Ka Tongeni Apöchökküla om Ririin Pwüpwülü

“Ngeni ämi kewe mi pwüpwülü a wor eu allük, sap ai, nge än ach Samol.”​—1 KOR. 7:10.

KA TONGENI ÄWEWEEI?

Met weween än Kot rifengeni ekkewe pwüpwülü?

Ifa usun ekkewe elter repwe tongeni älisi ekkewe Chon Kraist mi osukosuk ar ririin pwüpwülü?

Epwe ifa ach ekiek usun pwüpwülü?

1. Ifa än Chon Kraist ekiek usun pwüpwülü? Pwata?

 LUPWEN ekkewe Chon Kraist ra pwüpwülü, ra eäni eü pwon ngeni Kot. Ina eü wis mi aüchea. (SalAf. 5:4-6) Jiowa i ewe chon Poputääni pwüpwülü, iwe a apachafengeni, are “rifengeni” ekkewe pwüpwülü. (Mark 10:9) Ekkewe pwüpwülü ra ririfengen ese lifilifil fän allükün menni fönü ra apwüpwülü fan. Ekkewe chon angang ngeni Jiowa repwe eäni an ekiek usun pwonen pwüpwülü. A pwüng ei inaamwo ika ewe pwüpwülü esaamwo chon fel ngeni Jiowa atun ra pwüpwülü.

2. Ikkefa ekkewe kapas eis sipwe pworaus woon lon ei lesen?

² Pwüpwülü a tongeni atoto watteen pwapwa. Nge met sipwe föri ika sise pwapwa lon ach pwüpwülü? A tongeni pöchökkülsefäl ena sokkun pwüpwülü? Met epwe älisi chokkewe ese wor kinamwe lon ar pwüpwülü?

EPWE EÜ PWÜPWÜLÜ MI PWAPWA ARE ESAP?

3, 4. Met epwe fis ika emön a kefilingaw lon an küt pwülüwan?

³ Lupwen än Chon Kraist pwüpwülü a sopwöch a tongeni efisi pwapwa enlet me elingaalo Jiowa. Nge ika a sopwongaw, a tongeni efisi watteen riäfföü. Emön Chon Kraist lipich mi apwönüetä än Kot emmwen, epwe poputääni an pwüpwülü lon eü napanap mi mürinnö. Nge ika a kefilingaw lon an filatä pwülüwan, iwe, epwe tongeni lichippüng me letipechou. Äwewe chök, ekkoch säräfö ra poputä date me mwen ar repwe mmolnetä ngeni ekkewe wis fän iten pwüpwülü. Ekkoch ra künökün pwülüwer woon Internet. Iwe ra mwittir pwüpwülü, nge ekiselo chök, ar pwüpwülü ese pwapwa. Ekkoch ra föri tipis watte atun ra date, iwe ra pwüpwülü, nge neman lepoputään ar pwüpwülü ese kon chüen wor ar süföl fengen.

 ⁴ Ekkoch Chon Kraist rese pwüpwülü “lon chok ewe Samol,” ra riäfföü pokiten pwülüwer esap chon angang ngeni Jiowa. (1 Kor. 7:39, TF) Ika a weneituk ei pworaus, iwe, kopwe tingor omusomus me älillis seni Kot. Jiowa esap amoielo ekkewe riäfföü emön a küna pokiten an föfför mwääl me loom, nge ika a enletin aier seni, iwe, Jiowa epwe älisi le likiitü. (Kölf. 130:1-4) Achocho ükükün om tufich le apwapwaai Kot, iwe, “ewe pwapwa seni ewe Samol mi Lapalap” epwe apöchökkülok.​—Ne. 8:10.

LUPWEN A OSUKOSUK EWE RIRIIN PWÜPWÜLÜ

5. Lon eü pwüpwülü ese wor pwapwa, met sokkun ekiek repwe tümünüür seni?

⁵ Ika ekkoch rese pwapwa lon ar pwüpwülü, iwe neman repwe ekieki: ‘Ua chüen mochen sopwelo äm ririin pwüpwülü? Eli upwe fokkun pwapwa ika upwe pwülüweni emön!’ Eli ra anchangei pwe repwe pöütaalo pwülüwer me ra ekieki: ‘Ua fen mochen lipich sefäl pwe upwe ngaselo! Upwele mu seni pwülüwei? Inaamwo ika use fiti ewe kokkotun mufesen mi tipeeü ngeni Paipel, nge ua tongeni mu seni pwülüwei me pwapwa sefäl.’ Lap seni än ekkewe Chon Kraist ekieki ena mettoch me anchangei met a tongeni fis ngeni manauer, itä repwe achocho ükükün ar tufich le ataweei ena osukosuk ra nom lon ren ar älleasochisi än Kot emmwen.

6. Met weween alon Jises lon Mattu 19:9?

⁶ Ika emön Chon Kraist epwe mu seni pwülüwan, eli a tongeni pwüpwülüsefäl ika ewe popun, a tipeeu ngeni ewe Paipel. Nge ika ese tipeeu ngeni, iwe, eli esap tongeni pwüpwülüsefäl. Jises a apasa: “Are emon a poutalo puluan, nge esap ren lisou, o a pwal pulueni emon, iwe, a lisou.” (Mt. 19:9, TF) Föfförün lisowumwääl a kapachelong än emön lisowu ngeni emön esap pwülüwan me ekkewe föfförün lisowu mi annou. Ika emön Chon Kraist a ekiekin mu seni pwülüwan inaamwo ika ese wor popun me ren ewe Paipel, a lamot epwe tingor än Kot emmwen.

7. Ika a sopwongaw än Chon Kraist pwüpwülü, met aramas repwe ekieki?

⁷ Ika eü pwüpwülü a sopwongaw, eli a tongeni pwäraatä pwe ar riri ngeni Kot ese pöchökkül. Ewe aposel Paul a eäni ei kapas eis mi aüchea: “Pun are eman esap silei usun an epwe emwenöchü püsin chon an famili, ifa usun an epwe tongeni tümwünüöchü mwichefelin Kot?” (1 Tim. 3:5) Ika ekkewe rüüemön ra erä pwe iir Chon Kraist nge ar pwüpwülü a sopwongaw, eli aramas repwe ekieki pwe ena pwüpwülü a apasa och nge föri och.​—Rom 2:21-24.

8. Epwe met a fis ika ewe pwüpwülü Chon Kraist a filatä pwe repwe nomfesen are mufesen?

⁸ Ika Chon Kraist pwüpwülü ra filatä ar  repwe nomfesen are mufesen, nge ese wor popun me ren ewe Paipel, iwe, mi wor ar osukosuk lon ar riri ngeni Jiowa. Eli emön me leir are fen iir me rüüemön rese apwönüetä ekkewe kapasen emmwen lon Paipel. Ika iir me rüüemön ra lükülük woon Jiowa seni unusen letiper, esap sopwongaw ar pwüpwülü.​—Älleani Än Salomon Fos 3:5, 6.

9. Ifa usun ekkoch Chon Kraist ra küna feiöch ren ar rese mu seni pwülüwer?

⁹ Chommong pwüpwülü ra fokkun sopwöch inaamwo ika lepoputään ar pwüpwülü usun itä epwe sopwongaw. Ekkewe Chon Kraist mi osukosuk lon ar pwüpwülü rese mwittir pöütaalo pwülüwer, ra küna feiöch fän chommong. Äwewe chök, ekieki mwo met epwe fis ika ewe mwän pwüpwülü i emön chon lükün. Ewe aposel Piter a makkeei: “Ami kana fefin mi puppunu, oupwe fakkun anneasosich ngeni punuemi kewe, pun ika emon me neir ese nuku an God kapas, epwe ne nuku pokiten ami föfför murinno. Ese wor namwoten ami oupwe apasa och kapas, pokiten repwe chok nengeni ukukun ami föfför mi nimenimöch me tupwön.” (1 Pit. 3:1, 2, Ewe Kapasen God) Pokiten föfföröchün ewe fefin, eli pwülüwan we a tongeni etiwa ewe enlet. Ekkewe Chon Kraist mi tümünü ar ririin pwüpwülü, ra tongeni elingaalo Kot me efeiöchü unusen ar famili.

10, 11. Met sokkun siwil a tongeni efisi osukosuk lon pwüpwülü? Met sokkun älillis emön Chon Kraist a tongeni lükülükü?

¹⁰ Chommong Chon Kraist lipich ra filatä ar repwe pwülüweni emön mi papatais pwe ra mochen apwapwaai Jiowa. Iwe nge nonnomur a tongeni siwil lon eü napanap rese tepereni. Äwewe chök, emön mwän pwüpwülü are fin pwüpwülü a tongeni poputä meefi osukosuk lon pekin memmeef. Are pwülüwan a tongeni ükütiw le fiffiti angangen afalafal me wiliti emön chon afalafal ese chüen akkafalafal. Äwewe chök ren pworausen Linda, emön chon afalafal mi tinikken me emön inelap mi tong. * I a meefi pwe ese wor an tufich le älisi pwülüwan atun pwülüwan we ese aier seni an föri minne mi mwääl, iwe a katowu. Ekkewe Chon Kraist mi pwal ina usun nonnomur, ra tongeni meefi pwe ar pwüpwülü epwele sopwongaw. Met itä repwe föri?

¹¹ Eli kopwe ekieki: ‘Mi lamot upwe achocho le tümünü äm ririin pwüpwülü ese lifilifil met epwe fis?’ Ese wor emön epwe föri kefil fän itom. Nge a wor ekkewe popun mi mürinnö pwata kosap fangetä lon ämi ririin pwüpwülü usun itä epwele sopwongaw. Chon Kraist mi likiitü lon ar pwüpwülü mi weires, pokiten miritin letiper ese mut ngeniir ar repwe pöütaalo pwülüwer, iir mi wesewesen aüchea me ren Kot. (Älleani 1 Piter 2:19, 20.) Jiowa epwe äeä an we Kapas me an we manaman le älisi ekkewe Chon Kraist ika repwe fokkun achocho le apöchökküla ar ririin pwüpwülü.

RA MMOLNETÄ LE ÄLISUK

12. Epwe met meefien ekkewe elter usuch ika sia kütta älillis seniir?

¹² Ika a wor osukosuk lon om pwüpwülü ka tongeni tingor älillis seni ekkewe Chon Kraist mi äsimaü. Ekkewe elter iir chon masen ewe mwichefel, repwe pwapwa le äiti ngonuk än Kot emmwen seni lon ewe Paipel.  (Fof. 20:28; Jem. 5:14, 15) En me pwülüwom we ousap ekieki pwe ekkewe elter resap chüen süfölitikemi ika oua kütta älillis seniir me apworausa ngeniir ämi osukosuk mi chou. Epwele fen lapolo ar süfölitikemi me tongeikemi pokiten ra küna pwe oua wesewesen apwapwaai Kot.

13. Ifa ewe kapasen fön mi mak lon 1 Korint 7:10-16?

¹³ Ekkewe elter ra tongeni äeä än Paul ei kapasen fön atun ra älisi ekkewe pwüpwülü Chon Kraist pwülüwer rese fitiir lon ar lükü, a apasa: “Upwe fonou ir mi apupulu, nge sap ngang pwe ewe Samol, pwe emon fefin esap aimu seni puluan, (nge are epwe aimulo, epwe nonnom chok lon an lipich, are epwe chasefal ngeni puluan)​—o emon mwan esap asulo puluan. . . . Neminnan, ifa usun om sinei pwe kosap tongeni amanaua puluom? Atenan, ifa usun om sinei pwe kosap tongeni amanaua puluom?” (1 Kor. 7:10-16, TF) A eü feiöch atun pwülüwen pwiich we a wiliti emön chon angang ngeni Jiowa!

14, 15. Ineet atun eli ewe fin Kraist a tongeni filatä an epwe imu seni pwülüwan? Pwata a lamot an epwe iotek usun ena mettoch me wenechar le etittina meefian?

¹⁴ Ikkefa ekkewe popun eli emön fin Kraist pwüpwülü a tongeni “aimu seni” pwülüwan we? Ekkoch ra filatä ar repwe imu seni pwülüwer ren ekkei popun mi chöü: ätewe ese mochen atufichi manauen chon le imwan kewe, ätewe a kon arochongaw pwe pwülüwan we epwe tongeni feiengaw lon pekin inis are fen mälo, are pokiten a fokkun watte än ätewe ü ngeni an lükü, iwe, ewe fin Kraist ese tufichin epwe angang ngeni Kot.

¹⁵ Pwisin filien emön ika epwe imu seni are nom ren pwülüwan. Iwe nge, ekkewe Chon Kraist repwe iotek usun ena mettoch me wenechar le etittina meefier. Äwewe chök, pwülüwan we chon lükün i chök ewe popun a eppeti ewe fin Kraist seni an angang ngeni Jiowa? Are pwal pwisin ewe fin Kraist i ewe popun an ese kon fiffiti mwich iteitan, pwisin käeö Paipel, me akkafalafal?

16. Pwata ekkewe Chon Kraist resap mwittir filatä ar repwe mu seni pwülüwer?

¹⁶ Sisap mwittir le filatä ach sipwe mufesen. Ach riri ngeni Kot a men aüchea ngenikich, me sia kilisou me süföliti an we liffangen pwüpwülü. Pokiten kich chon angang ngeni Kot, sise mochen eitengawa itan we mi pin ren ach föri kefil mi tongeni efisi än aramas repwe eäni ekiek mi ngaw usun i. Ren ei popun sise mochen kirikiringaw ngeni pwülüwach we me ekiekin pöütaalo pwe sipwe tongeni pwülüweni pwal emön.​—Jer. 17:9; Mal. 2:13-16.

17. Ineet sia tongeni apasa pwe “Kot a fen korikich ngeni kinamwe”?

¹⁷ Chon Kraist mi pwülüweni emön chon lükün epwe föri ükükün an tufich le apöchökküla an ririin pwüpwülü. Nge ika  mwirin an achocho nge a pwal sopwongaw an pwüpwülü, emön Chon Kraist esap mengiringir ika pwülüwan we a pöütaalo. Paul a makkeei: “Nge are ewe emon mi sap luku a mochen aimu seni puluan, iwe, epwe aimu seni, pun pwich kewe mwan are fefin resap fotek ren ei sokkun. Pun Kot a fen korikich ngeni kinamwe.”​—1 Kor. 7:15, TF.

LÜKÜLÜK WOON JIOWA

18. Inaamwo ika a sopwongaw än emön achocho le tümünü an ririin pwüpwülü, nge met mwiriloon?

¹⁸ Lupwen a wor ach osukosuk lon ach pwüpwülü, sipwe tingor pwora me lükülük woon Jiowa fansoun meinisin. (Älleani Kölfel 27:14.) Iei sopwosopwoloon pworausen Linda. Ren fite ier a fokkun achocho le tümünü ar ririin pwüpwülü, nge lo lo lo ra mufesen. Itä a meefi pwe a lus mwääl an achocho? A apasa: “Aapwi. Ai achocho a eü minen pwäraatä mi mürinnö ngeni ekkewe ekkoch. Miritin letipei a kinamwe. Nge lap seni ena, lon ekkena ier ua älisi nöüm we nengngin an epwe akkamwöchü an pöchökkül lon ewe enlet. A wiliti emön Chon Pwäraatä mi papatais me tinikken.”

19. Met epwe tongeni fis ika sia achocho le tümünü ach ririin pwüpwülü?

¹⁹ Emön Chon Kraist fefin itan Marilyn a pwapwa pwe a lükülük woon Kot me a alapaalo an achocho pwe epwe sopwöch an pwüpwülü. A apasa pwe chippü chök epwele pöütaalo pwülüwan we pokiten ese atufichi lon pekin aion me a pwal aosukosuka an riri ngeni Jiowa. Me mwan, pwülüwan na emön elter, nge mwirin a angang lon eü pekin business ese mürinnö. A poputä le etiwaalo ekkewe mwich, me rese chüen pwoppworausfengen. A fis eü angangen terrorist lon ar we telinimw, iwe, a efisi än neminnewe epwe niuokkus me ese chüen tongeni nom lein aramas. Iwe, a mirititi pwe ekkewe osukosuk ra kükküna pwal tipisin. Neminna me pwülüwan na ra poputäsefäl le pwoppworausfengen, käeö Paipel me fiffiti mwich iteitan. Ekkewe elter ra kirekiröch me älillisöch ngeniir. Ekiselo chök a mürinnöölo sefäl ar pwüpwülü. Ra fokkun pwapwa. Mwirin pwülüwan we a wiseni ekkoch wis lon ewe mwichefel. Neminna a apasa pwe met a küna lon manauan ina eü lesen mi äweires, nge mi sopwöch.

20, 21. Met sipwe tipeppos le föri lon ach ririin pwüpwülü?

²⁰ Inaamwo ika kich lipich ika mi pwüpwülü, nge sipwe pwora me lükülük woon Jiowa fansoun meinisin. Ika a wor ach osukosuk lon ach pwüpwülü sipwe föri ükükün ach tongeni le pwäkini me chechchemeni pwe ekkewe pwüpwülü “resap chüen ruoman, pwe eman chök.” (Mt. 19:6) Ika ka nonnom ren pwülüwom chon lükün inaamwo ika oua kükküna osukosuk, eli kopwe pwapwa atun ka küna pwe a wiliti chon angang ngeni Jiowa.

²¹ Ese lifilifil ika met nonnomuch nge ach kewe föfför fansoun meinisin repwe eü minen pwäraatä mi mürinnö ngeni chokkewe rese fitikich lon ewe mwichefel. Ika a wor ach osukosuk mi chou lon ach pwüpwülü me sia meefi pwe sia mochen imu seni pwülüwach, mi lamot sipwe wenechar le etittina ewe popun pwata a ina usun ach ekiek. Sipwe tingormaü lon ach iotek, ekilonei än Kot Kapas, me tingor älillis seni ekkewe elter. Nge ewe a kon lamot, sipwe tipeppos le apwapwaai Jiowa Kot lon mettoch meinisin sia föri me pwäraatä ach enletin kilisou me süföl ngeni an we liffangen pwüpwülü mi amwarar.

[Ekis Pwóróus lón pekin taropwe 20]

Ikaamwo epwe usun itä sopwongaw ekkoch pwüpwülü nge lap ngeniir ra fokkun sopwöch

[Ekis Pwóróus lón pekin taropwe 22]

Lükülük woon Jiowa me tingor pwora fansoun meinisin

[Sasing lon pekin taropwe 19]

Jiowa a efeiöchü än emön mi pwüpwülü Chon Kraist achocho le apöchökküla an ririin pwüpwülü mi osukosuk

[Sasing lon pekin taropwe 21]

Sia tongeni angei auruur me älillis lon pekin lükü seni än Chon Kraist mwichefel