Iyua I Ivesegh I Aôndo A Ne Se La Gba U Kwagh Sha Mimi Kpa?
Iyua I Ivesegh I Aôndo A Ne Se La Gba U Kwagh Sha Mimi Kpa?
“TER A̱ na ne mmem, hanmô wen hen ya u nom u nan.”—RUTU 1:9.
KER MBAMLUMUN SHA MBAMPIN MBAN:
Se fatyô u kaan ser mbacivir Aôndo mba tsuaa mbara yange ve tese ér mba a iwuese sha iyua i ivesegh i Aôndo na ve la sha ci u nyi?
Hii nan se fe ser kwagh gba Yehova sha or u se tsough u vôson laa?
Ka hanma kwaghwan u Bibilo u sha kwagh u ivesegh, u we ishima wer u dondoo?
1. Pase kwagh u yange i na Adam kwase ve er yô.
“NGUN yô, ka kuhe u ikyuhe yam, ka inyam i inyam yam je; nahan a yila un er kwase, sha ci u i dugh un ken nomsoor yô.” (Gen. 2:23) Nenge er yange i na Adam, or u i hii gban un shin tar ne kwase ve saan un iyol la sha wono! Kape i lu ve yange wuese iyua la tsung, ôr kwagh u pasen iember na la. Yehova yange haa Adam mnyam tsung, nahan a dugh hwan na môm a er kwase u doonashe a mi, va na un. Shighe kar yô, Adam ii un iti ér Ifa. Aôndo maa zua ve imôngo, ve hingir nom man kwase. Er Yehova gba kwase sha hwan u Adam yô, Adam vea Ifa yange ve hemba lun kôôsôô a mba ve vese ayol a ve nyian cii!
2. Er nan ve nomso man kasev ka ve soo ayol a ve?
2 Er Yehova a hembe kwaghfan cii yô, yange gba uumace sha er nomsoor man kwase vea lu a dooshima hen atô ve yô. Dooshima ne ka a urugh nomso man kasev a va a ve imôngo. Takerada ugen kaa ér: “Nomsoor man kwase ka vea vôso ayol a ve yô, ve ver ishima ér mlu u sôngo sôngo u kwase a nom la una lu hen atô ve, shi vea za hemen u soon ayol a ve gbem.” Imba kwagh ne vande eren hen atô u ior mba Yehova kwa imôngo imôngo.
VE LU A IWUESE SHA IYUA I IVESEGH
3. Isaka yange zua a kwase nena?
3 Orjighjigh Aberaham yange tese icivir tsung sha ivaa i eren. Nahan a tindi wanakiriki na u vesen ken Mesopotamia ér a za er kwase sha ci u Isaka. Wanakiriki la sôn Yehova ér a wase un, nahan kwagh ne za a na doo. Yange vôso Rebeka, u lu kwase u cian Aôndo la sha ci u Isaka. Rebeka yange wase u kuren ityendezwa i Yehova er ér una kura tsombor u Aberaham la. (Gen. 22:18; 24:12-14, 67) Ior kpishi nyian ka ve tsua or u vea vôso la ayol a ve. Ashighe agen yô, ior ka ve soo ér vea wase mbagenev ve zua a or u vea vôso yô. Kpa aluer or pine ve iwasen ga yô, ve de eren nahan ga. Shi Aôndo tsough nom shin kwase sha ci wase ga. Kpa, shighe u Orkristu nan soo u vôson nom shin kwase yô, Aôndo una fatyô u wasen nan u tsuan or u nana vôso la, kua akaa agen kpaa, aluer nan ker iwasen hen Aôndo ken msen, shi jijingi na hemen nan yô.—Gal. 5:18, 25.
4, 5. Er nan u fe wer dooshima yange lu hen atô u wankwase u Shulam man wannomso u kuran ilev laa?
4 Wankwase u doon ashe ugen, u i yilan un ér wankwase u Shulam, ken tar u Iserael u tsuaa la yange soo ér mbagenev ve kighir un una hingir môm ken ikpelaukase i Tor Solomon yange lu a mi la ga. A kaa ér: “M ngu wan ne kwagh, ne ônkasev mba Yerusalem, ka nyi man ne kpoghol dooshima, man ka nyi ne nderen un er i lu a kuma un ga nahana?” (Icam 8:4) Wannomso u kuran ilev ugen yange lu sôôr wankwase u Shulam. Nahan wankwase u Shulam hide a iyol na ijime, kaa ér: “M ngu er ishohough ki Sharon, imondon i ityombo i shin ijande” nahan. Wannomso la di gema kaa ér: “Er imondon i ityombo i ken atô u usaa i lu nahan, kape u a doom ishima la a lu ken atô u ônkasev la.” (Icam 2:1, 2) Yange ve soo ayol a ve sha mimi.
5 Ivaa ve la yange ia taver, sha ci u Aôndo doo ve ishima hemba mdoo u ve doo ayol a ve la. Je yô, wankwase u Shulam kaa a wannomso u kuran ilev la ér: “Verem er kunya u i nger ikyav sha mi sha ishima you man er kunya u i nger ikyav sha mi sha uwegh ough kpaa; gadia dooshima taver er ku nahan; mgbegh u dooshima taver er Sheol nahan, myegh na ka myegh u usu je, nomborusu u TER [gadia a due hen a na] je. Mngerem ma kpishim kpaa maa fatyô u pirin dooshima ga, uifi kpaa vea fatyô u miren a na ga; aluer or nana na akaa a hen ya u nan cii sha u yamen dooshima yô, á laha nan doo doo je.” (Icam 8:6, 7) Doo u mbacivir Aôndo vea ver ishima ér, or u ve vese la nana na ishima sha ivese ve, shi nana dondo atindi a Yehova sha kwagh u ivesegh ga he?
KWAGH GBA AÔNDO SHA OR U Ú TSOUGH U VÔSON LA
6, 7. Er nan se fe ser kwagh gba Aôndo sha or u se tsough u vôson laa?
6 Kwagh gba Yehova sha or u ú tsough u vôson la. Aôndo yange wa Mbaiserael tindi sha kwagh u akuraior a ken tar u Kanaan ér: “De eren kasev ken a ga; de tee wan wou u kwase ne or u ken a ga, man de eren wan u a, va ne wan wou ga. Gadia vea gema ônov ou vea de u dondon Mo, vea gema á civir mbaaôndo mbagenev; nahan ishima á vihi TER a ven, Una tim u fese je.” (Dut. 7:3, 4) Uderimbaanyomov mba karen yô, pristi Esera kaa ér: “Ne er kwaghbo, ne er kasev ken atôatyev, sha u ne̱ seer Iserael ibo.” (Esera 10:10) Shi apostoli Paulu va kaa a Mbakristu ér: ‘Kwase ngu sha tindi er nom u nan a lu uma yô. Kpa aluer nom u nan una kpe kera yô, nan ngu sha ian i nan iyol i nan, nana fatyô u eren nom sha ishima i nan, kpa i̱ lu ken Ter tseegh.’—1 Kor. 7:39.
7 Aluer or u civir Yehova, u nan tsegh iyol i nan sha ci na, nan vôso or u nan ne jighjigh ga yô, nan hemba Aôndo ato. Mbaiserael mba sha ayange a Esera mbara yange ve er kwagh sha mimi ga, sha ci u ve “er kasev ken atôatyev.” Man aluer se kôr ave, nahan se venda u dondon atindi a Aôndo yô, a lu shami ga cii. (Esera 10:10; 2 Kor. 6:14, 15) Orkristu u nan vese kwase shin nom u nan lu a er batisema ga yô, nan ver ikyav i dedoo ga, shi nan ngu a iwuese sha iyua i ivesegh i Aôndo a ne se la kpaa ga. Aluer or er imba ivese ne zum u nan er batisema kera yô, nan kuma u a na nan ma tom ken tiônnongo ga. Ityôkyaa ngi i imbaor la nana eren msen nana kaan ér: ‘Yehova, m tsua u hemban we ato sha apera, kpa gba veren mo doo doo tsô,’ maa nana ver ishima ér nana zua a averen ga.
TER WASE U SHA HEMBA FAN
8. Pase er i hii ve i gbe u se dondo kwaghwan u Aôndo sha kwagh u ivesegh yô.
8 Or u nan er mashin ka nan fa er a eren tom yô. Nana fatyô u tesen se er se kar ve se er tom a mi yô. Kpa aluer se venda u dondon akaawan a nan tese la nahan, ka nyi ia ere? Mashin la una er a er tom je kpa, alaghga kwagh u vihin tsung una due ker! Sha nahan yô, aluer se soo u eren ivaa i dedoo yô, a gba u se dondo akaawan a Yehova, un u a ver ivaa la.
9. Se fatyô u kaan ser Yehova fa er mtswenem ka ma lu yô, shi a fa ér or a fatyô u zuan msaanyol ken ivese nena?
9 Yehova fa hanma kwagh u i gbe u or a fa sha kwagh u uumace man ivaa i eren cii. Yange wa isharen i yaven a or ken uumace sha er vea ‘mar kpishi, vea seer ngeen’ yô. (Gen. 1:28) Yehova yange fa er mtswenem ka ma lu yô, nahan cii man gba kwase u hiihii la yô, a kaa ér: “Doo u or nana lu tswen ga; yô, Me er nan orwasen u lun er nan nahan.” (Gen. 2:18) Yehova soo ér i saan nom man kwase iyol ken ivaa ve.—Ôr Anzaakaa 5:15-18.
10. Noov man kasev vea fatyô u eren ishima i Yehova ken mlu ve u kôôsôô la nena?
10 Er uumace cii ve ye dyako u isholibo man myen hen Adam yô, ivese i môm hegen kpa ban a zayol ga. Nahan kpa, ior mba Yehova yô, vea fatyô u zuan a msaanyol u mimi ken ivese, aluer mba dondon kwaghwan u a lu ken mkaanem ma Aôndo la yô. U tesen ikyav yô, Paulu yange wa Mbakristu kwagh sha gbaa u myav u nom yaven a kwase u nan la wang. (Ôr 1 Mbakorinte 7:1-5.) Ruamabera kaa ér nom a yaven a kwase u nan sha u maren ônov tseegh ga. Myav u ve yaven ayol a ve la ka a iv isharen ve i ken ishima man i sha iyol la. Kpa aeren a yaven a or, a a lu sha gbaaôndo ga la cii mayange je aa doo Aôndo ga. Gba u noov man kasev mba ve lu Mbakristu cii vea eren a or u ve vese la kundu kundu ken mlu ve u kôôsôô ne, sha er vea tesen ayol a ve dooshima sha mimi yô. Kpa ve palegh aeren a aa vihi Yehova ishima la.
11. Rutu yange zua a averen sha ci u a tile sha mimi hen Yehova nena?
11 Doo u ivese ia na or msaanyol, a lu ishimavihin ga, shi ia lu kwagh u duen or ishima kpaa ga. Ka icombor i Mbakristu je i hembe doon u ia lu ijiir i zuan a mmem man bem ye. Hen ase sha kwagh u yange er, i kom anyom 3,000 ken ijime hegen la. Naomi, u bee iyol la kua kasev mba ônov nav, Orpa man Rutu cii yange ve lu kasev mba côgholov. Shighe u ve mough ken tar u Moabi ve lu hiden yemen ken tar u Yuda la, Naomi kaa a agumaukase la ér a hide a yem a za kohol ior vev. Nahan kpa Rutu venda u undun Naomi, hiden yemen ken Moabi. A gema a var a na shi a za hemen u civir Aôndo u mimi la sha jighjigh. Nahan a zua a ibumun ér una zua ‘a injar i kuman gbing gbing hen TER u a va ker ijiir i memen shin akper a Na la.’ (Rutu 1:9; 2:12) Er Rutu lu a iwuese sha iyua i ivesegh i Aôndo a ne la yô, a vôso orbeenyol Boashi, u lu or u civir Yehova sha mimi la. Zum u a va nder Rutu shin ku ken tar u he u Aôndo la, a doo un kpishi u fan er un hingir ngôtamen u Yesu Kristu yô. (Mat. 1:1, 5, 6; Luka 3:23, 32) Yange tile sha mimi hen Yehova, nahan zua a averen kpishi!
KWAGHWAN U INJAA U UNA NA IVESE IA DOO YÔ
12. Ka han se fatyô u zuan a kwaghwan u injaa sha kwagh u iveseghe?
12 Aôndo u a ver ivese la pase se kwagh u se er ve ivaa yase ia za a doo yô. Orumace môm fa kwagh ne kuma sha a na ga. Ka Bibilo tseegh i lu a kwaghwan u dedoo sha kwagh u ivesegh, u a gbe kpe mayange ga ye. Nahan doo u hanma or u nan lu wan or kwagh sha kwagh u ivesegh yô, nana har kwaghwan u nan la sha atindi a Bibilo. U tesen ikyav yô, jijingi u Aôndo yange mgbegha apostoli Paulu nger ér: “Hanma or kwase u nan a̱ doo nan ishima er iyol i nan nahan, kwase kpaa, a̱ cia nom u nan.” (Ef. 5:33) Kwagh u una taver Mbakristu mba ve vie la u kaven sha kwaghwan u Bibilo ne môm je kpa ngu ga. Kpa mpin u a lu yô, ka un ne, Vea lumun u dondon Mkaanem ma Yehova kpa? Aluer ve dondo yô, a tese je ér mba a iwuese sha iyua i ivesegh i Aôndo la. *
13. Aluer nom venda u dondon kwaghwan u a lu ken 1 Peteru 3:7 la yô, ka nyi ia ere?
13 Gba u nom u nan lu Orkristu la nana eren kwagh a kwase u nan sha dooshima. Apostoli Peteru yange nger ér: “Ne nomso kpaa, lu nen a kasev enev imôngo sha kwaghfan, waan nen kasev ikyo er ve hembe yinan agee yô, gadia ve kpaa, ka mbayandyako u sha mlumun u sha mhôôn u uma a ven imôngo, sha u i̱ de vende mbamsen enev ga yô.” (1 Pet. 3:7) Aluer nom dondo kwaghwan u Yehova ga yô, una ungwa msen u nan ga. Kwagh ne ngu a nôngo u benden a ikyar i ve cii ve ye vea Yehova la sha gbenda u vihin tsung. Shi kwagh ne una na vea ya ican kpishi shi vea gbaan anyiman kpoghuloo shi vea luun tswam tswam a ayol a ve kpaa.
14. Kwase u fan kwagh ka nan er nyi i doon sha ci u tsombor u nana?
14 Kwase u icighan jijingi u Yehova man Mkaanem nam ma lu hemen nan yô, nana kôrcio u eren akaa a van a msaanyol man bem hen ya u nan. U̱ nom u cian Aôndo soon kwase u nan shi kuran nan sha iyol man ken jijingi la, ka ieren i sha gbaaôndo. Ka i sar Kwasekristu u nom u nan a soo nan, nahan nan eren aeren a aa na nana hemba doon nom u nan ishima yô. I kaa ken Anzaakaa 14:1 ér: “Kwase u fan kwagh ka nan maa iyou i nan, kpa ibumekwase yô, ka nan yôhôr i sha ave a nan je.” Kwase u fan kwagh ka nan nôngo kwagh kpoghuloo sha er msaanyol una lu hen tsombor shi ua za ikyura yô. Shi ka nan tese ér iyua i ivesegh i Aôndo a ne se la gba nan kwagh sha mimi.
15. Ka kwaghwan u nyi a lu ken Mbaefese 5:22-25?
15 Noov man kasev ka vea dondo gbenda u Yesu eren kwagh a nongo na la yô, ve lu tesen ér mba a iwuese sha iyua i ivesegh i Aôndo a ne se la. (Ôr Mbaefese 5:22-25.) Mba ve vese ayol a ve la ka vea de iyolmoron shin ieren i ungwan ayol a ve ato man aeren agen a vihin ivaa la, vea gema a soo ayol a ve sha mimi yô, ve zua a averen kpishi.
MA OR A DE KERA PAVEN VE GA
16. Mbakristu mbagenev mba kwav sha ci u nyi?
16 Shin er ior kpishi ka ve lu a awashima ér iyange igen vea vôso kwase shin nom nahan kpa, mbacivir Yehova mbagenev ka ve tsua u lun kwav, sha ci u mba a zua a or u sha ishima ve, u Yehova una lumun nan la ga. Mbagenev yô, mba a iyua i lun kwav, nahan kwagh ne na ve ian i eren Yehova tom a shighe ve jimin cii, a ma kwagh u danen ve shio. Nahan kpa, gba u mba ve lu kwav la vea kuran atindi a Yehova a we sha kwagh u idya i eren la.—Mat. 19:10-12; 1 Kor. 7:1, 6, 7, 17.
17. (a) Ka hanma kwaghôron u Yesu u sha kwagh u ivaa i eren i gbe u se lu a mi ken ishima? (b) Aluer ma Orkristu hii u tômon kwase shin nom u orgen yô, ka nyi i gbe u nana er a atimbir shio?
17 Sea lu kwav shin sea vôso kwase shin nom kpa, gba u hanmô wase nana lu a mkaanem ma Yesu man ken ishima. Ma kaa ér: “Ne mba a ôr kwagh u i nger la gaa, er Un [Aôndo] u A er ve sha hiihii la je, A er ve nomsoor kua kwase; man A kaa er: Ka sha ci u nahan man nomsoor nana undu ter u nan man ngô u nan, nana var ken kwase u nan, ve uhar vea hingir iyôgh i môm ye gaa? Nahan yô, mayange ve kera mba uhar ga, kpa ka iyôgh i môm je. Kwagh u Aôndo je zua yô, or a̱ de kera paven un ga.” (Mat. 19:4-6) U tômon kwase shin nom u orgen la ka kwaghbo. (Dut. 5:21) Aluer ma Orkristu hii u lun a ieren i tômon kwase shin nom u orgen yô, nana̱ dugh isharen i kpeegh la ken ishima i nan kera fefa; aluer nan de isharen ne wa amishe ken ishima i nan, nahan taver nan tsung u dughun i kera je kpaa. (Mat. 5:27-30) Gba kpee u se kôôm imba mhen ne shi se kighir isharen i bo i ken ishima yase i i we atseregh ne.—Yer. 17:9.
18. Ka mnenge u nyi i gbe u se lu a mi sha iyua i ivesegh i Aôndo a ne se laa?
18 Mba ve fe kwagh u Yehova Aôndo kua iyua i ivesegh i a ne se la i kom ve ga, shin ve fe a fa ga kuaa je kpa mba tesen iwuese sha ivese ve. Man hide se mba se tsegh ayol a ase sha ci u Yehova, “Aôndo u saan saan” la ve se kera ember ken akaa a a ne se la cii, sha u tesen ser iyua i ivesegh i Aôndo a ne se la gba se kwagh sha mimi ga yee?—1 Tim. 1:11, NW.
[Ngeren u shin kpe]
^ Wea soo u seer timen sha kwagh u ivesegh yô, ôr takerada u “Lu Nen ken Dooshima u Aôndo” la, ityough ki sha 10 man 11.
[Mbampin Mba Ngeren u Henen]
[Mkaanem ma sha peeji 6 la]
Ivese i dedoo ka i na Yehova icivir shi i va hanma or u hen tsombor cii a iember
[Foto u sha peeji 5 la]
Rutu yange tese ér un ngu a iwuese sha iyua i ivesegh i Aôndo a ne se la
[Foto u sha peeji 7 la]
Ú tese wer iyua i ivesegh i Aôndo a ne se la gba u kwagh sha mimi kpa?
