“Koʼã mbaʼe Ñandejára oikuaauka Jesucrístope, haʼe ohechauka hag̃ua hembiguaikuérape umi mbaʼe oikótava koʼẽrõite.” (REV. 1:1, NM)

¿MBAʼÉPA REMBOHOVÁITA?

¿Mbaʼe pártepa pe estátua tuichaitévagui orrepresenta Gran Bretaña ha Estados Unidos?

¿Mbaʼéichapa ojehechauka pe visiónpe Gran Bretaña ha Estados Unidos oipytyvõha Naciones Unídaspe?

¿Mbaʼéichapa Daniel ha Juan heʼi oñehundipataha yvyporakuéra goviérno?

1, 2. a) ¿Mbaʼépa hesakãta ñandéve ñahesaʼỹijóvo umi profesía Daniel ha Juan ohaivaʼekue? b) ¿Máva mávapepa orrepresenta umi seis akã jahechamavaʼekue?

 UMI profesía Daniel ha Juan ohaivaʼekue ojojoguaiterei. Ñahesaʼỹijóramo umíva, ñantendéta heta mbaʼe oikóva koʼág̃a rupi ko múndo tuichakuére ha jaikuaáta mbaʼépa oikóta tenonderã. ¿Mbaʼépa orrepresenta pe mymba ñarõ Juan ohechavaʼekue, pe mymba ndevaipa jepéva diez hatĩva oĩva lívro de Daniélpe ha pe estátua tuichaitéva Nabucodonosor ohechavaʼekue iképe? ¿Ha mbaʼépa jajapovaʼerã hesakã rire ñandéve koʼã profesía?

² Ñepyrũrã ñanemanduʼami pe mymba ñarõ rehe Juan ohechavaʼekue peteĩ visiónpe (Rev., kap. 13). Ojeʼe haguéicha pe artíkulo ohasavaʼekuépe, umi seis iñakã orrepresenta Egipto, Asiria, Babilonia, Medopersia, Grecia ha Rómape. Koʼã goviérno omanda guasúva opersegi meme pe kuña ñemoñarépe (Gén. 3:15). Heta tiémpo Juan ohai rire pe visión, Roma haʼe gueteri pe goviérno omanda guasuvéva. Péro og̃uahẽta pe tiémpo ojupitahápe hendaguépe pe akã sieteha. ¿Mávapa upe goviérno, ha mbaʼéichapa otratáta pe kuña ñemoñarépe?

OJUPI GRAN BRETAÑA HA ESTADOS UNIDOS

3. ¿Mávapepa orrepresenta pe mymba ndevaipa jepéva diez hatĩva, ha mbaʼépa orrepresenta umi diez hatĩ?

³ Ikatu hag̃uáicha jaikuaa mávapa pe akã sieteha oñeñeʼẽha Revelación kapítulo 13-pe, tekotevẽ ñambojoja pe visión Juan ohechavaʼekue ha pe mymba ndevaipa jepéva diez hatĩva, Daniel ohechavaʼekue (elee Daniel 7:7, 8, 23, 24). a Ko mymba vai  orrepresentákuri Rómape (ehecha páhina 12 ha 13). Síglo cinco guive, ko goviérno oñepyrũ ojedividi. Upévare, umi diez hatĩ oĩva pe mymba ndevaipa jepéva akãre orrepresenta umi goviérno osẽvaʼekue Rómagui.

4, 5. a) ¿Mbaʼépa ojapo pe mymba ratĩ michĩva? b) ¿Mávapa pe mymba ñarõ akã sieteha?

⁴ Upe rire umi diez hatĩ apytépe okakuaa ótro hatĩ, ‘peteĩ michĩva’, ha oity mbohapy hatĩ. ¿Mbaʼéichapa oñekumpli ko profesía? Gran Bretaña oĩrõ guare Roma poguýpe naimbareteguasuivaʼekue, péro síglo 17 guive oñepyrũ oñakãrapuʼã. Upe mboyve oĩma mbohapy tetã imbaretéva osẽvaʼekue Rómagui: España, Países Bajos ha Francia. Péro upéi Gran Bretaña oity chupekuéra peteĩteĩ, ha síglo 18-pe oñepyrũma oiko chugui pe tetã imbaretevéva ko múndope. Upéicharõ, ¿ikatúpa jaʼe upérõ oikóma hague chugui pe mymba ñarõ akã sieteha? Neʼĩra gueteri.

⁵ Oikóramo jepe Gran Bretáñagui pe tetã iñimportantevéva, umi ikolónia oĩva Norteaméricape ojei ipoguýgui. Péro Gran Bretaña oñangareko rupi hesekuéra ifuérsa navál rupive, Estados Unídosgui oiko avei peteĩ tetã imbaretéva. Áño 1914-pe, oñepyrũvo Jesucristo ára, Gran Bretáñagui oiko pe tetã tuichave ogovernavaʼekue ko yvy ape ári, ha Estados Unídosgui katu oiko pe tetã tuichave ombaʼapóva ko múndope. b Pe primera gérra mundiál aja, koʼã mokõi tetã oñomoirũ oñorairõ hag̃ua iñenemigokuérandi. Péicha oiko chuguikuéra pe mymba ñarõ akã sieteha, pe goviérno omanda guasuvéva ko yvy ape ári. ¿Mbaʼéichapa ko goviérno otrata pe kuña ñemoñarépe?

6. ¿Mbaʼéichapa otrata pe akã sieteha Ñandejára puévlope?

⁶ Oñepyrũre Jesucristo ára, pe mymba ñarõ akã sieteha oñemoĩ Ñandejára puévlore, térã umi kristiáno unhído oĩvare ko yvy ape ári (Mat. 25:40). Jesús heʼivaʼekue haʼe ou jey vove, umi hembýva pe kuña ñemoñarégui hembiapo hetataha oikóvo ko yvy ape ári (Mat. 24:45-47; Gál. 3:26-29). Gran Bretaña ha Estados Unidos oñepyrũ “oñorairõ umi imarangatúva ndive” (Rev. 13:3, 7, JMP). Pe primera gérra mundiál aja haʼekuéra opersegi meme Ñandejára rembiguaikuérape, oproivi ojeporu heta puvlikasión ha omoinge kárselpe heta orrepresentávape pe tembiguái jeroviahápe. Ha Jehová heʼi haguéicha Juánpe, ojoko voi hikuái pe predikasión peteĩ tiémpore. Upéicharõ jepe Ñandejára heʼi umi oĩva avei pe kuña ñemoñarépe, térã umi unhído, oñepyrũ jeytaha opredika meme ku oikove jeyramoguáicha (Rev. 11:3, 7-11). ¿Oñekumplípa koʼã profesía? Umi mbaʼe ohasáva Jehová siervokuéra koʼã tiémpope, ohechauka upeichaha.

PE ESTÁTUA PY DE IÉRRO OJEHEʼÁVA ÑAIʼŨRE

7. ¿Mbaʼérepa jaʼe pe mymba akã sieteha ha pe estátua py orrepresentaha peteĩ mbaʼénte?

⁷ ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa pe mymba akã sieteha ha pe estátua py orrepresentaha peteĩ mbaʼénte? Gran Bretaña ningo osẽ Rómagui ha upéi Estados Unidos osẽ Gran Bretáñagui, upévare jaʼekuaa mokõivéva ouha Rómagui. ¿Ha mbaʼépa ikatu jaʼe pe estátua pýre? Daniel ohecha haguéicha, pe párte ojejapo iérro ha ñaiʼũgui (elee Daniel 2:41-43). Upéva ohechauka mbaʼe tiémpopepa opuʼãta ko goviérno oñerrepresentáva avei pe mymba akã sieteháre, térã Gran Bretaña ha Estados Unidos. Peteĩ mbaʼe ojejapóva iérro ha ñaiʼũgui katuete ikangyve peteĩ ojejapóva iérrogui añónte, upéicha avei Gran Bretaña ha Estados Unidos  ikangyve Rómagui, pe goviérno haʼekuéra osẽvaʼekuégui. Jahechamína mbaʼérepa.

8, 9. a) ¿Mbaʼéichapa pe mymba ñarõ akã sieteha ohechauka iérroicha imbareteha? b) ¿Mbaʼépa orrepresenta pe ñaiʼũ?

⁸ Heta vése pe mymba ñarõ akã sieteha ohechauka imbareteha iérroicha. Pór ehémplo, upéva ojekuaa oganárõ guare pe primera gérra mundiál. Ha pe segunda gérra mundiál aja avei ojehecha jey imbareteha. c Opa rire ko gérra ohechauka gueteri iérroicha imbareteha. Upéicharõ jepe, oñepyrũ guive ogoverna pe mymba ñarõ akã sieteha, pe iérro ojeheʼáma avei ñaiʼũre. ¿Mbaʼéichapa oiko upéva?

⁹ Are guivéma Ñandejára siervokuéra ontendese mbaʼépa orrepresenta pe estátua py. Daniel 2:41-pe heʼi pe iérro ojeheʼáva ñaiʼũre haʼeha peteĩ ‘goviérnonte’. Upéicharõ, pe ñaiʼũ orrepresenta umi mbaʼe oĩva Gran Bretaña ha Estados Unidos poguýpe ha omokangýva ko goviérno, upéicha rupi naimbaretéi Rómaicha, imbaretevaʼekue peteĩ iérroicha. Daniel omombeʼu ko ñaiʼũ haʼeha umi “yvypóra ñemoñare”, térã umi henteitápe (Dan. 2:43, NM). Koʼã hénte oĩva Gran Bretaña ha Estados Unidos poguýpe orreklama iderécho heta hendáicha, pór ehémplo umi sindikáto rupive, ojapóvo kampáña ojerrespeta hag̃ua iderécho, térã oñehaʼãvo oñeindependisa chuguikuéra. Péicha haʼekuéra omokangy ko goviérno ha ndaikatúi imbarete peteĩ iérroicha. Ha umi mburuvicha ihénte hetavéva jepe pyʼỹinte ndaikatúi okumpli ipromésa apenaite ogana rupi umi vóto jave ha avei oĩgui heta polítiko nopensáiva haʼekuéraicha. Péicha oñekumpli Daniel ohaivaʼekue: ‘Upe tetã peteĩ hendápe imbarete iérroicha ha ambuépe ikangy ñaiʼũicha’ (Dan. 2:42; 2 Tim. 3:1-3).

10, 11. a) ¿Mbaʼépa oikóta pe estátua ‘pýgui’? b) ¿Mbaʼérepa noñemombeʼúi mboýpa ipysã pe estátua?

¹⁰ Ko síglo 21-pe Gran Bretaña ha Estados Unidos oñomoirũ gueteri. Haʼekuéra pyʼỹinte ombaʼapo oñondive heta mbaʼe iñimportántevape. Umi profesía oñeʼẽva pe estátua tuichaitévare ha pe mymba ñarõ rehe ohechauka ndaiporimoʼãiha ótro goviérno oisãmbyhýtava ko múndo Gran Bretaña ha Estados Unidos rendaguépe. Ko goviérno ndopamoʼãi ijehegui reínte ikangyvéramo jepe Rómagui, oñerrepresentáva pe estátua retyma de iérrore.

¹¹ ¿Ikatúpa jaʼe pe estátua pysãnguéra orrepresentaha ambue mbaʼe? Ñanemanduʼavaʼerã ótra visiónpe Daniel oiporuha número, pór ehémplo omombeʼu mboýpa hatĩ umi mymba, ha upéva ohechauka umi número iñimportanteha. Péro Daniel nomombeʼúi mboýpa ijyva, ipo, ikuã, hetyma ha ipy pe estátua, péicha avei ndeʼíri mboýpa ipysã. Upéicha rupi jaʼekuaa naiñimportanteiha upéva. Péro ipysãnguérare ojeʼe ojejapoha iérro ha ñaiʼũgui. Koʼã mbaʼe ohechauka ñandéve ág̃a pe “ita” guasu térã Ñandejára Rréino oity vove pe estátua, pe goviérno omanda guasuvéva ko yvy ape ári haʼetaha Gran Bretaña ha Estados Unidos (Dan. 2:45).

PE MYMBA ÑARÕ MOKÕI HATĨVA

12, 13. ¿Mávapepa orrepresenta pe mymba ñarõ hatĩ mokõiva, ha mbaʼépa ojapo?

¹² Gran Bretaña ha Estados Unidos haʼete iérro ojeheʼáva ñaiʼũre, upévare ikangymie. Upéicharamo jepe ko goviérno ojapóta peteĩ mbaʼe tuicháva umi ára pahápe, Jesús ohechauka haguéicha Juánpe peteĩ visión rupive. ¿Mbaʼépa heʼise upéva? Juan ohecha peteĩ mymba ñarõ hatĩ mokõiva ha oñeʼẽva peteĩ dragóncha. ¿Mávapepa orrepresenta? Umi mokõi hatĩ ohechauka  oĩha mokõi omanda guasúva. Ko mymba orrepresenta avei Gran Bretaña ha Estados Unidos, péro ojapohápe peteĩ tembiapo tuicháva (elee Revelación 13:11-15).

¹³ Ko mymba hatĩ mokõiva ojapouka pe mymba ñarõ siete iñakãva “raʼanga”. Juan heʼi ko taʼanga oikotaha peteĩ tiémpore, upéi opataha, ha upe rire oikove jeytaha. Oĩ peteĩ organisasión Gran Bretaña ha Estados Unidos omoñepyrũvaʼekue ikatu hag̃uáicha orrepresenta umi goviérno oĩva ko múndope ha omoĩ hag̃ua tetãnguérape peteĩ ñeʼẽme. d Upéva hína pe Sociedad de Naciones oñepyrũvaʼekue ombaʼapo og̃uahẽvo huʼãme pe primera gérra mundiál, péro opa rei jey oñepyrũvo pe segunda gérra mundiál. Ko segunda gérra aja, Ñandejára siervokuéra omombeʼu ko mymba ñarõ raʼanga opuʼã jeytaha ojeʼe haguéicha Revelaciónpe. Ha upeichaite ningo oiko, pe organisasión opuʼã jey ha oñembohéra Naciones Unidas (Rev. 17:8).

14. ¿Mbaʼérepa Juan heʼi pe mymba ñarõ raʼanga haʼeha peteĩ “mburuvicha ochoha”?

¹⁴ Juan heʼi pe mymba ñarõ raʼanga haʼeha peteĩ “mburuvicha ochoha”. Péro upéva ndeʼiséi pe mymba ñarõ oĩva Revelación 13:1-pe orekoha ocho akã ha upe akã orrepresentaha ko mburuvichápe. Ko mburuvicháre ojeʼe haʼeha pe mymba ñarõ raʼangánte. Upéva heʼise ndorekoiha podér ijehegui reínte, síno odependeha umi goviérno oĩvare pe Naciones Unídaspe, ha koʼýte Gran Bretaña ha Estados Unidos rehe, omoñepyrũvaʼekue ko organisasión (Rev. 17:10, 11, BNP). Upéicharõ, ¿mbaʼérepa Juan heʼi hese haʼeha peteĩ “mburuvicha”? Oñemeʼẽgui chupe autorida omanda hag̃ua peteĩ rréi omandaháicha. Avei ojapóta peteĩ mbaʼe oñeimoʼãʼỹva, ha upéva rapykuéri oikóta heta mbaʼe okambiátava ko múndo.

PE MYMBA ÑARÕ RAʼANGA OHUNDI PE KUÑA REKOVAÍPE

15, 16. ¿Mávapepa orrepresenta pe “kuña rekovai”, ha mbaʼépa oiko ‘hiʼýgui’?

¹⁵ Juan omombeʼu peteĩ “kuña rekovai” oĩha pe mymba ñarõ pytã ári, haʼevahína pe mymba ñarõ raʼanga. Ko kuña syváre ojehai “Babilonia Guasu” ha odomina pe mymba ñarõme (Rev. 17:1-6, NM). ¿Mávapepa orrepresenta ko kuña rekovai? Enterove rrelihión japúpe, ha koʼýte umi heʼívape ijehe kristianoha. Koʼã rrelihión oapoja pe mymba ñarõ raʼangápe ha oñehaʼã oreko chupe ipoguýpe.

¹⁶ Péro Jesucristo ára aja, Babilonia Guasu ohecha mbaʼéichapa ‘pe y’ pyaʼeterei hypa ohóvo chugui. Upe y orrepresenta umi hénte oĩva umi rrelihión japúpe, ha umíva pyaʼeterei ohejapa ohóvo chupe (Rev. 16:12; 17:15). Pe mymba ñarõ raʼanga oñepyrũrõ guare oikove, umi rrelihión heʼíva ijehe  kristianoha tuicha omanda heta tetãme ko yvy ape ári. Péro koʼág̃a rupi hetaiterei hénte omboyke umi rrelihión ha ndojeroviavéi umi omoakãvare. Ha oĩ voi heta heʼíva pe rrelihión oporomoingovainteha. Koʼã tetã rupi heta hetave tapicha iñarandúva ko múndope g̃uarã heʼi umi hénte ojeivaʼerãha opaichagua rrelihióngui.

17. ¿Mbaʼépa oikóta koʼẽrõitéma umi rrelihión japúre, ha mbaʼéichapa oikóta upéva?

¹⁷ Umi rrelihión japu ndahaʼéi mbeguekatúpe opátava ohóvo. Pe kuña rekovai osegíta imbarete ha oñehaʼãta omaneha umi mburuvichápe, péro upéi Ñandejára omoĩta hembipota umi mburuvicha pyʼapýpe (elee Revelación 17:16, 17). Koʼẽrõitéma Jehová oiporúta umi polítikope, pe Naciones Unidas rupive, opuʼã hag̃ua umi rrelihión japúre. Upéicha, umi rrelihión nomandamoʼãvéima ha opytáta mbaʼeveʼỹre. Ndaʼareguasúi koʼã mbaʼe ni noñeimoʼãi ikatuneha oiko, péro koʼág̃a ojekuaa porã pe kuña rekovai hoʼapotaiteha pe mymba ñarõ pytã árigui. Ha ndoguejymoʼãi mbeguekatu asy, síno tuichaháicha hoʼáta (Rev. 18:7, 8, 15-19).

OÑEHUNDIPA UMI MYMBA

18. a) ¿Mbaʼépa ojapotahína pe mymba ñarõ, ha mbaʼépepa opáta upéva? b) ¿Mbaʼeichagua goviérnopepa ohundíta Ñandejára Rréino, heʼiháicha Daniel 2:44? (Ehecha pe rrekuádro oĩva páhina 17-pe.)

¹⁸ Umi rrelihión japu oñehundi rire, umi goviérno oĩva Satanás poguýpe, térã pe mymba ñarõ, opuʼãta Ñandejára Rréino rehe. Péro Ñandejára Rréino oĩ yvágape ha haʼekuéra ndaikatúi ojapo hese mbaʼeve, upémarõ umi mburuvicha ko yvy arigua oñepyrũta opersegi mbarete umi kristiáno oĩvape upe Rréino poguýpe. Péro la Biblia heʼi porã mbaʼépa oikóta (Rev. 16:13-16; 17:12-14). Daniel omombeʼu mbaʼépa oikóta ko ñorairõ iñimportantetévape (elee Daniel 2:44). Upéicharõ, oñehundietéta pe mymba ñarõ siete iñakãva oĩva Revelación 13:1-pe, ko mymba ñarõ raʼanga ha pe mymba ñarõ hatĩ mokõiva.

19. ¿Mbaʼe rehépa jajeroviavaʼerã, ha mbaʼépa jajapomavaʼerã koʼág̃a?

¹⁹ Ñande jaikoñaína pe tiémpo oisãmbyhyhápe pe mymba ñarõ akã sieteha. Ko mymba ñarõ oñehundíta ha ndaiporimoʼãvéima ótro akã ogovernátava. Upévare jaʼekuaa ág̃a pe rrelihión japu oñehundi vove, Gran Bretaña ha Estados Unidos ogovernataha gueteri ko yvy. Ñanemanduʼákena umi profesía Daniel ha Juan ohaivaʼekue oñekumplipaiteha. Upéicharõ, jajeroviakuaa koʼẽrõitéma oñehunditaha umi rrelihión japu ha Armagedón og̃uahẽmbotaitemaha. Añetehápe, Ñandejára oikuaauka ñandéve mbaʼépa oikóta tenonderãme. ¿Ñañatendétapa umi mbaʼe ojeʼévare koʼã profesíape? (2 Ped. 1:19.) Koʼág̃ama jahechaukavaʼerã ñaimeha Jehová ykére ha ñañemoĩha Irréino poguýpe (Rev. 14:6, 7).

[Nóta]

[Porandu ñahesaʼỹijóva]

[Rrekuádro oĩva páhina 17-pe]

¿MÁVAPA HÍNA ‘OPAITE KOʼÃ GOVIÉRNO’?

Heʼiháicha Daniel 2:44, Ñandejára Rréino ‘ohundietéta opaite koʼã goviérno’. Ko profesía oñeʼẽ umi goviérnore oñerrepresentáva pe estátua tuichaitévape Nabucodonosor ohechavaʼekue iképe.

Péro, ¿mbaʼépa ikatu jaʼe umi ótro goviérnore? Pe profesía oĩva Revelaciónpe omyesakã porãve heʼívo oñembyatytaha “opa mburuvicha guasu yvy arigua” oñorairõ hag̃ua Jehovándi, Ñandejára “Ipuʼakapáva ñorairõha árape” (Rev. 16:14; 19:19-21). Upéicharõ, Armagedónpe oñehundipaitéta opa umi goviérno ko yvy arigua, ndahaʼéi umi oñerrepresentáva pe estátuape añónte.