Aiseā e Tatau ai Ona Faamuamua le Auaunaga iā Ieova?

“E taʻutaʻu atu e loʻu gutu lau amiotonu, ma lau faaolataga foʻi i le aso atoa.”—SALA. 71:15.

O LE Ā LAU TALI?

Aiseā na faamuamua ai e Noa, Mose, Ieremia, ma Paulo Ieova i o latou olaga?

O le ā e fesoasoani iā te oe e filifili ai le mea e tatau ona fai i lou olaga?

Aiseā ua e maumauaʻi ai e faamuamua le auaunaga iā Ieova?

1, 2. (a) O le ā ua faaalia mai i le tuuina atu o se tasi iā Ieova? (e) O ā aogā e mafai ona tatou maua mai i le iloiloina o filifiliga sa faia e Noa, Mose, Ieremia, ma Paulo?

PE A avea oe o se soo ua uma ona tuuina atu ma papatisoina o Iesu, ua e faia la se laasaga matuā tāua tele. O lou tuuina atu i le Atua, o se filifiliga e sili atu ona tāua nai lo o se isi lava filifiliga. E pei lava ua e faapea atu iā Ieova: ʻIeova, ou te manaʻo ina ia avea oe ma oʻu Matai, ma taʻitaʻiina aʻu i so o se vala o loʻu olaga. O aʻu o lau auauna. Ou te manaʻo ina ia e filifiliaina pe e faapefea ona ou faaaogā loʻu taimi, o ā mea e tatau ona ou faamuamua, ma le auala e tatau ona ou faaaogāina ai aʻu meatotino ma oʻu tomai.’

² Pe afai o oe o se Kerisiano ua uma ona tuuina atu, e mautinoa o le mea lenā na e tautō ai iā Ieova. E avatu le faamalō iā te oe mo lau filifiliga, ona ua e faia le mea tonu ma atamai. Peitaʻi, o le ā le aafiaga o le auala e te faaaogāina ai lou taimi, i le iloaina o Ieova o lou Matai? Ua fesoasoani mai faaaʻoaʻoga a Noa, Mose, Ieremia, ma le aposetolo o Paulo iā i tatou ina ia iloiloina ai lenā fesili. O i latou na sa auauna atu ma le lotoatoa iā Ieova. E talitutusa o latou tulaga ma i tatou. O a latou filifiliga e tusa ma mea sa faaaluina ai le tele o lo latou taimi, e mafai ona faalaeiauina ai i tatou, e iloilo le auala o loo faaaogā ai o tatou taimi.—Mata. 28:19, 20; 2 Timo. 3:1.

A O LEʻI OO MAI LE LOLO

3. O ā tulaga e tutusa ai o tatou aso ma aso o Noa?

³ Sa faatusatusa e Iesu aso o Noa ma o tatou aso. Na ia fetalai: “E pei lava o aso o Noa, o le a faapena foʻi le faatasi mai o le Atalii o le tagata.” Na latou “aai ma inu, na faaipoipo alii ma tamaʻitaʻi, seʻia oo lava i le aso na ulu atu ai Noa i le vaa; ma latou te leʻi ano i ai seʻia oo mai le lolo ma tafiesea ai i latou uma.” (Mata. 24:37-39) O le toʻatele o tagata i aso nei, e faia gaoioiga masani o  le olaga, ma e lē ano i le faanatinati o le taimi lea ua tatou ola ai. E latou te lē utagiaina lapataʻiga o loo faalauiloaina atu e auauna a le Atua. O le toʻatele foʻi e tauemu, i le faalaa mai o le Atua i mataupu fai a tagata—e pei lava ona sa faia e tagata i aso o Noa. (2 Pete. 3:3-7) Peitaʻi, o le ā le auala na faaaogā ai e Noa lona taimi, e ui lava sa ia soifua i lenā vaitaimi leaga?

4. Na faapefea ona faaaogā e Noa lona taimi, ina ua māeʻa ona faailoa atu e Ieova iā te ia lona tofiga, ma aiseā?

⁴ Ina ua māeʻa ona faailoa mai e le Atua iā Noa Lona finagalo ma lona tofiga, ona fausia lea e Noa o le vaa ina ia faasaoina ai ola o tagata ma meaola. (Kene. 6:13, 14, 22) Sa folafola atu foʻi e Noa le faamasinoga a Ieova na faaloloʻi ane. Ona na taʻua e le aposetolo o Peteru Noa “o lē e talaʻi le amiotonu,” e faaalia ai le tele o taumafaiga sa faia e Noa ina ia fesoasoani ai i ona tuaoi, e iloa le mataʻutia o lo latou tulaga sa iai. (Faitau le 2 Peteru 2:5.) Pe faamata o se gaoioiga atamai mo Noa ma lona aiga, pe ana faapea na latou uaʻi atu i le faia o se pisinisi, ia sili atu mea e latou te maua nai lo isi, pe saʻilia foʻi se olaga toʻafimālie? E leai! O lo latou iloaina o le tulaga o le a oo i ai le lalolagi, na latou ʻalofia ai na faatosinaga.

O FILIFILIGA SA FAIA E SE PERENISE O AIKUPITO

5, 6. (a) Aiseā na aʻoaʻoina ai Mose “i le atamai uma o Aikupito”? (e) Aiseā na teena ai e Mose avanoa sa ofoina atu iā te ia i Aikupito?

⁵ Seʻi o tatou iloiloina nei le faaaʻoaʻoga a Mose. Na ola aʻe o ia i totonu o se maota matagofie i Aikupito, ma na vaetamaina o ia e avea ma tama a le afafine o Farao. I le avea ai ma se perenise talavou, sa aʻoaʻoina ai o ia “i le atamai uma o Aikupito.” (Galu. 7:22; Eso. 2:9, 10) E foliga mai o na aʻoaʻoga sa ono sauniunia ai o ia mo se tofiga i totonu o le maota o Farao. Sa ono mauaina e Mose se tulaga maualuga i totonu o lenā faigāmalo malosi sa iai i lenā vaitaimi, oloa e sili ona taugatā, faamanuiaga, ma faafiafiaga e mafai ona maua mai ai. Ae faamata na avea le mauaina o na mea ma taulaʻiga autū o le olaga o Mose?

⁶ Ona o le toleniga sa maua e Mose mai i ona mātua moni a o laʻitiiti, e foliga mai la sa malamalama lelei Mose i folafolaga sa faia e Ieova i ona tuaa o Aperaamo, Isaako, ma Iakopo. Sa faatuatua Mose i na folafolaga. Atonu sa ia mafaufau lelei e lē gata i lona lumanaʻi, faapea foʻi ma lona faamaoni iā Ieova. O lea, ina ua oo i le taimi e filifili ai o ia po o le a avea o se perenise o Aikupito, po o se pologa Isaraelu, o le ā sa ia filifilia? Na filifili Mose ina ia “faileagaina faatasi ma tagata o le Atua, nai lo o le fiafia puupuu i tuʻinanauga o le agasala.” (Faitau le Eperu 11:24-26.) Mulimuli ane, na ia mulimuli i le taʻitaʻiga a Ieova i le auala e tatau ona faaaogā ai lona olaga. (Eso. 3:2, 6-10) Aiseā na faia ai faapea e Mose? Talu ai sa ia talitonu i folafolaga a le Atua. Sa ia mautinoa, e leai se lumanaʻi e na te mauaina i Aikupito. O le mea moni, e leʻi umi ae taia lenā nuu i mala e sefulu mai le Atua. Po o e mātauina mai le lesona i inei mo ē ua tuuina atu  iā Ieova? E tatau ona tatou uaʻi atu iā Ieova ma lana auaunaga, nai lo o le taulaʻi atu i le mauaina o se tulaga maualuga i galuega, po o so o se faafiafiaga lava o lenei faiga o mea.

NA ILOA E IEREMIA LE MEA O LE A TUPU

7. O le ā le auala e talitutusa ai o tatou tulaga ma le tulaga o Ieremia?

⁷ O le isi tagata na faamuamuaina le auaunaga iā Ieova, o le perofeta o Ieremia. I le avea ai ma Ana perofeta, na tofia ai e Ieova Ieremia ina ia talaʻia atu se feʻau faafaamasinoga, i ē na fulitua iā te Ia mai i Ierusalema ma Iuta. E mafai ona tatou faapea atu, sa ola Ieremia “i aso e gata ai.” (Iere. 23:19, 20) Na ia malamalama lelei e lē tumau le faiga o mea sa iai i lenā vaitaimi.

8, 9. (a) Aiseā sa manaʻomia ai ona faasaʻo le vaaiga na iai iā Paruka? (e) O le ā e tatau ona tāmau i o tatou mafaufau pe a faia a tatou fuafuaga?

⁸ O le ā le mea e leʻi faia e Ieremia, ona o lona mautinoa i le oo ane o le iʻuga i lenā faiga o mea? E leʻi taumafai o ia e atiaʻe sona lumanaʻi, i lenā faiga o mea o le a faaumatiaina. E maʻimau le taimi e faia ai faapea. Peitaʻi, na iai le taimi na leai ai se vaaiga saʻo iā Paruka, le failautusi a Ieremia, i le tulaga o mea. O lea, na faagaeeina ai e le Atua Ieremia ina ia taʻu atu i lana failautusi e faapea: “Faauta! O le mea na ou fausia, ou te lepetia, o le mea foʻi na ou totōina, ou te liaʻiina, e oo lava i le nuu uma. A o oe, ua e saʻilia pea mea tetele mo oe. Aua lava neʻi e toe saʻilia. Auā ou te aumaia le malaia i luga o tagata uma, . . . ou te tuuina atu iā te oe lou ola e fai ma vete i mea uma e te alu atu i ai.”—Iere. 45:4, 5.

⁹ E tatou te lē mautinoa po o ā “mea tetele” sa saʻilia e Paruka mo ia lava. * Peitaʻi, ua tatou iloa o na mea e leʻi iai se aogā, ma na faaumatia ina ua faatoʻilaloina e Papelonia Ierusalema i le 607 T.L.M. Pe e te mātauina se lesona mai i lenā mea na tupu? O le mauaina o mea e manaʻomia ina ia ola ai, e manaʻomia ai ona fuafua mamao mo le lumanaʻi. (Faata. 6:6-11) Ae po o se gaoioiga atamai le faaaluina o le tele o lo tatou taimi ma le malosi, i le saʻilia o mea e lē umi se aogā? O le mea moni, o loo faaauau pea ona faia fuafuaga a le faalapotopotoga a Ieova e fausia nisi Maota fou mo Sauniga, ofisa o lālā, ma isi galuega e fesootaʻi atu i manaʻoga o le Malo. Peitaʻi, o na galuega e iai lo latou aogā mo le lumanaʻi, auā e faaautū atu i le faaauilumaina o manaʻoga o le Malo. E talafeagai foʻi la mo auauna uma a Ieova ua tuuina atu, ona faamautinoa mea e tatau ona faamuamua pe a faia a latou fuafuaga. Po ua e mautinoa o loo e “[saʻilia] muamua le malo ma le amiotonu a [Ieova]”?—Mata. 6:33.

“UA OU MANATU O OTAOTA IA MEA”

10, 11. (a) O ā mea sa faaautū i ai le olaga o Paulo a o leʻi avea ma Kerisiano? (e) O le ā le māfuaaga na suia atoatoa ai mea na faamuamua e Paulo i lona olaga?

¹⁰ O le faaaʻoaʻoga mulimuli o le a tatou iloiloina, o Paulo. A o leʻi avea o ia ma Kerisiano, e foliga mai sa mafai ona ia maua se lumanaʻi matagofie. Sa ia suʻesuʻeina tulafono a Iutaia, faatasi ma se tasi o faitofā iloga i ona aso. Na ia maua le pule mai i le ositaulaga sili a Iutaia. Sa sili atu foʻi lona atamai i aʻoaʻoga ma mataupu faalelotu a Iutaia, nai lo o ē na latou tupulaga faatasi. (Galu. 9:1, 2; 22:3; 26:10; Kala. 1:13, 14) Peitaʻi na suia atoatoa le olaga o Paulo, ina ua ia iloa ua teena e Ieova tagata Iutaia e avea ma ona nuu.

¹¹ Na iloa e Paulo o le iai o se tulaga maualuga i le faiga o mea faa-Iutaia, e matuā leai lava se aogā i le silafaga a Ieova. (Mata. 24:2) Sa faapea mai Paulo, o lē na avea muamua ma Faresaio, pe a faatusatusa atu i le malamalamaga fou lea ua ia aʻoaʻoina e faatatau i fuafuaga a le Atua ma le faaeaga  o le auaunaga faa-Kerisiano, ua ia iloa ai “o otaota” mea sa ia manatu i ai i le taimi muamua e tāua. O lea sa tuua ai e Paulo lona olaga sa iai, i le saʻilia o le tomai i aʻoaʻoga ma mataupu faalelotu a Iutaia, ae uaʻi atu lona olaga atoa i le talaʻia o le tala lelei.—Faitau le Filipi 3:4-8, 15; Galu. 9:15.

ILOILO MEA E TATAU ONA E FAAMUAMUA

12. O le ā sa faaautū atu i ai le olaga o Iesu ina ua mavae lona papatisoga?

¹² Na faaaluina e Noa, Mose, Ieremia, Paulo, ma le toʻatele o isi e pei o i latou, le tele o le taimi ma le malosi i le faamuamuaina o sini faaleagaga. O i latou o ni faaaʻoaʻoga lelei mo i tatou. Ae o le mea moni, e sili atu Iesu i auauna tuuina atu uma a Ieova. (1 Pete. 2:21) Ina ua mavae le papatisoga o Iesu, na faaautū atu lona olaga atoa a o iai i le lalolagi, i le talaʻia o le tala lelei ma faamamaluina Ieova. O lea, e tatau ona faamuamua le auaunaga iā Ieova, i olaga o Kerisiano uma o loo mulimuli i le faaaʻoaʻoga a Iesu, ma talia Ieova e avea ma o latou Matai. Po o le mea lenā o loo e faamuamua? E faapefea ona faapaleni le faamuamuaina o sini faaleagaga, ma gaoioiga masani o le olaga?—Faitau le Salamo 71:15; 145:2.

13, 14. (a) O le ā ua faalaeiauina Kerisiano ua uma ona tuuina atu e iloiloina? (e) O le ā se mea ua mafai ona olioli ai auauna a le Atua?

¹³ A o faagasolo tausaga, o loo faaauau pea ona aumaia e le faalapotopotoga a Ieova faalaeiauga i Kerisiano, ina ia toe iloilo o latou tulaga faatasi ai ma le tatalo, pe faamata e mafai ona latou paeonia. Ona o le eseese o tulaga o tagata, ua lē mafai ai e nisi o auauna faamaoni a Ieova ona ausia itula e 70 i masina taʻitasi. E lē tatau ona latou faanoanoa ona o lea tulaga. (1 Timo. 5:8) Ae faapefea oe? Pe faamata o se mea faigatā le avea o oe ma paeonia?

¹⁴ Seʻi toe tomānatu i le olioli sa maua e le toʻatele o auauna a le Atua, i le vaitaimi o le Faamanatuga i lenei tausaga. I le masina o Mati, na faia ai se fuafuaga faapitoa e mafai ai e paeonia lagolago ona filifili, pe latou te faaaluina itula e 30 pe 50 i le faiva i le fanua. (Sala. 110:3) E faitau miliona i latou sa auauna o ni paeonia lagolago, ma e foliga mai o se tulaga ua matuā fiafia ma olioli ai faapotopotoga. Pe faamata e mafai ona toe fetuutuunaʻi lau faasologa, ina ia mafai ai foʻi ona e tofo i lea olioli? I le faaiʻuga o aso taʻitasi, e matuā faamalieina se Kerisiano tuuina atu i le faapea atu, “Ieova, sa ou faia le mea e gata ai loʻu malosi i lau auaunaga.”

15. E tusa ai ma tulaga tauaʻoaʻoga, o le ā le mea o loo faalaeiauina talavou Kerisiano e fai?

¹⁵ Pe afai ua lata ina māeʻa lou olaga tauaʻoaʻoga, atonu o loo lelei pea lou soifua mālōlōina, ma e lē tele ni ou tiute tauave. Pe na e mafaufau loloto e avea oe o se paeonia sauatoa? O le mea moni, o loo talitonu faiaʻoga, e sili ona aogā mo oe le maua o aʻoaʻoga maualuluga, ma fuafua e maua se galuega maualuga e lelei le totogi. Peitaʻi, o le lumanaʻi o loo latou naunau i ai e lē tumau. Ae i le isi itu, o lou saʻilia o sini faaleagaga, e te maua ai le faamalieina moni ma e sili atu ona aogā. O lou faia foʻi faapea, ua e mulimuli ai i le faaaʻoaʻoga lelei atoatoa a Iesu. O lou faia o lenā filifiliga atamai, o le a e mauaina ai le fiafia, aemaise le puipuiga. E lē gata i lea, o le a faaalia ai foʻi lou lotomalie e ola e tusa ai ma lou tuuina atu iā Ieova.—Mata. 6:19-21; 1 Timo. 6:9-12.

16, 17. O ā fesili ua tulaʻi mai e tusa ai o galuega totogi, ma isi gaoioiga?

¹⁶ O le toʻatele o auauna a le Atua i aso nei, e galulue mo le tele o itula, auā le tausia o manaʻoga o o latou aiga. Peitaʻi, e iai nisi ua faateleina itula e galulue ai nai lo o le taimi e manaʻomia ona faigaluega ai. (1 Timo. 6:8) O loo taumafai malosi faiga faapisinisi a lenei lalolagi e faatalitonu i tatou e faapea, e tatau ona tatou mauaina po o ā lava ni oloa ma ni āʻega fou e aumaia i  faasalalauga. Peitaʻi, o Kerisiano moni, e latou te lē mananaʻo e filifili mai e le lalolagi a Satani mea e tatau ona latou faamuamuaina. (1 Ioa. 2:15-17) Ae mo i latou ua litaea mai i galuega totogi, pe e lē sili atu ea ona lelei le faaaogāina o lo latou taimi i le auaunaga faapaeonia, ma faamuamua ai i o latou olaga le auaunaga iā Ieova?

¹⁷ E ao i auauna uma a Ieova ua tuuina atu ona fesili ifo iā i latou lava: O le ā le sini autū o loʻu olaga? Po o oʻu faamuamua manaʻoga o le Malo? Po o oʻu faaaʻoaʻo i le agaga faataulagaina sa faaalia e Iesu? Po o oʻu utagiaina le fautuaga a Iesu, ina ia mulimuli atu pea iā te ia? Pe e mafai ona toe fetuunaʻi laʻu faasologa ina ia mafai ai ona ou faaaluina le tele o le taimi, i le galuega talaʻi o le Malo, po o isi foʻi gaoioiga faaleagaga? E tusa lava pe e lē o tele soʻu sao o faia i le taimi nei i le auaunaga ona o loʻu tulaga, ae pe faamata o oʻu atiaʻe pea se agaga faataulagaina?

ʻIA LOTOMALILIE MA GALULUE I AI’

18, 19. O le ā se mataupu e te ono tatalo i ai, ma aiseā e faamalieina ai Ieova i lenā talosaga?

¹⁸ O se mea e olioli ai, pe a vaaia le maelega o auauna a le Atua. Peitaʻi, e iai lava nisi e lē mananaʻo e avea ma paeonia, pe manatu foʻi e lē agavaa mo lea faaeaga, e tusa lava pe talafeagai ma o latou tulaga. (Eso. 4:10; Iere. 1:6) Pe e lē tatau la ona faaaofia ai lea mataupu i au tatalo? O le tulaga lenā e tatau ona e faia. Na faapea atu Paulo i ona uso talitonu, “o loo galue [Ieova] i totonu iā te outou, e tusa ma lona finagalo malie, ina ia outou lotomalilie ma galulue i ai.” (Fili. 2:13) Pe afai e lē o iai iā te oe se uunaʻiga e faateleina mea e te faia i le auaunaga, ia talosaga atu iā Ieova e foaʻi mai le faanaunauga ma le tomai ina ia faia ai faapea.—2 Pete. 3:9, 11.

¹⁹ O Noa, Mose, Ieremia, Paulo, ma Iesu, o ni tane sa tuutoina atu i le Atua. Na latou faaaogāina lo latou taimi ma le malosi, e faalauiloa atu ai le feʻau lapataʻi a Ieova. E latou te leʻi faatagaina faatosinaga e taaʻina ese ai i latou. Talu ai ua lata mai le iʻuga o lenei faiga o mea, o lea la e tatau ai iā i tatou uma lava ua tuuina atu i le Atua, ona faamautinoa o loo tatou faia pea le mea e gata ai lo tatou mafai, i le mulimuli lea i faaaʻoaʻoga mataʻina a nei tane i le Tusi Paia. (Mata. 24:42; 2 Timo. 2:15) O le faia faapea, o le a tatou faafiafiaina ai Ieova, ma seleseleina mai ai le tele o ana faamanuiaga.—Faitau le Malaki 3:10.

[Faaopoopoga i lalo]

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 21]

E leʻi utagiaina e tagata le lapataʻiga na avatu e Noa

[Ata i le itulau 24]

Pe na e mafaufau loloto e avea oe o se paeonia sauatoa?