Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

‘Ayihoshesheli Kudi Spiritu Yajila’

‘Ayihoshesheli Kudi Spiritu Yajila’

‘Ayihoshesheli Kudi Spiritu Yajila’

‘Muloña kwosi wuprofwetu wenzahu dehi chakufuma kumuchima wamuntuku; ilaña antu ahosheli chakufuma kudi Nzambi, chakuyihoshesha kudi spiritu yajila.’—2 PET. 1:21.

YIKUMA YAKUTOÑOJOKAHU

Indi Nzambi wazatishili ñahi spiritu yajila kulonda kukwasha ansoneki aBayibolu eluki nsañu yakusoneka?

Wunsahwinyi wamwekeshaña nawu Bayibolu ayonena kudi Nzambi?

Chumanyi chimwatela kwila ifuku niifuku kulonda mutwalekuhu kuhameka Izu daNzambi?

1. Muloñadi chitunakukeñela Izu daNzambi donenewa?

 TWAFUMA kudihi? Muloñadi chitwekalila hanu hamaseki? Chumanyi chikatumwekena kumbidi? Muloñadi kaayi chikekalila muniyi njila? Chumanyi chatumwekenaña neyi tunafwi? Antu amavulu mwahita kaayi kejima, ehulaña awa malwihu. Twadi kwiluka ñahi ñakwilu yanawa malwihu nimalwihu amakwawu neyi hitwadiña Nezu daNzambi donenewaku? Neyi Nyikanda Yajila nehi mutenowu twadi kudidimbaña nayuma yitweluka. Neyi chakwila twadizilileña hohu kuyuma yitweluka, komana twadi kutoñojoka neyi chatoñojokeliyi ñimbi yamasamu kutalisha ‘hanshimbi jaYehova?’—Tañenu Masamu 19:7.

2. Chumanyi chikutukwasha kutwalekahu kusakilila hachawaana chitukweti chaBayibolu chakufuma kudi Nzambi?

2 Chawushona, antu amakwawu akeñeli Bayibolu hakusambila aleka dehi kuyikeña. (Esekejenu Chimwekeshu 2:4.) Aleka kwikala nachihandilu chamuzañaleshaña Yehova. (Isa. 30:21) Chumichi bayi chitumwekenaku. Twatela kutwalekahu kusakilila hakwikala naBayibolu niyuma yatañishaña Bayibolu. Bayibolu hichawaana chalema chakufuma kudi Nleñi yetu wukweti kukeña. (Yak. 1:17) Chumanyi chikutukwasha kusweja kuhameka “izu daNzambi”? Chuma chatela kutukwasha hikutoñojoka hadi ansoneki aBayibolu chayikwashiluwu hakusoneka Nyikanda. Twatela kushinshika hawunsahu wunakumwekesha nawu Bayibolu ayonena dehi. Chumichi chatela kutusañumuna kwikala nampwila yakutaña Izu daNzambi ifuku niifuku nikuzatisha kufumba kwamuBayibolu.—Heb. 4:12.

MUNJILANYI ‘MWAYIHOSHESHELUWU KUDI SPIRITU YAJILA’?

3. Indi atuprofwetu niansoneki aBayibolu ‘ayihoshesheli ñahi naspiritu yajila’?

3 Hahitili yaaka 1,610, dikwila nawu kufuma mu 1513 B.C.E. nakushika mu 98 C.E, amayala amboka-mboka akushika ku 40 asonekeli Bayibolu. Amakwawu adiña atuprofwetu ‘ahoshesheluwu kudi spiritu yajila.’ (Tañenu 2 Petulu 1:20, 21.) Izu dachiGriki dasonekawu nawu ‘ayihoshesheli’ datalisha mukwila nawu “kusenda hela kufumisha chuma kwiluña dimu nakutwala kwiluña dikwawu,” nawa “anateli cheñi kudisoneka munjila yashiyashana yakwila nawu: kuhizumuka, kuyuulewa hela kusañumuna.” * HaYililu 27:15 azatisha mazu wowamu hakulumbulula watu wafumishiluwu hela wahuñumukili nakuya kwacheñi nampepela. Atuprofwetu ashimunawu muBayibolu niansoneki ‘ayihoshesheli naspiritu yajila’ muloña Nzambi wahosheli nawu, wayisañumwini, nawa wayilombweleña naspiritu yindi yajila. Dihafumini asoneki yitoñojoka yaNzambi bayi yawuku. Mpinji jikwawu atuprofwetu onenenuwu niansoneki hiyelukileña mwatalishili nsañu yashimwineñawu hela yasonekeleñawuku. (Dan. 12:8, 9) Eñañi, “Nyikanda yajila yejima ayonena dehi kudi Nzambi” nawa himwekala yitoñojoka yawantuku.—2 Tim. 3:16.

4-6. Indi Yehova walejeleña ñahi asoneki aBayibolu nsañu yakusoneka? Lumbululenu.

4 Indi Nzambi wazatishili ñahi spiritu yajila hakukwasha ansoneki aBayibolu kwiluka nsañu yasonekeleñawu? Komana ayilejeli mazu ejima akusoneka ntahindi ayilejeleña hohu nsañu nakuyisoneka mumazu awu? Toñojokenu hadi mukwakuselujola chinateli kusonekayi mukanda. Neyi nakukeña kuzatisha mazu amawahi, nateli kusoneka mukanda yomwenindi hela wukuleja nsoneki yindi mazu atela kuzatishayi mumukanda. Nsoneki wukusoneka mukanda nawa mukwakuselujola diyi wukufwachikaku. Mpinji jikwawu nateli kuleja nsoneki yindi yikuma yalema hohu, nawa nsoneki yindi wukusoneka mukanda kuzatisha mazu indi. Mukwakuselujola wukuhituluka mumukanda nikuleja nsoneki hatela kuhimpayi. Chamanishayi kusoneka, wukufwachikaku nawa muntu wukutambula wuna mukanda wukumona nindi awusoneka kudi mukwakuselujola.

5 Munjila yoyimu, yibalu yikwawu yamuBayibolu ayisonekeli “namunu waNzambi.” (Kwi. 31:18) Yehova cheñi walejeleña ansoneki mazu akuzatisha neyi chakwila hanakali. Chakutalilahu, haKwidika 34:27 twatañañahu nawu: “Yehova wamwilili Mosi, nindi, Sonekaku mazu awa, muloña mwomwaya mazu awa dimu nakwatili chitiyañenu chakukwata ninaneyi ninaIsarela.” Yehova cheñi wamulejeli kaprofwetu Yeremiya nindi: “Sonekaku mumukanda mazu ejima inahoshi naneyi.”—Yere. 30:2.

6 Ilaña kakavulu, mazu akusoneka ayishileña muyitoñojoka nimunyichima yawansoneki aBayibolu muchihayamisha nikuyiteja kuzatisha mazu awu hakusoneka nsañu yindi. Mukanda waMukwakutaŋisha 12:10 wahosha nawu: “Mukwakutañisha hakukeñakeña mazu akutiyisha kuwaha, niakusoneka choloka, mazu alala.” Mukwakusoneka Nsañu Yayiwahi Luka ‘washinshikili chakashinshi mwaya nsañu yejima hachuma hachuma, kufumisha hatachikili nsañu.’ (Luka 1:3) Nzambi wazatishili spiritu yindi yajila kulonda antu abula kuwanina abuli kuhimpa nsañu yindi.

7. Indi Nzambi wamwekesheli ñahi maana indi abadika hakuzatisha antu kusoneka Bayibolu?

7 Maana aNzambi abadika amwekeni hampinji yazatishiliyi antu kusoneka Bayibolu. Mazu atukwashaña kwiluka nsañu nikuyitisha chikupu. Indi neyi chakwila Yehova wazatishili añelu hakusoneka Bayibolu? Komana adi kutwesha kulumbulula yuma yavula kumwekena antu yidi neyi woma, wushona nichineñi? Chineli wetejeli antu abula kuwanina kutonda mazu akuzatisha hakusoneka nsañu yindi, nsañu yaNzambi yatushikaña hamuchima.

WUNSAHU WUNAKUMWEKESHA NAWU BAYIBOLU AYISONEKELI KUDI NZAMBI

8. Muloñadi chitukuhoshela netu Bayibolu yambuka nanyikanda yejima yansakililu?

8 Tukweti wunsahu wawuvulu nankashi wamwekeshaña nawu Bayibolu Hizu daNzambi donenewa. Bayibolu yatukwashaña kumwiluka Nzambi kubadika nyikanda yejima yansakililu. Chakutalilahu, nyikanda yawaHindu yatulejaña hayisela yamuniyi nsakililu yawu, maana awantu, tushidikilu, ninshimbi jahoshaña hakwikala nayililu yayiwahi. Nyikanda yawaBuddha yalumbulula nshimbi jatela kulondelawu antu amunsakililu atondahu kubula kusumbula hela kusumbuka. Yalumbulula cheñi tushidikilu twawaBuddha nintañishilu yaBuddha. Mukanda wukwawu wahosha hohu hatushidikilu twawaBuddha. Buddha hahosheli nindi wadiña nzambuku nawa wahosheli hohu nsañu yantesha hadi Nzambi. Nyikanda yawaConfucianism yahosha hayuma yamwekeni kunyima, hanshimbi yahosheleña hakwikala nayililu yayiwahi, kupesha nitumina. Mukanda waIslam niwena watañishaña nawu kwekala Nzambi wumu hohu, weluka yuma yakamwekana kumbidi nawa diyi nlomboli ilaña hiwashimuna ijina daNzambi, Yehova damwekanaña kapampa kakavulu muBayiboluku.

9, 10. Yumanyi yitwatela kudiza hadi Nzambi muBayibolu?

9 Nyikanda yayivulu yamunsakililu yashimuna nsañu yantesha kutalisha hadi Nzambi, ilaña Bayibolu yatukwashaña kumwiluka Yehova Nzambi niyililu yindi. Yatukwashaña kwiluka yililu yindi. Bayibolu yashimuna nawu Nzambi wukweti ñovu yabadika, wukweti maana, nawa hiNzambi watukeña nankashi. (Tañenu Yowanu 3:16; 1 Yowanu 4:19.) Kubombelahu, Bayibolu yatulejaña nawu: “Nzambi haakaminaña antu kumesuku; hakwila munyuza yejima, muntu wamwakamaña yena, welaña mwaloña, amutiyaña kudi Nzambi kuwaha.” (Yil. 10:34, 35) Chineli Bayibolu anayibalumuni mumadimi amavulu amboka-mboka chinakumwekesha nawu Nzambi hakweti chaambuku. Antu adiza hamadimi ahoshaña nawu madimi akushika ku 6,700 ayihoshaña mukaayi makonu nawa kwakwihi namadimi 100 ayihoshaña kudi antu akushika kumapasenti 90 mukaayi kejima. Hela chochu, Bayibolu yejima hela yachibalu ayibalumuna mumadimi akubadika ha 2,400. Dichi kwakwihi nawantu ejima amukaayi akweti Bayibolu yamukuma hela yachibalu mwidimi dawu.

10 Yesu wahosheli nindi: “Tata yami wuchidi kukalakala nihanu, ninami nawa nidi nakukalakala.” (Yow. 5:17) ‘Kufumisha kumashiita, oko-o, nakutwala kunyaka yahaya nyaka, Yehova diyi Nzambi hohu.’ Dichi toñojokenu hayuma yejima yakoñayi. (Mas. 90:2) Bayibolu hohu diyi yatulejaña nsañu yayivulu kutalisha hanyidimu yaNzambi yakunyima niyamakonu nawa yashimuna yuma yakakoñayi kumbidi. Nsona yatudizishaña cheñi yuma yamuzañaleshaña niyamuneñeshaña nawa yatulejaña chitwatela kukundama kwakwihi nayena. (Yak. 4:8) Dichi bayi twiteja yuma yakumujimba hela yuma yitwakamenaña yitufumishi kudi yenaku.

11. Kufumbanyi kwakuwahi kwekala muBayibolu?

11 Maana abadika ekala muBayibolu amwekeshaña nawu iwu mukanda wafuma kuNsulu yabadika antu maana. Kapostolu Pawulu wasonekeli nindi: “Hinyi weluka mwatoñojokañayi Yehova, mwaka amuleji maana?” (1 Kor. 2:16) Iyi vasi yinashindameni hamazu enhwiliyi kaprofwetu Isaya antu adiñaku hayina mpinji nindi: “Hinyi walejeli spiritu yaYehova? Hinyi washakamini nindi hampuña hakumuleja maana?” (Isa. 40:13) Kwosi. Dimuloña waweni wutwahetelañamu neyi tuzatisha kufumba kwamuNsona kwahoshaña hamaluwi, anyana, yisela, kudikunda, kuzata nañovu, kushinshika nikwikala nayililu yayiwahi. MuBayibolu himwekala kufumba kwatamaku. Kwambukaku, antu hiyavula kuhana kufumba kunateli kukwasha muntuku. (Yere. 10:23) Kakavulu ahimpaña nikushimuna kufumba kwacheñi neyi eluka nawu yuma yafumbawu hakusambila yadiña yaheña. Bayibolu yahosha nawu: ‘Yitoñojoka yawantu, yakuhemesha hohu.’—Mas. 94:11.

12. Indi antu esekeli ñahi kujiyisha Bayibolu?

12 Wunsahu wukwawu wamwekeshaña nawu Nzambi walala diyi Nsoneki yaBayibolu hinsañu yakunyaka yashimunaña hadi antu afwilileña kujiyisha nsañu yamuBayibolu. Muchaaka cha 168 B.C.E., Antiochus IV Mwanta wakuSiriya, walejeli antu nindi akeñi nyikanda yaNshimbi yejima yonenewa kulonda ayochi. Muchaaka cha 303 C.E. Diocletian Mwanta wawaRoma walejeli antu nindi akisañani maluña ejima apompelañawu akwaKristu nikocha Nyikanda yawu. Iku kukisañana kwatwalekeluhu hadi yaaka ikumi. Kufuma tuhu muyaaka nkulakaji yamu 11, akulumpi jansakililu atenañawu nawu mapopu akeñeleña nawu ajiyishi nsañu yamuBayibolu nikulekesha mudimu wakubalumuna Nsona mumadimi acheñi. Hela chakwila Satana niantu jindi akeñeleña nawu ajiyishi Bayibolu, tuchidi kuzatisha Bayibolu nikulelu. Yehova heteja antu kukisañana chawaana chindi chenkayi antuku.

WUNSAHU WUNALETESHI ANTU AMAVULU KUKUHWELELA

13. Wunsahwinyi watuleñelaña twiluki netu Bayibolu ayonena dehi kudi Nzambi?

13 Kudi wunsahu wukwawu wunakumwekesha nawu Bayibolu ayonena kudi Nzambi: yekala yesekana, yoloka munsañu jasayansi, yashikija wuprofwetu wamuBayibolu, ansoneki adiña ashinshika, yikweti ñovu yakuhimpa yihandilu yawantu, yashimunaña mwalala kutalisha hansañu yakunyaka nawa yakula malwihu anashimunuwu muparakalafu yatachi. Talenu yuma yakwashili antu amakwawu kwiluka nawu Bayibolu yafuma kudi Nzambi.

14-16. (a) Yumanyi yaleñeleli kaMuslim, kaHindu nimukwakujinoka hadi Nzambi eteji nawu Bayibolu yafuma kudi Nzambi? (b) Wunsahwinyi wamwekeshaña nawu Bayibolu ayonena kudi Nzambi wumunakukeña kuzatisha mumudimu wamwiha?

14 Anwar * wakulili neyi kaMuslim mwituña dakuMiddle Eastern. Hampinji yashakamineñayi kuNorth America, amwendeleli kudi aYinsahu jaYehova. Anwar wahosheli nindi, “Hayina mpinji hinakeñeli nsakililu yawakwaKristuku hamuloña wayuma yatama yakosomwenuwu mumachechi kunyima. Ilaña, hamuloña wakukeña nankashi kudiza, netejeli kudiza Bayibolu.” Hashimbwili wanyi, Anwar wafuntili kwituña kwafuminiyi nawa walekeli kudiza nawaYinsahu. Chimwahitili yaaka, wabuukilili kuEurope, watachikili kudiza Bayibolu nawa wahosheli nindi: “Kushikijewa kwawuprofwetu wamuBayibolu, kwesekana kwaNyikanda Yajila, kubula kuditadikisha kwansañu yamuBayibolu nikukeña kwamwekeshañawu akwakudifukula aYehova kwanleñeleli niteji nami Bayibolu Hizu daNzambi.” Anwar amupapatishili mu 1998.

15 Asha wudi nayaaka 16 wafuma muchisaka chawaHindu. Wahosheli nindi: “Nalombeleña hohu neyi nayi kutembeli, hela neyi namoni kukala, ilaña hinatoñojokeleña hadi Nzambi neyi yuma yinakuñendela chiwahi muchihandiluku.” Watwalekeluhu nindi: “Ifuku dimu aYinsahu jaYehova añendeleli nawa kufuma hadina ifuku chihandilu chami chahimpikili chikupu.” Asha wadizili Bayibolu nawa watachikili kumumona Nzambi neyi Ibwambu dindi. Chumanyi chamuleñeleli yeteji nindi Bayibolu ayonena kudi Nzambi? Walumbulwili nindi: “Bayibolu yakwili malwihu ejima inehwileña. Yankwashili kwikala nachikuhwelelu hela chakwila hinamumonaña Nzambuku, dikwila nawu chakadi kuya kutembeli nakudifukula kudi ankishi.”

16 Paula wakulilili muchisaka chawaKatolika, ilaña chakuliliyi welukili wanyi neyi chakwila Nzambi wekala kwoku hela nehi. Kudi chuma chamwekeni. Wahosheli nindi: “Nadibulakeni nebwambu dami itwabulili kudimona nindi hadi tukweji twatuvulu. Hayina mpinji antu ahembeleña nsuki jajilehi nikuzatisha yitumbu yashetana. Chinamumweni nahimpi, nakumwekana wunyonji, natewuli nsuki nawa wamuzañalu, namwihwili nami, ‘Chumanyi chakumwekeneni, nawa wadiña kudihi?’ Wahosheli nindi wadizileña Bayibolu nawaYinsahu jaYehova nawa watachikili kunshimwina.” Chamweniyi chalala chamuNsona chichahimpili ibwambu dindi, watachikili kukeña nsañu yamuBayibolu nawa wetejeli nindi ayonena kudi Nzambi.

“IZU DEYI HIINOÑU DAKUNYENDU YAMI”

17. Indi kutaña Izu daNzambi ifuku niifuku nikutoñojokahu chikupu kunateli kuyikwasha ñahi?

17 Bayibolu hichawana chabadika chatwinkayi Yehova kuhitila muspiritu yindi yajila. Ikalenu nampwila yakuyitaña ifuku niifuku nawa mukusweja kuyikeña nikukeña Wayisonekeli. (Mas. 1:1, 2) Mwatela kusambila kulomba henohu kanda mutachiki kudiza nakulomba spiritu yaNzambi yajila kulonda yilomboli yitoñojoka yenu. (Luka 11:13) MuBayibolu mwekala yitoñojoka yaNzambi, dichi hampinji yimunakutoñojoka hansañu yekalamu, mukutachika kutoñojoka neyi chatoñojokañayi Nzambi.

18. Muloñadi chimukutwalekelahu kudiza Bayibolu?

18 Hampinji yimunakutwalekahu kwiluka chikupu nsañu yalala, mwatela kuzatisha yuma yimunakudiza muchihandilu chenu. (Tañenu Masamu 119:105.) Shinshikenu chikupu muNsona neyi chochimwadishinshikaña muchibanjilu. Neyi mwiluka nenu hadi himwatela kuhimpa, himpenu mukunyakashana. (Yak. 1:23-25) Zatishenu Izu daNzambi neyi mpoku yakabali yakukiña nachu chikuhwelelu chenu nawa yizatishenu kulonda mufumishi ntañishilu yakutwamba munyichima yawantu amwovu. (Efwes. 6:17) Hampinji yimunakuzatisha Bayibolu, ilukenu nenu atuprofwetu niantu azatishiluwu hakusoneka Bayibolu ‘ayihoshesheli kudi spiritu yajila.’

[Tumazu twaheshina]

^ Awa mazu anafumi mumukanda waGreek-English Lexicon of the New Testament niNyikanda Yikwawu yawakwaKristu akusambila

^ Majina amakwawu anayihimpi.

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mazu ekoku adi hefu 29]

Tañenuña Bayibolu ifuku niifuku nawa mukusweja kumukeña Wayisonekeli

[Mwevulu wudi hefu 26]

Mukanda awumonaña nawu wunafumi kudi muntu wafwachikaku