‘Ne Ba Susumelizwe Ki Moya O Kenile’

“Bupolofita ni kamuta ha bu si ka taha ka tato ya batu, kono batu ne ba bulezi se si zwa ku Mulimu ba nze ba susumezwa ki moya o kenile.”—2 PIT. 1:21.

LISUPO ZA KU NAHANISISA

Mulimu naa itusisize cwañi moya o kenile ku tusa bañoli ba Bibele ku ziba ze ne ba swanela ku ñola?

Ki mabaka afi a lu kolwisa kuli Bibele i ñozwi ka susumezo ya moya wa Mulimu?

Mu tokwa ku ezangañi ka zazi ni zazi kuli mu bonise kuli mwa itebuha Linzwi la Mulimu?

1. Ki kabakalañi ha lu tokwa Bibele?

BATU ba bañata mwa lifasi ba tabela ku ziba likalabo kwa lipuzo ze: Lu simuluha kai? Ki kabakalañi ha lu li fa lifasi? Ki sifi se si ka ezahala ku luna kwapili? Ki kabakalañi lifasi ha li li cwana? Ki sikamañi se si ezahalanga ku luna ha lu shwa? Ne lu si ke lwa ziba likalabo kwa lipuzo ze, ni lipuzo ze ñwi za butokwa kambe ne ku si na Linzwi la Mulimu, yona Bibele. Kambe Bibele ne i siyo, ne lu ka itinga feela fa yeloseli ye lu na ni yona mwa bupilo ku lu etelela. Mi kambe lu sepile feela yeloseli ku lu etelela, ne lu si ke lwa ikutwa sina mwa naa ikutwezi walisamu ka za “mulao wa Muñaa Bupilo.”—Mu bale Samu 19:7.

2. Ki sikamañi se si ka lu tusa ku zwelapili ku itebuha Bibele?

² Ki bumai kuli batu ba bañwi ha ba sa lata lituto ze mwa Bibele sina mo ne ba li latela sapili. (Mu bapanye Sinulo 2:4.) Ba tuhezi ku zamaya ka nzila ye tabisa Jehova. (Isa. 30:21) Luna ha lu swaneli ku eza cwalo. Lu swanela ku eza ka mo lu konela kaufela ku zwelapili ku itebuha Bibele ni lituto ze ku yona. Bibele ki mpo ya butokwa ya lu file Mubupi wa luna ya lilato. (Jak. 1:17) Kamukwaocwalo, ki sikamañi se si ka lu tusa ku itebuha hahulu “linzwi la Mulimu”? Lu tokwa ku nahana ka za mo Mulimu naa tuselize bañoli ba Bibele ni ku nyakisisa mabaka a mañwi ha lu swanela ku lumela kuli Bibele i zwa ku Mulimu. Ka ku eza cwalo, lu ka susuezwa ku bala Linzwi la Mulimu ka zazi ni zazi ni ku mamela ze li bulela.—Maheb. 4:12.

BAÑOLI BA BIBELE ‘NE BA SUSUMELIZWE KI MOYA O KENILE’ KAMUKWAUFI?

3. Taba ya kuli bapolofita ni bañoli ba Bibele ne ba ‘susumelizwe ki moya wa Mulimu’ i talusañi?

³ Ne ku fitile lilimo ze 1,610 kuli Bibele i fezwe ku ñolwa ili ku zwa ka silimo sa 1513 B.C.E. ku isa ka 98 C.E. Baana ba ba bato ba 40 ili bao ba bañwi ku bona ne li  bapolofita, ne ba susumelizwe “ki moya o kenile” ku ñola Bibele. (Mu bale 2 Pitrosi 1:20, 21.) Pulelo ya kuli ku “susumezwa” i zwa fa linzwi la Sigerike, mi mwa timana ye, i talusa ku zamaiswa kamba ku shimbiwa. Liñolo la Likezo 27:15 li itusisa linzwi le li swana kwa ku talusa sisepe se ne si kukisizwe kamba ku zamaiswa ki moya. Bapolofita ni bañoli ba Bibele ‘ne ba susumelizwe ki moya o kenile,’ ili ku talusa kuli Mulimu naa ambozi ni bona, naa ba susuelize ni ku ba etelela ka maata a hae kamba ka moya o kenile. Kamukwaocwalo, ne ba si ka ñola mihupulo ya bona kono ne ba ñozi mihupulo ya Mulimu. Ka linako ze ñwi, bapolofita ni bañoli bao mane ne ba si ka utwisisa ze ne ba polofitile kamba ze ne ba ñozi. (Dan. 12:8, 9) Kamukwaocwalo, “Liñolo kamukana li ñozwi ka susumezo ya moya wa Mulimu.” Mwa Bibele ha lu fumani mihupulo ya batu.—2 Tim. 3:16.

4-6. Jehova naa tusize cwañi bañoli ba Bibele ku ziba ze ne ba swanela ku ñola? Mu fe mutala.

⁴ Kono Mulimu naa itusisize cwañi moya o kenile ku tusa bañoli ba Bibele ku ziba ze ne ba swanela ku ñola? Kana ne ba bulelezwi manzwi tota kamba ne ba filwe feela mihupulo ilikuli ba ñole ka ku itusisa manzwi a bona luli? Mu nahane mutu wa lipisinisi mwa ñolelanga mañolo. Haiba u bata kuli mwa liñolo la hae ku itusiswe feela manzwi a swanela, u iñolelanga liñolo leo isali yena, kamba u bulelelanga muñoli wa hae manzwi tota a swanela ku itusisa. Muñoli wa hae u ka ñola liñolo leo mi mutu wa lipisinisi yo u ka nyatela teñi libizo la hae. Ka linako ze ñwi, a kana a taluseza feela muñoli wa hae mihupulo ya butokwa, kuli muñoli a ñole liñolo leo ka ku itusisa manzwi a hae. Hasamulaho, mutu wa lipisinisi yo a kana a fita mwa liñolo leo ni ku beya licinceho ze swanela ni ku kupa muñoli kuli a ñole sinca liñolo leo. Liñolo leo ha se li ñozwi, u nyatela teñi libizo la hae. Mutu ya ka amuhela liñolo leo, u ka nga kuli li ñozwi ki mutu yo wa lipisinisi.

⁵ Ka nzila ye swana, likalulo ze ñwi za Bibele ne li ñozwi “ka munwana wa Mulimu.” (Ex. 31:18) Ha naa bata kuli ku itusiswe feela manzwi a swanela, Jehova naa bulelelanga bañoli manzwi tota a ku itusisa. Ka mutala, kwa liñolo la Exoda 34:27, lu bala kuli Jehova naa bulelezi Mushe kuli: “Ñola manzwi ao isali wena; kakuli bulikani bo ni isweli ni wena ni Isilaele bu ya ka manzwi ona ao.” Hape, Jehova naa bulelezi mupolofita Jeremia kuli: “Manzwi kaufela a ni ku bulelela, u a ñole mwa buka.”—Jer. 30:2.

⁶ Kono hañata, Mulimu naa si ka bulelela bañoli ba Bibele manzwi tota a ku itusisa. Mulimu naa beile mihupulo ya hae mwa lipilu za bona ni mwa minahano ya bona, kihona a ba lumeleza ku iketela manzwi a ku itusisa kwa ku ñola lushango lwa hae. Liñolo la Muekelesia 12:10 li bulela  kuli: “Mubuleli a pihelela ku fumana litaba ze kateleha, mi a li ñola ka mukwa o swaneleha. Ki litaba za niti.” Muñoli wa litaba za Evangeli Luka, naa “batisisize lika kaufela ka ku nepahala ku zwa kwa makalelo . . . ka ku li tatamanisa hande.” (Luka 1:3) Mulimu naa itusisize moya wa hae o kenile ku bona teñi kuli lushango lwa hae ha lu cinciwi ki ku sa petahala kwa batu.

7. Ki kabakalañi ha lu kona ku bulela kuli Mulimu naa bonisize butali ka ku itusisa batu ku ñola Bibele?

⁷ Mulimu naa bonisize butali bwa hae ka ku itusisa batu ku ñola Bibele. Manzwi, a lu tusa ku utwisisa litaba mi hape a lu tusa ku utwa maikuto a iputezi mwa mihupulo. Kono ku cwañi kambe Jehova naa itusisize mangeloi ku ñola Bibele? Kana naa ka kona ku talusa maikuto a butu a cwale ka sabo, masitapilu ni ku zwafa? Bakeñisa kuli Mulimu naa itusisize batu ba ba si ka petahala ku iketela manzwi a ku itusisa, lushango lwa hae lu fitanga kwa lipilu za luna.

MABAKA A TAHISA KULI LU LUMELE KULI BIBELE KI LINZWI LA MULIMU

8. Ki kabakalañi ha lu kona ku bulela kuli Bibele ya shutana ni libuka ze ñwi za bulapeli?

⁸ Ku na ni mabaka a mañata a tahisa kuli lu lumele kuli Bibele ki Linzwi la Mulimu. Bibele i lu tusa ku ziba hande Mulimu ku fita buka ifi kamba ifi ya bulapeli. Ka mutala, libuka za Sihindu li lu bulelela ka za mikiti ya bulapeli, lituto za butali bwa batu, matangu ni milao ya za muzamao. Libuka za Sibuddha li talusa milao ye ba swanela ku latelela balapeli ba ba itamile ku ba linjilulume. Hape, li talusa litumelo ni lituto za Sibuddha. Buddha yena kasibili naa si ka bulela kuli ki Mulimu, mi naa si ka bulela ze ñata ka za Mulimu. Libuka za Confucian li bulela ka za lika ze ne ezahalile kwamulaho, milao ya za muzamao, mabibo, ni lipina. Hape ku na ni buka ya Simozilemu ye luta kuli ku na ni Mulimu a li muñwi mi wa ziba ze ka ezahala kwapili kono ha i patululi libizo la Mulimu, lona la Jehova, le li fumaneha hañata-ñata mwa Bibele.

9, 10. Lu kona ku itutañi ka za Mulimu ku zwelela mwa Bibele?

⁹ Nihaike kuli buñata bwa libuka za bulapeli li bulela lika li sikai ka za Mulimu, Bibele yona i lu tusa ku ziba hande Jehova Mulimu ni likezo za hae. I lu tusa ku utwisisa hande tulemeno twa Mulimu. Bibele i lu bulelela kuli Mulimu u na ni katulo ye lukile, butali ni maata. Hape, i lu bulelela kuli Mulimu wa lu lata. (Mu bale Joani 3:16; 1 Joani 4:19.) Kwandaa zeo, Bibele i lu bulelela kuli: “Mulimu ha ketululi, kono mwa sicaba ni sicaba mutu kaufela ya mu saba ni ku eza se si lukile u lumelelwa ki yena.” (Lik. 10:34, 35) Bibele se i tolokilwe mwa lipuo ze shutana-shutana, ili nto ye bonisa kuli Mulimu ha ketululi. Licaziba ba lipuo ba bulela kuli, mwa lipuo ze 6,700 ze bulelwa mwa lifasi kacenu, lipuo ze bato ba 100 ki zona ze bulelwa hahulu ki batu ba bañata. Bibele mukatumbi, kamba likalulo za yona li tolokilwe mwa lipuo ze fitelela 2,400. Ibato ba kuli mañi ni mañi mwa lifasi u na ni kalulo ya Bibele mwa puo ya hae.

¹⁰ Jesu naa bulezi kuli: “Ndate u zwezipili ku sebeza ku fitela cwale, mi ni na ni  zwelapili ku sebeza.” (Joa. 5:17) “Ku zwa ko ku si na makalelo, ku ya ko ku si na mafelelezo,” Jehova ki Mulimu. Kamukwaocwalo, mu nahane lika za sa ezize! (Samu 90:2) Ki Bibele feela ye lu bulelela za naa ezize Mulimu kwamulaho, za sweli ku eza cwale, ni za ka eza kwapili. Hape Mañolo a lu luta lika ze kona ku mu tabisa ni ze sa mu tabisi mi a lu bonisa mo lu kona ku sutelela ku yena. (Jak. 4:8) Ha lu swaneli ku tuhela ku sebeleza Jehova kabakala lipilaelo kamba kabakala ku ndongwama lika za ka butu.

11. Ki likelezo lifi ze nde ze lu fumana mwa Bibele?

¹¹ Hape butali bo butuna bo bu fumaneha mwa Bibele bu bonisa kuli ki buka ye zwa ku Mulimu. Muapositola Paulusi naa ñozi kuli: “Ki mañi ya fitile fa ku ziba munahano wa Jehova, kuli a kone ku mu laela?” (1 Makor. 2:16) Mupolofita Isaya naa buzize batu ba ne ba pila mwa nako ya hae kuli: “Ya lemusize Moya wa Muñaa Bupilo ki mañi? Yo ye ne li muelezi wa hae, ya mu lutile, ki mañi?” (Isa. 40:13) Kalabo ya niti kikuli, hakuna. Ki lona libaka ha lu tusiwa hahulu ki ku latelela kelezo ya Bibele mwa litaba ze ama ku sebeza ka taata, manyalo, bana, ku itabisa, busepahali, muzamao, mane ni balikani. Ha lu koni ku fumana kelezo ye maswe mwa Bibele. Kono batu ha ba na butali bwa ku fa likelezo ze kona ku lu tusa kamita. (Jer. 10:23) Likelezo za bona li zwelangapili ku cinciwa ha ba lemuha kuli ha li tusi. Bibele i bulela kuli: ‘Mihupulo ya batu ki ya mbango feela.’—Samu 94:11.

12. Batu ba likile cwañi ku sinya Bibele?

¹² Bupaki bo buñwi bo bu bonisa kuli Bibele i zwa ku Mulimu ki litaba ze ezahezi ka za yona. Kwamulaho, batu ba bañata ne ba likile ku sinya Linzwi la Mulimu. Mwa silimo sa 168 B.C.E., Mulena wa Syria, Antiokusi IV, naa lumile batu ba hae ku yo bata libuka kaufela za Mulao ni ku li cisa. Ka silimo sa 303 C.E., Mubusi wa Muroma ya bizwa Diocletian naa file taelo ya kuli miyaho kaufela mo ne ba kopanelanga Bakreste i sinyiwe, ni kuli Mañolo a bona a cisiwe. Ku sinyiwa kwa miyaho ni libuka za Bakreste ne ku zwezipili ka lilimo ze lishumi. Ka lilimo ze mianda-nda, bo papa ne ba likile ka mo ne ba konela kaufela ku bona teñi kuli Bibele ha i tolokiwi mwa lipuo ze fitana-fitana bakeñisa kuli ne ba sa lati kuli batu ba itute Bibele. Ku si na taba ni kuli Satani ni bayemeli ba hae ne ba likile ku sinya Bibele, lu sa na ni yona kacenu. Jehova ha si ka lumeleza mutu ufi kamba ufi ku sinya mpo yeo ya file kwa batu.

MABAKA BATU BA BAÑATA HA BA LUMELA

13. Ki mabaka afi a lu kolwisa kuli Bibele i ñozwi ka susumezo ya moya wa Mulimu?

¹³ Ku na ni mabaka a mañwi a lu kolwisa kuli Bibele i zwa ku Mulimu. Bibele i na ni litaba ze lumelelana, ki ye nepahezi ku za sayansi, bupolofita bwa yona bu talelelizwe, mi bañoli ba yona ne ba sepahala kamita. Hape Bibele i na ni maata a ku cinca bupilo bwa batu, ze i bulela ka za litaba za kwaikale li nepahezi, mi i fa likalabo ze nde kwa lipuzo ze bulezwi mwa paragilafu 1. Ha lu nyakisiseñi ze ne tusize ba bañwi ku lumela kuli Bibele i zwa ku Mulimu.

14-16. (a) Batu ba balaalu ba lisimuluho ze shutana-shutana ne ba kolwisizwe kiñi kuli Bibele ki Linzwi la Mulimu? (b) Ki mabaka afi e mu ka itusisa mwa simu kuli mu kolwise batu kuli Bibele i ñozwi ka susumezo ya moya wa Mulimu?

¹⁴ Bo Anwar * ne ba huliselizwe mwa bulapeli bwa Simozilemu mwa naha ye fumaneha kwa Middle East. Ha ne ba izo pila kwa naha ya North America, ba potelwa ki Lipaki za Jehova kwa ndu ya bona. Bo Anwar ba li: “Ka nako yeo ne ni sa tabeli bulapeli bwa Sikreste bakeñisa lika ze maswe ze ne ezizwe ki likeleke kwamulaho.  Kono bakeñisa kuli ne ni tabela ku ituta lika ze nca, naa lumela ku itutanga Bibele.” Hamulaho wa fo, bo Anwar ba kutela kwa naha ya habo bona mi ne ku ba bezi taata ku kopana ni Lipaki za Jehova. Lilimonyana hamulaho wa fo, bo Anwar ba tutela kwa Europe, mi ba kalisa ku ituta Bibele hape. Ba bulela kuli: “Ne ni fitile fa ku lumela kuli Bibele ki Linzwi la Mulimu bakeñisa kuli bupolofita bwa yona bu talelelizwe. Bibele i na ni taba ye swana ku zwa kwa makalelo ku ya kwa mafelelezo, mi lituto ze ku yona ha li itwanisi, mi hape ne ni kolwisizwe kuli Bibele ki Linzwi la Mulimu ha ne ni boni lilato le li mwahalaa batu ba Mulimu.” Bo Anwar ne ba kolobelizwe ka silimo sa 1998.

¹⁵ Asha u na ni lilimo ze 16, mi u simuluha mwa lubasi lwa Sihindu. U bulela kuli: “Ne ni lapelanga feela ha ne ni yanga kwa tempele kamba ha ne ni banga ni butata.” U ekeza kuli: “Ne ni sa nahanangi ka za Mulimu, bupilo ha ne bu ni zamaela hande. Kono zazi le liñwi ha ne ni potezwi ki Lipaki za Jehova, mubonelo wa ka wa cinca.” Asha a ituta Bibele, mi a ba mulikanaa Mulimu. Ki sikamañi se ne si mu kolwisize kuli Bibele ki Linzwi la Mulimu. Asha u talusa kuli: “Bibele ne i alabile lipuzo kaufela ze ne ni na ni zona. Ne i ni tusize ku ba ni tumelo niha ne ni sa yangi kwa tempele ku yo kubamela siswaniso.”

¹⁶ Bo Paula ne ba huliselizwe mwa lubasi lwa Makatolika. Kono ha se ba hulile, ba kala ku kakanya haiba Mulimu u teñi. Kwa ezahala nto ye ñwi. Ba bulela kuli: “Ne ni kopani ni mulikanaa ka ye ne ni si ka bonana ni yena ka likweli li sikai. Ne lu pila ka nako yeo buñata bwa batu ne ba utanga milili ye mitelele ni ku itusisa milyani ye kola. Kono mulikanaa ka naa sa cincize. Naa kutile milelu ni milili ya hae, mi naa bonahala ku ba ni tabo. Kamukwaocwalo naa mu buza kwa naa ile ni ze ne ezahezi ku yena. A ni bulelela kuli naa itutile Bibele ni Lipaki za Jehova mi kihona a ni kutaza.” Bakeñisa ku bona mo niti ya Bibele ne i cincelize bupilo bwa mulikanaa bona, bo Paula ba tabela ku ituta Bibele, mi ba fita fa ku lumela kuli Bibele ki Linzwi la Mulimu.

“LINZWI LA HAO KI LUMONYI LWA MWA MAUTU A KA”

17. Ku bala Bibele ka zazi ni zazi ni ku yeya fa litaba ze mu bala ku ka mi tusa cwañi?

¹⁷ Bibele ki mpo ye makaza ya lu file Jehova ka ku itusisa moya wa hae o kenile. Mu ikolange ku i bala ka zazi ni zazi, mi mu ka lata hahulu Bibele ni Mulimu. (Samu 1:1, 2) Nako kaufela ha mu bala Bibele, mu kalisange ka tapelo ili ku kupa kuli Mulimu a mi fe moya wa hae o kenile o ka mi tusa ku utwisisa ze mu bala. (Luka 11:13) Mwa Bibele lu fumana mihupulo ya Mulimu. Ha lu nze lu yeya ze i bulela, lu ka ituta ku nahana mwa nahanela Mulimu.

18. Ki kabakalañi ha mu swanela ku zwelapili ku ituta Bibele?

¹⁸ Ha mu nze mu zwelapili ku ituta ze ñata ka za niti ye mwa Bibele, mu pile ka ku lumelelana ni ze mu ituta. (Mu bale Samu 119:105.) Ku bala Bibele ku swana feela ni ku talima mwa siiponi. Kamukwaocwalo, haiba mu lemuha kuli mu tokwa ku eza licinceho ze ñwi, mu eze cwalo. (Jak. 1:23-25) Linzwi la Mulimu li swana sina mukwale. Mwa kona ku itusisa lona kuli mu yemele tumelo ya mina. Hape mwa kona ku itusisa lona ku toola lituto za buhata ze mwa lipilu za batu ba ba ishuwa. (Maef. 6:17) Ha mu nze mu itusisa Bibele, mu itebuhe kuli bañoli ba yona ‘ne ba susumelizwe ki moya o kenile.’

[Litaluso za kwatasi]

[Lipuzo za Tuto]

[Manzwi a fa likepe 29]

Mu balange Bibele ka zazi, mi mu ka lata Musimululi wa yona

[Siswaniso se si fa likepe 26]

Liñolo li kona ku ngiwa kuli li zwa ku mutu ya nyatezi libizo la hae