Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

Jehova i “Save Soemaot Olgeta Samting We i Haed”

Jehova i “Save Soemaot Olgeta Samting We i Haed”

Jehova i “Save Soemaot Olgeta Samting We i Haed”

“God blong yu, hem i hae moa long ol narafala god, hem i Masta blong olgeta king, mo hem i God we i save soemaot olgeta samting we i haed mo we i paspas.”—DAN. 2:47.

?BAMBAE YU YU ANSA OLSEM WANEM?

?Jehova i soemaot se wanem bambae i kamtru?

?Ol sikis hed blong wael anamol oli pija blong wanem king?

?Ol hed blong wael anamol oli sem mak long wanem haf blong pija we Nebukadnesa i luk?

1, 2. ?Jehova i soemaot wanem long yumi? ?From wanem hem i wantem se yumi save ol samting ya?

KINGDOM blong God bambae i spolem olgeta gavman blong man. Bifo we samting ya i hapen, ?hu ol gavman we oli gat bigfala paoa long wol? Yumi save ansa long kwestin ya from we Jehova hem i God we i “save soemaot olgeta samting we i haed.” Ol tok we hem i givim long profet Daniel mo aposol Jon, i soemaot ansa long yumi.

2 Jehova i mekem tufala profet ya i luk ol vison blong sam wael anamol. Mo Jehova i talemaot mining blong wan bigfala pija blong man we king i drim long hem. Jehova i lukaot gud se ol vison mo drim ya oli stap long Baebol, blong oli save givhan long yumi. (Rom 15:4) Hem i mekem olsem from hem i wantem we yumi gat strong tingting se i no longtaem, Kingdom blong hem bambae i spolem olgeta gavman blong man.—Dan. 2:44.

3. ?Fastaem yumi mas kasem save long wanem profet tok, mo from wanem?

3 Ol profet tok we Daniel mo Jon tufala i talemaot, oli givhan long yumi blong save ol eit king no gavman, mo oli talem wetaem ol king ya bambae oli rul. Sipos yumi wantem kasem save long ol profet tok ya, yumi mas kasem save long fas profet tok long Baebol. ?From wanem? From we profet tok ya hem i bigfala tingting we i joenem olgeta tok blong Baebol, mo hem i stamba blong olgeta profet tok long Baebol.

OL PIKININI BLONG SNEK MO WAEL ANAMOL

4. ?Hu ol pikinini blong woman ya? ?Bambae oli mekem wanem?

4 Smoltaem afta we Adam mo Iv tufala i mekem sin long garen blong Iden, Jehova i talemaot se bambae wan woman i gat “ol pikinini” we oli kamaot biaen long hem. * (Ridim Jenesis 3:15 mo futnot.) Jehova i soemaot se wan pikinini bambae i kamaot long laen blong Ebraham, long neson blong Isrel, long laen blong Juda, mo long famle blong King Deved. Bambae pikinini ya i “smasem” hed blong snek ya Setan. (Jen. 22:15-18; 49:8, 10; Sam 89:3, 4; Luk 1:30-33) Jisas Kraes nao hem i “pikinini” ya. Jehova i yusum hem blong mekem bighaf blong profet tok ya i kamtru. (Gal. 3:16) Mo ol narafala pikinini blong woman ya hemia grup blong ol Kristin we tabu spirit i makemaot olgeta. (Gal. 3:26-29) Jisas wetem ol tabu Kristin oli rul long Kingdom blong God. Bambae God i yusum Kingdom ya blong flatemgud Setan.—Luk 12:32; Rom 16:20.

5, 6. (1) ?Ol vison we Daniel mo Jon i luk, oli tokbaot hamas gavman we oli gat bigfala paoa? (2) ?Ol hed blong wael anamol long Revelesen i minim wanem?

5 Long fas profet tok ya, Jehova i talem se bambae Setan tu i gat “ol pikinini” we oli kamaot biaen long hem. Bambae ol pikinini blong Setan oli no laekem nating ol pikinini blong woman ya. ?Hu ol pikinini we oli kamaot biaen long Setan? Hemia olgeta we oli mekem olsem Setan, oli no laekem God mo oli agens long ol man blong hem. Setan i yusum ol king mo ol haeman blong gavman blong oli mekem samting we hem i wantem. Olgeta oli pikinini blong hem. (Luk 4:5, 6) Ol vison we Daniel mo Jon tufala i luk, oli no tokbaot evri gavman we i gat bigfala paoa, be oli tokbaot eit gavman nomo. Hemia from we ol gavman ya oli agensem ol man blong God. Oli agens long neson blong Isrel mo ol tabu Kristin.

6 Bifo long yia 100, Jisas i soemaot sam vison long aposol Jon we i mekem hem i sek. (Rev. 1:1) Long wan vison, Jon i luk wan bigfala algita i stanap long sanbij, klosap long solwota. Algita ya hem i Setan. (Ridim Revelesen 12:18-13:2.) Jon i luk wan narafala anamol tu i kamaot long solwota. Anamol ya i wael mo i narakaen. Hem i gat seven hed blong hem mo Setan i givim bigfala paoa long hem. Biaen, Jon i luk wan wael anamol we i red we i red. Anamol ya tu i gat seven hed. Hem i pija blong fas wael anamol ya long Revelesen 13:1. Wan enjel i talem long Jon se ol seven hed blong wael anamol ya we i red, i minim “seven king” no gavman. (Rev. 13:14, 15; 17:3, 9, 10) Long taem ya we Jon i raetem Revelesen, faef long ol king ya i foldaon finis, wan i stap holem nem blong king, mo i gat wan “we i no kamtru yet.” ?Hu ol gavman ya we oli gat bigfala paoa long wol? Bambae yumi tokbaot ol seven hed blong wael anamol ya we Revelesen japta 13 i tokbaot. Mo bambae yumi luk long buk blong Daniel, blong save moa long ol gavman ya. Sam long ol gavman ya oli kasem paoa plante handred yia afta we Daniel i raetem buk blong hem.

FAS KING MO NAMBATU KING—IJIP MO ASIRIA

7. ?Fas hed blong wael anamol hem i hu? ?From wanem?

7 Fas hed blong wael anamol ya hem i Ijip, from we Ijip i fas gavman we i agensem ol man blong God. God i promes long Ebraham se ol pikinini blong woman ya bambae oli kamaot long laen blong hem. Ol man Isrel oli kamaot long laen blong Ebraham. Oli go stap long Ijip mo oli kam plante. Nao king blong Ijip i mekem i strong long olgeta. Setan i wantem spolem ol man blong God from we hem i no wantem se ol pikinini blong woman i kamaot long olgeta. Taswe hem i yusum king blong Ijip blong traem kilim ol pikinini boe blong ol man Isrel. Be Jehova i no letem samting ya i hapen. Hem i tekem ol man blong hem oli aot long Ijip. (Eks. 1:15-20; 14:13) Biaen, hem i givim gudfala graon long ol man Isrel, olsem we hem i bin promes blong mekem.

8. ?Nambatu hed blong wael anamol hem i hu? ?Hem i traem mekem wanem?

8 Nambatu hed blong wael anamol ya hem i Asiria. Hem i gat bigfala paoa, mo hem tu i traem spolem ol man blong God. Jehova i yusum ol man Asiria blong panisim ten laen blong ol man Isrel. Hem i mekem olsem from we oli stap mekem wosip long ol aedol mo oli no obei long hem. Be king blong Asiria i girap i traem spolem Jerusalem tu. Maet Setan i wantem spolem laen blong ol king blong Jerusalem, from we Jisas i mas kamaot long laen ya. Jehova i no wantem se king blong Asiria i spolem Jerusalem. Taswe hem i spolem ami blong Asiria mo i sevem ol man blong hem.—2 King 19:32-35; Aes. 10:5, 6, 12-15.

NAMBA TRI KING—BABILON

9, 10. (1) ?Jehova i letem ol man Babilon oli mekem wanem? (2) ?Wanem i mas hapen blong ol narafala profet tok oli kamtru?

9 Namba tri hed blong wael anamol we Jon i luk, hem i kantri ya Babilon. Jehova i letem ol man Babilon oli spolem Jerusalem mo oli tekem ol man blong hem oli go kalabus long Babilon. Bifo we samting ya i hapen, Jehova i talem long ol man blong hem we oli no obei long hem, se ol man Babilon bambae oli mekem ol samting ya long olgeta. (2 King 20:16-18) Jehova i talem se bambae i no moa gat king we i rul long Jerusalem, long kingdom ya we hem i stanemap. (1 Kron. 29:23) Be Jehova i promes se bambae wan man long laen blong Deved i king bakegen. God i jusumaot man ya from we hem i stret blong rul.—Esik. 21:25-27.

10 Wan narafala profet tok i soemaot se long taem ya we Mesaea bambae i kamtru, ol man Isrel oli stap wosipim God long haos blong hem long Jerusalem. (Dan. 9:24-27) Mo wan narafala profet tok we oli raetem bifo we ol man Isrel oli go kalabus long Babilon, i talem se Mesaea bambae i bon long Betlehem. (Maeka 5:2) Blong ol profet tok ya oli save kamtru, ol man Isrel oli mas aot long Babilon. Oli mas gobak long kantri blong olgeta, mo oli mas wokem haos blong God bakegen. Be ol man Babilon oli no stap letem ol man we oli kalabus oli go fri. ?Bambae ol man blong God oli gobak long kantri blong olgeta olsem wanem? Jehova i soemaot ansa blong kwestin ya long ol profet blong hem.—Amos 3:7.

11. ?Wanem ol samting we i pija blong Babilon? Plis lukluk futnot.

11 Daniel i man Isrel we i kalabus long Babilon. (Dan. 1:1-6) Jehova i soemaot long Daniel se afta long Babilon bambae i gat sam moa king we oli gat bigfala paoa long wol. Hem i mekem Daniel i luk sam narafala vison blong soemaot wanem bambae i hapen. Mo Jehova i mekem King Nebukadnesa i drim long wan bigfala pija blong man we oli wokem long ol defdefren samting. (Ridim Daniel 2:1, 19, 31-38.) Jehova i yusum Daniel blong talemaot mining blong drim ya. Hed blong bigfala pija ya we oli wokem long gol, hemia Babilon. * Jes mo tufala han blong hem oli wokem long silva. Hemia king we bambae i kasem bigfala paoa long wol afta long Babilon. ?King ya hem i hu? ?Hem i mekem wanem long ol man blong God?

NAMBA FO KING—MEDIA MO PESIA

12, 13. (1) ?Wanem sam save we i soemaot king we bambae i winim Babilon? (2) ?From wanem Media mo Pesia hem i namba fo hed blong wael anamol?

12 Bitim wan handred yia bifo long taem blong Daniel, profet Aesea i talemaot sam save we i soemaot king we bambae i winim Babilon. Jehova i talemaot long Aesea, samting we ami blong king ya bambae i mekem blong go insaed long taon blong Babilon. Mo Jehova i talemaot nem blong king ya se Sirus, we i man Pesia. (Aes. 44:28–45:2) Jehova i mekem Daniel i luk tu narafala vison we i soemaot king blong Media mo Pesia. Long wan vison, Daniel i luk wan bea we i stanap be i lei wansaed, mo wan man i talem long hem blong i “kakae plante mit.” (Dan. 7:5) Long narafala vison, Daniel i luk wan man sipsip we i gat tu hon.—Dan. 8:3, 20.

13 Jehova i yusum king blong Media mo Pesia blong winim Babilon, mo blong letem ol man Isrel oli gobak long kantri blong olgeta. Hem i mekem stret olsem we hem i bin talem. (2 Kron. 36:22, 23) Be biaen ol man blong tufala kantri ya, oli traem spolem ol man blong God. Buk blong Esta i talem se Haman, we i wan haeman blong Pesia, i wantem kilim i ded olgeta man Isrel we oli stap long ol kantri ya we king i rul long hem. Haman i talem se ol man oli mas mekem olsem long dei we hem i talem. ?Jehova i mekem wanem? Jehova i blokem pikinini ya blong Setan blong i no spolem ol man blong hem. (Esta 1:1-3; 3:8, 9; 8:3, 9-14) Taswe yumi save talem se Media mo Pesia hem i namba fo hed blong wael anamol ya long Revelesen.

NAMBA FAEF KING—GRIS

14, 15. ?Wanem ol samting we Jehova i talemaot se bambae i hapen long Gris?

14 Namba faef hed blong wael anamol long Revelesen hem i kantri ya Gris. Daniel tu i tokbaot Gris taem hem i talemaot mining blong drim blong Nebukadnesa. Hem i talem se haf blong pija ya we i stat long ples blong strap i godaon we oli wokem long bras, hemia kantri ya Gris. Jehova i mekem Daniel i luk tu vison bakegen we i givhan long yumi blong save moa long Gris, mo long king blong hem.

15 Wan vison i soemaot wan anamol we i olsem wan bigfala puskat, oli kolem se leped. Daniel i luk se leped ya i gat fo wing. Hem i pija blong Gris, we bambae i winim ol narafala kantri hareap nomo. (Dan. 7:6) Narafala vison i soemaot wan nani we i gat wan bigfala hon. Kwiktaem nomo nani ya i kilim man sipsip we i gat tu hon, hemia Media mo Pesia. Jehova i talem long Daniel se nani ya hem i Gris mo bigfala hon blong hem, hem i wan long ol king blong Gris. Daniel i talem se bigfala hon ya bambae i brok mo fo smol hon bambae oli gru long ples blong hem. I tru se Daniel i raetemdaon profet tok ya plante handred yia bifo we Gris i kasem bigfala paoa long wol. Be olgeta samting we profet tok ya i talem oli kamtru. Bigfala hon hemia king ya Alexander. Hem i gat moa paoa i bitim ol narafala king blong Gris bifo. Mo hem i lidim ami blong ol man Gris blong faet agens long Media mo Pesia. Alexander i gat bigfala paoa be hem i ded taem hem i gat 32 yia nomo. Nao bigfala hon ya i brok. Biaen fo komanda blong ami oli seraot ol ples we hem i rul long hem, mo fofala komanda ya oli rul long wanwan haf blong hem.—Ridim Daniel 8:20-22.

16. ?King Antiochus 4 i mekem wanem?

16 Afta we Gris i winim Pesia, hem i rul long ol man Isrel. Ol man Isrel oli gobak finis long kantri blong olgeta mo oli wokem haos blong God bakegen long Jerusalem. God i glad yet long olgeta, mo hem i wantem se oli wosipim hem long haos blong hem long Jerusalem. Long yia 168 B.K.T., * Gris i traem spolem ol man blong God. King Antiochus 4, i wan long olgeta we i tekem ples blong Alexander. Hem i wokem wan olta long haos blong Jehova long Jerusalem, mo i talem se bambae hem i kilim i ded eni man we i gohed blong folem skul blong ol man Isrel. Tru ya, wan pikinini blong Setan i traem spolem ol man blong God bakegen. Be smoltaem biaen wan narafala king i kasem paoa long wol mo hem i winim Gris. ?Namba sikis hed blong wael anamol hem i hu?

NAMBA SIKIS KING—ROM

17. ?Namba sikis hed i mekem wanem haf blong profet tok long Jenesis 3:15 i kamtru?

17 Taem Jon i luk vison blong wael anamol, Rom hem i gavman we i gat bigfala paoa long wol. (Rev. 17:10) Rom i namba sikis hed blong wael anamol ya mo hem i mekem wan haf blong profet tok long Jenesis 3:15 i kamtru. Setan i yusum sam haeman blong Rom blong “kakae leg” blong pikinini blong woman. Ol man Rom oli mekem i nogud long Jisas olsem se hem i wan man nogud we i agensem gavman blong olgeta. Oli jajem hem, mo oli kilim hem i ded. (Mat. 27:26) Be kwiktaem nomo Jehova i mekem Jisas i laef bakegen. Nao kil we pikinini blong woman i kasem i kam gud.

18. (1) ?Jehova i jusum hu blong kam niufala neson blong hem? ?From wanem? (2) ?Pikinini blong Setan i gohed blong agensem pikinini blong woman olsem wanem?

18 Ol lida blong skul blong ol man Isrel oli givhan long ol man Rom blong kilim Jisas i ded. Mo bighaf blong ol man Isrel oli no bilif se Jisas i Mesaea. Taswe Jehova i no moa glad long ol man Isrel. (Mat. 23:38; Wok 2:22, 23) Ale hem i jusum wan niufala neson, hemia “Isrel blong God.” (Gal. 3:26-29; 6:16, NW) Neson ya hem i grup blong ol tabu Kristin. Sam long olgeta oli man Isrel mo samfala oli no man Isrel. (Efes. 2:11-18) Afta we Jisas i ded mo i laef bakegen, pikinini blong Setan i gohed blong agensem pikinini blong woman. Plante taem Rom i traem spolem ol pikinini blong woman, hemia grup blong ol tabu Kristin. *

19. (1) ?Daniel i talem se Rom i olsem wanem? (2) ?Wanem ol kwestin we nekis stadi i tokbaot?

19 Long drim blong Nebukadnesa, tufala leg blong pija ya oli wokem long aean. Daniel i talem long Nebukadnesa se hemia Rom. (Dan. 2:33) Daniel tu i luk wan vison we i soemaot Rom, mo gavman we bambae i kasem bigfala paoa long wol afta long Rom. (Ridim Daniel 7:7, 8.) Plante handred yia, Rom i olsem wan anamol we i “strong we i strong, mo fes blong hem i nogud we i nogud, i mekem [man] i fraet tumas.” Be profet tok ya i talem se i gat ten hon oli gru long hed blong anamol ya. Biaen wan “smol hon” i gru, “i kam antap long medel blong ol narafala hon ya.” Bambae smol hon ya i kasem paoa we i bigwan moa long ol narafala hon. ?Ol ten hon ya, oli hu? ?Mo smol hon we i gru, hem i hu? ?Wanem haf blong pija we Nebukadnesa i luk i sem mak long smol hon ya? Bambae yumi ansa long ol kwestin ya long nekis stadi.

[Ol futnot]

^ par. 4 Woman ya i pija blong olgeta long heven we oli mekem wok blong Jehova. Baebol i tokbaot olgeta se oli olsem woman blong Jehova.—Aes. 54:1; Gal. 4:26; Rev. 12:1, 2.

^ par. 11 Hed blong pija we Daniel i luk mo namba tri hed blong wael anamol long Revelesen, tufala i pija blong Babilon. Plis lukluk long pej 14 mo 15.

^ par. 16 B.K.T. i minim Bifo Kristin Taem.

^ par. 18 Rom i spolem Jerusalem long yia 70 Kristin Taem. Be long taem ya ol man Isrel oli no moa neson blong God, taswe hemia i no haf blong profet tok long Jenesis 3:15.

[Kwestin]