattët ja mëbëjkën” (Titʉ 1:13). Ets nan taa diˈib tsojkëp yaˈëxkaxët mët ko të pyokytyuny ets kyaj jyodëmbity. “Pënaty duˈun të ttuknaxtë”, yëˈë pudëjkëdëp parë jatëgok oy yˈittët mëdë Dios (Heb. 12:11, Traducción del Nuevo Mundo). Ets ¿pën yëˈë tuˈugë nfamilyëˈäjtëm të yaˈëxkexy o tuˈugë mëtnaymyaayëbë? Ja net tsyekyëty ets nyaˈijxëm pën nmastuˈudäˈänëm, ja nmëguˈukˈäjtëm o ja Dios. Jyobaa wäˈäts xyˈijxëm ets nyijäˈäp pën nmëmëdoˈojëm ja yˈanaˈamën ets ninuˈun mëët ngataˈanmujk ngawäˈkmujkëm ja jäˈäy diˈib të yaˈëxkexy (käjpxë 1 Korintʉ 5:11-13).
17 Nˈokˈijxëm tuˈugë ijxpajtën wiˈix oy wyimbëtsemy ko familyë tmëmëdoyë Jyobaa yˈanaˈamën ets kyaj mëët tyuˈukmuky ja myëguˈuk diˈib të yaˈëxkexy. Mäjk jëmëjtë nety të nyäjxnë mä tuˈugë mixy yaˈëxkexy, ets nuˈunë tadë tiempë nyajxy, ja tyääk tyeety ets nimäjtaxkë myëgaˈax kyaj mëët tyaˈanmujk wyäˈkmujktë. Tyäˈädë mixy jyatuktëkëyan tijaty ja jyiiky myëguˈuk tyuundëp, per ja fyamilyë mëk tyënääytyë ets myëmëdoodë Jyobaa. Ko jyëmbijty mä Diosë kyäjpn, ta jyënany ko diˈib xëmë pyaˈˈayoo, yëˈë ja fyamilyë ets niˈigyë koots mä naytyuˈuk yajpääty. Per koxyëbëk mët ja fyamilyë ojts tyuˈukmuky oy jeˈeyë jantsy waanë, ojtsxyëbëk jyotkujkmoˈoyëty. Per ja fyamilyë ninuˈun ojts kyamëgäjpxëdë. Ets kom yëˈë jantsy itan mët ja fyamilyë, yëˈë pudëjkë parë jatëgok oy yˈitët mëdë Jyobaa. Pääty, nˈokjamyajtsëmë tyäˈädë ijxpajtën parë kyaj nmëdëgoˈoyëmë Diosë yˈanaˈamën ets kyaj mëët ndaˈanmujk nwäˈkmujkëm ja jiiky mëguˈuk diˈib të yaˈëxkexy.
18. ¿Wiˈix ja winmäˈäny nbëjtakëm ko të nnijäˈäjëm wiˈix wyimbëtsemy ko jäˈäy tmëdëgoyë myëguˈuk ets ko kyaj?
18 Tyam njukyˈäjtëm mä jäˈäy nyaymyëdëgoyëty. Per mä naymyujkën jaˈäjtpë nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyaj myastuˈuty ets xymyoˈoyëmë oybyë ijxpajtën. Extëm jyukyˈattë, duˈunxyëp extëm xyˈanmäˈäyëm: “Miits mnijäˈädëp, es nandëˈën ja Dios, wiˈix ëëtsëty [nyaj]nëjxtë tuˈugë jikyˈäjtënë wäˈätspë, tudaˈakypyë es ni pën mbäät xykyapekyˈixyëty kots nˈijttë mä miitsëty diˈibë nandëˈën myëbëjktëp ja Dios” (1 Tes. 2:10). Pääty, nˈokˈyaˈijxëm tuˈuk tuˈugë xëë ko të ja winmäˈäny nbëjtakëm ko ninäˈä ngamëdëgoyäˈänëmë Dios ets ni ja nmëguˈukˈäjtëm.
[Notë diˈib noky ëxˈääy]
^ parr. 4 Sansón kyaj tjantsy myëdäjtyë mëjää mä kyuwääy, tmëdäjty ja mëjää mët ko yëˈë netyë Jyobaa të wyinˈixyëty extëmë nazareo.
^ parr. 5 Salmo 55:12-14: “Kyajts yëˈëjëtyë nmëtsip diˈibëts xynyibëdëˈk parëts xyˈaxëktunäˈäny [...]. Kyaj yëˈëjëty diˈibëts mëk xyˈaxëkˈijxp diˈibëts të xynyibëdeˈeky mëdë mëjˈäjt këjxmˈäjtën [...]. Mijtsë duˈun, [...] diˈibëtsë nety nˈixyˈajtypy, mët ko jantsy tuˈugyë nety nˈijtëm; ets ndëjkëm ijty mëdë mayjyaˈay mä Diosë tyëjk”.
^ parr. 6 Mä näägë lugäär, ja jäˈäy jyënäˈändë “Judasë tsyuˈkxy”, ko pën tpuwäˈktuˈuty ja myëguˈuk.
^ parr. 13 Parë xynyijawët ti mbäädë jäˈäy ttuny ko myëdëgoyëtyë jyamyëët, ixë La Atalaya 15 de junio de 2010, pajina 29 axtë 32, mä jyënaˈany: “Cómo superar la traición de un cónyuge”.
^ parr. 14 Malaquías 2:14, 16: “Jyobaa yëˈë testiigë mä mijts etsë mnëdoˈoxy diˈib mbëjk ko mˈënäˈkˈäjty, diˈib mijts të xyˈaxëktuny, oy yëˈë xyjamyëëdëty ets xynyëdoˈoxyëty diˈib ojts mëët mnaygyajpxyëty. [...] Mët ko yëˈë të tˈaxëkˈixy ko jäˈäy yaˈˈajääywyaˈkxy, duˈun jyënaˈanyë Jyobaa diˈib Diosˈäjtp Israel”.
[Yajtëˈëwën]
[Letrë diˈib miimp mä dibujë mä pajina 16]
Pedro kyaj tmastutyë Diosë yˈUˈunk extëmë wiinkpë
