Wonani Mwakwenelera Nthengwa Iyo Yili na Masuzgo Ghakuru
Wonani Mwakwenelera Nthengwa Iyo Yili na Masuzgo Ghakuru
“Ŵanthu ŵa pa nthengwa nkhuŵapa ulongozgi, ndipouli, ndine cara kweni Fumu.”—1 KOR. 7:10.
KASI MUNGALONGOSORA?
Kasi Ciuta wakugumanya wuli pamoza awo ŵatorana?
Kasi ŵalara ŵangawovwira wuli Ŵakhristu awo ŵali na masuzgo ghakuru mu nthengwa zawo?
Kasi tikwenera kuyiwona wuli nthengwa?
1. Kasi Ŵakhristu ŵakuyiwona wuli nthengwa, ndipo cifukwa wuli?
PA NYENGO iyo Ŵakhristu ŵakutolerana ŵakupanga cilapo kwa Ciuta. Cilapo ici ŵakwenera kuciwona mwakupepuka yayi. (Muph. 5:4-6) Yehova ‘wakugumanya pamoza’ awo ŵatorana cifukwa ndiyo wali kwambiska nthengwa. (Mrk. 10:9) Vilije kanthu kuti kwali mukalondezga malango wuli pakutorana, kweni para Ciuta wagumanya mbwenu wagumanya. Ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakwenera kuwona kuti nthengwa njamuyirayira kwali pa nyengo iyo ŵakatolerananga ŵakateŵeteranga Yehova panji yayi.
2. Kasi mu nkhani iyi tisangenge mazgoro gha mafumbo wuli?
2 Para nthengwa yikwenda makora, yikuŵa yacimwemwe. Kweni kasi mukwenera kucita vici usange mu nthengwa mwamba kuŵa masuzgo ghakuru? Kasi nthengwa yakuwayawaya, yingakhoraso? Kasi awo nthengwa yawo yili na masuzgo ghakuru ŵangawusanga nkhu wovwiri?
KASI YIZAMUŴA NTHENGWA YACIMWEMWE PANJI YACITIMA?
3, 4. Nchivici ico cingacitika usange Mkhristu wasankha uheni munthu wakutorana nayo?
3 Para nthengwa za Ŵakhristu zikwenda makora, Yehova wakucindikika ndipo mu mbumba mukuŵa cimwemwe. Para zikwenda makora yayi mbwenu nchitima pera. Mkhristu uyo wakughanaghana vya kutora panji kutengwa, wakwenera kulondezga ulongozgi wa Ciuta kwambira waka pakwamba kuti nthengwa yake yizakaŵe yacimwemwe. Kweni para munthu wasankha uheni munthu wakutorana nayo vingapangiska kuti wazakaŵe wacitima na wambura kukhorwa mu nthengwa. Mwaciyelezgero, ŵawukirano ŵanji ŵakwamba cibwezi pambere ŵandanozgekere milimo ya mu nthengwa. Ŵanji ŵakusanga wakutorana nayo pa Intaneti. Ŵakucimbilira kunjira mu nthengwa ndipo mwaluŵiro nthengwa zawo zikuŵa zambura cimwemwe. Ŵanji ŵakucita kwananga kukuru para ŵali pa cibwezi kweni ŵakutorana, ndipo para ŵatorana ŵakucindikana yayi.
4 Ŵakhristu ŵanji ŵakutora panji kutengwa “mu Fumu” yayi ndipo ŵakusangana na masuzgo ghakuru agho ghakuŵapo cifukwa ca kupambana cisopa. (1 Kor. 7:39) Usange ndimo viliri kwa imwe, lombani Ciuta kuti wamugowokerani na kumovwirani. Ciuta wakuwuskapo yayi masuzgo agho ghakwiza cifukwa ca zakwananga izo munthu wakacita kumasinda, kweni wakovwira uyo wapera kuti wazizipizge viyezgo. (Sal. 130:1-4) Yezgayezgani kuti mukondweske Yehova sono ndiposo muyirayira, ndipo ‘cimwemwe ca Yehova ciŵenge nkhongono zinu.’—Neh. 8:10.
PARA NTHENGWA YIKUWAYAWAYA
5. Kasi awo mu nthengwa yawo muli masuzgo ghakuru ŵakwenera kugega maghanoghano wuli?
5 Awo ŵakukumana na masuzgo ghakuru mu nthengwa ŵangajifumba kuti: ‘Kasi nchakuzirwa nadi kuti niponoske nthengwa yane yamasuzgo iyi? Panyake ningaŵa wakukondwa para ningatorana na munthu munyake.’ Ŵangamba kughanaghana kuti ŵamazge waka nthengwa, ŵangayowoya kuti: ‘Panji ningafwatuka. Nalekeraci kumupata waka? Nanga ni para ningamupata yayi mwakuyana na Malemba, kweni talekeraci kupatukana waka kuti nambeso kusangwa na umoyo?’ M’malo mwa kughanaghana vinthu ivi, panji umo vinthu vingaŵira usange nthengwa yingamara, Ŵakhristu ŵakutorana ŵakwenera kupenja ulongozgi wa Ciuta na kuwulondezga kuti ŵavikilire nthengwa yawo.
6. Longosorani ivyo Yesu wakayowoya pa Mateyu 19:9.
6 Usange Mkhristu wapata munyake wa mu nthengwa wangaŵa na wanangwa wa mu Malemba wa kutoraso panji kutengwaso panji wangaŵavya wanangwa uwu. Yesu wakati: “Yose uyo wakupata muwoli wake, kwambura cifukwa ca uzaghali, na kutora munyake wakucita uleŵi.” (Mat. 19:9) Pa lemba ili, lizgu lakuti “uzaghali” likung’anamuraso uleŵi na zakwananga zinyake zikuru zakukhwaskana na kugonana. Nchakuzirwa comene kulomba usange mukughanaghana za kupatana para palije uyo wali kucita uleŵi.
7. Kasi ŵanthu awo ŵakuwona ŵangaghanaghana vici usange nthengwa ya Ŵakhristu yikwenda makora yayi?
7 Usange nthengwa yikwenda makora yayi vikulongora kuti munyake ngwakulopwa mwauzimu. Mpositole Paulosi wakafumba fumbo lakuzirwa ili, lakuti: “Ndipo nadi, usange munthu wakumanya cara kulongozga ŵamunyumba yake, wangapwelelera wuli mpingo wa Ciuta?” (1 Tim. 3:5) Nakuti, para ŵakutorana ŵakuyowoya kuti Mbakhristu kweni nthengwa yawo yikwenda makora yayi, ŵanthu awo ŵakuwona ŵangaghanaghana kuti ŵakutorana aŵa ŵakucita yayi ivyo ŵakupharazga.—Rom. 2:21-24.
8. Kasi para Ŵakhristu ŵakughanaghana vya kupatukana panji kupatana ndikuti ŵali na suzgo wuli?
8 Usange Ŵakhristu ŵakubapatizika ŵakughanaghana vya kupatukana panji kupatana kwambura vifukwa vya mu Malemba, ndikuti ŵali na suzgo lauzimu. Cikulongora kuti yumoza panji wose ŵaŵiri ŵakulondezga yayi fundo za mu Malemba. Usange ‘ŵakutamira nadi mwa Yehova na mtima wawo wose,’ ŵangatondeka yayi kumazga masuzgo gha mu nthengwa yawo.—Ŵazgani Zintharika 3:5, 6.
9. Kasi Ŵakhristu ŵanji ŵatumbikika wuli cifukwa ca kuzizipizga mu nthengwa?
9 Nthengwa zinandi izo pakwamba zikendanga makora yayi sono zikwenda makora. Ŵakhristu awo ŵakuzizipizga para nthengwa yawo yikwenda makora yayi kanandi ŵakutumbikika. Wonani ivyo vingacitika mu mbumba izo ŵanthu mbakupambana cisopa. Mpositole Petrosi wakalemba kuti: “Imwe ŵawoli, muŵe ŵakujilambika ku ŵafumu ŵinu, mwakuti usange ŵanyake mbambura kupulikira mazgu, ŵawojeke kwambura mazgu kwizira mu makhaliro gha ŵawoli ŵawo, cifukwa ca kuŵa ŵakaboni ŵakuwona na maso makhaliro ghinu ghatuŵa pamoza na nchindi zikuru.” (1 Pet. 3:1, 2) Uyo ni Mkhristu yayi wangazomera unenesko cifukwa ca nkharo yiwemi ya munyake wa mu nthengwa uyo ni Mkhristu. Nthengwa iyo yaponoskeka yikucindika Ciuta, ndipo mfumu, muwoli na ŵana ŵakutumbikika.
10, 11. Kasi ni masuzgo wuli agho ghangamba mwamabuci mu nthengwa, kweni Mkhristu wakwenera kukumbuka vici?
10 Ŵakhristu ŵanandi ŵakutorana na Ŵakhristu ŵanyawo ŵakubapatizika cifukwa cakuti ŵakukhumba kukondweska Yehova. Nangauli vili nthena, vinthu vingasintha mwamabuci. Mwaciyelezgero, yumoza mu nthengwa wangamba kusuzgika comene maghanoghano. Panji para nyengo yajumphapo kufuma apo ŵakatolerana, yumoza mu nthengwa wangamba kulopwa mwauzimu. Mwaciyelezgero, Linda, a Mkhristu wamwamphu ndiposo mama wacitemwa, mfumu wake wakamba kwenda nthowa ziheni kwambura kupera ndipo wakasezgeka mu mpingo. Kasi Mkhristu wangacita wuli usange nthengwa yake yikukumana na masuzgo agha?
11 Nyengo zinyake mungajifumba kuti: ‘Kasi nkhwenera kulutilira kuvikilira nthengwa yane visuzge viti wuli?’ Palije uyo wakwenera kumusankhirani cakucita pa nkhani iyi. Kweni pali vifukwa vyakupulikikwa vyakuzizipizgira usange nthengwa yinu yikuleka kwenda makora. Ciuta wakumuwona kuti ngwakuzirwa comene Mkhristu uyo wakuzizipizga masuzgo gha mu nthengwa yake cifukwa cakuti wakukhumba kuŵa na njuŵi yiwemi. (Ŵazgani 1 Petrosi 2:19, 20.) Yehova wakugwiliskira nchito Mazgu ghake na mzimu wake kuti wawovwire Mkhristu uyo wakuyezgayezga kukhozga nthengwa yake iyo yikwenda makora yayi.
MBAKUNOZGEKA KOVWIRA
12. Kasi ŵalara ŵatiwonenge wuli usange tikuŵalomba wovwiri?
12 Penjani wovwiri wauzimu ku Ŵakhristu ŵakukhwima usange mukukumana na masuzgo ghakuru mu nthengwa. Ŵalara ŵakuteŵetera nga mbaliska ndipo ŵakupeleka ulongozgi wa mu Malemba mwacitemwa. (Mil. 20:28; Yak. 5:14, 15) Lekani kughanaghana kuti imwe na munyinu wa mu nthengwa mukhozgekenge soni usange mwalomba wovwiri wauzimu ku ŵalara ndiposo usange mwaŵaphalira suzgo linyake likuru la mu nthengwa yinu. Ŵalara ŵamucindikaninge comene para ŵakuwona kuti mukuyezgayezga kukondweska Ciuta.
13. Kasi pa 1 Ŵakorinte 7:10-16 pali ulongozgi wuli?
13 Para ŵalara ŵapempheka kuti ŵawovwire Ŵakhristu awo ŵali mu nthengwa izo ŵanthu mbakupambana cisopa, ŵakuyowoya ulongozgi wakuyana na wa Paulosi wakuti: “Ŵanthu ŵa pa nthengwa nkhuŵapa ulongozgi, ndipouli, ndine cara kweni Fumu, kuti muwoli wangafumangako cara kwa mfumu wake; kweni usange wafumako, mulekani wakhale pa mphara panji wawelerane na mfumu wake; ndipo mfumu wangamulekanga cara muwoli wake. . . . Pakuti muwoli, wamanya wuli, panji ungaponoska mfumu wako? Panji mfumu, wamanya wuli, panji ungaponoska muwoli wako?” (1 Kor. 7:10-16) Ni vitumbiko vikuru comene usange uyo wakaŵa wambura kugomezga mu mbumba wazomera cisopa caunenesko.
14, 15. Kasi mphawuli apo Mkhristu wangawona kuti nchiwemi kupatukako kwa munyake wa mu nthengwa, ndipo cifukwa wuli nchakuzirwa kulomba na kuyiwona mwakupwelelera nkhani iyi?
14 Kasi muwoli uyo ni Mkhristu ‘wangafumako’ kwa mfumu wake pa vifukwa wuli? Ŵanji ŵasankha kupatukako kwa mfumu wawo cifukwa cakuti iyo wakulekera dala kuŵapwelelera. Ŵakhristu ŵanji ŵapatukako cifukwa cakuti mfumu wawo wakaŵatimbanga comene mwakuti umoyo wawo ukaŵa pa ngozi panji cifukwa cakuti mfumu wawo wakaŵakaniranga kusopa kwaunenesko.
15 Munthu wakwenera kusankha yekha kufumako kwa mfumu wake panji yayi. Ndipouli, Mkhristu wakwenera kulomba na kuyiwona mwakupwelelera nkhani iyi. Mwaciyelezgero, kasi wambura kugomezga uyu ndiyo wakumukanizga nadi kusopa kwaunenesko, panji Mkhristu waleka yekha kusambira Baibolo mwakukhazikika, ndiposo kuwungana na kupharazga nyengo zose?
16. Cifukwa wuli Ŵakhristu ŵakwenera kucimbilira yayi kumazga nthengwa?
16 Cifukwa cakuti tikuzirwiska ubwezi withu na Ciuta ndiposo tikuwonga cawanangwa cake ca nthengwa, tikwenera yayi kucimbilira kumazga nthengwa. Pakuŵa ŵateŵeti ŵa Yehova, tikufipira mtima comene kutuŵiskika kwa zina lake lituŵa. Mwantheura, timazgirenge dala yayi nthengwa na cilato cakuti titorane na munthu munyake.—Yer. 17:9; Mal. 2:13-16.
17. Mphawuli apo tingati Ciuta wali kucemera Ŵakhristu ŵa mu nthengwa ku mtende?
17 Mkhristu uyo wali kutorana na munthu wambura kupulikana wakwenera kuyezgayezga kukhozga nthengwa yake. Kweni Mkhristu waleke kujipa mulandu usange wakayezgayezga kuvikilira nthengwa yake kweni munyake wambura kupulikana wakakosera kumazga nthengwa. Paulosi wakalemba kuti: “Usange wambura kupulikana wakufumako, mulekani wafumeko; mbali panji mudumbu ngwakukakika cara para vyaŵa nthena, kweni Ciuta wali kumucemerani ku mtende.”—1 Kor. 7:15. b
LINDILIRANI YEHOVA
18. Nangauli nyengo zinyake nchambura macitiko kuvikilira nthengwa, kweni kasi pangaŵa vyandulo wuli para mwayezgayezga kuyivikilira?
18 Nyengo zose mukwenera kulindilira Yehova na kugomezga kuti wamupaninge cikanga para mwasangana na masuzgo mu nthengwa yinu. (Ŵazgani Salmo 27:14.) Ghanaghanirani za Linda uyo wazunulika kale mu nkhani iyi. Nangauli wakayezgayezga kwa vilimika vinandi kuvikilira nthengwa yake, kweni yikamara. Kasi wakuwona kuti wakamalirapo waka nyengo yake? Iyo wakati: “Yayi. Ŵanthu ŵakamanya kuti nkhayezgayezga comene. Nili na njuŵi yituŵa. Cakuzirwa comene nchakuti vilimika ivi vyawovwira kuti mwana withu waŵe wakukhora mu unenesko. Panyengo yasono wali kujipatulira ndipo ni Kaboni wa Yehova wamwamphu.”
19. Nchivici ico cingacitika usange tayezgayezga kuvikilira nthengwa yithu?
19 Mkhristu munyake zina lake Marilyn ngwakukondwa cifukwa wakagomezga mwa Ciuta na kuyezgayezga kuvikilira nthengwa yake. Iyo wakati: “Nkhayezgeka kuti nipatukane na mfumu wane cifukwa wakanipweleleranga yayi mwakuthupi ndipo umoyo wane wauzimu ukaŵa pa ngozi. Kweni mfumu wane wakaŵa mulara pa mpingo pambere wandambe bizinesi yake yiheni. Wakamba kukhala ku maungano ndipo tikaleka kuyowoyeskana. Cifukwa cakuti ucigeŵenga ukazara mu msumba withu nkhatandaranga waka mu nyumba. Nyengo yikati yajumphapo, nkhamanya kuti nane nkhaŵa na suzgo. Tikambaso kuyowoyeskana, kucita sambiro la mbumba na kuwungana mwakukhazikika. Ŵalara ŵakatovwira comene. Tikaŵaso ŵakukondwa mu nthengwa yithu nga umo tikaŵira pakwamba. Nyengo yikati yajumphapo, mfumu wane wakapikaso mauteŵeti mu mpingo. Vinthu ivyo vikaticitikira vikatisambizga sambiro likuru ndipo vyatovwira.”
20, 21. Pa nkhani ya nthengwa, kasi tasimikizga kucitaci?
20 Kwali tili mu nthengwa kwali yayi, nyengo zose tiyeni ticite vinthu mwacikanga na kugomezga mwa Yehova. Usange tikukumana na masuzgo mu nthengwa yithu tikwenera kuyezgayezga kughamazga. Tikwenera kukumbuka kuti awo ŵanjira mu nthengwa “kuti mbaŵiriso cara, kweni thupi limoza.” (Mat. 19:6) Usange mukulutilira kukhala na munyinu wa mu nthengwa wambura kugomezga nangauli mukukumana na masuzgo, mungazakasanga cimwemwe usange mungamuwoja kuti wize mu cisopa caunenesko.
21 Mulimose umo vinthu viliri kwa ise, tiyeni tifwilirepo kucita vinthu mwakwenelera kuti ŵakuwaro kwa mpingo awo ŵakutiwona ŵaticitire ukaboni uwemi. Usange nthengwa yithu yikuwayawaya, tikwenera kufwilirapo kulomba, kusanda vilato vithu mwakupwelelera, kuwona mwakupwelelera ivyo Malemba ghakuyowoya, ndiposo kupempha wovwiri wauzimu ku ŵalara. Kuluska vyose, mphanyi tose taŵikapo mtima kukondweska Yehova Ciuta mu vinthu vyose na kulongora kuti tikuwonga cawanangwa cake ca nthengwa.
[Mazgu ghamusi]
a Mazina ghasinthika.
b Wonani buku la “Jisungilirani mu Citemwa ca Ciuta,” peji 219-221; Gongwe la Mulinda la Ciceŵa la Novembala 1, 1988, peji 26-27; la Cingelezi la Seputembala 15, 1975, peji 575.
[Mafumbo]
[Mazgu Ghakukhozgera pa peji 10]
Ŵakhristu awo ŵakuzizipizga para nthengwa yawo yili na masuzgo ghakuru kanandi ŵakutumbikika
[Mazgu Ghakukhozgera pa peji 12]
Nyengo zose lindilirani Yehova na kugomezga kuti wamupaninge cikanga
[Cithuzithuzi pa peji 9]
Yehova wakutumbika Ŵakhristu awo ŵakuyezgayezga kukhozga nthengwa yawo iyo yili na masuzgo ghakuru
[Cithuzithuzi pa peji 11]
Mpingo waunenesko ungatipembuzga na kutovwira mwauzimu
