Ihinahayag ni Jehova Kun Ano an “Kaipuhan na Mangyari Tolos”
Ihinahayag ni Jehova Kun Ano an “Kaipuhan na Mangyari Tolos”
‘An kapahayagan ni Jesu-Cristo, na itinao sa saiya nin Dios, na ipahayag sa saiyang mga oripon, an mga bagay na kaipuhan na mangyari tolos.’—KAP. 1:1.
ANO AN ISISIMBAG NINDO?
Arin na mga kabtang kan grabe kadakulang imahen an nagsisimbolisar sa Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan na Anglo-Amerikano?
Paano ilinadawan ni Juan an koneksion kan Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan na Anglo-Amerikano asin kan Naciones Unidas?
Paano ilinadawan ni Daniel asin Juan an katapusan kan pamamahala nin tawo?
1, 2. (a) Natatabangan kita kan mga hula ni Daniel asin Juan na masabotan an ano? (b) Sa ano nagrerepresentar an enot na anom na payo kan mabangis na hayop?
AN MGA hula ni Daniel asin Juan parehong nakakatabang sa sato na masabotan an kahulogan kan dakol na pangyayari sa kinaban—ngonyan asin sa maabot na panahon. Ano an manonodan niato sa bisyon ni Juan dapit sa mabangis na hayop, sa pagkasaysay ni Daniel dapit sa makatatakot na hayop na may sampulong sungay, asin sa interpretasyon ni Daniel dapit sa grabe kadakulang imahen? Asin an malinaw na pakasabot sa mga hulang iyan maninigong magpahiro sa sato na gibohon an ano?
2 Pag-olayan niato ngonyan an bisyon ni Juan dapit sa mabangis na hayop sa Kapahayagan kapitulo 13. Arog kan nanodan ta sa naenot na artikulo, an enot na anom na payo kan hayop nagrerepresentar sa Egipto, Asiria, Babilonya, Medo-Persia, Grecia, asin Roma. Iyan gabos naongis sa banhi kan babae. (Gen. 3:15) Sa laog nin mga siglo pagkasurat ni Juan kan bisyon na ini, nagdanay an Roma—an ikaanom na payo—bilang an nangingibabaw na politikal na puersa. Pag-abot nin panahon, sasalidahan kan ikapitong payo an Roma. Ano an politikal na pambilog na kinaban na kapangyarihan na iyan, asin paano kaiyan tatrataron an banhi kan babae?
NAGIN MAKAPANGYARIHAN AN BRITANIA ASIN AN ESTADOS UNIDOS
3. Sa ano nagrerepresentar an makatatakot na hayop na may sampulong sungay, asin ano an ilinaladawan kan sampulong sungay?
3 Maaaraman niato kun sa ano nanonongod an ikapitong payo kan mabangis na hayop sa Kapahayagan kapitulo 13 kun pagkokompararon an bisyon ni Juan asin an bisyon ni Daniel dapit sa makatatakot na hayop na may sampulong sungay. * (Basahon an Daniel 7: 7, 8, 23, 24.) An hayop na nahiling ni Daniel nagrerepresentar sa Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan nin Roma. (Hilingon an tsart sa pahina 12-13.) Kan ikalimang siglo C.E., nagpoon na magkabaranga an Imperyo nin Roma. An sampulong sungay sa payo kan makatatakot na hayop nagrerepresentar sa mga kahadean na naglataw hale sa imperyong iyan.
4, 5. (a) Ano an ginibo kan sadit na sungay? (b) Sa ano nanonongod an ikapitong payo kan mabangis na hayop?
4 Espesyal na nasambitan an apat sa mga sungay, o kahadean, sa payo kan maisog na hayop. An tolo sa sampulong sungay binulnot nin saro pang sungay na naglataw, ‘saro na sadit.’ Naotob ini kan nagin prominente an Britania, na dating sadit na kabtang kan Imperyo nin Roma. Bago kan ika-17 siglo, bakong gayong makapangyarihan an Britania. Mas maimpluwensia nanggad an tolong iba pang kabtang kan dating Imperyo nin Roma—an España, Netherlands, asin Pransia. Pero, saro-sarong binulnot kan Britania an mga kapangyarihan na iyan, na hinahale an mga iyan sa prominenteng posisyon. Sa kabangaan kan ika-18 siglo, an Britania pasiring na sa pagigin nangingibabaw na kapangyarihan sa kinaban. Alagad kan panahon na idto, bako pa iyan an ikapitong payo kan mabangis na hayop.
5 Minsan ngani nagin nangingibabaw na kapangyarihan na an Britania, an mga kolonya kaiyan sa Amerika del Norte suminiblag asin nagin an Estados Unidos. Dai pinugolan kan Britania an Estados Unidos na magin makapangyarihan na nasyon asin prinotektaran pa ngani iyan kan hukbong-dagat nin Britania. Kan an aldaw kan Kagurangnan magpoon kan 1914, an Britania an pinakadakulang imperyo sa kasaysayan asin an Estados Unidos an pinakamakapangyarihan sa daga kun dapit sa komersio. * Kan Giera Mundial I, an Estados Unidos nagkaigwa nin espesyal na pakipag-alyansa sa Britania. Luminataw na an ikapitong payo kan hayop, an Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan na Anglo-Amerikano. Paano kaini trinatar an banhi kan babae?
6. Paano trinatar kan ikapitong payo an banwaan nin Dios?
6 Dai nahaloy pagkapoon kan aldaw kan Kagurangnan, sinalakay kan ikapitong payo an banwaan nin Dios—an natatadang mga tugang ni Jesus sa daga. (Mat. 25:40) Ipinarisa ni Jesus na durante kan saiyang presensia, an natatada kan banhi aktibo sa daga. (Mat. 24:45-47; Gal. 3:26-29) An Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan na Anglo-Amerikano nakipaglaban sa mga banal na idto. (Kap. 13:3, 7) Kan Giera Mundial I, inapi kaiyan an banwaan nin Dios, ipinagbawal an nagkapira sa saindang mga publikasyon, asin ipinabilanggo an mga representante kan grupong maimbod asin mapagmansay na oripon. Sa sarong peryodo nin panahon, an paghuhulit haros napapondo kan ikapitong payo kan mabangis na hayop. Patienot na nahiling ni Jehova an pangyayaring ini asin ihinayag nia ini ki Juan. Sinabi man nin Dios ki Juan na an sekondaryong kabtang kan banhi magigin aktibo giraray sa espirituwal na aktibidad. (Kap. 11:3, 7-11) An kasaysayan kan mga lingkod ni Jehova sa presenteng panahon nagpapatunay na nangyari an mga ini.
AN ANGLO-AMERIKA ASIN AN MGA BITIS NA BATBAT ASIN DALIPAY
7. Paano an ikapitong payo kan mabangis na hayop konektado sa grabe kadakulang imahen?
7 Paano an ikapitong payo kan mabangis na hayop konektado sa grabe kadakulang imahen? An Britania—asin siempre pati na an Estados Unidos—naglataw hale sa Imperyo nin Roma. Kun dapit sa mga bitis kan imahen, ilinadawan iyan na kombinasyon nin batbat asin dalipay. (Basahon an Daniel 2:41-43.) An paglaladawan na ini sa mga bitis nanonongod sa panahon na magigin prominente an ikapitong payo—an Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan na Anglo-Amerikano. Kun paanong an sarong bagay na gibo sa batbat na may salak na dalipay mas maluya kisa sa purong batbat, an Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan na Anglo-Amerikano mas maluya man kisa sa pinaghalean kaiyan na kapangyarihan. Paano?
8, 9. (a) Paano ipinahiling kan ikapitong pambilog na kinaban na kapangyarihan an garo batbat na kosog kaiyan? (b) Sa ano nagrerepresentar an dalipay sa mga bitis kan imahen?
8 Kun beses, nakakapahiling nin garo batbat na mga karakteristiko an ikapitong payo kan hayop. Halimbawa, napatunayan an kapangyarihan kaiyan kan manggana iyan sa Giera Mundial I. Kan Giera Mundial II, nagin risang-risa man an garo batbat na kapangyarihan kan ikapitong payo. * Pagkatapos kan gierang iyan, kun beses nakakapahiling pa man giraray nin garo batbat na mga karakteristiko an ikapitong payo. Minsan siring, bago pa kaidto, an batbat na iyan may salak nang dalipay.
9 Haloy nang hinihingoa kan mga lingkod ni Jehova na masabotan an kahulogan kan mga bitis kan imahen. Ilinaladawan kan Daniel 2:41 an kombinasyon nin batbat asin dalipay bilang sarong “kahadean,” bakong dakol. Kaya, an dalipay nagrerepresentar sa mga elemento na sakop kan Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan na Anglo-Amerikano, mga elemento na nagpapaluya kaiyan kun ikokomparar sa purong batbat na Imperyo nin Roma. An dalipay nanonongod sa “mga gikan nin katawohan,” o sa ordinaryong mga tawo. (Dan. 2:43, NW) Sa Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan na Anglo-Amerikano, ipinapakipaglaban nin mga tawo an mga deretso ninda paagi sa mga kampanya para sa deretso sibil, unyon nin mga trabahador, asin mga mobimiento para sa independensia. Pinapaluya kan ordinaryong mga tawo an garo batbat na kosog kan Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan na Anglo-Amerikano. Siring man, nagkokorontrahan an politikal na mga ideya asin kun dikit sana an lamang kan mga nanggagana sa eleksion, daing gayo risa an kagustohan kan mayoriya. Huli kaiyan, minaluya an kapangyarihan dawa kan popular na mga lider asin nasasakitan sindang ipaotob an mga programa ninda. Ihinula ni Daniel: ‘An kahadean may kapusogan man, asin may kaluyahan man.’—Dan. 2:42; 2 Tim. 3:1-3.
10, 11. (a) Ano an mangyayari sa ‘mga bitis’ kan imahen? (b) Ano an puede niatong ikongklusyon manongod sa bilang nin mga moro sa bitis?
10 Ngonyan na ika-21 siglo, padagos an espesyal na alyansa kan Britania asin Estados Unidos, na sa parate nagtitinabangan sa mga isyu sa kinaban. An mga hula manongod sa grabe kadakulang imahen asin sa mabangis na hayop nagpapatunay na mayo nang pambilog na kinaban na kapangyarihan na masalida sa Anglo-Amerika. Tibaad mas maluya an huring pambilog na kinaban na kapangyarihan na ini kisa sa Roma, an irinerepresentar kan mga tabay na batbat, alagad dai iyan mabagsak kun sa sadiri sana kaiyan.
11 Igwa daw nin espesyal na kahulogan an bilang nin mga moro sa bitis kan imahen? Isip-isipa: Sa ibang mga bisyon, nagsambit si Daniel nin espesipikong mga bilang—halimbawa, an bilang nin mga sungay sa mga payo kan manlaenlaen na hayop. Makahulogan an mga bilang na iyan. Minsan siring, kan ilinaladawan an imahen, dai sinambit ni Daniel an bilang nin mga moro sa bitis. Kaya, minalataw na mayo nin espesyal na kahulogan an bilang kaiyan, kun paanong mayo man nin espesyal na kahulogan an bilang kan mga takyag, kamot, moro, tabay, asin bitis kan imahen. An espesipikong sinambit ni Daniel iyo na an mga moro kan bitis gibo sa batbat asin dalipay. Sa paglaladawan nia, makakakongklusyon kita na an Anglo-Amerika an nangingibabaw na pambilog na kinaban na kapangyarihan kun tumama na sa mga bitis kan imahen an “gapo,” na nagrerepresentar sa Kahadean nin Dios.—Dan. 2:45.
AN ANGLO-AMERIKA ASIN AN MABANGIS NA HAYOP NA MAY DUWANG SUNGAY
12, 13. Sa ano nagrerepresentar an mabangis na hayop na may duwang sungay, asin ano an ginigibo kaiyan?
12 Minsan ngani an Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan na Anglo-Amerikano kombinasyon nin batbat asin dalipay, ipinapahiling sa mga bisyon na itinao ni Jesus ki Juan na an kapangyarihan na ini may dakulang papel pa man giraray durante kan huring mga aldaw. Sa paanong paagi? Nahiling ni Juan sa bisyon an mabangis na hayop na may duwang sungay na nagtataram siring sa dragon. Sa ano nagrerepresentar an napapalaen na hayop na ini? May duwang sungay iyan, kaya magkasurog na kapangyarihan iyan. Nahihiling giraray ni Juan an Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan na Anglo-Amerikano, pero may ibang espesyal na papel ini.—Basahon an Kapahayagan 13:11-15.
13 Sinusuportaran kan mabangis na hayop na may duwang sungay an paggibo nin ladawan o imahen kan mabangis na hayop na may pitong payo. Isinurat ni Juan na an ladawan kan hayop malataw, mawawara, dangan malataw giraray. Iyan an eksaktong nangyari sa organisasyon na sinuportaran kan Britania asin Estados Unidos. An katuyohan kan organisasyon na iyan pagkasararoon asin irepresentar an mga kahadean sa kinaban. * An organisasyon na ini naglataw pagkatapos kan Giera Mundial I asin namidbid bilang an Liga de Naciones. Nawara iyan kan magpoon an Giera Mundial II. Kan gierang iyan, ihinayag kan banwaan nin Dios na segun sa hula sa Kapahayagan, an ladawan kan mabangis na hayop malataw giraray. Asin talagang naglataw iyan—bilang an Naciones Unidas.—Kap. 17:8.
14. Sa anong paagi na an ladawan kan hayop ‘ikawalong hade’?
14 Inapod ni Juan na ‘ikawalong hade’ an ladawan kan hayop. Taano man? Iyan dai ilinadawan bilang ikawalong payo kan orihinal na mabangis na hayop, kundi ladawan sana kaiyan. An kapangyarihan kan ladawan na iyan naggigikan sa mga nasyon na miembro kaiyan, nangorogna sa pangenot na nagsusuportar dian, an Pambilog na Kinaban na Kapangyarihan na Anglo-Amerikano. (Kap. 17:10, 11) Alagad, nag-aako iyan nin autoridad na humiro bilang hade para sa sarong espesipikong gibohon, na magigin kapinonan kan sunod-sunod na pangyayari na mabago sa kasaysayan.
SISIBAON KAN LADAWAN KAN MABANGIS NA HAYOP AN PATOTOT
15, 16. Sa ano nagsisimbolisar an patotot, asin kumusta an suporta sa saiya ngonyan?
15 Segun ki Juan, sarong simbolikong patotot an nakasakay asin nagdodominar sa mapula o eskarlatang mabangis na hayop, an ladawan kan mabangis na hayop na may pitong payo. An patotot may ngaran na ‘Dakulang Babilonya.’ (Kap. 17:1-6) Angay sanang naglaladawan ini sa gabos na falsong relihion, na pangenot dian an mga relihion nin Kakristianohan. Binebendisyonan kan relihiosong mga organisasyon an ladawan kan hayop asin hinihingoang impluwensiahan iyan.
16 Minsan siring, durante kan aldaw kan Kagurangnan, nahihiling kan Dakulang Babilonya an risang-risang pagmara kan katubigan—an mga tawong nagsusuportar sa saiya. (Kap. 16:12; 17:15) Halimbawa, kan enot na maglataw an ladawan kan hayop, nangingibabaw sa mga nasyon sa Solnopan an mga relihion nin Kakristianohan—sarong maimpluwensiang kabtang kan Dakulang Babilonya. Ngonyan, nawara na kan siring na mga relihion asin kan mga ministro kaiyan an respeto asin suporta kan masa. Sa katunayan, dakol na tawo an naniniwala na an relihion nakakakontribwir sa iriwal o kawsa mismo kaiyan. May militanteng grupo nin mga intelektuwal sa Solnopan na mas nagigin hayagan sa pangapodan na dai na togotan an relihion na makiaram sa sosyedad.
17. Ano an madali nang mangyari sa falsong relihion, asin taano?
17 Minsan siring, dai basta-basta mawawara an falsong relihion. Magdadanay na makapangyarihan an patotot, na hinihingoang pasunodon an mga hade sa gusto nia sagkod na ibugtak nin Dios an kaisipan Nia sa puso kan mga nasa kapangyarihan. (Basahon an Kapahayagan 17:16, 17.) Dai mahahaloy, papahiroon ni Jehova an politikal na mga elemento kan sistema ni Satanas—na irinerepresentar kan Naciones Unidas—na salakayon an falsong relihion. Tataposon kaiyan an impluwensia kan patotot asin tutunawon an mga kayamanan kaini. Kan nakaagi pa sanang mga dekada, garo baga masakit paniwalaan na mangyayari iyan. Pero ngonyan, an patotot namemeligro nang mahulog hale sa likod kan eskarlatang hayop. Dawa siring, an pagkahulog nia dai mangyayari nin luway-luway. Iyan bigla asin madahas.—Kap. 18:7, 8, 15-19.
AN KATAPUSAN KAN MABANGIS NA MGA HAYOP
18. (a) Ano an gigibohon kan mabangis na hayop, asin may anong resulta? (b) Segun sa Daniel 2:44, anong mga kahadean an lalaglagon kan Kahadean nin Dios? (Hilingon an kahon sa pahina 17.)
18 Pagkalaglag kan falsong relihion, susutsutan an mabangis na hayop, an politikal na palakaw ni Satanas sa daga, na salakayon an Kahadean nin Dios. Huling dai makakaabot sa langit, sasalakayon kan mga hade kan daga an mga nagsusuportar sa Kahadean nin Dios digdi sa daga. Dai nanggad malilikayan an resulta. (Kap. 16:13-16; 17:12-14) Ilinadawan ni Daniel an sarong aspekto kan pangultimong ralaban. (Basahon an Daniel 2:44.) Lalaglagon an mabangis na hayop na nasambitan sa Kapahayagan 13:1, an ladawan kaiyan, asin an mabangis na hayop na may duwang sungay.
19. Sa ano kita makakapagtiwala, asin ngonyan na an panahon na gibohon an ano?
19 Nabubuhay kita sa panahon kan ikapitong payo. Mayo nang malataw na bagong payo sa hayop bago iyan pohoon. An Anglo-Amerika an nangingibabaw na pambilog na kinaban na kapangyarihan kun paraon na an falsong relihion. Naotob an mga hula ni Daniel asin Juan sagkod sa kasaditsaditing detalye. Makakapagtiwala kita na madali nang mangyari an paglaglag sa falsong relihion asin an ralaban nin Armagedon. Patienot na ihinayag nin Dios an mga detalyeng ini. Tatawan daw niato nin atension an makahulang mga patanid na ini? (2 Ped. 1:19) Ngonyan na an panahon na kumampi ki Jehova asin suportaran an saiyang Kahadean.—Kap. 14:6, 7.
[Mga Nota sa Ibaba]
^ par. 3 Sa Biblia, an bilang na sampulo parateng nagsisimbolisar sa kompletong grupo—sa kasong ini, iyan iyo an gabos na kahadean na naglataw hale sa Imperyo nin Roma.
^ par. 5 Minsan ngani nag-eeksister na an Imperyo nin Britania asin an Estados Unidos kan ika-18 siglo, ilinadawan ni Juan na sa pagpoon kan aldaw kan Kagurangnan, malataw an magkasurog na pambilog na kinaban na kapangyarihan na ini. Sa katunayan, an mga bisyon sa Kapahayagan nagkaorotob sa ‘aldaw kan Kagurangnan.’ (Kap. 1:10) Poon sana kan Giera Mundial I nagpunsionar an ikapitong payo bilang nagkakasarong pambilog na kinaban na kapangyarihan.
^ par. 8 Patienot na nahiling ni Daniel an grabeng paglaglag na gigibohon kan hadeng ini sa gierang iyan. Sia nagsurat: ‘Manggagaba sia nin makangangalas [makatatakot].’ (Dan. 8:24) Halimbawa, daing kaagid an nagin danyos kan an Estados Unidos magpabagsak nin duwang bomba atomika sa kaiwal kan magkasurog na pambilog na kinaban na kapangyarihan.
^ par. 13 Hilingon an Kapahayagan—Harani Na an Mamuraway na Kulminasyon Kaiyan! pahina 240, 241, 253.
[Mga Hapot Para sa Pag-adal]
[Kahon sa pahina 17]
SA ANO NANONONGOD AN ‘GABOS NA KAHADEAN NA INI’?
Sinasabi kan hula sa Daniel 2:44 na an Kahadean nin Dios ‘an matipak asin maubos kan gabos na kahadean na ini.’ An pinanonongdan sana kan hulang iyan iyo an mga kahadean na ilinaladawan kan manlaenlaen na kabtang kan imahen.
Paano man an gabos na iba pang gobyerno nin tawo? An kaagid na hula sa Kapahayagan may mas mahiwas na paglaladawan. Ipinapahiling kaiyan na an ‘mga hade kan bilog na kinaban’ titiponon tumang ki Jehova sa ‘dakulang aldaw nin Dios, na Makapangyarihan sa Gabos.’ (Kap. 16:14; 19:19-21) Kaya, bako sanang an mga kahadean na ilinaladawan kan imahen an malalaglag sa Armagedon kundi an gabos na iba pang gobyerno nin tawo.
