“Santo espirituq yuyaychasqan”

‘Manan hayk’aqpas profetakunaqa runakunaq munayninman hinachu rimarqanku, aswanpas paykunaqa santo espirituq yuyaychasqan kaspan Diosmanta rimarqanku.’ (2 PED. 1:21.)

YUYAYMANANAPAQ

¿Imaynatan runakunata santo espiritunwan Dios yuyaycharqan Bibliata qelqanankupaq?

¿Imaynapin yachanchis Biblia Diospa yuyaychasqanpuni kasqanta?

Bibliaq yachachikuyninkunata munakushanallaykipaq, ¿imatan sapa p’unchay ruwanayki?

1. ¿Imaraykun necesitanchis Bibliata?

¿MAYMANTAN hamunchis? ¿Imaraykun kaypi kashanchis? ¿Maymanmi rishanchis? ¿Imaraykun kay pacha mana allinpi tarikun? ¿Iman sucedewanchis wañupuqtinchis? Llapa runakunan chaykunataqa tapukunku. ¿Biblia mana kaqtin yachasunmanchu chay tapuykunaq kutichiyninta? Biblia mana kaqtinqa kawsayninchispi imapas sucedewasqanchisman hinallachá imatapas yachasunman. Chhayna kaqtin, ¿imaynatan salmista hina ‘Diospa yachachikuyninkunata’ munakusunman? (Leey Salmo 19:7.)

2. ¿Iman yanapawasun Bibliaq yachachikuyninkunata munakushanallapaq, Diospa regalonta hina qhawarishanallapaqpas?

² Ichaqa llakikunapaqmi, wakinqa manan ñawpaqpi hinañachu Bibliaq yachachikuyninkunata munakunku (tupachiy Apocalipsis 2:4). Chhaynapin mana Diospa munasqanman hinañachu kawsanku (Isa. 30:21). Ñoqanchisqa manan chhaynapiqa tarikunanchischu. Bibliaqa munakuq Kamaqninchispa qowasqanchismi, chayraykun kallpachakunanchis yachachikuyninkuna sonqonchispi kashanallanpaq (Sant. 1:17). ¿Iman yanapawasun ‘Diospa Siminta’ astawan munakunapaq? Biblia qelqaqkuna Diospa pusasqan kaspa qelqasqankupi yuyaymanaymi, chaypaqmi yuyarisunchis imaraykun Biblia Diospa yuyaychasqanpuni kasqanta. Chayta yachaymi kallpachawasun sapa p’unchay leenapaq, kamachikusqankunata kasukunapaqpas (Heb. 4:12).

¿IMAYNATAN “SANTO ESPIRITUQ YUYAYCHASQAN” KARQANKU?

3. ¿Imaynapin profetakuna Biblia qelqaqkunapas santo espirituq apasqan karqanku?

³ Tawa chunka runakunan Bibliata qelqarqanku  1.610 watapi, chaymi ruwakurqan 1513 watamantapacha manaraq Jesús hamushaqtin (m.J.h.) 98 watakama. Wakin qelqaqkunaqa profetakunan karqanku ‘santo espirituq yuyaychasqan’ (leey 2 Pedro 1:20, 21). Griego rimaymanta t’ikrakuq ‘yuyaychasqa’ simiqa kay ninantan nin: “Apasqa otaq apaykachasqa”, nispa. * Hechos 27:15 textopin chay simi rikhurin imaynatas huk barco wayrawan apasqa otaq pusasqa kasqanta willananpaq. Profetakunapas Biblia qelqaqkunapas santo espirituq apasqan otaq pusasqanmi karqanku, ¿imaynapi? Diosmi santo espiritunwan paykunawan rimarqan, yuyaycharqan, pusarqan. Chayraykun qelqaqkunaqa mana kikinkuq yuyaykusqankutachu qelqarqanku, aswanpas Diospa yuyaynin imachus kasqantan. Mayninpiqa manan entienderqankuchu imatachus qelqasqankuta (Dan. 12:8, 9). Chhaynaqa, manan iskayananchischu “Diospa Simin Qelqakunaqa llapallanmi Diospa yuyaychasqan”, manan runakunaq yuyaykusqanchu (2 Tim. 3:16).

4-6. ¿Imaynatan Jehová Dios yuyaykusqanta qelqachirqan runakunawan? Huk rikch’anachiywan willay.

⁴ ¿Imaynapin Biblia qelqaqkuna santo espirituq pusasqan karqanku? ¿Dioschu nirqan sapanka simita qelqanankupaq, icha imachus yuyaykusqantachu willarqan chhaynapi entiendesqankuman hina qelqanankupaq? Huk empresayoq runa carta qelqasqanpi yuyaykusun. Importante simikuna rikhurinanta munaspaqa pay kikinmi qelqan otaq secretarianwan qelqachin, chaymantataq pay firman. Mayninpiqa imachus yuyaykusqantan secretarianman willan, chhaynapin entiendesqanman hina sumaqta qelqan. Empresayoq runaqa yaqapaschá secretarianpa qelqasqanta leenqa, hinaspa ninqa imatapas allichananpaq. Tukuqtintaq firmanqa, chhaynapin chay cartaqa paypa.

⁵ Bibliapi wakin simikunaqa ‘Diospa dedonwan qelqasqan’ karqan (Éxo. 31:18). Chaymantapas, wakin importante simikunataqa Diosmi kamachirqan qelqanankupaq. Éxodo 34:27 texton nin: “Diosmi Moisesta nirqan: -Kay simikunata qelqay, kay simikunaman hinan qanwanpas Israelwanpas rimanakuni”, nispa. Profeta Jeremiastapas nirqanmi: “Huk qelqa k’uyuman llapan qanwan rimasqaykunata qelqay”, nispa (Jer. 30:2).

⁶ Chaywanpas, Diosqa manan llapa Biblia qelqakunanpaqchu ima simikunachus churakunanta nirqan, aswanpas imachus qelqakunan munasqantan, runakunaq yuyayninman sonqonman churarqan. Hinan paykunaqa sumaq simikunata akllayta atirqanku Diospa yuyaykusqanta qelqanankupaq. Eclesiastés 12:10 texton nin: “Predicadorqa [Salomonqa] munarqanpunin sumaq simikunata tariyta,  hinaspan allin cheqaq simikunata qelqarqan”, nispa. Lucaspas willanmi Evangeliota qelqananpaq imachus ruwasqanta. Payqa ‘qallariymanta allintapuni t’aqwisqan’ qhepamanmi, chaykunata allinta ‘wakichirqan’ otaq ordenarqan (Luc. 1:3). Ichaqa, Diospa santo espiritunmi hark’arqan qelqachisqanta runakuna ama cambiananpaq.

7. Runakunawan Bibliata qelqachispa, ¿imaynatan rikuchin yachayniyoq Dios kasqanta?

⁷ Runakunawan Bibliata qelqachisqanmi rikuchin yachayniyoq Dios kasqanta. Chaypi kaq simikunaqa manan willakuykunallachu, aswanpas rikuchinmi runakunaq imayna sientikusqanta, imakuna kusichisqantapas. Sichus angelkunawan qelqachinman karqan chay, ¿imaynatan paykuna qelqayta atinkuman karqan runakunaq manchakuyninmanta, llakikuyninmanta, pisikallpayasqanmantapas? Runakunaqa Diospa imachus munasqanta qelqanankupaqqa paykuna kikinkun akllarqanku ima simikuna churayta. Chaypin Dios rikuchin munakuywan, sonqonchisman chayananpaq hina Bibliata qelqachisqanta.

BIBLIAQA DIOSPA YUYAYCHASQANPUNIN

8. ¿Imaraykun wakin religionpa qelqankuna mana Biblia hinachu?

⁸ Askha pruebakunan rikuchin Bibliaqa Diospa yuyaychasqanpuni kasqanta. Ima libromantapas Bibliallan Diosmanta astawan riman. Yachasun huk librokunamanta: Hinduismo religionpi librokunan riman ceremoniakunamanta, yupaychana takikunamanta, runaq yachachikuyninmanta, imaymana creenciakunamanta, imayna kawsanamanta ima. Budismo religionpa qelqankunan riman monjekunaq imayna kawsananmanta, monjakuna imata ruwanankumanta, Budaq yachachikuyninmantapas, payqa manan “diosmi kani” nirqanchu, pisitataqmi Diosmantapas rimarqan. Confucianismo religionpa qelqankunan riman imaymana willakuykunamanta, imayna kawsanamanta, magia ruwaykunamanta, yupaychana takikunamantapas. Islam religionpa qelqanmi yachachin ch’ullalla Dios tukuy yachayniyoq kasqanmanta, payqa yachansi hamuq tiempomanta, ichaqa manan ch’ulla kutillatapas rimanchu Diospa sutinmanta, Bibliapin ichaqa askha kutita rikhurin.

9, 10. ¿Imatapunin Biblia yachachiwanchis Diosmanta?

⁹ Religionmanta askha qelqakunan mana imatapas otaq pisita Diosmanta rimanku, Biblian ichaqa, Jehová Dios imayna kasqanta, ruwasqankunamantapas willawanchis. Yachachiwanchismi tukuy atiyniyoq, yachayniyoq, chanin Dios kasqanmanta, hinallataq anchata munakuwasqanchismantapas (leey Juan 3:16; 1 Juan 4:19). Willawanchismi ‘Diosqa mana mayqen runatapas rikch’ayninta qhawaspachu akllasqanta, aswanpas may suyupipas payta yupaychaspa chanin-kayta ruwaqtaqa chaskinmi’ (Hech. 10:34, 35). Pachantinman Bibliaq ch’eqerichikusqanmi chayta rikuchin. Yachaq runakunan ninku, pachantinpi 6.700 simikuna kasqanta, chaykunamantan pachantinpi  yaqa llapa runakuna 100 simikunata rimanku. Ichaqa, Bibliaqa llapanpas otaq wakillanpas 2.400 más simikunapin t’ikrasqa kashan. Chhaynapin yaqa llapa runakuna rimasqanku simipi Bibliata leeyta atinku.

¹⁰ Jesusmi nirqan: “Yayayqa llank’ashallanpunin, ñoqapas llank’ashallanitaqmi”, nispa (Juan 5:17). Chaymantapas Diosqa “wiñaymanta wiñaykama” Diosmi. Chay tukuy tiempopiqa imaymanatan ruwarqan (Sal. 90:2). Bibliallan willan Diospa imakuna ruwasqanmanta, hamuq tiempopi ima ruwananmantapas, hinallataq imatachus munakusqanta cheqnikusqantapas, imaynata paypa amigon kananchistapas (Sant. 4:8). Chhaynaqa, amapuni sonqonchispa munasqankuna Diosmanta karunchawananchista munasunchu.

11. ¿Imayna yachachikuykunatan Bibliapi tarinchis?

¹¹ Bibliaq yachachikuyninkunaqa allinninchispaq, confianapaq hinan, chaymi rikuchillantaq Diospa yuyaychasqanpuni kasqanta. Diostaqa manan pipas yachachirqanchu, chaymi apóstol Pablo qelqarqan: “¿Pitaq Señorpa yuyayninta yacharqan? ¿Pitaq payta yachachirqan?” nispa (1 Cor. 2:16). Chayraykun casarakuymanta, wawakuna yachachiymanta, kusirikuymanta, amigokunamanta, mana qella kanamanta, honrado kaymanta, allin kawsaymantawan Diospa yuyaychayninkuna sumaqta yanapawaqtinchis admirakunchis. Bibliaq yachachikuyninqa manan hayk’aqpas mana allinninchispaqqa kanmanchu. Runakunaq yuyaychasqanqa mana allinpipunichu tukun, chayraykun sapa kutilla allichashanku (Jer. 10:23). Bibliaq nisqan hina, ‘runaqa mana valeq kaqkunallatan yuyaykun’ (Sal. 94:11).

12. ¿Imatan Bibliawan ruwayta munarqanku?

¹² ¿Iman rikuchillantaq Biblia Diospa yuyaychasqan kasqanta? Ñawpa tiempomantapacha runakuna Bibliata chinkachiyta munasqankun. 168 watapi m. J. h. Antíoco IV Siria nacionmanta rey, Diospa yuyaychasqan qelqakunata maskhachirqan ruphachinanpaq. 303 watapitaq Roma nacionmanta Diocleciano kamachikurqan cristianokunaq huñunakunanku wasikunata thuninankupaq, Diospa Simin Qelqakunatapas ruphachinankupaq; chay ruwasqanqa chunka wata hinan karqan. 1000 watakunamanta pachan católico iglesiapi umalliqkuna tukuy atisqankuta ruwarqanku runakuna Bibliamanta ama yachanankupaq, ¿imaynata? Huk simikunaman Biblia t’ikrakunanta hark’akuspa. Satanaspas qatikuqninkunapas chinkachiytaña munarqanku Bibliata chaypas, manan atirqankuchu. Diosmi hark’arqan runakunaman Biblia qosqanta ama chinkachinankupaq.

RUNAKUNAQ KAWSAYNINTA CAMBIAN

13. ¿Iman rikuchillantaq Biblia Diospa yuyaychasqan kasqanta?

¹³ ¿Imaynapin yachallanchistaq Biblia Diospa yuyaychasqan kasqanta? Llapa qelqasqakunan allinta tupan, cienciamantan k’apaqta willan, profeciankunan hunt’akun, qelqaqkunapas sut’illantan willarqanku, runaq kawsaynintan cambian, ñawpaqpi sucedesqantapas k’apaktan willan, chaymantapas qallariypi tapukuykunatan allinta kutichin. ¿Iman runakunata yanaparqan kawsayninkupi cambianankupaq? Chaymanta yachasun.

14-16. a) ¿Imaynapin huk musulmán, huk hindú, Diosmanta iskayaq sipaspas creepurqanku Bibliaqa Diospa yuyaychasqan kasqanpi? b) ¿Imaynatan runakunaman yachachinki Bibliaqa Diospa yuyaychasqanpuni kasqanta?

¹⁴ Anwar * sutiyoq runaqa musulmán religionpin uywasqa karqan. Estados Unidospi kashaqtinmi Jehová Diospa testigonkuna visitasqaku. Paymi nin: “Ñoqaqa  cristiano religionkunatan mana allinta qhawarirqani, ñawpaqpi católico Iglesia mana allinkunata ruwasqanrayku. Ichaqa, imamantapas yachaytan munaq kani, chaymi munarqani Bibliamanta yachachiwanankuta”, nispa. Chay qhepallamanmi Anwarqa llaqtanman kutipurqan, chhaynapin manaña Testigokunawan estudiarqanchu. Watakunaq pasasqanmanmi payqa Europa ladota ripurqan, chaypi hukmanta Biblia estudiayta qallarirqan, hinaspan nirqan: “Profeciakunaq hunt’akusqan, llapanpipas k’apakta tupasqan, Jehová Diosta serviqkuna munakuq kasqanku iman rikuchiwarqan Bibliaqa Diospa Qelqan kasqanta”, nispa. Anwarqa 1998 watapin bautizakurqan.

¹⁵ Asha sipasmi 16 watanpi kashan, paypa familianqa hindú religionmantan. Paymi nin: “Sasachakuyniy kaqtin otaq templopi kaspallan Diosmanta mañakuq kani, ichaqa, kawsayniy allin kaqtinqa manan Diosmantaqa yuyariqpaschu kani. Ichaqa Jehová Diospa testigonkuna visitamuwaqtinkun kawsayniyqa tukuypi cambiapurqan”, nispa. Ashaqa Bibliata estudiaspan Diosman asuykurqan. ¿Iman yanaparqan Diospa yuyaychasqan librota hina Bibliata qhawarinanpaq? Paymi nin: “Llapa tapuyniypa kutichiynintan Bibliapi tarirqani. Yacharqanin Diosta mana rikuspaypas paypi iñiyta, chaypaqqa manan templotachu rinay karqan nitaq idolokunamanchu k’umuykunay karqan”, nispa.

¹⁶ Paulapas católico religionpin yachachisqa karqan, ichaqa sipasyaspanmi Diosmanta iskayapurqan. Qhepaman imachus pasasqanmantan willakun: “Askha killamantan huk amigoywan tuparqani, payqa chukcha sapa hippien karqan. Allin ñaqch’asqata, mana sunkhasapata, kusisqata rikuspaymi mana reqsiytapas atirqanichu, hinan tapurqani: ‘¿Imanarusunkin? ¿Maypin kamuranki?’, nispa. Willawarqanmi Jehová Diospa testigonkunawan estudiasqanmanta, hinan predicawarqan”, nispa. Runaq kawsayninta cambiananpaq Biblia atiyniyoq kasqanta rikuspan, Paulaqa creerqan Bibliaqa Diospa yuyaychasqanpuni kasqanta.

“SIMIYKIQA PURINAYPAQ LAMPARAN”

17. ¿Imapin yanapasunki Bibliata sapa p’unchay leesqayki, chaykunapi yuyaymanasqaykipas?

¹⁷ Bibliaqa Diospa qowasqanchismi, chaytan santo espiritunwan yuyaychaspa qelqachirqan. Kusikuyta tariy sapa p’unchay leespa, chhaynapin Diostapas yachachikuyninkunatapas astawan munakunki (Sal. 1:1, 2). Estudiasqayki sonqoykiman chayananpaqqa Diospa espiritunta mañakuy (Luc. 11:13). Bibliapiqa Diospa yuyaykusqankunan tarikun, chaykunapi yuyaymanaspaqa pay hinan yuyaykunki.

18. ¿Imaraykun Bibliamanta astawan yachayta munanki?

¹⁸ Bibliamanta astawan yachasqaykiman hina kawsayniykipi yanapachikuy (leey Salmo 119:105). Espejopipas qhawakushawaq hina Bibliawan reparay imayna runa kasqaykita, imapipas allinyanayki kaqtinqa ama k’ulluchakuychu (Sant. 1:23-25). Bibliawan yachasqaykikunata defiendey huk espadawan hina, hinallataq allin runakunaq sonqonmanta pantasqa yachachikuykunata horqonaykipaqpas (Efe. 6:17). Chayta ruwaspaqa Diosta agradecekuy, runakunata ‘santo espiritunwan yuyaychaspa’ Bibliata qelqachisqanmanta.

[Uranpi willakuykuna]

[Tapuykuna]

[29 paginapi willakuy]

Sapa p’unchay Bibliata leespan Diostapas yachachikuyninkunatapas astawan munakunki

[26 paginapi dibujo]

Cartaqa chaypi firmaqpan