Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Laʼakgskgawikan: wa tuku nitlan lama la uku

Laʼakgskgawikan: wa tuku nitlan lama la uku

Laʼakgskgawikan: wa tuku nitlan lama la uku

«Xasantujlani, chu na lu[...] akgstitum, chu ni anan talakgalhin kliyaw nkilatamatkan.» (1 TES. 2:10)

KALICHUWINAW TUKU TLAKG XLAKASKINKA

¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku nitlan tlawakgolh Dalila, Absalón chu Judas Iscariote?

¿La tlan nachuna natlawayaw la Jonatán chu Pedro?

¿La tlan ni naʼakgskgawiyaw tiku tamakgaxtokgaw chu ni namakgxtakgaw Jehová?

1-3. 1) ¿Tuku lu nitlan tatlawa la uku chu tuku wamputun uma? 2) ¿Tuku akgtutu takgalhskinin namastayaw xtakgalhtin?

 ¿TUKU tlawakgolh Dalila, Absalón chu Judas Iscariote? Xputumkan, akgskgawinankgolh o makamastanankgolh. Dalila makamastalh chixku nema xpaxki, juez Sansón. Absalón akgskgawilh xtlat, mapakgsina David. Chu Judas, makamastalh xMakgalhtawakgana, Cristo Jesús. Xlakata uma tuku lu limaxana tlawakgolh, lu nitlan tuku katlawanikgolh amakgapitsin. Pero ¿tuku xlakata kilikatsitkan tuku tlawakgolh?

2 Chatum puskat tiku tsokgnan wan pi tlakg anan la uku tiku akgskgawinankgo o makamastanankgo. Uma ni kaks lilakawanaw xlakata Jesús lichuwinalh pi chuna xlitakatsilh pi wilaw akxni «nasputa kakilhtamaku» chu na wa: «Lhuwa [...] nalaʼakgskgawikgo chatunu chatunu» (Mat. 24:3, 10). Tiku makamastanan wamputun «tuku tlawa chatum tiku akgskgawi achatum, tlawani tuku nitlan chatum amigo o atanu tiku lu xlipawan». Xlakata lu laʼakgskgawikan la uku, limasiya pi wilaw «kxaʼawatiya kilhtamaku», chuna la wa Pablo, lakchixkuwin «namakgxtakgnankgo [...] naʼakgskgawinankgo» (2 Tim. 3:1, 2, 4NM). Maski tiku tsokgnankgo chu tiku tlawakgo novelas limasiyakgo pi akxni tiku makgxtakgnan chu akgskgawinan kaks nalilakawanaw chu natasiya pi lu lapaxkikan, tiku chuna tlawa kamakgapatinan amakgapitsin. Xlikana, xlakata lu laʼakgskgawikan limasiya pi wilaw xaʼawatiya kilhtamaku.

3 ¿Tuku kinkamasiyaniyan Biblia xlakata tiku kaʼakgskgawikgolh amakgapitsin? ¿Tuku katsiniyaw xlakata tiku ni makgxtakgnankgolh? ¿Chu tiku ni namakgxtakgaw maski tuwa tuku natitaxtuyaw? Kaʼakxilhwi.

NITLAN LIʼAKXILHTIT XALAMAKGASA

4. ¿La makamastalh Dalila Sansón chu tuku xlakata lu nitlan uma tuku tlawalh?

4 Pulana kaʼakxilhwi xlakata Dalila, puskat tiku Sansón lu xpaxki. Uma juez liwana xkatsi pi xʼama katalachipa filisteos kxtukuwani kxkachikin Dios. Kgalhkitsis napuxkun xalak Filistea, max xkatsikgo pi Dalila ni xpaxki Sansón, malaknunikgolh lhuwa tumin xlakata xkawanilh tuku xlakata lu tliwakga xwanit chu chuna tlan xmakgnikgolh. Dalila makglhtinalh tumin, pero makgtutu nila katsilh tuku xlakata lu tliwakga xwanit Sansón. Wa xlakata «putum kilhtamaku lu xmaʼakglhuwi, chu makglhuwa chuna xtlawa». Chu alistalh Sansón «lu nitlan xmakgkatsi kxlatamat asta xniputun», wa xlakata wanilh pi nikxni xʼakgsitkanit chu komo xʼakgsitka nialh tliwakga xwa. a Akxni Dalila katsilh, tlawalh pi Sansón klhtatalh chu xʼakgsitka, alistalh kamakamaxkilh xtalamakgasitsin xlakata xtlawanikgolh tuku xlakaskinkgolh (Jue. 16:4, 5, 15-21). ¡Lu nitlan tuku tlawalh! Xlakata lu xlakgati tumin Dalila makamastalh chixku tiku lu xpaxki.

5. 1) ¿Tuku tlawanilh Absalón David, chu tuku limasiyalh xlakata tuku tlawalh? 2) ¿La makgkatsilh David xlakata Ahitofel makgxtakgli?

5 Chu kalichuwinaw xlakata Absalón. Lhuwa tuku xkgalhiputun, xmakglhtiputun xtamapakgsin David tiku xtlat xwanit. Tsukulh «kakgalhani xnakujkan lakchixkuwin xalak Israel», tsukulh kawani pi lhuwa tuku xʼama kamaxki chu kaj xlimasiya pi xkapaxki. Xkaʼakgpixti, o xkasnata, chu xkatsuka, o xkasputa, xkalimasiyani pi xlikana xkamakgtayaputun (2 Sam. 15:2-6). Asta tlawalh pi xtatayalh Ahitofel, xʼakgastakyawana David tiku tlakg xlipawan, makgxtakgli David chu tatayalh Absalón (2 Sam. 15:31). Anta kSalmos 3 chu 55, David tsokgli la makgkatsilh akxni makgxtakgkgolh (Sal. 3:1-8; kalikgalhtawakga Salmo 55:12-14). Xlakata Absalón xmakglhtiputun xtamapakgsin David tiku Jehová xlaksaknit, limasiyalh pi nitu xliʼakxilha Jehová, pi lhuwa tuku xkgalhiputun chu nipara tsinu xmaxanan (1 Cró. 28:5). Absalón nila makglhtinalh tamapakgsin, chu David chuntiyaku mapakgsinalh xlakata Jehová xlaksaknit.

6. ¿La makamastalh Judas Jesús, chu tuku lilakapastakkan akxni wankan Judas?

6 Chu kalichuwinaw xlakata la Judas Iscariote makamastalh Jesús. Xaʼawatiya Pascua nema katatlawalh kgalhkutiy xʼapóstoles, kawanilh: «Lu[...] xlikana kkawaniyan mpi chatum wixin wa nti nakimakamastay» (Mat. 26:21). Watiya uma katsisni, akxni xwilakgolh kjardín xla Getsemaní, Jesús kawanilh Pedro, Santiago chu Juan: «Kaʼukxilhtit, ya chinit wanti nkimakamastanit». Chu alistalh, chilh Judas chu tiku xtaminkgo chu «lakgtalakatsuwilh antani xya Jesús, chuna wanilh: ¡Skgalhin, makgalhtawakgana, [...]! Akxni chuna wanikgolh, lakatsukli» (Mat. 26:46-50; Luc. 22:47, 52). Xlakata Judas lu xlakgati tumin «makamasta[lh] wanti ni akgtum ntalakgalhin nkgalhiy» kxmakan xtalamakgasitsin. ¿La xlilhuwa tumin maxkika? ¡Puxamakaw tumin xla plata! (Mat. 27:3-5.) Wa xlakata uku, akxni wankan Judas na lilakpuwankan tiku «makamastanan», chu tlakg chuna tiku kaj limasiya pi paxkinan.

7. ¿Tuku katsiniw xlakata tuku tlawakgolh 1) Absalón chu Judas, chu 2) Dalila?

7 ¿Tuku kinkamasiyanikgon uma nixatlan liʼakxilhtit? Absalón chu Judas lu tamamaxanikgolh xlakata nitlan tuku xakatlawaniputunkgo tiku Jehová xkalaksaknit (2 Sam. 18:9, 14-17; Hech. 1:18-20). Chu tukuwani Dalila putum kilhtamaku lilakapastakkan tiku akgskgawinan chu tiku kaj limasiya pi paxkinan (Sal. 119:158). Lu xlakaskinka pi ni lhuwa tuku nakgalhiputunaw o nalakaskinaw tuku ni kilakan xlakata uma natlawa pi nialh tlan natalalinaw Dios. Uma kinkamasiyaniyan pi nipara tsinu naʼakgskgawinanaw o namakamastananaw.

KATLAWA CHUNA LA TIKU NIKXNI MAKGXTAKGNANKGOLH

8, 9. 1) ¿Tuku xlakata Jonatán wanilh David pi nikxni xʼama makgxtakga? 2) ¿La tlan natlawayaw la Jonatán?

8 Biblia na lichuwinan lhuwa tiku ni makgxtakgnankgolh. Kalichuwinaw chatiy xlakata wi tuku nakatsiniyaw. Pulana kalichuwinaw Jonatán tiku nikxni makgxtakgli David. Xlakata xapuxku xkgawasa Saúl xwanit, wa xlakgchan namakgamakglhtinan tamapakgsin xalak Israel. Pero Jehová laksakli David xlakata xmapakgsinalh. Jonatán ni lisitsilh wata tlan akxilhli tuku Jehová xlakkaxwilinit. Chu ni xtalamakgasitsin liʼakxilhli, «Jonatán lu tlan tsukulh talalin David» chu wanilh pi nikxni xʼama makgxtakga. Asta maskiwilh xlhakgat, xʼespada, xʼarco chu xcinturón, chuna limasiyalh pi xmaxki kakni (1 Sam. 18:1-4). Na lhuwa tuku tlawalh «xlakata nawani pi chuntiya kalipawa Dios», maski akxni makgtayalh xtlat max tlan xmakgnilh. Chu lu limatliwakglhli xʼamigo uma tachuwin: «Wix namapakgsinana xlikalanka Israel, chu akit xlichatiy mapakgsina nakwan» (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17). Akxni nilh Jonatán, David lichuwinalh pi lu xlilipuwan chu lu xpaxki akxni lakkaxtlawanilh akgtum takilhtlin (2 Sam. 1:17, 26).

9 Jonatán liwana xkatsi tiku xʼama makgtaya. Jonatán xkgalhakgaxmata Jehová, tiku lakgchan namapakgsinan xliputum kakilhtamaku chu xtataya David tiku Dios xlaksaknit. Nachuna, maski akinin max nitu kinkalakgayawakanitan kcongregación, xatapaxuwan nakakgalhakgaxmataw tiku kalaksakkanit nakinkapulalinkgoyan (1 Tes. 5:12, 13; Heb. 13:17, 24).

10, 11. 1) ¿Tuku xlakata Pedro ni makgxtakgli Jesús? 2) ¿La tlan natlawayaw chuna la Pedro?

10 Atanu liʼakxilhtit wa xla apóstol Pedro, tiku wanilh Jesús pi nikxni xʼama makgxtakga. Akxni xaLanka Makgalhtawakgana wi tuku wan xlakata xlimasiyalh pi xlakaskinka nalimasiyakan takanajla kxliwa chu kxkgalhni, nema xʼamaja makamasta, lhuwa kstalaninanin nitlan akxilhkgolh chu makgxtakgkgolh (Juan 6:53-60, 66). Jesús kakgalhskilh kgalhkutiy xʼapóstoles: «¿Cha wixin? ¿Pa na pimputunatit?». Chu apóstol Pedro kgalhtilh: «Tlati, ¿xati naklakganaw? Man wix nkgalhiya ntachuwin xla latamat wa ntu xaliʼankgalhin. Na kkanajlayaw nkin, chu na kkatsiyaw mpi wix nCristo, xkam Dios xastakna» (Juan 6:67-69). ¿Pi akgatekgsli o makgachakgxilh Pedro putum tuku xlichuwinanit Jesús xlakata xtamakamastan? Max ni. Pero liwana xlakapastaknit nikxni namakgxtakga xKgawasa Dios.

11 Pedro ni lakpuwa pi nitlan tuku xlichuwinama Jesús chu alistalh xʼama lakgpali tuku xwanit. Wata wanilh Jesús: «Kgalhiya ntachuwin xla latamat xaliʼankgalhin». Chu akinin, ¿tuku tlawayaw akxni likgalhtawakgayaw tuku wan «skujni xatalipaw» nema ni liwana akgatekgsaw o nichuna akinin lakpuwanaw? Kiliʼakgatekgsatkan chu ni nalakpuwanaw pi alistalh natalakgpali chuna la akinin lakaskinaw (kalikgalhtawakga Lucas 12:42, NM).

NI NAʼAKGSKGAWIYAW TIKU TAMAKGAXTOKGAW

12, 13. ¿La max natsuku laʼakgskgawi tiku tamakgaxtokgkgonit, chu tuku xlakata maski linkgoya kata ni wamputun pi tlan natlawakgo?

12 Ni namastayaw talakaskin pi tuku lu nitlan la tiku akgskgawinan, natlawa pi nialh tlan nalatalalinaw kfamilia chu kcongregación. Xlakata uma kaʼakxilhwi la tlan ni naʼakgskgawiyaw tiku tamakgaxtokgaw chu kiDioskan.

13 Tiku akgskgawi xpuskat o xchixku wa tuku tlakg nitlan, xlakata tiku chuna tlawa atanu tsuku paxki chu ni makgantaxti tuku wa akxni tamakgaxtokgli. Tiku akgskgawika, kaj lakapala makgkatsi pi xakstu wi, chu makgkatsi pi putum nitlan kitaxtuni. ¿Tuku xlakata chuna kaʼakgspula tiku xapulana lu xlapaxkikgo? Xlakata xchatiykan nialh akxtum tawilakgo. Chatum psicóloga Gabriella Turnaturi wan pi tiku tamakgaxtokgkgonit nialh matliwakglhkgo xtamakgaxtokgatkan. Nachuna kaʼakgspula, tiku akglhuwata kata latatamakgaxtokgnit. Akgtum liʼakxilhtit, chixku tiku kgalhi tipuxamakaw kata, makgxtakga xpuskat tiku nikxni akgskgawinit maski puxamakitsis kata akxtum tawilakgolh xlakata lakgati achatum puskat. Wilakgolh tiku ni lanka talakgalhin akxilhkgo xlakata wankgo pi akxni kgalhikan uma kata chuna titaxtukan. Pero akxni tiku kgalhi uma kata ni wamputun pi tlan chuna natlawa, naʼakgskgawikan tiku tamakgaxtokga lu nitlan. b

14. 1) ¿Tuku lakpuwan Jehová xlakata tiku makgxtakga xchixku o xpuskat, maski Biblia ni wan pi tlan chuna natlawakgo? 2) ¿Tuku wa Jesús xlakata ni nalaʼakgskgawikgo tiku tamakgaxtokgkgonit?

14 ¿Tuku lakpuwan Jehová xlakata tiku makgxtakga xpuskat o xchixku maski ni tatlawalh akgtum talakgalhin? KiDioskan ni akxilhputun tiku lakxtlawa xtamakgaxtokgat, chu limasiyanit pi ni lakgati tiku akgskgawi chu makgxtakga tiku tamakgaxtokga (kalikgalhtawakga Malaquías 2:13-16). Jesús, xtachuna la xTlat masiyalh pi niti la makgxtakga xchixku o xpuskat komo nitu tlawanit, chu nalakpuwan pi ni talakgalhin (kalikgalhtawakga Mateo 19:3-6, 9).

15. ¿Tuku tlan natlawakgo tiku tamakgaxtokgkgonit xlakata natatliwakglha xtamakgaxtokgat?

15 Tiku tamakgaxtokgkgonit, ¿tuku tlan natlawakgo xlakata ni nalaʼakgskgawikgo? Biblia wan: «Katapaxuwa puskat tiku tatamakgaxtokgti akxni kgawasaku xwanita». Na wan: «Katalatapa klatamat mimpuskat [o minchixku] tiku paxkiya» (Pro. 5:18; Ecl. 9:9). Chuna la titaxtutilha kilhtamaku, xchatiykan, tlakg nalamakgtayakgo xlakata tuku maklakaskinkgo. Uma wamputun pi naʼakxilhkgo tuku maklakaskin achatum, limaxtukgo kilhtamaku xlakata akxtum natawilakgo chu tlakg tlan nalatalalinkgo. Kuenta natlawakgo xtamakgaxtokgatkan chu la talalinkgo Dios. Xlakata tlan chuna natlawakgo talakaskin akxtum nalikgalhtawakgakgo Biblia, akxtum nalichuwinankgo Dios chu akxtum naskinikgo Jehová kakasikulunatlawalh.

NI NAMAKGXTAKGAW JEHOVÁ

16, 17. 1) ¿La tlan nalitasiya pi xlikana ni makgxtakgaw Dios kkifamiliajkan chu kcongregación? 2) ¿Tukuya liʼakxilhtit limasiya pi akxni kgalhakgaxmatkan Dios xlakata ni katalalinkan tiku katamakxtukan kcongregación tlan kitaxtu?

16 Wilakgolh natalan kcongregación tiku tlawakgolh laklanka talakgalhin chu wa xlakata «tliwakga nkakgastakyawa[kan], lakimpi aktanks nakgalhikgoy ntlan xtakanajlakan» (Tito 1:13). Pero na wilakgolh makgapitsin tiku ni lakgpalikgo xtayatkan chu wa xlakata katamakxtukan kcongregación. Akxni chuna “kastakyawakan” tlawa pi natatliwakglhpara xtakanajlakan (Heb. 12:11). Pero ¿komo tamakxtukan kcongregación chatum xalak kifamiliajkan o chatum amigo? Anta nalimasiyayaw komo ni makgxtakgaw Dios, chu ni wa tiku tamakxtuka. Jehová kinkaʼakxilhman chu katsi komo makgantaxtiyaw limapakgsin nema wan pi ni natalalinaw tiku tamakxtuka kcongregación (kalikgalhtawakga 1 Corintios 5:11-13).

17 Kalichuwinaw tuku tlan kitaxtu akxni familia makgantaxti tuku wan Dios pi ni natalalinkgo chatum xalak xfamilia tiku maxtukanit kcongregación. Chatum kgawasa akgkaw kata xtamakxtukanit kcongregación, chu ama kilhtamaku, xtlat, xtse chu kgalhtati xnatalan makgantaxtikgolh uma tastakyaw ni «titatalakgxtupiyatit». Xmin kilhtamaku na xmakgtanuputun tuku xtlawa xfamilia, pero xputumkan ni xmaxkikgo talakaskin. Akxni makgamakglhtinamparaka kcongregación, wa pi putum kilhtamaku xlakapastaka xfamilia, chu tlakg xmakgkatsi akxni xakstu xwi katsisni. Pero na wa pi komo xfamilia maski kaj tsinu xtitalalilh, max ni xtitaspitli. Xlakata nipara tsinu xkatachuwinan, chu xlakata lu xkatalalimputun uma makgtayalh xlakata tlan xtalalimpa Jehová. Kalilakapastakwi uma komo namin kilhtamaku katachuwinamputunaw kifamiliajkan tiku katamakxtukanit kcongregación.

18. ¿Tuku lakapastaknitaw natlawayaw xlakata akxilhwi tuku tlan kitaxtu akxni ni makgxtakgnanaw chu tuku kitaxtu akxni akgskgawinanaw?

18 La uku lu laʼakgskgawikan chu lamakgxtakgkan. Pero, kcongregación wilakgolh natalan tiku nikxni makgxtakgnankgo chu na chuna natlawayaw. La linkgonit xlatamatkan tlan kalichuwinan, xtachuna la xwankgolh: «Wixin [katsiyatit], chu na Dios [katsi] lantla xasantujlani, chu na lu[...] akgstitum, chu ni anan talakgalhin kliyaw nkilatamatkan kmilakgstipankan wixin nti nkanajlayatit» (1 Tes. 2:10). Chali chali kalimasiyaw pi liwana lakapastaknitaw pi nikxni namakgxtakgaw Jehová chu amakgapitsin.

[Notas nema wilakgo kpágina]

a Ni wa xchixit xmaxki xlitliwakga Sansón, wata wa tuku xkilhchanima: pi tlan xtalalin Jehová xlakata nazareo xwanit.

b Natekgsa tastakyaw xlakata tlan natayaniya akxni wi tiku akgskgawin kʼartículo «Cómo superar la traición de un cónyuge» anta kLa Atalaya 15 xla junio kata 2010, páginas 29 asta 32.

[Takgalhskinin]

[Dibujo xla página 16]

Pedro ni likatsilh la amakgapitsin, xla ni makgxtakgli xKgawasa Dios