Cifukwa Wuli Mukwenera Kuŵika Mulimo wa Yehova Pakwamba?

“Mulomo wane utiwandulenge urunji winu, na milimo yinu yakuponoska zuŵa lose.”—SAL. 71:15.

KASI MUNGAZGORA WULI?

Kasi Nowa, Mozesi, Yeremiya, na Paulosi ŵakalongora wuli kuti ŵakaŵikanga mulimo wa Yehova pakwamba mu umoyo wawo?

Kasi mungajisanda wuli kuti mumanye umo mukucitira na umoyo winu?

Cifukwa wuli mwaŵikapo mtima kuti muŵikenge pakwamba mulimo wa Yehova?

1, 2. (a) Kasi munthu wakulongora wuli kuti wali kujipatulira nadi kwa Yehova? (b) Kasi tingasanga candulo wuli para tingasanda ivyo Nowa, Mozesi, Yeremiya, na Paulosi ŵakasankha?

 PARA mwajipatulira na kubapatizika, mukucita cinthu cinyake cakuzirwa comene. Kujipatulira kwa Ciuta nchinthu cakuzirwa comene ico imwe muli kucita panji ico mungacita. Vili nga ni para mukuyowoya kuti: ‘A Yehova, nkhukhumba kuti muŵe Fumu yane. Ndine muteŵeti winu. Nkhukhumba kuti munilongozgenge pa umo ningagwiliskira nchito nyengo yane, ivyo nkhwenera kuŵika pakwamba, ndiposo pa umo ningagwiliskira nchito cuma na maluso ghane.’

² Ivi ndivyo muli kulayizga Yehova usange ndimwe Mkhristu wakujipatulira. Mukuwongeka comene pa ivyo muli kusankha; apa muli kusankha cinthu ciwemi kweniso muli kusankha mwavinjeru. Kweni kasi para mukuwona Yehova kuŵa Fumu yinu mukwenera kucita wuli na nyengo yinu? Ivyo Nowa, Mozesi, Yeremiya, na mpositole Paulosi ŵakacita vingatovwira kuzgora fumbo ili. Wose ŵakaŵa ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakujipeleka. Umo vinthu viliri kwa ise ndimo vikaŵiraso kwa iwo. Ivyo ŵakasankha, comenecomene pa vinthu vyakuzirwa, vingaticiska kuti tisande umo tikucitira na nyengo yithu.—Mat. 28:19, 20; 2 Tim. 3:1.

PAMBERE CIWOWOTA CINDIZE

3. Kasi mazuŵa ghano ghakuyana wuli na mazuŵa gha Nowa?

³ Yesu wakati vyakucitika vya mu nyengo ya Nowa vikuyana waka na vya mu mazuŵa ghano. Wakati: “Umo ghakaŵira mazuŵa gha Nowa, ntheura ndimo kuŵapo kwa Mwana wa munthu kuzamuŵira.” Ŵanthu “ŵakaryanga na kumwa, ŵanalume ŵakatoranga na ŵanakazi kutengwa, mpaka zuŵa ilo Nowa wakanjilira mu ngalaŵa; ndipo ŵakaŵikako mahara cara mpaka ciwowota cikiza na kuŵayora wose.” (Mat. 24:37-39) Ŵanthu  ŵanandi mazuŵa ghano ŵakucita waka ivyo ŵakukhumba pa umoyo wawo kwambura kughanaghanirako nyengo izo tilimo. Ŵakuŵikako mahara cara ku macenjezgo agho ŵateŵeti ŵa Ciuta ŵakupharazga. Ŵanandi ŵakususka nanga ni fundo yakuti Ciuta wanganjilirapo pa vyakucita vya ŵanthu, nga umo ŵanthu ŵakacitiranga mu nyengo ya Nowa. (2 Pet. 3:3-7) Ndipouli, mu nyengo yinonono iyi, kasi Nowa wakacita wuli na nyengo yake?

4. Kasi Nowa wakacitanga wuli vinthu wati wapokera mulimo kufuma kwa Yehova, ndipo cifukwa wuli?

⁴ Ciuta wakati waphalira Nowa ivyo wacitenge, kweniso wati wamupa mulimo, Nowa wakazenga cingalaŵa cakuponoskeramo ŵanthu na vinyama. (Gen. 6:13, 14, 22) Kweniso Nowa wakapharazga vya ceruzgo ca Yehova ico cikaŵa pafupi. Mpositole Petrosi wakamucema kuti “mupharazgi wa urunji,” kulongora kuti Nowa wakayezgayezga kovwira ŵazengezgani ŵake kuti ŵamanye ukuru wa nkhani iyi. (Ŵazgani 2 Petrosi 2:5.) Kasi mukughanaghana kuti cikate ciŵenge camahara usange Nowa na mbumba yake ŵaŵikenge mahara pa bizinesi, kuti nawo ŵaŵe ŵakusanga makora mu nthanga yawo, panji kutokatoka kuti ŵaŵe ŵasambazi? Yayi. Pakumanya ivyo vikaŵa pafupi kucitika, ŵakagega vyakutimbanizga ivi.

IVYO KARONGA WA EGUPUTO WAKASANKHA

5, 6. (a) Kasi cilato ca masambiro agho Mozesi wakasambira mu Eguputo cikwenera kuti cikaŵa cakuti wuli? (b) Cifukwa wuli Mozesi wakakana mwaŵi uwo caru ca Eguputo cikamupa?

⁵ Sono tiyeni tiwone ivyo Mozesi wakacita. Iyo wakakulira mu nyumba yacifumu ya Eguputo pakuŵa mwana uyo wakalereka na mwanamwanakazi wa Faro. Apo wakaŵa muwukirano, wakasambizgika “mu vinjeru vyose vya Ŵaeguputo.” (Mil. 7:22; Ex. 2:9, 10) Cilato ca masambiro agha cikwenera kuti cikaŵa cakuti ghamovwire kuŵa wakwenelera milimo ya mu mphara ya Faro. Wakate waŵenge wakumanyikwa comene mu boma lankhongono comene ili la mu nyengo yira. Mphanyi wakaŵa na vyuma na vyakusanguluska vyamtundu uliwose cifukwa ca udindo wake. Kweni kasi cilato ca Mozesi cikaŵa cakuti wasange vinthu ivi?

⁶ Cifukwa ca ivyo ŵapapi ŵake ŵanadi ŵakamusambizga apo wakaŵa mwanici, Mozesi wakwenera kuti wakamanya ivyo Yehova wakalayizga ŵasekuru ŵake, Abrahamu, Yisake, na Yakobe. Mozesi wakaŵa na cipulikano mu malayizgo agha. Wakwenera kuti wakaghanaghanirapo comene pa umo umoyo wake uŵirenge munthazi, kweniso pa umo wangaŵira wakugomezgeka kwa Yehova. Ntheura, kasi Mozesi wakasankha vici apo nyengo yikakwana yakuti wasankhepo pakati pa kuŵa karonga wa Eguputo na kuŵa muzga? Mozesi “wakasankha kuyuzgika pamoza na ŵanthu ŵa Ciuta, m’malo mwa [kusankha] vyakukondweska vya nyengo yicoko waka vya kwananga.” (Ŵazgani Ŵahebere 11:24-26.) Nyengo yikati yajumphapo, wakalondezga ulongozgi wa Yehova wakukhwaskana na umo wangacitira na umoyo wake. (Ex. 3:2, 6-10) Cifukwa wuli Mozesi wakacita nthena? Cifukwa wakagomezga malayizgo gha Ciuta. Wakawona  kuti caru ca Eguputo cingamupa yayi umoyo wamuyirayira. Wakaneneska, cifukwa nyengo yicoko waka yikati yajumphapo, caru ici cikasuzgika na vilengo khumi vyakufuma kwa Ciuta. Kasi mukuwona kuti awo ŵali kujipatulira kwa Yehova mazuŵa ghano ŵangatorapo sambiro apa? M’malo mwa kuŵika mtima comene pa nchito panji vyakusanguluska vya mgonezi uwu, mtima withu ukwenera kuŵa pa Yehova na mulimo wake.

YEREMIYA WAKAMANYA IVYO VIKAŴA PAFUPI KUCITIKA

7. Kasi pali kuyana wuli pakati pa umo vinthu vikaŵira kwa Yeremiya na umo viliri kwa ise?

⁷ Munthu munyake uyo wakaŵika mulimo wa Yehova pa malo ghakwamba wakaŵa nchimi Yeremiya. Yehova wakatuma Yeremiya nchimi yake kuti wapharazge uthenga wa ceruzgo mu Yerusalemu wakugaluka ndiposo Yuda. Nakuti Yeremiya wakakhalanga “mu mazuŵa ghakumalira.” (Yer. 23:19, 20) Wakamanya makora kuti vinthu mu mgonezi wura vilutilirenge umo vikaŵira yayi.

8, 9. (a) Cifukwa wuli Baruki wakakhumbikwiranga kuti wasinthe maghanoghano ghake? (b) Kasi tikwenera kukumbuka vici para tikujiŵikira vilato?

⁸ Nchivici ico Yeremiya wakaleka kucita cifukwa ca ivyo wakagomezganga? Wakakhumba yayi kuzenga munthazi mwake mu mgonezi wura weneuwo ukaŵa pafupi kumara. Mphanyi wakalongora kuti mahara walije usange wacitenge nthena. Ndipouli, kwakanyengo, Baruki, mulembi wa Yeremiya, wakawonanga vinthu mwakwenelera yayi. Ntheura Ciuta wakatuma Yeremiya kuti waphalire mulembi wake kuti: ‘Wona, ico ndazenga ndibwangandulire pasi, na ico ndapanda ndizgure, inya, caru cose cino. Kasi ukujipenjera vikuru? Leka kuvipenja, pakuti, wona, nditi ndikhizge ciheni pacanya pa ŵanthu wose, kweni umoyo wako ndikupe nga ndi skoghi mu malo ghose agho ukuyako.’—Yer. 45:4, 5.

⁹ Tikuvimanya yayi “vikuru” ivyo Baruki wakajipenjeranga. a Kweni tikumanya kuti vikaŵa vinthu vya kanyengo kacoko. Vikaŵa vinthu ivyo vikamara apo Ŵababuloni ŵakazakabwangandura Yerusalemu mu 607 B.C.E. Kasi mukuwona kuti nase tingasambirapo kanthu apa? Kuti tisange vyakukhumbikwa pa umoyo tikwenera kuŵa na vilato. (Zinth. 6:6-11) Kweni nchambura mahara kumalira nyengo yithu yose na nkhongono pa kujipenjera vinthu vyakuzirwa pacoko. Mbunenesko kuti gulu la Yehova likulutilira kuzenga Nyumba za Ufumu, maofesi gha munthavi, na malo ghanyake ghakucitirapo vinthu vyauzimu. Ndipouli, vinthu ivi vili na munthazi muwemi, cifukwa cilato cake ncha kukhozgera vinthu vya Ufumu. Cingaŵa cakwenelera kuti ŵateŵeti ŵakujipatulira wose ŵa Yehova ŵaŵenge na vilato vyakuyana na ivi. Kasi imwe mukusimikizga nadi mu mtima winu kuti ‘mukupenja dankha ufumu na urunji wa Yehova?’—Mat. 6:33.

“NKHUVIPIMA KUTI NI VISWASWA PERA”

10, 11. (a) Kasi pambere Paulosi wandaŵe Mkhristu, wakaŵikanga mtima comene pa vinthu wuli? (b) Cifukwa wuli Paulosi wakavilekerathu vinthu ivyo pakwamba wakaviŵikanga pa malo ghakwamba?

¹⁰ Paumaliro, tiyeni tidumbiskane ivyo mpositole Paulosi wakacita. Pambere wandaŵe Mkhristu, waliyose wakaghanaghananga kuti Paulosi wasangenge nchito yapacanya. Wakasambira uloya ndipo wakasambizgika na msambizgi wakumanyikwa comene wa mu nyengo yake. Wakapokera mazaza kwa musofi mukuru wa Ŵayuda. Wakaŵa wamwamphu mu Ciyuda kuluska ŵa nthanga yake. (Mil. 9:1, 2; 22:3; 26:10; Gal. 1:13, 14) Kweni vyose ivi vikasintha apo Paulosi wakamanyira kuti Yehova wakuwutumbikaso yayi mtundu wa Ŵayuda.

¹¹ Paulosi wakamanya kuti nchito mu mgonezi wa Ŵayuda yikaŵa yambura kuzirwa  kwa Yehova; yikaŵa ya kanyengo kacoko. (Mat. 24:2) Munthu uyu, mweneuyo pakwamba wakaŵa Mufarisi, wakayowoya kuti ivyo pakwamba wakavizirwiskanga “ni viswaswa pera” para wakuviyaniska na ivyo wakasambira vyakukhwaskana na khumbo la Ciuta kweniso milimo iyo wakaŵa nayo mu mpingo Wacikhristu. Paulosi wakaleka ivyo wakakhumbanga mu Ciyuda ndipo wakapatulira umoyo wake wose ku mulimo wa kupharazga makani ghawemi.—Ŵazgani Ŵafilipi 3:4-8, 15; Mil. 9:15.

SANDANI IVYO MUKUŴIKA PA MALO GHAKWAMBA

12. Kasi Yesu wakaŵika mtima pa vici wati wabapatizika?

¹² Nowa, Mozesi, Yeremiya, Paulosi, na ŵanyake ŵanandi, ŵakamalira nyengo yinandi na nkhongono zawo pa kuteŵetera Ciuta. Ŵanthu aŵa ni vyakuwonerapo viwemi kwa ise. Mbunenesko kuti mukuru comene pa ŵateŵeti ŵakujipatulira ŵa Yehova ni Yesu. (1 Pet. 2:21) Yesu wakati wabapatizika, wakamba kupharazga makani ghawemi na kucindika Yehova mpaka paumaliro wa umoyo wake wa pa caru capasi. Mkhristu waliyose uyo wakuwona Yehova kuŵa Fumu yake wakumanya kuti kumuteŵetera ndico cinthu cakwamba mu umoyo wake. Kasi namwe ndimo mukucitira? Ndipo kasi munthu wangafiska wuli vilato vyauzimu apo wakugwira nchito iyo yikumovwira kusanga vinthu vyakukhumbikwa pa umoyo?—Ŵazgani Salmo 71:15; 145:2.

13, 14. (a) Kasi Ŵakhristu wose ŵakujipatulira ŵakuciskika kughanaghanira vici? (b) Kasi ŵanthu ŵa Ciuta ŵangakhorwa para ŵakucita vici?

¹³ Mu vilimika ivyo vyajumpha, gulu la Yehova laciska Ŵakhristu mwakuwerezgawerezga kuti ŵakwenera kulomba na kuwona usange ŵangacita upayiniya. Pa vifukwa vyakupambanapambana, ŵateŵeti ŵanyake ŵakugomezgeka ŵa Yehova mikhaliro yikuŵazomerezga yayi kuti ŵapharazge kwa maora ghakukwana 70 pa mwezi. Iwo ŵakwenera kujipa mulandu yayi. (1 Tim. 5:8) Kweni imwe ke? Kasi mungatondeka nadi kucita upayiniya?

¹⁴ Kumbukani cimwemwe ico ŵanthu ŵa Ciuta ŵakaŵa naco mu nyengo ya Cikumbusko ya cilimika cino. Mu mwezi wa Malici mukaŵa mwaŵi wakuti ŵapayiniya ŵakanyengo ŵangasankha kupharazga kwa maora 30 panji 50. (Sal. 110:3) Ŵapharazgi mamiliyoni ghanandi ŵakacitako upayiniya wakanyengo, ndipo mu mipingo mukaŵa cimwemwe ca zani muwone. Kasi mungasintha ndondomeko yinu kuti mulutilire kusanga cimwemwe canthena ici? Para Mkhristu wakujipatulira wacitako mulimo uwu, wakuŵa wakukhorwa comene mwakuti wangayowoya kuti, “A Yehova, nacita vyose ivyo neneranga kucita mu mulimo winu.”

15. Kasi cilato ca Mkhristu uyo ni muwukirano cikwenera kuŵa cakuti wuli pa nkhani ya masambiro?

¹⁵ Usange muli pafupi kumalizga masambiro ghakukhumbikwa kwa imwe, mungawona kuti muli makora muthupi kweniso muli na vinthu vicoko vyakuti mucite para mwamalizga masambiro agha. Kasi muli kughanaghanirapo comene vyakuti mwambe kucita upayiniya wanyengozose? Tikukayika yayi kuti ŵasambizgi ŵinu ŵa ku sukulu ŵakugomezga kuti vinthu vimwenderaninge makora usange mungasambira masambiro ghapacanya comene na kunozgekera nchito yinyake. Kweni iwo umoyo wawo wose ukugona pa nchito na ndalama za mu caru ici ivyo ni vyambura kukhaliska. Kweni para muli na vilato vya kucita mulimo wa Ciuta, ndikuti muli na vilato viwemi ivyo vimovwiraninge muyirayira. Para mungacita nthena muyezgenge Yesu, muŵenge ŵakukondwa comene, kweniso muvikilirikenge. Kweniso para mungacita nthena, mulongorenge kuti muli kujipatulira nadi kwa Yehova.—Mat. 6:19-21; 1 Tim. 6:9-12.

16, 17. Ni mafumbo wuli ghakukhwaskana na nchito agho tingajifumba?

¹⁶ Ŵateŵeti ŵa Ciuta ŵanandi mazuŵa ghano ŵakugwira nchito kwa maora ghanandi kuti ŵasange vyakukhumbikwa vya mbumba zawo. Ndipouli, ŵanji ŵangagwira nchito kwa maora ghanandi  kujumpha pa agho ngakwenelera. (1 Tim. 6:8) Caru cikuyezgayezga kutikopa kuti tigomezge kuti tingakhala yayi kwambura vinthu vinandi ndiposo vinthu viphya ivyo cikupanga. Kweni Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakukhumba yayi kuti caru ca Satana ndico ciŵaphalirenge ivyo ŵakwenera kuŵika pakwamba. (1 Yoh. 2:15-17) Awo ŵali kupumura pa nchito, cinthu cakuzirwa ico ŵangacita kuti ŵagwiliskire makora nchito nyengo yawo nkhucita upayiniya, ico nchilongolero cakuti ŵakuŵika pakwamba mulimo wa Yehova.

¹⁷ Ŵateŵeti wose ŵakujipatulira ŵa Yehova ŵangajifumba kuti: Ni vinthu wuli ivyo nkhuŵika pakwamba mu umoyo wane? Kasi nkhuŵika vinthu vya Ufumu pakwamba? Kasi nkhuyezga mzimu wa kujipeleka wa Yesu? Kasi nkhupulikira ulongozgi wa Yesu wakuti nimulondezgenge nyengo zose? Kasi ningasintha vinthu vinyake pa ndondomeko yane mwakuti nimalirenge nyengo yinandi pa mulimo wa kupharazga Ufumu panji pa vinthu vinyake vyauzimu? Nanga ni para mikhaliro yikunizomerezga yayi pa nyengo yasono kuti nisazgireko uteŵeti wane, kasi nkhulutilira kuŵa na mzimu wa kujipeleka?

‘MUŴE NA KHUMBO KWENISO MUCITE’

18, 19. Kasi mukwenera kulomba vici, ndipo cifukwa wuli Yehova wakukondwa na lurombo ulu?

¹⁸ Nchakukondweska comene kuwona mwamphu wa ŵanthu ŵa Ciuta. Ndipouli, ŵanji ŵangaŵavya khumbo lakuti ŵacite upayiniya panji ŵangaghanaghana kuti mbakwenelera yayi kucita upayiniya nanga ni para mikhaliro yikuŵazomerezga kucita uteŵeti uwu. (Ex. 4:10; Yer. 1:6) Kasi ŵakwenera kucita wuli? Ŵakwenera kulomba pa nkhani iyi. Paulosi wakaphalira Ŵakhristu ŵanyake kuti Yehova, “cifukwa ca kukhumba kwake kuwemi, ndiyo wakucita mwa imwe mwakuti muŵe na khumbo kweniso kuti mucite.” (Fil. 2:13) Usange mukuwona kuti nchakusuzga kusazgirako uteŵeti winu, lombani Yehova kuti wamupani khumbo na nkhongono zakuti mucitire nthena.—2 Pet. 3:9, 11.

¹⁹ Nowa, Mozesi, Yeremiya, Paulosi, na Yesu, wose ŵakaŵa ŵanthu ŵakujipeleka. Ŵakagwiliskira nchito nyengo na nkhongono zawo kuti ŵapharazge macenjezgo gha Yehova. Ŵakazomerezga yayi kuti cinyake ciŵatimbanizge. Umaliro wa mgonezi uwu uli pafupi comene; ntheura, tose ise tili kupatulira umoyo withu kwa Ciuta, tikukhumbikwira kuwoneseska kuti tikulutilira kucita vyose ivyo tingafiska pakulondezga viyelezgero vya mu Malemba ivi. (Mat. 24:42; 2 Tim. 2:15) Para ticitenge nthena, tikondweskenge Yehova ndipo iyo watitumbikenge comene.—Ŵazgani Malaki 3:10.

[Mazgu ghamusi]

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 21]

Ŵanthu ŵakapulikiranga yayi macenjezgo gha Nowa

[Cithuzithuzi pa peji 24]

Kasi muli kughanaghanirapo comene vya kuŵa mupayiniya wanyengozose?