Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu, gebegiti san hun?

Maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu, gebegiti san hun?

Maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu, gebegiti san hun?

“Anha láamuga giñe lunya hamarieidun, lun habagaridun lau ugundani.” (RUDU 1:9)

ÁLUAHA HUMÉI ÓUNABAGÜLEI:

Ka uagu gayara lubéi wariñagun gebegi lan meha maríei houn lubúeingu Bungiu ha awinwandubaña lidan dan le sügühalibei?

Ka uagu gayara lubéi wariñagun aban lan katei súdiniti lun Heowá wanúadirun kaba lan uma wamarieida?

Ka eweridihani luáguti maríei hasaminarubei hafalaruni lidan hibagari?

1. Ariñaga huméi ida liña lan meha lasandiragun Adán lungua dan le líchugunu Heowá lani weiriou lun?

“ANATI to, lídangiñetu nǘgürügü luma nabu! ‘Würi’ ligíaba tiri, ladüga lídangiñe wügüri lasagaroun Bungiu.” (Agu. 2:23.) Wéiriti meha lugundan Adán le furumiñeti wügüri tau lani weiriou. Ligía maweiridun tubéi wanigi lau ladügüni poema le. Aba lábürügüdüni Heowá wügüri lidoun aban idabagu huliliti, lárigiñe aba ladügünu würi magadiñetu tugía —to unboun lagúara Adán Ewa— lídangiñe aban lídangiñe luruhure. Ábati, lamarieidagüdüniña Bungiu. Kei lídangiñe lan aban luruhure Adán tadügǘwa Ewa, derebuguti meha hamarieidun sügǘ hau furumiñeguarügü maríeitiña uguñe weyu.

2. Ka uagu hínsiñegua habéi wügüriña hamá würiña hámagua?

2 Lau lanarime lichú lau Heowá, adügati lun hasandirun gürigia ínsiñeni, ligíati hasandirubei wügüriña ínsiñeni hawagu würiña. Ariñagatu aban líburu: “Wügüri tuma würi ha amarieidubaña agurabatiña hasandirun ínsiñeni le durati hámagua keisi úmarigu” (The World Book Encyclopedia). Susereti katei le saragu wéiyaasu haganagua gürigia ha eseriwidubaña lun Heowá.

GEBEGITI MEHA MARÍEI HOUN

3. Ida liña ladeirun Isaakü aban würi lun lamarieidun?

3 Wéiriti meha lebegi maríei lun Abüraámü wügüri úaraguati, ligía lóunahanbalin lumusun le wéiyatimahalibei Mesopotámia áluaha aban würi to áhuduragutu lun Bungiu lun Isaakü le liráü. Aganba lumuti Bungiu lafurieidun musu le. Aba Rebeka lan lani Isaakü weiriou to hínsiñeboun lun ani súdinitu tigaradan lidan aransehani le ladügübei Bungiu lun magumuchagun hamá ladügawagun Abüraámü (Agu. 22:18; 24:12-14, 67). Ladüga katei le, mama lunti wasaminarun gayara lan láluahan aban gürigia aban paaná houn amu, íbini buidu lan yebe laritagun. Uguñe weyu hibe-agei gürigia anuadirúbaña houngua kaba lan uma hamarieida. Íbini mariñagun lan Bungiu kaba lan uma lamarieida aban gürigia, adundeha lumutiña kristiánugu lidan katei le luma amu katei lánina ibagari, anhein hamuriaha luma ani ígira hagía lun ladundehaniña lani sífiri (Gal. 5:18, 25).

4, 5. Ka uagu wachoururei espechaliti lan meha le tasandirubei sulamita luagu tadari luma le lasandirubei tuagu?

4 Máhatu meha sulamita aban nibureintu magadiñetu lun hínchahanu tumadagu lun aban tan hádangiñe saragu lúmarigu urúei Salomón. Aba tariñagun houn: “Adügaadina lun füramase humá nun, hiñaruñu herusalénna, mínchahan hubadina lan asandira ínsiñeni darime nabusenrun” (Ure 8:4NM). Le linarün katei, wéiriti meha espechali lan le tasandirubei sulamita luagu óunigiruti mudún luma le lasandirubei tuagu. Lau ǘnabuguni ariñagatu: “Nuguya lufulurinbei áraabu le Sarón, nuguya lufulurinbei fulasu wayati”. Gama lumoun, aba lóunabunu: “Ítara tiña númari hadan würiña kei fuluri labadinagua hiiyu” (Ure 2:1, 2). Furanguti wéiriti lan meha hínsiñegua hámagua.

5 Kei meha le hínsiñe lubéi Bungiu tun sulamita luma lun óunigiruti mudún, derebugubei buga hamarieidun. Darí lun tariñagun lun tadari: “Barübana bürüñu tidan banigi, barübana bürüñu luagu barüna; ladüga héreti ínsiñeni kei óunweni, dereti emeidini kei umúahaü. Ítara liña lisü ínsiñeni kei watu gemeti lani Heowá [ladüga lúmagiñe lan liabin]. Ni saragu duna lásiñarubei ínsiñeni éñegucha, ni duna éibaaguati lásiñarubei giñe éñegucha” (Ure 8:6, 7NM). Anhein lasaminaruña lubéi aban lubúein Heowá lamarieidun, le ariñawagúbei lidan bérusu le, ligía lunbei lagurabahan leresibirun.

SÚDINITI LUN BUNGIU WANÚADAHAN KABA LAN UMA WAMARIEIDA

6, 7. Ka arufudubalin aban lan katei súdiniti lun Heowá wanúadirun kaba lan uma wamarieida?

6 Aban katei súdiniti lun Heowá wanúadirun kaba lan uma wamarieida. Ariñagati meha houn ísüraelina hawagu lílana Kanán: “Moun lumuti giñe hádaragun hungua hamoun ni lun hamarieidagüdüniña hirahüñü hama harahüñü gürigia hagía, lugundun hadisedagüdübaña hirahüñü luéi Bungiu ábame háhuduragun houn amu búngiugu; ábameti liabin ligañi Bungiu huagun, ábame lagünrinchagunün lidan murusun dan” (2 Lur. 7:3, 4). Fiú sígulu lárigiñe, ariñagati fádiri Ésüdürasi: “Afigouhaadün lau hamarieidun hama würiña terencha, aganwoundagüdei lidurun Ísüraeli” (Ésüd. 10:10). Ani aba labürühan apostolu Pábulu houn líbirigu lidan afiñeni: “Würi to maríeitu, lábugiñeñoun lererehan túmari, sun wínwangili lan; anhein ounwe túmari, gayaraati tamarieidun luma le tabusenrun, afiñetirügaali ligía luagu Kristu” (1 Ko. 7:39).

7 Dan le hamarieidun gürigia ha deregeguaña houngua lun Heowá hama gürigia ha meseriwiduntiña lun, lau lira maganbaditiña lun Bungiu. Múarantiña meha ísüraelina ha awinwandubaña lidaaniwagu Ésüdürasi “lau hamarieidun hama würiña terencha”, ani moun lumuti maganbadi wamá lun eweridihani furanguti le tídanbei Bíbülia (Ésüd. 10:10; 2 Ko. 6:14, 15). Kristiánugu ha amarieidubaña hama gürigia ha meseriwidunbaña lun Heowá míchuguntiña hénpulu buiti ani minebenti maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu houn tídangiñe sun hanigi. Anhein hadüga lira keisi gürigia badiseiwaaña gayarati heferidiruni fiú lídangiñe hani buligasion lánina eseriwiduni haganagua lumutuniña Bungiu. Lun hamuga ni kata hafurieida: “Heowá, subudi numuti maganbaditina lan bun, íbini ítara binibana”.

SUBUDI LUMUTI HEOWÁ LE BUÍDUBEI WOUN

8. Afuranguagüda huméi ka lan uagu lunti lubéi wafalaruni adundehani le líchugubei Heowá luagu maríei.

8 Gürigia le subudihabubei ida liña lan tawadigimaridun aban máhina. Gayarabei lariñaguni woun ida luba lan wayusurunu. Ánhawati madügün gasu lau le lariñagubei woun chóuruti wuribabei lan lidin woun. Ligíati, anhein busén wabéi gunda lan wabagari kei maríeitiña, mosu wafalaruni adundehani le líchugubei Heowá, le adügübalin maríei.

9. Ka uagu gayara lubéi wariñagun gunfuranda lumuti lan Heowá dan le lasandiragun aban gürigia lungua lábugua luma ugundani le gayarabei líchuguni maríei?

9 Subuditi sun hawaguti gürigia lun Heowá luma luáguti maríei. Ligía meha ladügünbaliña gürigia lau ayumahani lánina agamariduni lun gayara lan hagunfulirun lau gumadi le: “Garahüñügua humá saragu, buíngüda huméi ubóu hau hirahüñü” (Agu. 1:28). Gunfuranda lumuti giñe, dan le hasandiragun gürigia houngua hábugua, lugundun lubaragiñe ladügünu furumiñetu würi ariñagati: “Mabuidunti lun lábuguarügü lan wügüri. Nadüga aban ídemuei lun lidan sun katei” (Agu. 2:18). Subudi lumuti giñe Heowá buidu ugundani le gayarabei líchuguni maríei (aliihoualá Ariñawagúni 5:15-18).

10. Ka igaburi lunbei harufuduni kristiánugu ha maríeitiña lidan agamariduni?

10 Ladüga figóu le galagante wabéi lúmagiñe Adán, úatiña maríeitiña lun maturobulinbaña lan. Gama lumoun, gayarati hagundaarun lubúeingu Heowá ha maríeitiña saragu ánhaña hasigira le tariñagubei Lererun Bungiu. Aban hénpulu, adundehani le líchugubei Pábulu luagu agamariduni (aliihoualá 1 Korintuna 7:1-5). Mariñaguntu Bíbülia lúnrügübei lan gasaani hamá marietiña harounra hámagua, adügati giñe lun híchuguni le hemegeirubei hóuniwagua. Gama lumoun, anihein burí luwuyeri agamariduni le auti magundan lan Bungiu. Lunti harufudun maríeitiña ínsiñeni hámagua lidan katei le wéiribei súdini lan lidan habagari. Ligíati, madügünbaña ni kata le auti magundan lan Heowá.

11. Ka burí abiniruni teresibirunbei Rudu ladüga tadügüni lugundan Bungiu?

11 Agurabúati lun ladügün maríei lun buidu lan hasandiragun gürigia houngua, mama lun lanügün magundani ni íruni. Lunti ñein lan darangilaü lidan fulasu le ñein lubéi haganóua kristiánugu. Samina wamá luagu le asuseredubei kéiburi ǘrüwa milu irumu guentó, danbei le tidin weiriou mutu Noemí Moabügiñe lun Hudá hama biángubei tídiñugu, súngubei hagía hilaali hani weiriei. Íbini amuriaha tan Noemí hama tídiñugu Orufá tuma Rudu lun hagiribudun hageiroun, rédeitu Rudu tuma, ani úaraguatu lun Bungiu inarüniti aba tachoururuni tafayeiruaha lúmagiñe “Wabureme, le Lubungiute Ísüraeli, le úmabei [t]áluaha ídemuei” (Rudu 1:9; 2:12). Arufuda tumuti gebegi lan maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu tun, dan le tamarieidun luma aban weiriei mutu gíriti Boosu aba meha lubúein Bungiu le úaraguati. Danme le tásaarun lídangiñe óunweni lidan iseri ubóu wéiribei tugundan danme le tíchugun fe lagücha tan meha Hesukrístu (Mat. 1:1, 5, 6; Luk. 3:23, 32). Ma lubuidun burí abiniruni le teresibirunbei ladüga tadügüni lugundan Bungiu.

EWERIDIHANI BUITI LUN GUNDA HAMÁ MARÍEITIÑA

12. Halíaba gayara lan wadarira adundehani luáguti maríei?

12 Heowá le adügübalin maríei ariñaga lumuti houn maríeitiña ka lan hemegeirubei lun gunda hamá. Úati ni aban gürigia le subudihabubei kei ligía. Súnwandan tariñaguni Bíbülia inarüni, ligía lun lichugúniwa lubuidun adundehani luáguti maríei súdiniti lafalaruniwa le bürüwañubei tidan. Aban hénpulu, lau ladundehan lani Bungiu sífiri ariñagati apostolu Pábulu: “Kada lan aban hídangiñe lunti lan hínsiñe tan lúmari lun kei línsiñegua lungua, lun giñe inebe lan túmari würi tun” (Efe. 5:33). Ménrengunti gunfuranda hamani kristiánugu ha derebuguhaña lidan hafiñen dimurei burí le. Gama lumoun, hadügübei san? Anhein gebegi lubéi maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu houn, hadügübei. *

13. Ka resultóu lanügübei maganbadi lun gumadi le lídanbei 1 Féduru 3:7?

13 Lunti lóuserunu wügüri kristiánu lani weiriou lau ínsiñeni. Abürühati apostolu Féduru: “Huguya giñe wügüriña, áfaagua humá lun gunfuranda humaniña húmarigu. Ru huméi hafulasun houn, mámarügü luéigiñe méretima hamá würiña, lugundun giñe ru lani Bungiu ibagarimeme magumuchaditi le líchugubei hun lau lareini, houn. Adüga huméi ítara, ua láamuga ni kata lun leredehanün lidan hafurieidun” (1 Fe. 3:7). Le linarün katei, anhein maganbadi wügüri maríeiti lun eweridihani tídangiñeti Bíbülia le, gayarabei maganbun lani Heowá lafurieidun. Anhein asusereda le gayarabei agadeireina lan murusun murusun hamadagua luma Heowá, ani gayarabei ladügün le lun herederun ageindagua luma asigeneha.

14. Ka efekütu gayarabei gani tani würi maríeitu hawagu tufamilian?

14 Würi maríeitu to afalarubalin le tariñagubei Lererun Bungiu ani ígira tugía lun ladundehanu lani Bungiu sífiri sandu ídehatu saragu lun ñein lan darangilaü luma ugundani túbiñe. Wügüri maríeiti le inebebei Bungiu lun hínsiñetu lani weiriou lun ani óunigira lumutu, góunigi lumuti giñe tumadagua luma Heowá. Kei le busén tubéi larufudun tani weiriei ínsiñeni tun, áfaaguatu lun tarufudun igaburi le adügüti lun laweiriduntima tínsiñe lun tani weiriei. Ariñagati Ariñawagúni 14:1: “Würi to chuboun aau, aranseha tumuti sun le mégeibei múnada anhoun to ibidiouguaboun aau, günringua tumutu lau túhabu guánarügü”. Aban würi maríeitu to chuboun aau ani buidu tugía ídehatu saragu lun buidu lan léibugun katei luma lun ñein lan ugundani múnada. Arufudatu giñe gebegi lan maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu tun.

15. Ka adundehani wadarirubei lidan Éfesuna 5:22-25?

15 Dan le hóuseragun maríeitiña houngua kei lóuseruniña Hesusu lílana damuriguaü arufudatiña gebegi lan maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu houn (aliihoualá Éfesuna 5:22-25). Gíbeti abiniruni heresibirun dan le weiri lan hínsiñegua houngua ani mígirun hagía lun lagadeiruni anaaguni unguaü habagari kei maríeitiña, ni lun lagadeiruni échuni le mama kristiánu lánina herederun mereregunga hámagua ítara kei hóuserun irahüñü.

UA LAN ADÜGATI LUN HAFANREINRAGUN

16. Ka uagu mamarieidun habéi fiú kristiánugu?

16 Íbini samina hamá hibe-agei gürigia hamarieidun lidan somu dan lidan habagari, añahein fiú lubúeingu Bungiu erederutiña mamarieidunga ladüga madari hamá aban gürigia le hínsiñebei houn luma lun Bungiu. Añahein amu masanditiña mégei hamá hamarieidun, ani ídehati le, lun gayara lan hetenirun buidu lun heseriwidun lun Heowá sin leberesehaniña buligasion le lanügübei maríei. Gama lumoun, lunti hagundaarun gürigia ha mamarieidungiña lau hafalaruni adundehani le líchugubei Heowá houn (Mat. 19:10-12; 1 Ko. 7:1, 6, 7, 17).

17. a) Ka burí dimurei luáguti maríei le lariñagubei Hesusu lunbei gabaroun wamani? b) Anhein agumesera aban kristiánu awamadirei hani amu paaná, ka lunbei ladügüni lau lóufudagun?

17 Dandu anhein maríei wabéi o mamarieidun wamá sun wagía lunti gabaroun wamani le lariñagubei Hesusu: “Maliihangidün san tidan Lererun Bungiu luagu lúmagiñe lan furumiñeti dan, dan le ladügünbaliña Bungiu gürigia, adüga lani wügüri, adüga würi? Ariñagati giñe: ‘Ligía lígirubei lubéi wügüri lúguchi tuma lúguchu lun laganóuniwa tuma lúmari, ábame herederun kei ábanrügü gürigia’. Mámaaña lubeiti biama, ábanrügaaña. Ligía moun lubéi lafanreinraguni wügüri le ladunraguagüdübei Bungiu” (Mat. 19:4-6). Aban figóu wéiriti lawamadiruniwa hapaaná amu (2 Lur. 5:21). Anhein layumaha furumiñeguarügü kristiánu katei wíyeti le, lunti lagidaruni tídangiñe lanigi lau lóufudagun, íbini gari lan katei le lun ladüga lígirun láhüchün luriban ayumahani tidan lanigi (Mat. 5:27-30). Súdiniti lamahadun lun luriban ayumahani le tídanbei lanigi to geyeedaguadiboun (Her. 17:9).

18. Lidan hisaminan, ida luba warihini maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu?

18 Íbini fiú gürigia ha ibidiñehabubaña lun Bungiu o ha murusunrügüñein lan hasubudirun luagu lilurudun luma luagu idewesei lánina maríei, arufudatiña gebegi lan maríei houn. Anhein wagía, derege wamaali wabagari lun Heowá Bungiu le gúndaabei (1 Tim. 1:11). Ligía, lunti gúndaatima wamá lau sun idewesei le líchugubei woun ani arufuda wamá gebegi lan maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu woun!

[Abürüduni]

^ par. 12 Lun lakutihóuniwa tema luáguti maríei buidu, ariha huméi kapítulu 10 luma 11 tidan líburu “Redei humá lidan línsiñehabu Bungiu”.

[Álügüdahani lánina aturiahani]

[Ariñahani lidan létüra wéinamuti lidan páhina 16]

Barüti aban maríei buiti uéiriguni lun Heowá ani gúndaagüda lumutiña sun familia

[Iyawaü to lídanboun páhina 15]

Arufudatu meha Rudu gebegi lan maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu tun

[Iyawaü to lídanboun páhina 17]

Arufudatün san gebegi lan maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu hun tídangiñe sun hanigi?

Maríei idewesei lúmagiñeti Bungiu, gebegiti san hun?