Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Nabé cadale binni ni rudxiideche ca xhamigu tiempu riʼ

Nabé cadale binni ni rudxiideche ca xhamigu tiempu riʼ

Nabé cadale binni ni rudxiideche ca xhamigu tiempu riʼ

«Bini du jneza, ne qué gapa binni xi pur udxiiba donda ique du, purti qué nuchéʼ du.» (1 TES. 2:10)

GUZÉʼTENU CAADXI COSA NI JMA RISACA

Xi rizíʼdinu de ejemplu stiʼ Dalila, Absalón ne Judas Iscariote ora bidxiidéchecaʼ xhamígucaʼ.

Ximodo zanda chinándanu ejemplu stiʼ Jonatán ne Pedru purtiʼ laacaʼ qué nudxiidéchecaʼ xhamígucaʼ.

Xi zanda gúninu para cadi gudxiʼdéchenu xheelanu ne Jiobá.

1-3. 1) Xi cosa nabé feu nga cadúʼyanu tiempu riʼ, ne xi guiráʼ nuu luni. 2) Xi chonna guendarinabadiidxaʼ zacábinu lu tema riʼ.

 XIÑEE rininu tobi si ni biʼniʼ Dalila, Absalón ne Judas Iscariote. Purtiʼ guiónnacabe bidxiidéchecabe xhamígucabe. Dalila la? hombre ni gunnaxhii laa. Absalón la? bixhoze, rey David. Ne Judas Iscariote, bidxiideche Maestru stiʼ, Cristu Jesús. Nabé bininácabe xcaadxi binni pur cosa feu ni bíʼnicabe. Peru xiñee caquiiñeʼ gánnanu de ni bíʼnicabe yaʼ.

2 Ti gunaa rucaa libru bizeeteʼ nabé cadale binni ni rudxiideche ca xhamigu, ne laani nga tobi de ca viciu ni jma cahuinni tiempu riʼ. Ne cadi guendaridxagayaa diʼ ni, purtiʼ ora guníʼ Jesús xi seña zahuinni «dxi mayaca [gueeda] ne iluxe guidx[i]layú riʼ», guníʼ: «Stale tu [...] zuluíʼ saa ca laacaʼ» (Mat. 24:3, 10). Gudxiideche binni tuuxa nga «gusiguii o guniná ti xhamigu o sti binni ni biʼniʼ cré qué ñuu dxi nucheenebe laa». Cani rúnicabe riʼ rusihuínnini «mayaca izaa xhi guidxilayú», purtiʼ casi guníʼ Pablu, ziuu binni ni qué «zanna ca pa nuu Dios [ne] zutoo cabe xhamigu cabe» (2 Tim. 3:1, 2, 4). Xi runi stale de ca binni ni rucaa libru o guión para ti película yaʼ. Stale biaje ruzeetecabe lúcani pabiáʼ galán runi sentir tuuxa ora gudxiideche ti xhamigu, peru cadi dxandíʼ zacá ni. Xiñee yaʼ. Purtiʼ tuuxa ni gudxiidéchecabe laa la? nabé racaná ne riuubaʼ ladxidóʼ. Dxandíʼ, nabé cadale binni ni rudxiideche xhamigu tiempu riʼ.

3 Xi rizíʼdinu de ca binni ruzeeteʼ Biblia ni bidxiideche ti xhamigu yaʼ. Xi rizíʼdinu de cani qué nudxiideche ca xhamigu. Ne tu laa nga cadi naquiiñeʼ gudxiʼdéchenu neca guizaaca intiica cosa. Guidúʼyanu ni.

CAADXI EJEMPLU NI CAGUIXHENÁ LAANU

4. Ximodo bidxiideche Dalila Sansón, ne xiñee nabé malu ni bíʼnibe.

4 Primeru guidúʼyanu ejemplu stiʼ Dalila, gunnaxhii Sansón laabe, peru gudxítebe ique Sansón. Sansón beeda gaca xaíque ne Juez ndaaniʼ xquidxi Dios, ne nánnabe naquiiñeʼ gacanebe ca xpinni Dios para gucaalúcabe ca filisteu. Gaayuʼ xaíque stiʼ ca filisteu zándaca bidiicaʼ cuenta cadi dxandíʼ nadxii Dalila Sansón, ngue runi gúdxicabe Dalila zudiicabe laabe stale bidxichi pa gabi laacabe xiñee napa Sansón stale stipa ti ganda guuticabe laa. Cumu guchelú Dalila bueltu stiʼ ca binni que la? guníʼ zuni ni gúdxicabe laa, peru chonna biaje qué ñanda ñanna paraa nuu stipa stiʼ Sansón. Ngue runi, «qué nusaana [Dalila] de niziñe laabe guiráʼ ora, ne qué nusaana de ninabaʼ ni laabe». Últimu la? nabé «biree [Sansón] gana dede gunabaʼ gati», ngue runi, gúdxibe Dalila qué huayuu dxi ugácabe guicha íquebe, ne pa gúnicabe ni la? zunítibe stipa stibe. a Oraqueca biyubi Dalila modo ugácabe guicha ique Sansón laga nisiaasiʼ ndaaniʼ nabe ne despué bidiibe laa ca xhenemigu para gúnicaʼ intiica ni gacaláʼdxicaʼ Sansón (Jue. 16:4, 5, 15-21). ¡Nabé malu ni biʼniʼ gunaa riʼ! Pur guchelú Dalila bidxichi, bidxiideche ti hombre ni gunnaxhii laa.

5. 1) Ximodo bidxiideche Absalón David, ne xi bisihuinni ni bíʼnibe. 2) Xi biʼniʼ sentir David ora bidxiideche Ahitofel laa.

5 Yanna, guidúʼyanu ejemplu stiʼ Absalón. Cumu cá lube cuibe lu trono stiʼ bixhózebe, rey David la? gudixhe íquebe guindísabe laa. Ximodo gucaláʼdxibe ñúnibe ni yaʼ. Biblia na: «Absalón qué nusaana de nibaʼnaʼ ladxidóʼ ca binni stiʼ Israel», purtiʼ bidii stiidxabe zacanebe laacaʼ neca cadi dxandíʼ ni. Riguiidxibe laacaʼ ne rudiibe bixiduʼ laacaʼ casi ora dxandíʼ riuube xizaa pur laacaʼ ne nánnabe xi caquiiñecaʼ (2 Sam. 15:2-6). Dede bicaabe Ahitofel chuʼ pur laabe, laa ndaʼ naca ti hombre ni rudii conseju David. Zaqué bidxiidéchebe David ne bidaagube Absalón para gucaalúcabe David (2 Sam. 15:31). Lu Salmo 3 ne 55 bicaa David ximodo biʼniʼ sentir pur bidxiidéchecabe laa. Sicaríʼ guniʼbe: «Cadi xhenemiguadiáʼ ni guníʼ mal de naa; [...] pa caa la? ñanda nucaacheluáʼ de laabe», «sínuque lii, [...] tobi ni zeeda gaca casi naa, tobi ni zeeda gaca casi ti familia stinneʼ ni runebiaʼyaʼ, purtiʼ nabé guca xhamígudu; ndaaniʼ lidxi Dios guyuʼduʼ juntu ra guyuu stale binni» (Salmo 55:12-14; Sal. 3:1-8). Modo bicaalú Absalón David, rey ni gulí Jiobá, bisihuínnini qué liica runi respetarbe derechu ni napa Jiobá para guni mandar, ne laaca bisihuínnini nácabe ti binni ni rachelú ni napa stobi ne ti binni ni qué rituilú (1 Cró. 28:5). Últimu la? qué ñaca ni gucalaʼdxiʼ Absalón ne qué nusaana David de ñuni mandar casi ti binni ni gulí Jiobá.

6. Ximodo bidxiideche Judas Jesús, ne xi para riquiiñeʼ stale binni lá Judas.

6 Yanna guiníʼ íquenu modo bidxiideche Judas Iscariote Jesucristu. Lu últimu pascua biʼniʼ Jesús né ca doce apóstol stiʼ guníʼ ca diidxaʼ riʼ: «Gabe caʼ ndi laatu, tobi de laatu zutoo naa» (Mat. 26:21). Gueelaʼ queca, ndaaniʼ jardín stiʼ Getsemaní, gudxi Jesús Pedru, Jacobo (Santiagu) ne Juan ca diidxaʼ riʼ: «Laguuya mápeca zeda dxiña ni chi uluíʼ naa». De raqué biiyacabe zeeda Judas ne ca xpinni «ne casi yendá be ra nuu Jesús, bigapa diuxi be laa, ne na be rabi be laa: “Maistru”. Ne gudó be ti bixidu lucuá» (Mat. 26:46-50; Luc. 22:47, 52). Cumu guchelú Judas bidxiichi la? bitoo Jesús, ti hombre «ni nayá ladxidóʼ» ne bidiibe laa ca xhenemigu. Pagala gudíxecabe laabe pur ni bíʼnibe que yaʼ. Treinta si moneda de plata, ¡biaʼ casi nga bisaca Jesús para laabe! (Mat. 27:3-5.) Dede dxiqué riquiiñeʼ binni lá Judas para guiníʼ de tuuxa «ni rudxiideche ti xhamigu», jmaruʼ si ora caniʼni de ti binni ni riníʼ xhamigu tuuxa peru cadi dxandíʼ ni. b

7. Xi rizíʼdinu de ni biʼniʼ 1) Absalón ne Judas, ne 2) Dalila.

7 Xi rizíʼdinu de ca ejemplu malu riʼ yaʼ. Absalón ne Judas nabé feu modo bilúxecaʼ, purtiʼ bidxiidéchecaʼ ca binni ni gulí Jiobá (2 Sam. 18:9, 14-17; Hech. 1:18-20). Ne cada gunadiaga binni lá Dalila rietenalaʼdxiʼ de ti gunaa ni bidxiideche xheelaʼ ne rusihuinni cadi dxandíʼ nadxii binni (Sal. 119:158). Nga runi, cadi jneza nga gacaláʼdxinu guyúbinu puru si para laanu o guyúbinu gácanu tuuxa nezalú xcaadxi binni, purtiʼ zándaca maʼ qué ziuulaʼdxiʼ Jiobá ni gúninu. Ca ejemplu riʼ zanda gacanécani laanu para cadi chuʼ dxi guiníʼ íquenu gudxiʼdéchenu ti xhamígunu.

CHINÁNDANU EJEMPLU STIʼ CANI QUÉ NUDXIIDECHE XHAMIGU

8, 9. 1) Xiñee bidii stiidxaʼ Jonatán David qué zudxiidéchebe laa. 2) Ximodo zanda chinándanu ejemplu stiʼ Jonatán.

8 Lu Biblia zadxélanu stale ejemplu stiʼ binni ni qué nudxiideche xhamigu. Guidúʼyanu chupa de laani para gánnanu xi zanda guizíʼdinu de laacani. Primeru guininu de Jonatán, ti hombre ni qué nudxiideche David. Cumu laabe nga baʼduʼ lugola stiʼ rey Saúl la? zándaca laabe nga ni gueeda gaca rey stiʼ Israel despué de Saúl. Peru gulí Jiobá David para gaca rey. Lugar de nidxiichi Jonatán, biʼniʼ respetarbe modo gudixhe Jiobá gácani. Ne lugar de ñuuyabe David casi ti xhenemígube, biiyabe laa casi ti xhamígube ne bidii stiidxabe David qué ziuu dxi gudxiidéchebe laa. Dede bisigaʼdeʼ Jonatán laabe caadxi xhaba, espada stiʼ, arcu ne cinturón stiʼ, zaqué bisihuinni runi respetar David casi tobi ni gueeda gaca ti rey (1 Sam. 18:1-4). Ne bíʼnibe guiráʼ ni gunda para «guluube gana laa», dede guluube xquendanabánibe ra naxoo ora guniʼbe pur David nezalú bixhózebe. Jonatán laaca guluu gana xhamigu ora gudxi laabe ca diidxaʼ riʼ: «Lii zácaluʼ rey ndaaniʼ guidxi Israel, ne naa zacaʼ guiropa stiluʼ» (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17). Nga runi, cadi guendaridxagayaa diʼ nga bicaa David ti canción ora guti Jonatán ni caníʼ pabiáʼ naná biʼniʼ sentir ne pabiáʼ gunnaxhii laabe (2 Sam. 1:17, 26).

9 Jonatán nanna tuu nga ni cadi naquiiñeʼ gudxiideche. Bizuubabe stiidxaʼ Jiobá, Dios ni jma nandxóʼ ne gucanebe David casi tobi ni gulí Dios. Zacaca nga laanu, neca qué gápanu ti dxiiñaʼ lade ca binni ridagulisaa, naquiiñeʼ gacanenu ca xpinni Cristu ni gulí Dios para sániruʼ ndaaniʼ neza binni ridagulisaa ne gúninu ni de guidubi ladxidoʼno (1 Tes. 5:12, 13; Heb. 13:17, 24).

10, 11. 1) Xiñee qué nudxiideche Pedru Jesús ne qué nixélebe de laa. 2) Ximodo zanda chinándanu ejemplu stiʼ Pedru.

10 Sti ejemplu galán ni zanda chinándanu nga stiʼ apóstol Pedru, laa guníʼ qué ziuu dxi gudxiideche Jesús. Ora biquiiñeʼ Jesús caadxi ejemplu para bisiene pabiáʼ risaca gusihuinni binni fe laa ne lu rini stiʼ —ni mayaca chigudiibe para binni—, stale de ca discípulo stiʼ bidxiichicaʼ ne bisaanacaʼ laabe (Juan 6:53-60, 66). Óraque gunabadiidxaʼ Jesús ca doce apóstol stiʼ: «Laga laatu yaʼ, laca zabigueta tu la?». Óraque bicabi Pedru laabe: «Tu ru ra nuu ñuu du yaʼ, Señor. Lii siouʼ nga ruiʼ neu laadu ni rudii enda nabani ni qué zaluxe. Ma runi cre du ne ma nanna dxichi du lii nga Cristu Xiiñi Dios ni nabani» (Juan 6:67-69). Ñee biene chaahuiʼ Pedru guiráʼ ni guníʼ Jesús ora bizeeteʼ chigudii xquendanabani pur binni la? Zándaca coʼ. Peru gudixhe íquebe cadi gudxiidéchebe Xiiñiʼ Dios ni maʼ bibí.

11 Pedru qué niníʼ ique cadi jneza ni cusiidiʼ Jesús ne laaca qué nibézabe zadxiña dxi guchaa Jesús ni cusiidiʼ. Xi bíʼnibe yaʼ. Biénebe riniʼné Jesús laacabe diidxaʼ ni rudii «enda nabani ni qué zaluxe». Yanna laanu yaʼ. Ora reeda xiixa cosa ni qué riene chaahuinu o ni caníʼ gadxé de ni riníʼ íquenu lu ca revista ne ca libru ni rudii mozo ni nuu xpiaaniʼ, ximodo ridúʼyanu cani. Ñee ruyúbinu modo guiénenu cani la? o ribézanu guiree xiixa ni gusiene cani modo racaláʼdxinu (biindaʼ Lucas 12:42).

CADI NAQUIIÑEʼ GUDXIʼDÉCHENU XHEELANU

12, 13. Xi zanda gucaa tuuxa gudxiideche xheelaʼ, ne xiñee cadi jneza guni binni zacá biaʼ tiica iza napa.

12 Malu nga gudxiʼdéchenu tuuxa binni, ne cadi galán diʼ gúninu zacá, purtiʼ zucaani binnilidxi tuuxa maʼ cadi chuʼ tobi si ne laaca maʼ qué ziuu ca binni ridagulisaa tobi si. Nga runi, guidúʼyanu xi zanda gúninu para cadi gudxiʼdéchenu xheelanu ne cadi gudxiʼdéchenu Dios.

13 Tobi de ca modo jma naná gudxiideche tuuxa xheelaʼ nga ora gapa jnadxii. Tu guni zacá maʼ cadi cayuni ni bidii stiidxaʼ dxi bichaganáʼ, purtiʼ maʼ cudiibe ni naquiiñeʼ guicaa xheelabe sti binni. Ximodo zuni sentir xheelabe ora maʼ bicheenebe laa yaʼ. Zuni sentir nuu stubi ne para laa ruluíʼ maʼ chiguiluxe guidxilayú. Xiñee rizaaca ndiʼ né chupa binni ni gunnaxhiisaacaʼ yaʼ. Primé la? purtiʼ maʼ huaxiéʼ rizaalaʼdxiʼ tobi de laacabe xi runi sentir xheelaʼ. Ti profesora de Sociología Gabriella Turnaturi guníʼ: «Ruzulú riníʼ ique tuuxa gudxiideche xheelaʼ ora maʼ huaxiéʼ rizaalaʼdxiʼ chuʼ xquendaxheelaʼ naguidxi». Ne rizaaca ndiʼ dede né lade ca binni ni maʼ xadxí de bichaganáʼ. Guzéʼtenu ni bizaaca ti hombre de 50 iza, laa maʼ ziné veinticinco iza de bichaganáʼ ne qué huayuu dxi gucheené xheelaʼ laa. Guca divorciarbe de xheelabe para ganda guichaganabe sti gunaa ni guyuuláʼdxibe. Nuu tu riníʼ jneza ni runi ca binni ca pur iza sticaʼ. Peru biaʼ tiica iza nápacabe, cadi jneza diʼ gúnicabe zacá, purtiʼ ora rúnicabe ni cudxiidéchecabe xheelacabe. c

14. 1) Xi riníʼ ique Jiobá de cani rusaana xheelaʼ ora gastiʼ ti razón ni rudii Biblia. 2) Xi guníʼ Jesús de guendaxheelaʼ.

14 Xi riníʼ ique Jiobá de cani rusaana xheelaʼ ora gastiʼ ti razón ni zeeda lu Biblia yaʼ. Nanalaʼdxiʼ Dios stinu gaca divorciar binni, ne riniʼbe cadi jneza ni runi binni ora rudxiideche xheelaʼ ne ora rusaana xheelaʼ. Biblia na sicaríʼ: «Jiobá peʼ naca testigu nezaluluʼ ne nezalú ni bichaganaluʼ dxi nahuiiniluʼ, ne maʼ bidxiidécheluʼ laabe, neca laabe nga xcompañéraluʼ ne xheelaluʼ ni bíʼnineluʼ ti pactu dxi bichaganaluʼ. [...] Laabe nanaláʼdxibe gaca divorciar binni —na Jiobá Dios stiʼ guidxi Israel—» (Malaquías 2:13-16). Cásica Jiobá, Jesús laaca bisiidiʼ cadi jneza nga guiladxi tuuxa xheelaʼ o gusaana laabe ne guibani casi ora qué ñaca gastiʼ (biindaʼ Mateo 19:3-6, 9).

15. Xi zanda guni cani maʼ bichaganáʼ para cadi gudxiidéchecaʼ xheelacaʼ.

15 Xi zanda guni cani maʼ bichaganáʼ para cadi gucheenecaʼ xheelacaʼ yaʼ. Stiidxaʼ Dios na: «Biechené xheelaluʼ ni bichaganaluʼ dxi nahuiiniluʼ». Ne laaca caniʼni: «Bibaniné xheelaluʼ ni nadxiiluʼ» (Pro. 5:18; Ecl. 9:9). Ora maʼ zidiʼdiʼ tiempu, cada tobi de laacabe naquiiñeʼ guizaalaʼdxiʼ xi caquiiñeʼ xheelaʼ ne xi cayuni sentir ti chuʼ xquendaxheelacaʼ naguidxi. Xi riníʼ nga yaʼ. Riniʼni naquiiñeʼ guʼyaʼ cada tobi de laacabe xi caquiiñeʼ xheelaʼ, cueecabe tiempu para laacabe ne gúnicabe stipa pur chúʼcabe tobi si. Naquiiñeʼ quixhe íquecabe gápacabe xquendaxheelacabe ne chúʼcabe gaxha de Dios. Peru para nga naquiiñeʼ gúʼndacabe Biblia juntu gatigá, gucheechecabe diidxaʼ juntu ne juntu guinábacabe Jiobá uguu ndaayaʼ laacabe.

CADI GUDXIʼDÉCHENU JIOBÁ

16, 17. 1) Ximodo zanda gusihuínninu qué zudxiʼdéchenu Dios ndaaniʼ familia stinu ne ra ridagulisaanu. 2) Xi ejemplu rusihuinni galán nga guzúʼbanu stiidxaʼ Dios ra na cadi guidxaaganu ti binnilídxinu ni maʼ biree ndaaniʼ xquídxibe.

16 Nuu de cani ridagulisaanenu huayuni xiixa ni nabé malu ne naná modo riguu jnézacabe laacaʼ ti guiziidicaʼ chinándacaʼ «stiidxa Cristu jneza» (Tito 1:13). Ne nuu biaje naquiiñeʼ cueecabe tuuxa de ndaaniʼ xquidxi Dios, purtiʼ cadi jneza modo nabani. Naquiiñeʼ gácani «purti ora ma udiʼdi ni la? zuuya cabe ma zanda sa cabe jma jneza» ne maʼ ziuucabe gaxha de Dios sti biaje (Heb. 12:11). Peru laga pa ti binnilídxinu o tuuxa ni nabé xhamígunu nga ni biree ndaaniʼ xquidxi Dios yaʼ. Racá nga zahuinni pa dxandíʼ qué racaláʼdxinu gudxiʼdéchenu Jiobá o pa riuuláʼdxinu guidxaagarunu binni ca. Jiobá cayuuyaʼ ne nanna pa cuzúʼbanu stiidxaʼ ra na cadi guidxaaganu nin tobi de cani maʼ biree ndaaniʼ xquidxi Dios (biindaʼ 1 Corintios 5:11-13).

17 Guidúʼyanu ti ejemplu ni rusihuinni galán nga ni ribeendú ti familia ora rinanda conseju stiʼ Dios ra na cadi guidxaagacaʼ tuuxa ni maʼ biree ndaaniʼ xquidxi Dios. Guzéʼtenu de ti hombrehuiiniʼ maʼ ziné chii iza de biree ndaaniʼ xquidxi Dios. Dede dxi bireebe, qué nidxaaga bixhózebe, jñaabe ne tapa bíʼchibe laabe. Guyuu biaje gucaláʼdxibe ñuunebe binnilídxibe, peru laacaʼ qué ninacaʼ nidxaagacaʼ laabe. Ora bibiguétabe ndaaniʼ xquidxi Dios, guniʼbe nabé bibánabe binnilídxibe, jmaruʼ si ca gueelaʼ maʼ nuube stúbibe. Peru laaca laabe guniʼbe: «Pa ñaca niniʼné binnilidxeʼ naa neca caadxi huiiniʼ si la? ngue si nuchá ladxiduáʼ». Cumu qué liica niná binnilídxibe nidxaaga laabe la? bicaa ngue laabe gacaláʼdxibe chúʼnebe laacaʼ ne guibiguétabe chuʼbe gaxha de Jiobá. Guietenaláʼdxinu ejemplu riʼ ora uquiinde laanu guchéʼnenu mandatu stiʼ Dios ra na cadi guidxaaganu cani maʼ biree ndaaniʼ xquídxibe.

18. Xi naquiiñeʼ quixhe íquenu gúninu despué de bizíʼdinu xi ribeendú binni ora rudxiideche tuuxa ne ora coʼ.

18 Nabáninu ndaaniʼ ti guidxilayú ra nuu stale binni ni qué ruzuubaʼ diidxaʼ ne nabé rudxiidéchecaʼ xhamígucaʼ. Peru neca zacá, ra ridagulisaanu nápanu ejemplu stiʼ stale xpinni Cristu ni ruzuubaʼ diidxaʼ ne naquiiñeʼ chinándanu ejemplu sticaʼ. Pur modo nabánicabe, casi ora niníʼcabe: «Biiya tu modo uzá du lade tu, ne laca biiya Dios. Ne pur modo uzá du que la? bihuinni xpinni Dios laadu. Bini du jneza, ne qué gapa binni xi pur udxiiba donda ique du, purti qué nuchéʼ du» (1 Tes. 2:10). Guiráʼ dxi naquiiñeʼ gusihuínninu maʼ gudixhe íquenu qué zudxiʼdéchenu Dios ne xcaadxi binni.

[Nota]

a Sansón gupa stale stipa peru cadi pur guicha ique, sínuque purtiʼ guyuu gaxha de Jiobá casi ti nazareu.

b De racá nga zeeda diidxaʼ «bixidu ni bidii Judas», ne zacá riene binni tuuxa «ni rudxiideche ti xhamigu».

c Zadxeʼluʼ jma de ni caníʼ de laani lu tema «Ximodo gudxiilú binni yuubaʼ stiʼ ora gucheené xheelaʼ laa», zeedani lu revista Torre stiʼ ni rapa 15 stiʼ junio 2010, yaza 29 dede 32.

[Guendarinabadiidxaʼ stiʼ párrafo]

[Imagen ni zeeda lu yaza 10]

Neca guyuu tu bidxiideche Jesús, Pedru qué ñuni ni ne qué nusaana laabe