Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

‘Edisana Spirit Akada Mmọ Usụn̄’

‘Edisana Spirit Akada Mmọ Usụn̄’

‘Edisana Spirit Akada Mmọ Usụn̄’

“Akananam ntịn̄nnịm ikọ itoho uduak owo, edi mme owo ẹtịn̄ ikọ eke otode Abasi nte edisana spirit adade mmọ usụn̄.”—2 PET. 1:21.

MME AKPAN N̄KPO NDIKERE MBAN̄A

Didie ke Abasi akada edisana spirit asian mme andiwet Bible se mmọ ẹkpewetde?

Nso iwụt ke Abasi ọkọnọ odudu spirit esie ẹda ẹwet Bible?

Nso ke afo akpanam kpukpru usen man owụt ke amama Ikọ Abasi?

1. Ntak emi nnyịn iyomde Ikọ Abasi eke odudu spirit?

 ATA ediwak owo ke ererimbot ẹkpema ndidiọn̄ọ mme ibọrọ mbụme emi: Nnyịn ito m̀mọ̀n̄? Ntak emi nnyịn idude ke isọn̄? Nso iditịbe inọ nnyịn ke ini iso? Ntak emi ererimbot etiede ntem? Nso isitịbe inọ owo ke ini enye akpade? Nnyịn ikpasan̄a didie ifiọk ibọrọ mme mbụme emi ye eke mme akpan mbụme en̄wen edieke nnyịn mîkpenyeneke Ikọ Abasi eke odudu spirit? Edieke N̄wed Abasi mîkpodụhe, ikponyụn̄ ikpep n̄kpọ ito se iwọrọde nnyịn kpọt. Edieke ikpekpepde n̄kpọ ito se iwọrọde nnyịn kpọt, ndi tutu amama nnyịn ikpenyene ukem ekikere emi andiwet psalm ekenyenede aban̄a “ibet Jehovah”?—Kot Psalm 19:7.

2. Nso idin̄wam nnyịn ika iso ima Bible nte ọsọn̄urua enọ Abasi?

2 Edi ata n̄kpọ mbọm nditịn̄ nte ke ndusụk owo ẹyak akpa ima oro mmọ ẹkemade akpanikọ Bible ebịt. (Men Ediyarade 2:4 domo.) Mmọ idụhe aba uwem ke usụn̄ oro enemde Jehovah esịt. (Isa. 30:21) Ikpanaha iyak oro etịbe ọnọ nnyịn. Ikpenyene ndika iso mma Bible ye se enye ekpepde. Bible edi ata akpan enọ emi edima Andibot ọnọde nnyịn. (Jas. 1:17) Nso idin̄wam nnyịn inen̄ede ima “ikọ Abasi”? Akpan n̄kpọ kiet edi nditie n̄kere nte ẹkedade mme owo usụn̄ man ẹwet Bible. Emi abuana nditi ndusụk ke otu akpakịp uyarade oro ẹwụtde ke ẹkeda odudu spirit Abasi ẹwet enye. Ndinam ntre eyesịn udọn̄ ọnọ nnyịn ndikot Ikọ Abasi ke usen ke usen nnyụn̄ nda item esie nsịn ke edinam.—Heb. 4:12.

DIDIE KE ‘EDISANA SPIRIT AKADA MMỌ USỤN̄’?

3. Didie ke edisana spirit akada mme prọfet ye mme andiwet Bible usụn̄?

3 Ẹkeda isua 1,610 ẹwet Bible, ọtọn̄ọde ke isua 1513 M.E.N. esịm isua 98 E.N. N̄kpọ nte owo 40, emi ndusụk ẹkedide prọfet, ke ‘edisana spirit akada usụn̄’ yak ẹwet Bible. (Kot 2 Peter 1:20, 21.) Ẹda ikọ oro ‘adade usụn̄’ ẹto ikọ Greek, ndien ke ufan̄ikọ emi enye ọwọrọ “ndinụk, ndimen m̀mê ndiyak ẹnụk fi.” * Kpa ikọ emi ke Utom 27:15 ada etịn̄ aban̄a ubom emi ofụm akanamde abak, ekem onụk onyụn̄ emen oyo. Se inamde idọhọ ke edisana spirit akada mme prọfet ye mme andiwet Bible usụn̄ edi koro Abasi akada anamutom odudu esie emi enyene nneme ye mmọ onyụn̄ ọnọ mmọ ndausụn̄. Ntem, mmọ ikewetke ekikere idemmọ, edi ẹkewet eke Abasi. Ndusụk ini mme prọfet oro ẹkenọde odudu spirit ikakam ifiọkke m̀mê se mmimọ itịn̄de m̀mê iwetde ọwọrọ nso. (Dan. 12:8, 9) Ih, “Abasi ọkọnọ odudu spirit ẹda ẹwet ofụri N̄wed Abasi,” ifiọk owo isịneke.—2 Tim. 3:16.

4-6. Tịn̄ nsio nsio usụn̄ emi Jehovah akadade ọnọ mme andiwet Bible etop esie. Nọ uwụtn̄kpọ.

4 Edi didie ke ẹkeda edisana spirit ẹnọ mme andiwet Bible etop Abasi? Ndi ẹketịn̄ kpukpru ikọ oro mmọ ẹdiwetde m̀mê ẹkenyụn̄ ẹnọ mmọ etop ndien mmọ ẹda ikọ idemmọ ẹwet? Kere ban̄a nte anam-mbubehe ekemede ndiwet leta. Ke ini ikọ oro enye oyomde ẹwet edide akpan n̄kpọ, enye esiwet leta oro ke idemesie mîdịghe etetịn̄ kpukpru ikọ ọnọ ewetn̄wed esie. Ewetn̄wed oro ayataip se anam mbubehe oro etịn̄de ekem anam mbubehe oro eyesịn ubọk. Ke mme ini en̄wen, enye onyụn̄ etịn̄ akpan n̄kpọ oro oyomde ẹwet ẹban̄a, ndien ewetn̄wed oro ada ikọ idemesie ewet leta oro. Anam mbubehe oro ekeme ndikot leta oro nse m̀mê enen onyụn̄ ọdọhọ enye enen̄ede ndusụk n̄kpọ. Ke akpatre, sia edide anam mbubehe oro ekesịn ubọk ke leta oro, ẹdida nte ke enye ewet leta oro.

5 Kpasụk ntre, ‘nnuenubọk Abasi ekewet’ ndusụk ikpehe Bible. (Ex. 31:18) Enyene mme ini emi ikọ emi Jehovah oyomde ẹwet edide akpan n̄kpọ, ntre enye etetịn̄ kpukpru se enye oyomde ẹwet. Ke uwụtn̄kpọ, Exodus 34:27 ọdọhọ ete: “Jehovah ọdọhọ Moses ete: ‘Wet ikọ emi ke idemfo, koro ndade ikọ emi ndiomi ediomi ye afo ye Israel.’” Kpasụk ntre, Jehovah ọkọdọhọ prọfet Jeremiah ete: “Da n̄wed wet kpukpru ikọ oro ndidọhọde fi nịm nọ idemfo.”—Jer. 30:2.

6 Ke ata ediwak idaha, Abasi ikesitịn̄ke kpukpru ikọ oro anade ẹwet, edi ekesida utịbe utịbe usụn̄ esịn mme andiwet Bible ekikere esie ke esịt, ndien ayak mmọ ẹmek ikọ idemmọ ẹda ẹwet. Ecclesiastes 12:10 ọdọhọ ete: “Andisop esop odụn̄ọde oyom ndinem ikọ man onyụn̄ ewet nnennen ikọ akpanikọ.” Luke andiwet Gospel ‘ama ọtọn̄ọ ke editọn̄ọ etiene kpukpru n̄kpọ nnennen nnennen, onyụn̄ ebiere n̄ko ndiwet mmọ ke nde ke nde.’ (Luke 1:3) Edisana spirit ama okụt ete ke unana mfọnmma owo ibehe idụk etop Abasi.

7. Ntak emi esịnede ifiọk nte Abasi akadade mme owo ewet Bible?

7 Ama enen̄ede esịne ifiọk nte Abasi akadade mme owo ewet Bible. Ikọ esinam ẹfiọk se ẹtịn̄de ye nte etiede owo n̄ko ke idem. Nso ikpetịbe edieke Jehovah akpakadade mme angel ewet Bible? Ndi mmọ ẹkpekekeme ndiwet nte owo esikopde ndịk ye mfụhọ onyụn̄ okụtde edikpu—kpa n̄kpọ emi ẹsiwakde ndiwọrọ mme owo? Sia Abasi akayakde mme anana-mfọnmma owo ẹda ikọ idemmọ ẹwet etop emi ẹdade edisana spirit ẹnọ mi, etop emi esisụhọde odụk nnyịn esịt.

MME N̄KPỌ EMI ẸWỤTDE KE BIBLE OTO ABASI

8. Ntak emi ẹkemede ndidọhọ ke idụhe n̄wed ido ukpono ndomokiet emi ebietde Bible?

8 Ediwak n̄kpọ ẹdu emi ẹwụtde ke ẹkeda odudu spirit Abasi ẹwet Bible. Idụhe n̄wed ido ukpono en̄wen emi anamde nnyịn idiọn̄ọ Abasi nte Bible. Ke uwụtn̄kpọ, mme n̄wed Ido Ukpono Hindu ẹtịn̄ ẹban̄a mme edinam ido ukpono mmọ, ukpepn̄kpọ akwaifiọk, n̄ke, ye ibet ido uwem. Mme n̄wed Ido Ukpono Buddha ẹtịn̄ nte mme mọn̄k ye nun Ido Ukpono Buddha ẹkpedude uwem. Mmọ ẹtịn̄ n̄ko ẹban̄a se Ido Ukpono Buddha ẹnịmde ke akpanikọ ye ukpepn̄kpọ Buddha. Buddha ikọdọhọke ke imọ idi abasi, ikonyụn̄ inen̄ekede itịn̄ n̄kpọ iban̄a Abasi. Mme n̄wed Ido Ukpono Confucius ẹtịn̄ ẹban̄a mme n̄kpọ emi ẹketịbede ke eset, mme ibet ido uwem, mfọni, ye mme ikwọ. N̄wed Ido Ukpono Islam odu n̄ko, emi ekpepde ke Abasi kiet kpọt odu, ndien ke enye ọfiọk kpukpru se iditịbede. Edi enye isiakke enyịn̄ Abasi, Jehovah, emi odude ke ediwak tọsịn itie ke Bible.

9, 10. Nso ke Bible ekpep nnyịn aban̄a Abasi?

9 Ediwak akpan n̄wed ido ukpono inen̄ekede itịn̄ n̄kpọ iban̄a Abasi, edieke ẹkam ẹtịn̄de-tịn̄, edi Bible enen̄ede anam nnyịn idiọn̄ọ Jehovah Abasi ye mme utom esie. Enye anam nnyịn idiọn̄ọ ediwak nti edu Abasi. Bible anam nnyịn idiọn̄ọ ke Abasi enen̄ede enyene odudu, enyene ọniọn̄, onyụn̄ ama unenikpe. Bible ọdọhọ n̄ko ke Abasi ama nnyịn. (Kot John 3:16; 1 John 4:19.) N̄ko, Bible ọdọhọ nnyịn ete: “Abasi inamke asari, edi ke kpukpru idụt enye enyenyịme owo eke abakde enye onyụn̄ anamde edinen ido.” (Utom 10:34, 35) Ẹkabade Bible ẹsịn ke ediwak usem ndien emi owụt ke Abasi inamke asari. Nta usem ẹdọhọ ke n̄kpọ nte usem 6,700 ẹdu ke ererimbot mfịn, ndien ke n̄kpọ nte owo usụkkiet ke otu kpukpru owo duop ẹsem usem 100 kpọt ke otu usem emi. Kpa ye emi, ẹkabade Bible, edide ubak ubak m̀mê ofụri ofụri, ẹsịn ke se ibede usem 2,400. Ekpere ndidi kpukpru owo ke ererimbot ẹnyene ke nsụhọde n̄kaha ubak Bible.

10 Jesus ọkọdọhọ ete: “Ete mi ke ananam utom tutu esịm emi, ami ke nnyụn̄ nnam utom.” (John 5:17) ‘Jehovah edi Abasi ke nsinsi nsinsi.’ Ke ntre, kere adan̄a n̄kpọ emi enye anamde! (Ps. 90:2) Bible ikpọn̄ anam nnyịn idiọn̄ọ se Abasi akanamde ke eset, se enye anamde idahaemi, ye se enye edinamde ke ini iso. Enye etịn̄ n̄ko se Abasi amade ye se enye asuade onyụn̄ owụt nnyịn nte ikemede ndisan̄a n̄kpere enye. (Jas. 4:8) Ikpanaha iyak uyom inyene m̀mê editịmede esịt adian̄ade nnyịn ọkpọn̄ Abasi.

11. Tịn̄ akaka ọniọn̄ emi odude ke Bible.

11 Akaka ọniọn̄ emi odude ke Bible owụt ke enye oto Abasi. Apostle Paul ekewet ete: “Anie ọfiọk ekikere Jehovah, man ekpeteme Enye?” (1 Cor. 2:16) Ẹda ikọ emi ẹto se prọfet Isaiah okobụpde mbon eyo esie ete: “Anie odomo spirit Jehovah, anie ekeme ndinọ enye item nnyụn̄ nnam enye ọfiọk n̄kpọ ekededi?” (Isa. 40:13) Imọfiọk ke idụhe owo ndomokiet emi ekemede ndinam emi. Imosụk ise emi ndinam se N̄wed Abasi etemede aban̄a ndọ, nditọ, unọ idem inemesịt, nsan̄a, edisịn idem nnam utom, edinam akpanikọ, ye ido uwem enyenede nti utịp. Bible ikemeke ndinọ nnyịn idiọk item. Edi mme owo ikemeke ndinọ nnyịn item emi edifọnde ye nnyịn kpukpru ini. (Jer. 10:23) Mmọ ẹsiwak ndikpụhọde nnyụn̄ nnen̄ede item mmọ sia ẹsidikụt ke item oro ikọfọnke. Bible ọdọhọ ke ‘ekikere mme owo etie nte ibifịk.’—Ps. 94:11.

12. Nso ke mme owo ẹdomo ndinam ye Bible ke ata ediwak isua emi ẹbede?

12 N̄kpọ en̄wen oro owụtde ke ata Abasi enyene Bible edi se mbụkeset ẹtịn̄de ẹban̄a ukeme oro ẹkesịnde ndisobo Bible. Ke 168 M.E.N., Antiochus IV, edidem Syria, ama ọdọhọ mme owo ẹyom mme n̄wed Ibet emi Abasi ọkọnọde odudu spirit esie ẹwet ẹnyụn̄ ẹfọp mmọ. Ke 303 E.N., Diocletian, Akwa Edidem Rome, ama owụk ete ẹwụri mme itie utuakibuot mme Christian ẹnyụn̄ ẹfọp N̄wed Abasi mmọ. Ẹma ẹnam emi ke ofụri isua duop. Ke iduọk isua 1100 E.N. ama ekebe, mme pope ẹma ẹnam se ẹkekeme man ẹkpan mme owo ndikabade Bible nsịn ke nsio nsio usem mbak mme owo ẹdifiọk se Bible ekpepde. Kpa ye ofụri ukeme oro Satan ye mme isụn̄utom esie ẹkesịnde, Bible osụk ododu tutu esịm mfịn. Jehovah iyakke owo ndomokiet abiat enọ emi enye ọnọde ubonowo mi.

NTAK EMI EDIWAK OWO ẸNỊMDE KE BIBLE OTO ABASI

13. Nso ke ikeme ndida n̄wụt ke Abasi ọkọnọ odudu spirit esie ẹda ẹwet Bible?

13 Mme n̄kpọ en̄wen emi ẹnamde ẹnịm ke Bible oto Abasi ẹdi nte ke enye odu ke n̄kemuyo, ekem ye ifiọk ntaifiọk, ntịn̄nnịm ikọ esie ẹsisu, enye etịn̄ ndudue oro mme owo ẹkenamde in̄wan̄-in̄wan̄, okpụhọde mme owo, ekem ye mbụkeset, onyụn̄ ọbọrọ mme mbụme oro ẹbụpde ke akpa ikpehe ekikere ke ibuotikọ emi. Ẹyak ineme iban̄a se inamde ndusụk owo ẹnịm ke Bible oto Abasi.

14-16. (a) Nso ikanam owo Muslim, owo Hindu, ye owo emi mîkọfiọkke m̀mê Abasi odu m̀mê idụhe enịm ke Bible oto Abasi? (b) Ewe n̄kpọ emi owụtde ke Abasi ọkọnọ odudu spirit esie ẹda ẹwet Bible ke afo esima ndida n̄kwọrọ ikọ?

14 Ẹkebọk Anwar * nte Muslim ke idụt emi ata ediwak oro ẹdide Muslim. Ke ini enye okodude ke esisịt ini ke Edem Edere America, Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹdise enye. Anwar ọdọhọ ete: “N̄kamaha Ido Ukpono Mme Christian ke ntak oro n̄kokopde ke mbon oro ẹdọhọde ke idi Christian ẹma ẹn̄wana ẹkọn̄ ẹnyụn̄ ẹduọk iyịp. Nte ededi, sia nsimade ndibụp mbụme, mma nnyịme ndikpep Bible.” Ikebịghike, Anwar ama afiak ọnyọn̄ idụt mmọ inyụn̄ ikwe Mme Ntiense aba. Isua ifan̄ ke ukperedem, enye ama ọwọrọ aka Europe onyụn̄ afiak ọtọn̄ọ ndikpep Bible. Enye ọdọhọ ete: “Nte mme ntịn̄nnịm ikọ Bible ẹsude, nte Edisana N̄wed Abasi odude ke n̄kemuyo, nte Bible mîdịghe etetịn̄ esịn etetịn̄ osio, ye ima oro odude ke otu mme andituak ibuot nnọ Jehovah anam nnịm ke Bible edi Ikọ Abasi.” Anwar ama ana baptism ke 1998.

15 Eyenan̄wan isua 16 emi ekerede Asha oto ubon emi ẹsikade Ido Ukpono Hindu. Enye ọdọhọ ete: “N̄kesibọn̄ akam n̄kukụre ke ini ndụkde temple m̀mê ke ini n̄kpọ ọsọn̄de ye ami, edi nsitịghi Abasi ke ini n̄kpọ ọfọnde.” Enye aka iso ete: “Nte ededi, uwem mi ama okpụhọde ofụri ofụri ke ini Mme Ntiense Jehovah ẹkedide ufọk nnyịn.” Asha ama ekpep Bible, edifiọk Abasi, onyụn̄ ada enye nte Ufan. Nso ikanam enye enịm ke Abasi ọkọnọ odudu spirit esie ẹda ẹwet Bible? Enye ọdọhọ ete: “Bible ama ọbọrọ kpukpru mbụme oro n̄kobụpde. Enye ama anam nnyene mbuọtidem idem ke ini mmen̄kwe Abasi—oro edi, ke nnyeneke ndika temple n̄katuak ibuot nnọ edisọi mbiet.”

16 Ẹkebọk Paula nte eyen Catholic, edi ke ini enye ekedide ekpri n̄kaiferi, enye ikọfiọkke m̀mê Abasi odu m̀mê idụhe. Usen kiet n̄kpọ ama etịbe. Enye ọdọhọ ete: “Mma n̄kụt ufan mi oro mmen̄kekwe ke ediwak ọfiọn̄. Oro eketịbe ke ini emi ndikama anyan idet nnyụn̄ nda n̄kpọsọn̄ ibọk ekedide ọsọ n̄kpọ. Ke ini n̄kokụtde ke enye okpụhọde—afat idet eye onyụn̄ okop inemesịt—mma mbụp enye nte, ‘Afo edi emi? Okodu m̀mọ̀n̄?’ Enye ama asian mi ke imọ ke ikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah, onyụn̄ ọtọn̄ọ ndikwọrọ ikọ nnọ mi.” Ndikụt nte Ikọ Abasi ekemede ndikpụhọde owo ntre ama anam eyenan̄wan emi mîkọfiọkke m̀mê Abasi odu m̀mê idụhe enyịme etop Bible, onyụn̄ enịm ke Abasi ọkọnọ odudu spirit esie ẹda ewet enye.

“IKỌ FO EDI UTUENIKAN̄ UKOT MI”

17. Nso ke afo ndikot nnyụn̄ ntie n̄kere se okotde ke Ikọ Abasi kpukpru usen ekeme ndinam nnọ fi?

17 Bible edi utịbe utịbe enọ emi Jehovah akadade edisana spirit esie ọnọ nnyịn. Kot enye kpukpru usen ye idatesịt, ndien ayama enye onyụn̄ ama Andinyene enye. (Ps. 1:1, 2) Bọn̄ akam ini ekededi oro oyomde ndikpep Bible, dọhọ Abasi anam spirit esie akara ekikere fo. (Luke 11:13) Ekikere Abasi ke ẹwet ke Bible, ntre ke ini etiede ekere se Bible ọdọhọde, afo emekeme ndikere n̄kpọ nte Abasi ekerede.

18. Ntak emi oyomde ndika iso n̄kpep Bible?

18 Nte osụk akade iso ndikọ nnennen ifiọk akpanikọ, da se ekpepde sịn ke edinam. (Kot Psalm 119:105.) Wụk enyịn se se ẹwetde ke N̄wed Abasi nte ekpesede ukụtiso. Edieke okụtde ke akpana anam ukpụhọde, nam ntre. (Jas. 1:23-25) Ikọ Abasi ebiet akan̄kan̄. Emekeme ndida enye n̄wụt ke se afo enịmde ke akpanikọ enen onyụn̄ ada enye osion̄o nsunsu ukpepn̄kpọ ke esịt mbon nsụkidem efep. (Eph. 6:17) Nte anamde emi, kọm Abasi ke enye ndikanam edisana spirit ada mme prọfet ye mbon eken oro ẹkewetde Bible usụn̄.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

^ ikp. 3 A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature.

^ ikp. 14 Ẹkpụhọ ndusụk enyịn̄.

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 29]

Kot Bible kpukpru usen, ndien afo eyenen̄ede ama Andiyene enye

[Ndise ke page 26]

Owo emi esịnde ubọk ke leta ke ẹsida nte andiwet leta