Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

«Spiritu santo wa nti ntimapuwanikgolh»

«Spiritu santo wa nti ntimapuwanikgolh»

«Spiritu santo wa nti ntimapuwanikgolh»

«Xampi na ni xtalakaskin nchixku lantla ntamaxkinitaw ntachuwin ntalilhkan, maski chixkuwin nti ntilichuwinankgolh, wampi xasantujlanin, xampi wa spiritu santo wa nti ntimapuwanikgolh ntimachuwinikgolh.» (2 PED. 1:21)

XLAKATA NALILAKAPASTAKAW

¿La limaklakaskilh Dios xʼespíritu santo xlakata xkamalakpuwanilh lakchixkuwin tuku natsokgwilikgo?

¿Tuku limasiya pi Biblia wa xtalakapastakni Dios?

¿Tuku tlan natlawaya chali chali xlakata tlakg napaxkiya xTachuwin Dios?

1. ¿Tuku xlakata maklakaskinaw xtachuwin Dios?

¿NIKU minitanchaw? ¿Tuku xlakata unu lamaw? ¿Niku amaw? ¿Tuku xlakata chuna wi kakilhtamaku? ¿Tuku kinkaʼakgspulayan akxni niyaw? Lhuwa latamanin xlikalanka katiyatni tlawakgo umakgolh takgalhskinin. ¿La xkatsiw xtakgalhtin umakgolh lu xlakaskinka takgalhskinin komo ni xkgalhiw xTachuwin Dios? Komo ni xkgalhiw Biblia, kaj xkatsiw tuku katsinitilhaw kkilatamatkan. Komo chuna xtawilaw, ¿la tlan napaxkiyaw «ixlimapakgsin Dios» chuna la salmista? (Kalikgalhtawakga Salmo 19:7.)

2. ¿Tuku nakinkamakgtayayan lu napaxkiyaw Biblia chu xtamaskiwin Dios naliʼakxilhaw?

2 Pero, lhuwa mastakgonit talakaskin pi naxlajwanan tapaxkit nema xkgalhinikgo xTachuwin Dios (katamalakxtupi Apocalipsis 2:4). Wa xlakata nialh linkgo xlatamatkan chuna la Jehová lakaskin (Isa. 30:21). Pero ni kamastaw talakaskin nachuna nakinkaʼakgspulayan. Tlan chu kiliskujatkan xlakata putum kilhtamaku napaxkiyaw xTachuwin Dios chu tuku masiya, xlakata Biblia akgtum lu lanka tamaskiwin nema kinkamaxkinitan xapaxkina kiMalakatsukinakan (Sant. 1:17). ¿Tuku nakinkamakgtayayan tlakg napaxkiyaw «xtachuwin Dios»? Pulaktum tuku nakinkamakgtayayan wa nalilakpuwanaw la kapulalinka tiku tsokgkgolh Biblia, uma wamputun pi naʼakxilhaw tuku limasiya pi Biblia wa xtalakapastakni Dios. Uma natlawa pi chali chali nalikgalhtawakgayaw chu namakgantaxtiyaw xtastakyaw (Heb. 4:12).

¿LA KAPULALILH «SPIRITU SANTO»?

3. ¿La «spiritu santo wa nti ntimapuwanikgolh» palakachuwinanin chu tiku tsokgkgolh Biblia?

3 Max tipuxum lakchixkuwin tsokgkgolh Biblia chu akgtum mil akgchaxan ciento akgkaw kata litsokgkgolh, tsukukgolh kkata 1513 akxni nina xmin Jesús chu makgalhsputukgolh kkata 98 akxni xminita Jesús. Makgapitsi palakachuwinanin xwankgonit tiku kapulalilh «spiritu santo» (kalikgalhtawakga 2 Pedro 1:20, 21). Tachuwin griego nema tamatitaxti «ntimapuwanikgolh» kilhchanima «kamapuwanilh wi tuku natlawakgo» o na wamputun «anu anu kalilh». * Hechos 27:15 limaklakaskin akxni lichuwinan akgtum barco nema un xwatalilh, o alakatanu niku lilh. Palakachuwinanin chu tiku tsokgkgolh Biblia «wa spiritu santo wa nti ntimapuwanikgolh» xlakata, wa xlitliwakga Dios tlan katachuwinalh, wi tuku kamatlawilh chu kapulalilh. Wa xlakata ni tsokgwilikgolh xtalakapastaknikan, wata xtalakapastakni Dios. Xmin kilhtamaku nipara xkatsikgo tuku xwamputun tuku xlichuwinamakgolh o tuku xtsokgmakgolh (Dan. 12:8, 9). Xlikana «xlipaks yuma ntatsokgnun, paks ntimapuwanikgolh Dios» chu ni wa xtalakapastaknikan latamanin (2 Tim. 3:16).

4-6. ¿La tlawalh Jehová xlakata tlan xtsokgka Biblia? Kawili akgtum liʼakxilhtit.

4 Pero ¿la kapulalilh espíritu santo tiku tsokgkgolh Biblia? ¿Kawanika akgatunu tachuwin nema natsokgkgo o kaj kawanika tuku nalichuwinankgo chu xlakan lakkaxwilikgolh tuku natsokgkgo? Akgtum liʼakxilhtit, kalilakapastakwi chatum empresario tiku tlawa akgtum carta. Akxni akxilha pi lu xlakaskinka nalimaklakaskin makgapitsi tachuwin, xla tsokga o wani kxsecretaria tuku natsokgtilha chu alistalh firmarli. Chu min kilhtamaku empresario kaj wani ksecretaria tuku lakaskin katsokgwililh, chu secretaria tlawa carta chuna la xla lakgati chu chuna la xla chuwinan. Max alistalh empresario akxilha carta chu komo talakaskin skini xsecretaria wi tuku nalakgpali. Alistalh empresario firmarli chu kitaxtu la xla tlawalh.

5 Makgapitsi capítulos xalak Biblia “litlawanit ixmakan” Dios (Éxo. 31:18). Nachuna milh kilhtamaku akxni Dios wa tuku xlakaskin natsokgwilikan. Akgtum liʼakxilhtit kʼÉxodo 34:27 wan: «Jehová wanilh Moisés: “Katsokgti umakgolh tachuwin, xlakata chuna la kwaniman umakgolh tachuwin chuna ktalakkaxlayan chu kkatalakkaxla Israel”». Nachuna wanilh palakachuwina Jeremías: «Katsokgti kmaktum libro putum uma tachuwin nema nakwaniyan» (Jer. 30:2).

6 Pero makglhuwa Dios kaj kamalakpuwanilh tuku natsokgkgo, chu ni kawanilh akgatunu tachuwin, kxtalakapastaknikan chu kxnakujkan tiku tsokgkgolh Biblia. Kamaxkilh talakaskin nalimaklakaskinkgo tachuwin nema xmaklakaskinkgo xlakata xtsokgkgolh. Anta kʼEclesiastés 12:10 wan: «Tiku kamamakxtumi latamanin putsalh lakstlan tachuwin chu la xtsokgwililh xaxlikana tachuwin». Nachuna Lucas lichuwinalh tuku tlawalh akxni tsokgli xʼEvangelio: Akxni «lakatanks xakgatakgsnitta xlipaks nkatuwaj, wantu lanit asta kxkilhtsukut» chu «liwana akgstitum tsokg[li]» (Luc. 1:3). Pero xʼespíritu santo Dios tlawalh pi xtalakgalhin latamanin ni xlakglikgalhilh xtamakatsin Dios.

7. ¿Tuku xlakata litasiya xliskgalala Dios xlakata limaklakaskilh latamanin xlakata xtsokgkgolh Biblia?

7 Xlakata Dios limaklakaskilh latamanin xlakata xtsokgkgolh Biblia limasiya pi lu skgalala. Kalakpuwaw pi Jehová xtimaklakaskilh ángeles xlakata xtsokgkgolh Biblia. ¿La tlan xtsokgwilikgolh tuku makgkatsikgo latamanin la tapekua, talipuwan o talakgaputsit chu akxni wi tuku nitlan taxtu? Akxni kamaxkilh talakaskin pi latamanin xlaksakkgolh la natsokgwilikgo tuku kaliwanika espíritu santo, Dios limasiyalh talakgalhaman chu pulaklhuwa la tlawalh pi xtsokgka tuku xlakaskin, chu xtsokgkgolh la makgkatsikgo chu paxuwakgo latamanin.

KAʼAKXILHWI TUKU CHUNA LIMASIYA

8. ¿Tuku xlakata ni anan atanu libro xla takanajla chuna la Biblia?

8 Wilakgolh lhuwa tuku limasiya pi Biblia wa xtalakapastakni Dios. Pulaktum wa pi tlakg masiya xlakata Dios nixawa atanu libros xla takanajla. Akgtum liʼakxilhtit, kalichuwinaw xtatsokgnikan xla hinduismo kgalhikgo takilhtlin, na kgalhikgo tatsokgni nema lichuwinan xlakata oraciónes, tuku lichuwinan filosofía nema kawanikan Upanishads chu tuku lichuwinan makgapitsi lakchixkuwin tiku lu kalakgapaskan la Ramayana chu Mahabharata. Bhagavad Gita lichuwinan xlakata la linkan latamat chu na makgtapakgsi Mahabharata. Budismo, akgtum volumen xla Tipitaka («Tres Cestas») kaj lichuwinan xlakata la linkan latamat kmonasterios; atanu lichuwinan tuku kanajlakgo budistas chu xlimaktutu lichuwinan tuku masiyalh Buda, tiku ni wa pi Dios xwanit pero na ni lhuwa lichuwinalh Dios. Tuku tatsokgnit xlakata confucianismo katuwa tuku lichuwinan xlakata tuku lalh, limapakgsin xlakata la linkan latamat, tuku xla magia chu takilhtlin. Nachuna libro xasanto xla islam masiya pi kaj chatum Dios anan, putum katsi, pero ni wan xtukuwani, Jehová, nema makglhuwa tatsokgnit kBiblia.

9, 10. ¿Tuku kinkamasiyaniyan Biblia xlakata Dios?

9 Amakgapitsin libros ni lu lichuwinankgo Dios, Biblia kinkamalakgapasniyan Jehová chu tuku xla tlawanit. Kinkamakgtayayan nakatsiyaw la likatsi. Chu ni kajwatiya kinkamasiyaniyan pi kgalhi xliputum litliwakga, xaskgalala chu xaʼakgstitum, na kinkamasiyaniyan pi kinkapaxkiyan (kalikgalhtawakga Juan 3:16 chu 1 Juan 4:19). Na kinkawaniyan pi «ni [laksakpaxkinan] [...]; wampi kaxani kawa xala, wanti mpikuaniy Dios, chu na wa ntu xlilat ntu ntlaway, tlan tlaway» (Hech. 10:34, 35). Chu likatsiyaw pi chuna xlakata Biblia lu tamakgpitsinit. Tiku kgalhtawakgakgo xlakata tachuwin wankgo pi max anan akgchaxan mil akgtujun ciento tanu tachuwin xlikalanka Katiyatni, chu max akgtum ciento tachuwin wa nema tlakg tachuwinan xlikalanka Katiyatni. Pero Biblia tamatitaxtinit kʼatanu tachuwin max xatakgatsin o ni, kliwaka akgtiy mil akgtati ciento tanu tanu tachuwin. Atsinu ni putum latamanin tlan likgalhtawakgakgo Biblia xktachuwinkan.

10 Jesús wa: «Wa nkinTlat, asta [uku] skujma pus na kskujma nkit» (Juan 5:17). Nachuna, Jehová nikxni katinilh, Biblia wan: «Wix ixlapata lata makgan, y kanikxniwa lapat nawan». Wa xlakata, ¡kalakapastakwi putum tuku tlawanit! (Sal. 90:2.) Kaj Biblia lichuwinan xlakata tuku tlawanit makgasa, tuku tlawama chu tuku aku natlawa. Na kinkawaniyan tuku makgapaxuwa chu tuku ni, chu na kinkamasiyaniyan la tlan natalakatsuwiniyaw (Sant. 4:8). Ni kamastaw talakaskin pi tuku tlawaputunaw o tuku lakaskinaw natlawa pi natamakgatliniyaw Dios.

11. ¿Tukuya lu xaskgalala tastakyaw chu nema tlan lipawankan lichuwinan Biblia?

11 Atanu tuku masiya pi Biblia matlawinalh tiku tlakg skgalala nixawa chixku wa pi xtastakyaw limasiya liskgalala chu tlan kalipawanaw. Apóstol Pablo tsokgli: «¿Tiku katsi la lakapastaknan Jehová xlakata tlan nastakyawa?» (1 Cor. 2:16NM). Uma versículo takilhtinit kʼakgtum takgalhskinin nema Isaías katlawanilh tiku na xlamakgolh akxni xlama: «¿Tiku katsi la xlilhuwa espíritu kgalhi Jehová, chu tiku tlan namaxki tastakyaw?» (Isa. 40:13). Xlikana, niti la maxki tastakyaw. Wa xlakata ni kaks lilakawanaw pi lu tlan kitaxtu akxni makgantaxtiyaw xtastakyaw xlakata tamakgaxtokgat, kamanan, tuku lilakgastananaw, tiku katalalinaw, la nalinaw kilatamatkan, ni naʼakgskgawinanaw chu lu naskujaw. Biblia nikxni masta akgtum nitlan tastakyaw. Pero latamanin, ni kgalhikgo lhuwa liskgalala wa xlakata nila mastakgo akgtum tastakyaw nema putum kilhtamaku tlan nakitaxtu (Jer. 10:23). Makglhuwa litasiya pi nitlan xtastakyawkan wa xlakata lakgpalikgo. Chuna la wan Biblia: «Katsi xlakata nitu limakwan ixtalakapastaknikan» lakchixkuwin (Sal. 94:11).

12. ¿Tuku tlawakgolh makgapitsi xlakata xmasputuputunkgo Biblia?

12 Atanu tuku na limasiya pi Biblia wa xtalakapastakni Dios wa tuku titaxtunita, xlakata xmasputuputunkan. Kkata 168 akxni nina xmin Jesús, mapakgsina xalak Siria, Antíoco IV mapakgsinalh pi xputsaka libros xalak Biblia xlakata kxkalhkuyuka. Kkata 303 akxni xminita Jesús, mapakgsina romano Diocleciano mapakgsinalh pi xkalakxtlawaka niku xtamakxtumikgo kstalaninanin Cristo chu lhkuyuka xTachuwin Dios, akgkaw kata kaputsastalanika. Akxni xtitaxtunita siglo XI papas wi tuku tsukukgolh tlawakgo xlakata ni xtakatsilh tuku masiya Biblia, ni xlakaskinkgo pi xtachuwin Dios xmatitaxtika kʼatanu tachuwin nema lhuwa xchuwinankan. Maski Satanás chu tiku makgtayakgo lhuwa tuku tlawakgolh, chuntiyaku kgalhiyaw Biblia la uku. Jehová ni mastanit talakaskin namasputukan tamaskiwin nema kamaxkinit latamanin.

TUKU TLAWANIT PI LHUWA LATAMANIN NAKANAJLANIKGO

13. ¿Tuku atanu limasiya pi Biblia wa xtalakapastakni Dios?

13 Anan atanu tuku masiya pi Biblia wa xtalakapastakni Dios: putum kilhtamaku watiya tuku lichuwinan, na lichuwinan tuku wankgo científicos, kgantaxtukgonit tuku lichuwinanit, lichuwinan tuku nitlan tlawakgolh tiku tsokgkgolh, lakgpali latamat, liwana lichuwinan tuku lanit chu kgalhtinan takgalhskinin nema tlawaw kxapulana párrafo. Kaʼakxilhwi tuku tlawanit pi lhuwa latamanin nakanajlakgo pi Biblia wa xtalakapastakni Dios.

14-16. 1) ¿Tuku tlawalh pi Anwar, Asha chu Paula xkanajlakgolh pi Biblia xtalakapastakni Dios? 2) Akxni lichuwinana Dios, ¿tuku lakgatiya lichuwinana nema masiya pi Biblia xtalakapastakni Dios?

14 Anwar * makgastakka la musulmán kʼakgtum kachikin xla Oriente Medio. Akxni latamalh kNorteamérica, xtatayananin Jehová lakgankgolh kxchik. Xla wa: «Ama kilhtamaku ni tlan xaklakpuwan xlakata takanajla tiku kaj wankgo pi kstalaninanin Cristo xlakata lhuwa tiku xkamakgnikgonit. Xlakata tlakg xakkatsiputun, ktsukulh klikgalhtawakga Biblia». Ni makgas kilhtamaku, Anwar taspitpa kxkachikin chu nialh katachuwinalh xtatayananin Jehová. Titaxtulh makgapitsi kata chu alh kʼEuropa, chu anta tsukupa likgalhtawakga Biblia, chu wa: «Xlakata kgantaxtukgonit tuku Biblia xlichuwinanit, watiya tema nema lichuwinan, ni lakgpalitilha tuku lichuwinan chu la lapaxkikgo xlakskujnin Jehová limasiya pi Biblia xtachuwin Dios». Anwar tamulh kkata 1998.

15 Asha, tiku kgalhi akgkuchaxan kata, xfamilia hindú. Xla wan: «Kaj xaktlawa oración akxni xakan ktemplo o akxni xakkgalhi taʼakglhuwit, pero nikxni xaklakapastaka Dios akxni tlan xakwi». Chu na wan: «Pero akxni xtatayananin Jehová kilakgolh kkinchik, kilatamat lu talakgpalilh». Asha likgalhtawakgalh Biblia chu tlan tsukulh talalin Jehová. ¿Tuku tlawalh nakanajla pi Biblia xtalakapastakni Dios? Xla wan: «Anta ktekgsli xtakgalhtin putum kintakgalhskinin. Tlawalh nakkanajlani Dios maski nila kʼakxilha, maski ni nakan kʼakgtum templo chu ni naktatsokgostani akgtum imagen».

16 Paula masiyanika tuku kanajlakgo católicos pero akxni kstaknita nialh xkatsi komo xlikana xlama Dios. Ama kilhtamaku wi tuku lalh, xla wan: «Ktatanokglhli chatum amigo tiku akglhuwata papaʼ ni xakkakxilha, akxni xla hippie xwanit. Akxni akxilhli pi lu xtalakgpalinit, tlan xtaʼakxkitnit, xtakgalhswiknit chu lu xpaxuwa, kkgalhskilh: “¿Tuku akgspulanitan? ¿Niku xlapat?”. Kiwanilh pi xlimakgalhtawakgamakgolh Biblia xtatayananin Jehová chu tsukulh kilitachuwinan Dios». Akxni kaʼakxilhli pi Biblia lakgpali latamat klakgatilh tuku kkgaxmatli chu kkanajlalh pi Biblia wa xtalakapastakni Dios.

«MINTACHIWIN LITAXTU LA KILAMPARA, WA MAXKGAKGE KINTIJIA»

17. ¿La namakgtayayan chali chali nalikgalhtawakgaya xTachuwin Dios chu nalilakapastaka tuku wan?

17 Biblia akgtum lu tlan tamaskiwin nema kinkamaxkinitan Jehová. Kalikgalhtawakga chali chali, uma natlawa pi tlakg napaxkiya chu na napaxkiya tiku matsokgninalh (Sal. 1:1, 2). Akxni natsukuya likgalhtawakgaya katlawa oración xlakata naskina pi xʼespíritu santo Dios napulalin mintalakapastakni (Luc. 11:13). Anta kBiblia wi kxtalakapastakni Dios wa xlakata akxni nalilakapastaka tuku wan, wix nachuna nalakapastaka la Dios.

18. ¿Tuku xlakata tlakg katsiputuna xlakata Biblia?

18 Chuna la tlakg nakatsitilhaya xlakata xaxlikana, kamakgantaxti kmilatamat (kalikgalhtawakga Salmo 119:105). Kaʼakxilhti komo tlawapat la wan Biblia chuna la akxni wi tiku akxilhkan kʼespejo, komo wi tuku naʼakxilha nema talakaskin nalakgpaliya, tunkun katlawa (Sant. 1:23-25). Kalimaklakaskinti xtachuwin Dios la akgtum espada xlakata nakgalhmakgtayaya tuku kanajlaya chu xlakata tiku tlan likatsikgo nakatsikgo tuku xaxlikana (Efe. 6:17). Akxni chuna natlawaya kapaxtikatsini Dios xlakata limaklakaskilh palakachuwinanin chu lakchixkuwin xlakata natsokgkgo Biblia nema «spiritu santo wa nti ntimapuwanikgolh».

[Notas nema wilakgo kpágina]

^ párr. 3 Diccionario del griego bíblico, xla Amador Ángel García Santos, chu Biblia Comentada, xla makgalhtawakgananin xalak Salamanca.

^ párr. 14 Talakgpalikgonit makgapitsin tukuwani.

[Takgalhskinin]

[Tuku wan página 32]

Chali chali kalikgalhtawakga Biblia, uma natlawa pi tlakg napaxkiya tiku matsokgninalh

[Dibujo xla página 29]

Tiku firmarli maktum carta, wankan pi wa tlawalh