“Mpoveswa Bavoveswa kwa Mwand’avelela”
“Mpoveswa Bavoveswa kwa Mwand’avelela”
“Okala vo kadi, ke diambu diasakukila muna luzolo lua muntu ko: kansi o wantu bavovela muna Nzambi, e mpoveswa bavoveswa kwa mwand’avelela.”—2 Pet. 1:21.
YUVU YA BADIKA
Aweyi Nzambi kazayisila Diambu diandi kwa asoneki a Nkand’a Nzambi?
Nkia ziku yisonganga vo Nkand’a Nzambi wavumunwinwa kwa Nzambi?
Adieyi ofwete vanga lumbu yawonso muna songa luyangalalu lwaku muna Diambu dia Nzambi?
1. Ekuma tuvwididi o mfunu a Nkand’a Nzambi wavumunwinwa?
AKWEYI twatuka? Ekuma tunina ova nza? Akweyi tukwendanga? Ekuma nza ilwakidi mu tezo kiaki? Adieyi dikutubwilanga vava tufwanga? Wantu mu nza yawonso beyuvulanga yuvu yayi. Kondwa Nkand’a Nzambi wavumunwinwa, aweyi twadi zayila e mvutu za yuvu yayi yamfunu ye yakaka mpe? Kondwa Nkand’a Nzambi, mambu mayingi twadi mo zayila mu kuma kia mana mekutubwilanga muna zingu. Kele vo twazayila kaka mambu mu kuma kia mana mekutubwilanga muna zingu, nga twadi kala ye ngindu za ntozi a nkunga mu kuma kia “nsiku a Yave”?—Tanga Nkunga 19:7.
2. Adieyi dilenda kutusadisa mu wokesa luyangalalu lweto muna Nkand’a Nzambi?
2 Diankenda kikilu, kadi akaka bayambula vo e nzol’antete bakala yau muna ludi kia Nkand’a Nzambi yavola. (Tezanesa ye Lusengomono 2:4.) Bayambula diatila muna mpila eyi iyangidikanga Yave. (Yes. 30:21) Ke tuyambula ko vo ediadi diatubwila. Tufwete sia ngolo kimana twakwamanana yangalela malongi ma Nkand’a Nzambi. Nkand’a Nzambi i lukau lusundidi mfunu katuvana o Mvangi eto anzolwa. (Yak. 1:17) Adieyi dilenda kutusadisa mu wokesa luyangalalu lweto muna “diambu dia Nzambi”? Ozaya dina diasadisa asoneki a Nkand’a Nzambi mu soneka wo dilenda kutusadisa. Ediadi divavanga vo twazaya mambu mayingi mesonganga e ziku vo kwa Nzambi wavumunwinwa. O zaya e ziku kiaki dilenda wokesa etima dieto dia tanganga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso yo sadila malongi mandi muna zingu kieto.—Ayib. 4:12.
AWEYI ‘BAVOVESELWA KWA MWAND’AVELELA?’
3. Angunza y’asoneki a Nkand’a Nzambi aweyi ‘bavoveselwa kwa mwand’avelela’?
3 Tezo kia wantu 40 aswaswana basoneka Nkand’a Nzambi, mu kolo kia 1.610 dia mvu, tuka muna mvu wa 1513 vitila tandu kia Kristu yamuna mvu wa 98 wa tandu kia Kristu. Akaka ngunza “bavoveswa kwa mwand’avelela.” (Tanga 2 Petelo 1:20, 21.) E mvovo wa Kingerekia wasekolwa vo “bavoveswa,” una ye nsasa vo “filwa” yovo “katula lekwa yo sia kio va fulu kiakaka.” Ulenda sekolwa mpe vo natwa, yambula kimana wafilwa. * E mvovo wau wasadilwa muna Mavangu 27:15 mu songa nzaza yafilakeswa kwa tembwa. Angunza ye asoneki a Nkand’a Nzambi “bavoveswa kwa mwand’avelela” i sia vo Nzambi muna ngolo zandi wabazayisa, wabakasakesa yo kubafila. Muna kuma kiaki, ke ngindu za yau kibeni ko basoneka, kansi ngindu za Nzambi. Ezak’e ntangwa, angunza ye asoneki a Nkand’a Nzambi ke babakula ko mana basoneka. (Dan. 12:8, 9) Dialudi vo, “e Sono yawonso yavumunwinwa kwa Nzambi,” ke ngindu za wantu ko.—2 Tim. 3:16.
4-6. Mu nkia mpila Yave kazayisila Diambu diandi kw’asoneki a Nkand’a Nzambi? Yika nona.
4 O mwand’avelela aweyi wafidila asoneki a Nkand’a Nzambi mu zaya Diambu dia Nzambi dina basoneka? Nga yandi kibeni Nzambi wabavovesa yovo ngindu kaka kabazayisa zina basoneka muna mvovo mia yau kibeni? Badika dina mfumu a salu kevanganga muna sonekesa nkanda. Kele vo divwilu mfunu, yandi kibeni olenda soneka mawonso kazolele. Olenda zayisa mpe mvovo miawonso kwa nsoneki andi yovo olenda kunzayisa ngindu zandi kimana yandi kibeni kasola mvovo. I bosi, mfumu a salu ofimpa wo mu zaya kana vo otomene soneka mawonso kazolele. Vana ntandu, o wantu muna kala ye ziku vo nkanda kwa yandi utukidi, kafwete wo sia dimbu kiandi.
5 Diau adimosi mpe, sono yakaka muna Nkand’a Nzambi yandi kibeni Nzambi wasoneka yo muna ‘nlembo andi.’ (Luv. 31:18) Vava diakala o mfunu, yandi kibeni Nzambi wabavovesa mvovo bafwana soneka. Kasikil’owu, muna Luvaiku 34:27 tutanganga vo: “O Yave ovovese Mose vo, soneka mambu mama: kadi mun’owu wa ngyend’a mambu mama i nkangìdi ekangu yo ngeye yo Isaele.” Diau adimosi mpe, Yave wavovesa Yeremiya wa ngunza vo: “Soneka mambu mawonso mana ivovese muna nkanda.”—Yer. 30:2.
6 Nkumbu miayingi, Nzambi muna mpil’esivi wasia ngindu zandi muna ntima mi’asoneki. Asoneki basia ngolo mu soneka ngindu zazi muna mvovo mia yau kibeni. Muna Kimpovi 12:10, tutanganga vo: “O Mpovi osidi etima dia vava mambu m’eyangi, y’oma masikila muna sono, mambu ma ludi.” O Luka wa nsoneki a Nsangu Zambote ‘watoma fimpa mawonso tuka kuna ntete.’ (Luka 1:3) O mwand’a Nzambi wasadisa kimana usumuki wau walembi yivisa nsangu zandi basoneka.
7. E ngangu za Nzambi aweyi zimonekenanga muna mpila kasadila wantu mu soneka Nkand’a Nzambi?
7 Muna ngangu zandi zilembi tezakana, Nzambi wasadila wantu mu soneka Nkand’a Nzambi. Ke mvovo kaka ko kazayisa kansi ye ngindu zandi mpe. Kele vo Nzambi kasadila mbasi muna soneka Nkand’a Nzambi, nga badi lenda soneka diambu mu kuma kia ntantu, wonga yo lukendalalu bemonanga o wantu? Muna yambula vo wantu basola mvovo mia yau kibeni mu soneka mana bavoveswa muna mwand’avelela, Nzambi wasonekesa Diambu diandi mu mpila tulenda dio bakulwila.
ZIKU KISONGANGA VO NKAND’A NZAMBI KWA NZAMBI WATUKA
8. Ekuma tulenda vovela vo Nkand’a Nzambi waswaswana ye nkanda miakaka mia nsambila?
8 Vena ye mambu mayingi mesonganga vo Nkand’a Nzambi i Diambu dia Nzambi diavumunwinwa. Nkand’a Nzambi ukutusadisanga mu toma zaya Nzambi ke mu nkanda miakaka mia nsambila ko. Kasikil’owu, e nkanda mia dibundu dia Hindu, mitoma sasilanga nkinzi miau, ndongota za wantu, savu ye nsiku mia nkal’ambote. E nkanda mia dibundu dia Buda mitoma sasilanga nsiku bafwete lemvokela afidi a dibundu ye madre. Misasilanga mpe nsiku ye malongi mawonso ma Buda. Kana una vo Buda kavova ko vo yandi i nzambi, kavova mpe mayingi ko mu kuma kia Nzambi. Nkanda mia Confúcio mitoma sasilanga mambu mabwa kuna nz’ankulu, nsiku mia nkal’ambote, mpandu ye nkunga. Kana una vo e buku diavauka di’esi Muçulmano disonganga vo vena ye Nzambi mosi kaka ona otekele zaya mawonso, ke disonganga ko vo Yave i nkumbu a Nzambi eyi yasonama nkumbu miayingi muna Nkand’a Nzambi.
9, 10. Ameyi tulenda longoka mu kuma kia Yave muna Nkand’a Nzambi?
9 Ekolo nkanda miayingi mia nsambila ke mitoma sasilanga oma ma Nzambi ko, Nkand’a Nzambi utoma kutusadisanga mu zaya Yave wa Nzambi yo mavangu mandi. Ukutusadisanga mpe mu zaya mayingi mu kuma kia kiwuntu kiandi. Nkand’a Nzambi utoma songanga vo Nzambi i mpungu-ngolo, nkwa ngangu ye otoma kutuzolanga. (Tanga Yoane 3:16; 1 Yoane 4:19.) Vana ntandu, Nkand’a Nzambi ukutuvovesanga vo: “Nzambi ke nkwa mandangi ko: kansi muna zula yawonso, on’okumvumina yo vanga nsongi, wina y’edieng’oku kena.” (Mav. 10:34, 35) E mpila yasayanena Nkand’a Nzambi mu nza yawonso itoma songanga e ludi kia diambu diadi. Akwa ngangu befimpanga e ndinga zivovwanga ova nza, bevovanga vo tezo kia 6.700 za ndinga zivovwanga mu nza yawonso. Muna ndinga zazi zawonso, 100 ndinga zitoma vovwanga kwa wantu ayingi mu nza yawonso. Yamu wau, Nkand’a Nzambi wamvimba yovo ndambu wasekolwa mu tezo kia 2.400 za ndinga. Wantu akete kaka ke bena ye Nkand’a Nzambi ko muna ndinga zau.
10 Yesu wavova vo: “O S’ame osalanga yamu wau, omono mpe sala nsalanga.” (Yoa. 5:17) Wau vo ‘Yave i Nzambi yamu mvu ya mvu,’ yindula mawonso kevanganga! (Nku. 90:2) Nkand’a Nzambi kaka utoma kutuzayisanga mana Nzambi kavanga kuna nz’ankulu, mana kevanganga owau ye mana kesinga vanga kuna sentu. Nkand’a Nzambi ukutulonganga una tulenda kunyangidikila, una tulenda kunkendeleka ye una tulenda kumfinamena. (Yak. 4:8) Ka tufwete yambula ko vo konso muntu yovo diambu diatuvambula yo Nzambi.
11. Nkia malongi ma ngangu tulenda solola muna Nkand’a Nzambi?
11 E ngangu zina mu Nkand’a Nzambi i ziku kiakaka kisonganga vo kwa Nzambi watuka. Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Nani ozeye nyindu a Yave, kanlonga?” (1 Kor. 2:16) E sono kiaki betela kina ye kiuvu kayuvula Yesaya wa ngunza kwa nkangu muna lumbu yandi oku vo: “Nani osongesele mwand’a Yave, yovo wakala nludiki andi kanlongesela?” (Yes. 40:13) Dialudi, ka vena muntu ko osundidi Yave muna ngangu. Muna kuma kiaki, o sadila nkanikinu mia Nkand’a Nzambi muna longo, muna sansa wana, muna mambu ma nsaka, muna diambu dia sola akundi, muna mambu ma salu, kala nkwa ziku yo songanga fu yambote, nsambu kaka ditwasanga. Ka vena elongi dia Nkand’a Nzambi ko dilenda kututwasila mpasi. Kansi, wau vo wantu ke bena ye ngangu zafwana ko, nkumbu miayingi malongi mau ke metwasanga nluta ko. (Yer. 10:23) Vava bemonanga vo malongi mau ke metwasanga nluta ko, mefimpululwanga yo sobwa. Nkand’a Nzambi uvovanga vo, “ngindu za wantu, mwaya kwandi.’—Nku. 94:11.
12. Nkia ngolo bavanga wantu muna fwasa Nkand’a Nzambi?
12 Lusansu lw’awana bavava fwasa Nkand’a Nzambi i ziku kiakaka kisonganga vo Nkand’a Nzambi kwa Nzambi aludi watuka. Muna mvu a 168 vitila tandu kia Kristu, Antíoco wa Ntinu a yá wa Suria wavava nkanda miawonso mia Nsiku kimana kayoka mio. Muna mvu a 303 wa tandu kia Kristu, Diocleciano wa Ntinu a Roma wakanikina vo masambilu mawonso ye Sono ina basadilanga Akristu ifwete yokwa. Nkanikinu wau wakwamanana mu mvu 10 mialanda. Kuna mfoko a tandu kia 11, papa muna kakidila nkangu walembi zaya oma ma Nkand’a Nzambi, bavanga mawonso kimana Nkand’a Nzambi walembi sekolwa mu ndinga zina bavovanga. Kana una vo Satana ye selo yandi basia e ngolo zafwasa Nkand’a Nzambi, wakinu yamu lumbu yeto. Yave kayambula konso muntu ko kafwasa lukau lwandi kavana kwa wantu.
ZIKU YIFILANGA WANTU AYINGI MU KWIKILA
13. Nkia ziku isonganga vo Nkand’a Nzambi wavumunwinwa?
13 Tala e ziku yakaka yisonganga vo Nkand’a Nzambi wavumunwinwa: Ngwizani andi, waludi muna mambu makaka ma ngangu za nza, ndungan’a ungunza wandi, ziku ki’asoneki, nkum’andi wasoba zingu kia wantu, lusansu lwandi lwasikididi yo vana mvutu za yuvu ina muna tini kia 1. Badika dina diasadisa akaka mu bakula vo Nkand’a Nzambi kwa Nzambi watuka.
14-16. (a) Nki kiafila nsambidi a dibundu dia Muçulmano, Hindu ye muntu wakatikisanga kana vo Nzambi una kieleka, mu kwikila vo Nkand’a Nzambi kwa Nzambi watuka? (b) Nkia diambu olenda sadila muna salu kia umbangi disonganga e ziku vo Nkand’a Nzambi wavumunwinwa?
14 Anwar * kuna Ásia, wasansukila muna dibundu dia Muçulmano. Vava kayenda zingila kuna América do Norte, Mbangi za Yave bankingula. Anwar wavova vo: “Muna ntangwa yayina, kiazolanga nsambila zawonso za Kikristu ko mu kuma kia vita banwananga yau ye yau ye afidi au bebundunanga nkangu. Kansi, wau vo ya zolanga zaya mambu tuka muna kileke, yatambulwila longoka Nkand’a Nzambi.” Vava Anwar kavutuka kuna nsi andi, kawawana diaka ye Mbangi za Yave ko. I bosi, vava kayaluka yo kwenda zingila kuna nsi za Mputu wavutukila longoka Nkand’a Nzambi. Wavova vo: “E ndungan’a ungunza wa Nkand’a Nzambi, ngwizani andi ye ntu a diambu andi ye nzola besonganga asambidi a Yave, diankwikidisa vo Nkand’a Nzambi i Diambu dia Nzambi.” Anwar wavubwa muna mvu a 1998.
15 Asha una ye mvu 16, wasanswa kwa mase mandi besambilanga muna dibundu dia Hindu. Wavova vo: “Yasambanga kaka vava ya yendanga kuna tempelo, yovo vava yakalanga mu mpasi, kansi vava zingu kiame kiakalanga kiambote kiasungamenanga Nzambi ko. Kansi, e zingu kiame kiasoba vava Mbangi za Yave bankingula.” Asha wayantika longoka Nkand’a Nzambi yo zaya Nzambi nze Nkundi andi. Adieyi diankwikidisa vo Nkand’a Nzambi wavumunwinwa kwa Nzambi? Wavova vo: “Nkand’a Nzambi wavana mvutu za yuvu yame yawonso. Wansadisa mu kala ye lukwikilu lembi kunda teke muna tempelo.”
16 Kana una vo Paula wasansukila muna dibundu dia Katolika, muna kimbuta kiandi wayantika katikisa kana vo Nzambi una kieleka. I bosi, vabwa diambu dimosi diasoba ngindu zandi. Wavova vo: “Yawanana yo nkundi ame ona kiamonanga diaka ko vioka ngonde zayingi. Twakala muna mvu miavaika buka kia wantu bakivananga muna ndua za nkolwa yo sansa nsuki. Vava yamona vo wazenga nsuki yo toma kuyivelelesa, yasivika kikilu. Muna kuma kiaki, yanyuvula, ‘nkia diambu dibwididi, akweyi wayenda?’ Wavova vo, Nkand’a Nzambi kalongokanga ye Mbangi za Yave, i bosi wayantika kunzayisa mana kalongokanga.” Wau kamona una Nkand’a Nzambi wasobela zingu kia nkundi andi, Paula wakwikila vo Nkand’a Nzambi kwa Nzambi kieleka wavumunwinwa.
“E DIAMBU DIAKU I MINI KIA TAMBI YAME”
17. Nkia nluta olenda vwa muna tanganga yo badika Diambu dia Nzambi lumbu yawonso?
17 Nkand’a Nzambi i lukau lusundidi o mfunu Yave kavana kwa wantu muna mwand’andi avelela. Kala y’etima dia tanganga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso, mu wokesa o zola kwaku muna Nzambi ye Diambu diandi. (Nku. 1:1, 2) Konso ntangwa zolele tanga Nkand’a Nzambi, teka samba mu lomba mwand’andi kimana wafila ngindu zaku. (Luka 11:13) Wau vo Nkand’a Nzambi i ngindu za Nzambi, obadika mana uvovanga dilenda kusadisa mu kala ye ngindu za Nzambi.
18. Ekuma ofwete longokelanga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso?
18 Ekolo onungunukanga muna zayi waludi, vanganga wawonso olenda muna zingila ngwizani ye mana olongokanga. (Tanga Nkunga 119:105.) Tanganga Nkand’a Nzambi nze una otadilanga muna pelo. Avo mwene diambu ofwete singika muna zingu kiaku, singika dio vana vau. (Yak. 1:23-25) Sadila Diambu dia Nzambi nga nsosolo muna tatidila lukwikilu lwaku yo katula malongi maluvunu muna ntima mia alembami. (Ef. 6:17) Vava otanganga Nkand’a Nzambi, vutulanga matondo wau vo angunza y’akaka ana basoneka wo ‘bafilwa kwa mwand’avelela.’
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
^ tini. 3 Léxico Grego-Inglês do Novo Testamento e de Outra Primitiva Literatura Cristã.
^ tini. 14 E nkumbu zasobwa.
[Yuvu ya Longoka]
[Mvovo mia Sina muna lukaya lwa 29]
Tanganga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso mu wokesa o zola kwaku muna Nzambi
[Foto ina muna lukaya lwa 26]
O wantu muna zaya vo nkanda kwa nengandi utukidi, kafwete wo sia dimbu kiandi
