Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mua kudiambuluisha ne makuta makese audi upeta mpindieu

Mua kudiambuluisha ne makuta makese audi upeta mpindieu

Mua kudiambuluisha ne makuta makese audi upeta mpindieu

OBED udi tatu wa bana babidi. Uvua muenze mudimu bidimu dikumi mu nzubu munene wa tshilala benyi mu tshimenga kampanda tshia mu Afrike, kabivua bimukolela bua kukumbajila bena mu dîku diende majinga abu to. Uvua ne tshibidilu tshia kuya kujikija lutetuku ne bena mu dîku diende mu miaba minene ya manaya ya mu ditunga diabu. Pakajimijaye mudimu wende wakalekela kuenza malu aa, bualu bantu ba bungi kabatshivua kabidi baya mu nzubu wa tshilala benyi au to.

Stephen uvua muenze mudimu mu banke munene munkatshi mua bidimu bipite pa 22, pashishe bakalua kumubandisha muanzu. Bavua bamupeshe bintu bia bungi ku banke bu mudi nzubu munene, mashinyi, uvua ne bena mudimu ne bana bende bavua balonga mu tulasa tua mushinga mukole. Pavua banke mutuadije kukepesha bena mudimu, bakamumbusha pende. Stephen udi wamba ne: “Biakatutonda bikole ne bena mu dîku dianyi. Biakantonda bikole, meme kumona ne: tshiena kabidi ne tshia nsongo tshingenza to.”

Malu a mushindu eu atu atamba kuenzeka. Bu mudi matunga a mu buloba bujima mikale ne lutatu lua malu a mpetu, bantu miliyo ne miliyo bavuabu bafuta bimpe ku mudimu mbajimije midimu yabu. Bantu ba bungi bavua bakeba midimu bakadimona benzejibue bua kuitaba difutu dikese, eku mishinga ya bintu yenda ibanda. Mu matunga onso a pa buloba nansha adi mashidimuke peshi adi kaayi mashidimuke kakuena ditunga nansha dimue didi benamu kabayi ne lutatu lua malu a mpetu anyi lua mudimu to.

Bidi bilomba kuikala ne meji makane

Bidi anu mua kututonda padibu batufuta makuta makese anyi patudi tujimija mudimu wetu. Mu kuamba kuimpe, muntu kena mua kuepuka tunyinganyinga tuonso tudi mua kufumina ku malu aa to. Kadi muena meji Solomo wakamba ne: ‘Biwateketa palua dituku dia dikenga, bukole buebe budi bukepa.’ (Nsumuinu 24:10) Pamutu pa kupanga tshia kuenza padi malu a mpetu atutatshisha, tudi ne bua kulonda tshidi Dîyi dia Nzambi diamba bua tupete ‘lungenyi ludi mua kutukuatshisha.’​—Nsumuinu 2:7.

Nansha mudi Bible kayi mukanda wa malu a mpetu, kadi mibelu mimpe idi Bible ufila mu malu a makuta mmiambuluishe bantu ba bungi pa buloba bujima. Tukonkononayi imue mibelu minene idi Bible ufila.

Ela meji bua mushinga wa biudi nabi dijinga. Konkonone mêyi a Yezu adi mu Luka 14:28 adi amba ne: ‘Mukuabu wenu kayi, biasuaye kuibaka tshibumba tshia tushola, kayi mushikame diambedi mubale mushinga watshi ne: ndi ne bia kutshijikija nabi anyi?’ Wewe utumikila mubelu eu kuakutula makuta mapite pa auvua mulongolole bua kutula to. Kadi anu muvua Obed muleje, bualu ebu ki mbupepele to. Udi wamba ne: “Kumpala kua meme kujimija mudimu wanyi tuvua ne tshibidilu tshia kuya mu magazen manene bua kusumba bintu bia bungi bituvua katuyi nabi dijinga menemene to. Kabivua bitutonda bualu tuvua ne makuta a bungi avua atuambuluisha bua kusumba tshintu kayi tshionso.” Kadi tuetu badianjile kuenza programe muimpe nebituambuluishe bua kutula makuta makese atudi tupeta ku bintu bidi bena mu dîku nabi dijinga menemene.

Akaja nsombelu webe. Kakuyi mpata bitu bikole bua kuikala ne nsombelu mupepele, kadi bidi ne mushinga. Mukanda wa Nsumuinu udi wamba ne: “Muntu mudimuke udi utangila dikenga diamba kumukuata, udi usokoma.” (Nsumuinu 22:3) Stephen udi wamba ne: “Bua kulama makuta atukavua tupeta, tuakumbuka ne bena mu dîku dianyi mu nzubu munene uvuabu bampeshe ku mudimu bua kuya kusomba mu nzubu mukese. Mvua kabidi mumbushe bana mu tulasa tua mushinga mukole bua kubabueja mu tua mushinga mushadile tuvuabu balongesha anu bimpe.”

Bua kupatula bipeta bimpe padi nsombelu ushintuluka, bidi bikengela kuyukila bimpe ne bena mu dîku. Austin uvua muenze mudimu mu malu a mpetu bidimu tshitema kumpala kua kujimija mudimu wende udi wamba ne: “Meme ne mukajanyi tuvua tufunda bintu bituvua nabi dijinga menemene mu dîku dietu. Tuvua tubenga kusumba bintu bia mushinga mukole, kujikija lutetuku kuvua kulomba makuta a bungi ne bilamba bipiabipia bituvua katuyi nabi dijinga to. Ndi ne disanka dia bungi bualu bena mu dîku dianyi bakitaba bua tuetu kushintulula malu mushindu eu.” Bulelela, imue misangu bana kabena mua kujingulula bimpe bua tshinyi dishintulula dia malu dia mushindu eu ditu ne mushinga, kadi nuenu baledi nudi mua kubambuluisha bua bumvue bua tshinyi didi ne mushinga.

Ikala mudiakaje bua kuitaba mudimu mupiamupia. Wewe muibidile ne kuenza mudimu wa mu biro, bidi mua kukukolela bua kuenza mudimu wa bianza. Austin udi wamba ne: “Bivua binkolele bua meme kuitaba midimu ya kulombola benji ba madimi manene.” Kabiena bitukemesha bua tshidi Bible wamba mu Nsumuinu 29:25 ne: ‘Patshina muntu bakuabu, bualu ebu budi buteyi kudiye.’ Wewe wela meji dîba dionso bua tshidi bakuabu mua kuamba, newikale ne lutatu bua kupeta tshia kudisha dîku diebe. Ntshinyi tshidi mua kukuambuluisha bua kumbusha lungenyi lubi lua mushindu eu?

Didipuekesha ke bualu bua mushinga. Panyima pa Obed mumane kujimija mudimu wende wa ku nzubu wa tshilala benyi, mulunda wende uvuabu benza nende mudimu wakamuangata ku mudimu mu muaba wende utubu balongoluela bantu mashinyi. Mudimu eu uvua umulomba kuenda lua makasa ntanta mule mu njila ya lupuishi bua kuya kusumba mukubu ne bimue biamu bia ku mashinyi. Obed udi wamba ne: “Kavua musue mudimu au to, kadi kavua ne tshikuabu tshia kuenza to. Didipuekesha diakangambuluisha bua kuitaba mudimu uvuabu bamfuta makuta makese mashadile ku avuabu bamfuta kumpala, kadi nansha nanku makuta aa avua akumbana bua kuambuluisha bena mu dîku dianyi.” Mmuenenu wa mushindu eu udiku mua kukuambuluisha pebe anyi?

Sanka ne biudi nabi. Mubelu wa mushindu eu udi mua kukolela muntu udi ne lutatu lukole lua malu a mpetu. Kadi mona tshidi mêyi a mupostolo Paulo misionere uvua mumanye tshidi kuikala mu dijinga kumvuija, udi wamba ne: ‘Ngakuyila mua kuikala ne mutshima mupole mu malu onso andi nawu. Ndi mumanye mua kupuekeshibua, ndi mumanye mua kuikala ne bintu bitamba.’​—Filipoi 4:11, 12.

Tudi pamuapa mua kuikala ne nsombelu muimpe lelu, mu bikondo bidi bienda bishintuluka ebi, malu adi mua kunyanguka dimue dituku bibi bitambe. Tudi mua kuikala ne disanka tuetu balonde mubelu wa mupostolo Paulo wa ne: ‘Lupetu ludi lutambe bulengele ludi buimpe bua Nzambi busangisha ne mutshima mupole; kadi patuikale ne biakudia ne bia kuluata, netuikale ne mitshima mipole ne bintu ebi.’ Paulo kavua ulomba bantu bua bikala bena lulengu to, kadi uvua uleja mua kuteka majinga a ku mubidi pa muaba wawu.​—1 Timote 6:6, 8.

Muaba utudi mua kupetela disanka dilelela

Disanka dilelela kadiena difumina ku dikala ne bintu bionso bitudi nabi dijinga anyi ku dikala ne nsombelu muimpe to. Yezu nkayende wakamba ne: ‘Kupa kudi kutamba kuangata kusankisha muntu.’ Bushuwa, tudi tupeta disanka patudi tuambuluisha bantu ne bintu bitudi nabi ne kuikala badiakaje bua kubakankamija.​—Bienzedi 20:35.

Yehowa Nzambi Mufuki wetu mmumanye bimpe majinga etu onso. Mu Bible Dîyi diende mudi mibelu mimpe idi miambuluishe bantu ba bungi bua kuakaja nsombelu yabu ne kupeta disulakana ku ntatu ya patupu. Bushuwa, katuakupeta bipeta bimpe diakamue anyi kujikija lutatu lutudi nalu lua malu a mpetu diakamue to. Kadi Yezu udi ujadikila bantu badi batungunuka ne ‘kukeba diambedi Bukalenge ne buakane bua Nzambi’ ne: nebabakumbajile majinga abu onso a ku dituku ne ku dituku.​—Matayi 6:33.