Vanga Mawonso Olenda Muna Tatidila Longo Lwaku

“Vo i awana basompa kala, ibakanikini, kansi ke mono ko, Mfumu kaka.”—1 KOR. 7:10.

NGA OLENDA SASILA?

Nzambi aweyi keyikakeselanga eyakala yo nkento mun’ekangu dia longo?

Akuluntu aweyi balenda sadisila Akristu bena ye ntatani muna longo?

Aweyi tufwete badikilanga longo?

1. Aweyi Akristu bebadikilanga longo? Ekuma?

VAVA Akristu bekazalanga, ndofi bedianga vana meso ma Nzambi. O dia ndofi yayi mbebe yampwena. (Kim. 5:4-6) Wau vo Yave i tuku dia longo, yandi ‘oyikakesanga” mun’ekangu dia longo awana bekazalanga. (Maku 10:9) Kana una vo lukazalu lulombwanga muna nsiku mia nsi, Nzambi oyikakesanga eyakala yo nkento mun’ekangu dia longo. Kana nkutu awana bakazala una ke bakitukidi asambidi andi ko, selo ya Yave bafwete badikilanga longo nze una Yave kebadikilanga lo.

2. Nkia yuvu tubadika mun’elongi diadi?

² O longo lwasikila, kiese kiayingi lutwasanga. Kansi, adieyi olenda vanga kele vo kuna ye longo lwakiese ko? Nga lulenda kumikwa? Nki kilenda sadisa yakala yo nkento ke bena ye longo lwakiese ko?

NGA LONGO LWALU LWAKIESE LUKALA?

3, 4. Adieyi dilenda bwa kele vo muntu ka bakidi nzengo zambote ko muna sola ona kesompa?

³ Avo longo lwa Nkristu lwasikila, kiese ye nkembo lutwasanga kwa Yave. Kansi, avo ke lwasikila ko, nkenda ye ntantu zayingi lutwasanga. Avo Nkristu ozolele sompa, muna kala ye longo lwakiese, kafwete landa nkanikinu mia Nzambi. Kuna diak’e sambu, avo muntu ka tomene sola eyakala yovo nkento ambote ko, dilenda twasa nkenda ye ntantu zayingi. Kasikil’owu, aleke ayingi beyantikanga banda kimakangu una ke balueke mu ntel’a sompa ko. Akaka mu Internet bevavilanga akazi yo sompa mu nzaki. Ediadi dikubafilanga mu lembi kala yo longo lwakiese. Akaka ana betanga e zumba muna kimakangu, vava besompananga ke bezitaziananga diaka ko.

⁴ Akristu akaka bekululanga nkanikinu wa sompela  kaka “muna Mfumu,” nkumbu miayingi bemonanga mpasi za zinga y’akazi ke besadilanga Yave ko. (1 Kor. 7:39) Avo mu longo lwa mpila yayi wina, lomba ndoloki yo lusadisu lwa Yave muna sambu. Yave kalendi kakidila mfwilu mia vilwa wa muntu ko, kansi olenda sadisa ndiona ovilukidi ntima kimana kazizidila e mpasi zazi. (Nku. 130:1-4) Muna kuma kiaki, sia ngolo muna kunyangidika, ‘kadi e kiese kia Yave i fika kiaku.’—Nek. 8:10.

AVO NTANTANI ZIBWIDI MUNA LONGO

5. Nkia ngindu bafwete venga awana ke bena ye longo lwakiese ko?

⁵ Awana ke bena ye longo lwakiese ko balenda kiyuvula vo: ‘Nga mfwete tatidila longo lwalu? Avo nsompele muntu akaka, nanga dilenda kuntwasila kiese!’ ‘Muna vava luvevoko, etima dia vambana y’akazi au bekalanga diau. Ekuma mfwete zizidila mu longo lwalu? Avo kisolwele kuma kia Nkand’a Nzambi ko kilenda vonda longo, nga ndenda vambana yo nkaz’ame kimana yayangalela diaka e zingu kiame?’ Vana fulu kia kwamanana yindula mpila yayi ye kuyibanza, Akristu bafwete vanga ngolo zasadila nkanikinu mia Nzambi.

6. Sasila dina kavova Yesu muna Matai 19:9.

⁶ Avo Nkristu ovondele longo, nanga mun’owu wa Nkand’a Nzambi kena diaka ye nswa wasompa muntu akaka ko. Yesu wavova vo: “Konso on’osindik’o nkaz’andi, ovo ke mu diambu dia zumba ko kasompa wakaka, zumba katele yandi.” (Mat. 19:9) E “zumba” kiyikwanga mu sono kiaki, i mavangu mawonso mambi ma vukana. Kana nkutu muna diambu dia zumba, o Nkristu muna baka nzengo za vonda longo kafwete toma yindula yo samba kwa Nzambi.

7. Akaka aweyi balenda yindula kele vo longo lwa Nkristu lufwidi?

⁷ Avo longo lwa Nkristu lufwidi, disonganga vo mosi muna yau yovo yau wole ke bena diaka ye ngwizani ambote ko yo Nzambi. Paulu wa ntumwa wayuvula vo: “Kansi o muntu, ovo olembele zay’o ludika eyandi nzo, nkia ndunga-lunga kelunga-lunga dibundu dia Nzambi?” (1 Tim. 3:5) Dialudi, avo longo lw’awana bevovanga vo Akristu lufwidi, akaka balenda yindula vo ke besadilanga mana belonganga ko.—Roma 2:21-24.

8. Avo Akristu bazolele vonda longo, nkia diambu dina diambi muna zingu kiau?

⁸ Avo eyakala yo nkento bavubwa bazolele vambana yovo vonda longo lwau kondwa kuma kia Nkand’a Nzambi, kimwanda kiau ke kina kiambote ko. Nanga mosi muna yau yovo yau wole ke belemvokelanga nkanikinu mia Nkand’a Nzambi ko.  Avo ‘babundidi e vuvu muna Yave ye nsi a ntima yawonso,’ ke bekala ye kuma ko mu yindula vo longo lwau ke lulenda sikila ko.—Tanga Ngana 3:5, 6.

9. Aweyi Akristu akaka bevwilanga nsambu muna ngolo bevanganga mu tatidila longo lwau?

⁹ Ndonga bakala ye ntantani kuna lubantiku lwa longo lwau, owau bena ye kiese muna longo. Akristu ana bekalanga ye ntantani muna longo yo lembi baka nzengo za vambana mu nzaki, besambulwanga. Badika edi dilenda bwila awana bezingilanga muna nzo zavambana muna nsambila. Petelo wa ntumwa wasoneka vo: “Yeno akento, nusakalel’akazi eno; kimana, ovo vena y’ana balembele lemvokel’e diambu, babakilwa muna nkal’akazi au, ke mu diambu ko; wau bemonanga nkal’eno aziku yo vumi.” (1 Pet. 3:1, 2) Dialudi, e nkal’ambote ankento yovo eyakala dia munkwikizi, ilenda fila nkaz’andi walembi-kwikila mu tambulwila e ludi. O tatidila longo mu mpila yayi, nkembo ditwasanga kwa Nzambi ye nsambu zayingi kwa esi nzo awonso.

10, 11. Nkia mambu ma kinsalukisa malenda bwa muna longo? O Nkristu nkia ziku kalenda kala kiau?

¹⁰ Muna yangidika Yave, Akristu ayingi ampumpa bekazalanga y’akw’au akwikizi. Kansi, mambu mebwanga kuna kinsalukisa malenda soba e zingu kiau. Kasikil’owu, kana una vo ke ditoma vangamanga ko, eyakala yovo nkento olenda bwa muna lukendalalu lwa ntima. Kuna nima lukazalu, eyakala yovo nkento olenda yambula e salu kia samuna e nsangu zambote. Muna bong’e nona: Linda, * wa Nkristu avema ye ngudi anzodi, kazaya ko dina kafwana vanga vava nkaz’andi wavubwa kayisia muna mavangu metumbwanga muna Nkand’a Nzambi. Wau vo kavilukw’o ntima ko wavaikiswa muna nkutakani. Nkristu adieyi kafwete vanga kele vo e diambu diadi dibwidi muna longo lwandi?

¹¹ Nanga olenda yuvula: ‘Nga mfwete tatidila longo lwame diakala nkia diambu dibwidi?’ Kavena muntu ko lenda kubakila nzengo zazi. Kansi, vena ye kuma kiambote ofwete tatidila longo kele vo mu vonza se lwina. O Nkristu ozizidilanga mpasi muna longo mu kuma kia ntona zandi, wantalu vana meso ma Nzambi. (Tanga 1 Petelo 2:19, 20.) Muna Nkand’a Nzambi yo mwand’andi, Yave osadisanga Akristu ana bevanganga wawonso muna siamisa yo tatidila longo lwau lwina mu vonza.

BAKUBAMA MUNA SADISA

12. Akuluntu aweyi balenda kutubadikila kele vo tuvavidi lusadisu lwau?

¹² Avo diambu dibwidi muna longo lwaku, kukatikisa ko mu vava lusadisu lwa mwanda kw’Akristu azikuka. Akuluntu besalanga se avungudi ekambi, besadila luludiku lwa Nkand’a Nzambi muna kusadisa. (Mav. 20:28; Yak. 5:14, 15) Kele vo ubalombele lusadisu lwa mwanda muna singika konso diambu muna longo lwaku, kuyindula ko vo ngeye yo nkaz’aku ke nuzitiswa diaka ko kw’akuluntu. Betoma kuzola  yo kuzitisa vava bemona luzolo lwaku lwa vava yangidika Nzambi.

13. Nki’elongi tutanganga muna 1 Korinto 7:10-16?

¹³ Vava Akristu ana bezingilanga muna nzo zavambana muna nsambila belombanga lusadisu, akuluntu besadilanga elongi dia Paulu divovanga vo: “Vo i awana basompa kala, ibakanikini, kansi ke mono ko, Mfumu kaka, ovo, o nkento kavambuk’o nkaz’andi ko, kansi ovo kavambuka, mbula kakala mpumpa, ovo ke wau ko, mbula kavutula ngemba kwa nkaz’andi; o yakala mpe kayambul’o nkaz’andi ko. . . . Kadi ongeye nkento, nkia nzay’ozeye wo vo ovuluz’o nkaz’aku? ovo onge yakala, nkia nzay’ozeye wo vo ovuluz’o nkaz’aku?” (1 Kor. 7:10-16) Ekwe nsambu ditwasa avo nkazi walembi-kwikila otambulwidi nsambil’aludi!

14, 15. Nkia ntangwa Nkristu wasompa kalenda baka nzengo za vambana yo nkaz’andi? Ekuma dinina o mfunu mu teka samba yo toma yindula?

¹⁴ Nkia mambu malenda fila nkento una vo Nkristu mu ‘vambana’ yo nkaz’andi? O nkento una vo Nkristu olenda baka nzengo za vambana yo nkaz’andi, kele vo kuna lukanu o yakala oyambwidi dikila esi nzo, nkwa nsoki kikilu, yamu tezo kia sia moyo andi mu vonza ye kunsima kayambula sadila Nzambi.

¹⁵ O vambana yovo ve i diambu muntu kafwete bakila nzengo yandi kibeni. Kansi, Nkristu muna baka e nzengo zazi kafwete samba yo toma yindula. Kasikil’owu, nga kitantu kikilu kia nkaz’andi walembi-kwikila kisidi kimwanda kiandi mu vonza? Nga okalanga y’elongi dia yandi kibeni dia Nkand’a Nzambi, kwenda muna tukutakanu yo sala e salu kia umbangi ntangwa zawonso?

16. Ekuma Akristu ke bafwete bakila nzengo za vonda longo mu nzaki ko?

¹⁶ Avo tuzitisanga ngwizani eto yo Nzambi yo lukau lwandi lwa longo, ke tubaka nzengo za vonda longo mu nzaki ko. Wau vo tu selo ya Yave, ka tuzolele safula nkumbu andi ko. Muna kuma kiaki, ka tufwete kalanga y’ekani dia vonda longo lweto ko kimana twakazala yo muntu akaka.—Yer. 17:9; Mal. 2:13-16.

17. Nkia ntangwa tulenda vova vo Nzambi muna ungudi kasumina Akristu ana basompa?

¹⁷ O Nkristu wasompa mundembi-kwikila kafwete sianga ngolo mu tatidila longo lwandi. Kansi, kele vo mundembi-kwikila obakidi nzengo za vonda longo, o Nkristu kafwete kuyitumba ko, musungula vo ovanganga wawonso muna tatidila longo. Paulu wavova vo: “Ovo mundembi kwikil’ovambukidi, mbula kavambuka: o mbunzi, ovo nsanga, kabunduka ko muna diambu  dina wau: kadi muna ungudi o Nzambi katusumìni.”—1 Kor. 7:15. *

BUND’E VUVU MUNA YAVE

18. Kanele vo longo lufwidi, e ngolo twavanga muna tatidila lo nkia nluta zilenda twasa?

¹⁸ Avo ntantani una zau muna longo, lombanga unkabu kwa Yave muna sambu yo toma kumbund’e vuvu. (Tanga Nkunga 27:14.) Badika nona kia Linda oyikilu kala. Kana una vo mvu miayingi kavanganga wawonso mu tatidila longo lwandi, kansi kuna kwakwiziwa, lwafwa. Nga wayindula vo ntangwa yankatu kaviokesa? Wavutula vo: “Ve kikilu. E ngolo yavanga zakala se kimbangi kw’akaka. Ngina ye ntona zambote. Vana ntandu, e mvu miami miawonso miasadisa mwana eto wa nkento mu zikuka muna ludi. Wakiyekola ye osalanga yo vema kwawonso se Mbangi a Yave.”

19. Nkia nluta balenda vwa eyakala yo nkento avo bavangidi e ngolo mu tatidila longo lwau?

¹⁹ Nkento mosi wa Nkristu oyikilwanga mu nkumbu a Marilyn oyangalalanga wau kabunda e vuvu kwa Nzambi yo sia ngolo za tatidila longo lwandi. Wavova vo: “Yakala y’ekani dia vambana yo nkaz’ame wau kayambula dikila esi nzo kuna lukanu yo sia kimwanda kiame mu vonza. Kana una vo nkaz’ame nkuluntu kakala, wayisia muna kinkita kiambi. Wayantika konda muna tukutakanu, i bosi twayambula mokena. Vava akwa nsoki babwisa nkindu muna mbanza twazingilanga, yabakama kwa wonga, kialendanga kala diaka y’akaka ko. I bosi yabakula vo mono mpe ngyelele yakala yau. Twayantika mokena diaka yo vutukila elongi dieto dia esi nzo yo lungana muna tukutakanu ntangwa zawonso. Akuluntu batoma kutusadisa yo kutusonga e ngemba. O longo lweto lwa vanguluka. Muna mvu mialanda, o nkaz’ame wavewa diaka elau dia salu muna nkutakani. Kana una vo mu mpasi twabakila elongi, kansi nluta miayingi diatwasa.”

20, 21. Nki’ekani tufwete kalanga diau muna kuma kia longo?

²⁰ Diakala vo twampumpa yovo twakazala, yambula twakala yo unkabu yo bunda vuvu muna Yave. Avo ntantani tuna zau muna longo, tufwete vanga ngolo mu singika zo yo sungamenanga vo awana bakangwa mun’ekangu dia longo “ke bekala diaka nwole ko, se nitu mosi kaka.” (Mat. 19:6) Tufwete sungamena mpe vo avo tuzizidila mpasi za zingila muna nzo za vambana muna nsambila, tulenda yangalala vava nkaz’eto walembi-kwikila ketambulwila e nsambil’aludi.

²¹ Diakala nkia mpasi tunwananga zau, tufwete kuyikenga kimana nkal’eto yasianga umbangi wambote kw’awana bekutumonanga kuna mbazi a nkutakani. Kele vo ke tuna ye longo lwakiese ko ye tuzolele vambana yo nkaz’eto, tufwete samba yo toma kimfimpa. Tufwete vava luludiku lwa Nkand’a Nzambi ye lusadisu lwa mwanda kw’akuluntu. Vana ntandu, yambula twakala y’ekani dia yangidika Yave wa Nzambi muna mawonso tuvanganga yo zitisa nkubik’andi yambote ya longo.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

[Yuvu ya Longoka]

[Mvovo mia Sina muna lukaya lwa 10]

Akristu ana bekalanga ye ntantani muna longo yo lembi baka nzengo za vambana mu nzaki, besambulwanga

[Mvovo mia Sina muna lukaya lwa 12]

Lombanga unkabu kwa Yave muna sambu yo toma kumbund’e vuvu

[Foto ina muna lukaya lwa 9]

Yave osambulanga Akristu ana besianga ngolo mu siamisa longo lwau

[Foto ina muna lukaya lwa 11]

Nkutakani y’Akristu ilenda kala se nto a lufiaulwisu yo lusadisu lwa mwanda