Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Ua parau ratou i ta te varua moˈa i tuu mai ia ratou ra

Ua parau ratou i ta te varua moˈa i tuu mai ia ratou ra

Ua parau ratou i ta te varua moˈa i tuu mai ia ratou ra

“E ere hoi i to te hinaaro o te taata i tae mai ai te tohu i tahito ra; o te mau taata moˈa râ o te Atua tei parau i ta te [v]arua [m]aitai i tuu mai ia ratou ra.”—PET. 2, 1:21.

MANAˈO E AU IA FERURIHIA

Mea nafea te poroi a te Atua i te faataeraahia i te feia papai Bibilia maoti te varua moˈa?

Na te aha e haapapu ra e no ǒ mai te Bibilia i te Atua ra?

Eaha te rave i te mau mahana atoa no te haafaufaa e te faatura noa i te Parau a te Atua?

1. No te aha mea faufaa ˈi no tatou te Parau a te Atua?

 NA TE ao atoa nei, te uiui nei te taata: Nohea mai tatou? No te aha tatou e ora ˈi? Te haere nei tatou ihea? No te aha mai tera ai te ao? Eaha te tupu ia pohe tatou? Ahani e aita te Parau faaurua a te Atua, e nafea tatou e ite ai i te pahonoraa i teie mau uiraa faufaa e i te tahi atu? Na to tatou noa iho â ïa oraraa e haapii ia tatou a ore roa ˈtu ai tatou e ite i te hoê â huru aau e to te papai salamo no “te ture a Iehova.”—A taio i te Salamo 19:7.

2. Eaha te tauturu ia tatou ia haafaufaa e ia faatura noa i te Bibilia mai te hoê ô faufaa mau no ǒ mai i te Atua ra?

2 Mea mauiui mau râ ia parau e aita vetahi e haafaufaa e e faatura faahou ra i te parau mau Bibilia mai i te omuaraa ra. (A hiˈo i te Apokalupo 2:4.) Aita ratou e ora faahou ra ia au i to Iehova hinaaro. (Isa. 30:21) Eiaha roa ˈtu tatou e na reira. E nehenehe e e titauhia ia faaitoito no te tamau â i te haafaufaa e i te faatura i te Bibilia e ta ˈna mau haapiiraa. E ô faufaa mau te Bibilia no ǒ mai i to tatou Atua Poiete î i te here. (Iak. 1:17) Eaha te tauturu ia tatou ia haafaufaa roa ˈtu â i “te parau a te Atua”? Te tahi ravea, o te feruriraa ïa mea nafea te mau taata papai Bibilia i te aratairaahia no te papai i te Bibilia. Oia hoi ma te hiˈopoa i te tahi mau haapapuraa e no ǒ mai te reira i te Atua ra. E tauturu mai te reira ia tatou ia taio i te Parau a te Atua i te mau mahana atoa e ia faaohipa i to te reira mau aˈoraa.—Heb. 4:12.

UA PARAU RATOU I TA TE VARUA MOˈA I TUU MAI IA RATOU RA—MEA NAFEA?

3. Mea nafea te mau peropheta e te feia papai Bibilia i te parauraa i ta te varua moˈa i tuu ia ratou ra?

3 Fatata e 40 taata taa ê tei papai i te Bibilia i nia hau atu 1 610 matahiti, oia hoi mai 1513 hou te Mesia e tae atu i 98 i muri aˈe i te Mesia. Ua papai teie mau taata i ta te varua moˈa i tuu ia ratou ra. (A taio i te Petero 2, 1:20, 21.) Te auraa ïa e ua paraparau, ua turai e ua aratai te Atua ia ratou maoti to ˈna puai ohipa. Ua papai ïa ratou i to te Atua mau manaˈo, eiaha to ratou. I te tahi taime, aita te mau peropheta e taata papai faaurua i taa i ta ratou e tohu aore ra e papai nei. (Dan. 12:8, 9) Oia mau, “te mau parau moˈa atoa i papaihia ra e mea faaurua mai ïa e te Atua.” Aita roa ˈtu e manaˈo taata to roto.—Tim. 2, 3:16.

4-6. Mea nafea Iehova i te faaiteraa i ta ˈna poroi i te feia i papai i te Bibilia? A faataa.

4 Mea nafea Iehova i te faaohiparaa i te varua moˈa ia ite te feia papai Bibilia i ta ˈna poroi? Ua faaite anei oia i te mau parau taa maitai tei tia ia ratou ia papai aore ra ua horoa noa oia i te mau manaˈo ia nehenehe ratou e faataa i te reira ma ta ratou iho mau parau? E hiˈo anaˈe mea nafea te hoê paoti ohipa ia papai i te hoê rata. Mea faufaa anaˈe ia faaohipa i te parau taa maitai, na ˈna iho e papai i te rata aore ra na ta ˈna papai parau, ma te faaohipa râ i te mau parau a te paoti. E papai te papai parau i te rata e na te paoti e tuurima i te reira. I te tahi taime, e horoa noa te paoti i te mau manaˈo faufaa i ta ˈna papai parau ia papai o ˈna i te rata ma te faaohipa i ta ˈna iho huru papairaa aore ra i ta ˈna iho mau parau. E taio te paoti i te rata e e ani paha oia e ia tauiuihia te tahi mau vahi a tuurima atu ai. No te taata, no ǒ mai teie rata i te paoti ra.

5 Oia atoa, na “te rima o te Atua” i papai i te tahi mau tuhaa o te Bibilia. (Exo. 31:18) Ua faaite te Atua eaha te mau parau tei titauhia ia faaohipa te feia papai mea faufaa anaˈe te reira. Ei hiˈoraa, te taio nei tatou i roto i te Exodo 34:27: “Ua parau mai hoi Iehova ia Mose, E papai oe i taua parau nei, o te huru hoi teie no te parau o te faufaa ta ˈu e faaau ia oe, e ia Iseraela atoa nei.” Ua parau atoa Iehova i te peropheta Ieremia: “A papai oe i te mau parau atoa ta ˈu i parau atu ia oe ra i roto i te buka.”—Ier. 30:2.

6 I te rahiraa râ o te taime, ua tuu Iehova i to ˈna manaˈo eiaha râ te mau parau taa maitai i roto i te aau e te manaˈo o te feia papai Bibilia. Ua nehenehe ïa ratou e faaohipa i ta ratou iho mau parau. Te na ô ra te Koheleta 12:10: “Ua imi te Orometua ia itea te parau fariihia ra; e o tei papaihia ra, e parau-tia ïa e te parau mau.” “Ua itea-papu-hia” e te papai evanelia ra o Luka “te mau parau atoa mai te matamua mai â, manaˈo aˈenei e mea tia ia papai tuatapapa ˈtu i taua parau ra.” (Luka 1:3) Maoti to ˈna varua moˈa, ua haapao te Atua e eiaha roa ˈtu te huru tia ore o te taata ia faahuru ê i ta ˈna poroi.

7. No te aha e ite-maitai-hia ˈi te paari o te Atua a faaohipa ˈi oia i te taata no te papai i te Bibilia?

7 E ite-maitai-hia te paari rahi o te Atua a faaohipa ˈi oia i te taata no te papai i te Bibilia. E faaite te mau parau i te mau haamaramaramaraa, oia atoa râ te mau huru aau. E feruri anaˈe na ahani e ua faaohipa Iehova i te mau melahi no te papai i te Bibilia. E nehenehe anei ratou e faataa i te mau huru aau o te taata mai te mǎtaˈu, te mauiui e te inoino? Ua vaiiho te Atua i te mau taata tia ore ia maiti i ta ratou iho mau parau no te faaite i to ˈna mau manaˈo ia putapû to tatou aau.

A HIˈOPOA I TE MAU HAAPAPURAA

8. No te aha e nehenehe ai e parau e e ere te Bibilia mai te tahi atu buka faaroo?

8 Mea rahi te haapapuraa e no ǒ mai te Bibilia i te Atua ra. Aita e nehenehe e faaauhia te Bibilia i te tahi atu buka faaroo, o ˈna anaˈe hoi te tauturu ia tatou ia ite o vai te Atua mau. Ei hiˈoraa, te faataa ra te mau papai a te feia haamori i te mau atua Initia i to ratou mau manaˈo e i ta ratou mau oroa, aai e ture aveia morare. Te faataa ra te mau buka philosophia a Bouddha i te mau ture tei titauhia ia pee te mau monahi e te mau paretenia, i te mau tooma a te feia e pee ra ia Bouddha e i ta ˈna atoa mau haapiiraa. Aita Bouddha i parau e e atua o ˈna e aita rea mea ta ˈna i faahiti no nia i te Atua. Tei nia te mau papai a te haapaoraa a Confucius i te mau mea i tupu i te tau tahito, te mau ture aveia morare, te ohipa manamana e te mau himene. Parau mau, te haapii ra te buka moˈa a te haapaoraa Mahometa i te tiaturiraa i te hoê noa Atua o tei ite atea i te mau mea atoa e o tei faataa aˈena i te mau tupuraa atoa. Aita râ te reira e faaite ra i te iˈoa o te Atua, o Iehova, e itehia ra e tausani taime i roto i te Bibilia.

9, 10. Eaha ta tatou e nehenehe e haapii i roto i te Bibilia no nia i te Atua?

9 Aita te rahiraa o te mau buka faaroo e faahiti roa ra i te Atua aore ra aita roa ˈtu. Area râ te Bibilia, te tauturu maira ïa ia ite o vai te Atua ra o Iehova, i ta ˈna mau ohipa e i to ˈna huru. Te faaite maira te Bibilia ia ˈna mai te hoê Atua puai hope, paari e te tia. Oia atoa râ mai te hoê Atua o te here ra ia tatou. (A taio i te Ioane 3:16; Ioane 1, 4:19.) Hau atu â, te parau maira te Bibilia: “E ore te Atua e haapao i te huru o te taata. O tei mǎtaˈu râ ia ˈna, e o tei rave i te parau-tia i te mau fenua atoa ra, o te itehia mai ïa e ana.” (Ohi. 10:34, 35) Te haapapu ra te parareraa o te Bibilia i te reira. Ia au i te mau aivanaa no te reo, fatata e hanere noa reo te paraparauhia ra e te rahiraa o te huitaata i nia e 6 700 reo e vai ra na te ao. Ua hurihia râ te Bibilia, i roto i to ˈna taatoaraa aore ra hoê noa tuhaa, i roto e 2 400 tiahapa reo. Te auraa ïa e fatata te taatoaraa o te taata te nehenehe e taio hoê aˈe tuhaa o te Bibilia.

10 Ua parau Iesu: “Te ohipa noa nei â tau Metua, e ohipa atoa hoi au.” (Ioa. 5:17) ‘Te vai ra Iehova, te Atua, mai tahito mai â e a muri noa ˈtu.’ A feruri na i teie nei i te mau mea atoa ta ˈna i rave! (Sal. 90:2) O te Bibilia anaˈe te faaite maira i ta te Atua i rave na, i ta ˈna e rave nei e i ta ˈna e rave. Te haapii atoa maira te mau Papai eaha ta ˈna e au e ta ˈna e riri, e e nafea ia haafatata ˈtu ia ˈna. (Iak. 4:8) Eiaha e vaiiho i ta tatou iho mau tapiraa e haapeapearaa ia faaatea ê ia tatou ia ˈna.

11. Eaha te aˈoraa paari e itehia ra i roto i te Bibilia?

11 Te faaite ra te paari rahi e itehia i roto i te Bibilia e no ǒ mai teie buka i te Atua ra. Ua papai te aposetolo Paulo: “O vai hoi te ite i te aau o te Fatu ra [o Iehova]? na vai e haapii atu ia ˈna ra?” (Kor. 1, 2:16) Ua niuhia teie irava i nia i te uiraa a Isaia i te feia o to ˈna ra tau: “Na vai i tauturu i te varua o te Fatu [ra o Iehova]? Na vai i aô atu iana, e e faaite iana?” (Isa. 40:13, Te Bibilia Moˈa V.C.J.S., 1976) Mea papu te pahonoraa: aita hoê aˈe. E faahopearaa maitai roa iho â te itehia ia faaohipa tatou i te aˈoraa Bibilia no nia i te faaipoiporaa, te tamarii, te faaanaanataeraa, te amuimuiraa, te itoito i roto i te ohipa, te haerea tia e te morare! Mea tano noa te mau aˈoraa Bibilia. Area ta te taata, eita ïa e tano i te mau taime atoa. (Ier. 10:23) E taui e e faatano pinepine ratou i ta ratou mau aˈoraa a ite ai e mea hape te aˈoraa ta ratou i horoa na. Te na ô nei te Bibilia e ‘mea faufaa ore anaˈe te mau opuaraa a te taata nei.’—Sal. 94:11.

12. Mea nafea te taata i te tamataraa i te faaore i te Bibilia?

12 Te tahi atu haapapuraa e no ǒ mai te Bibilia i te Atua mau ra, o ta te tuatapaparaa ïa e faaite ra no nia i te mau tutavaraa i ravehia no te faaore i te poroi a te Atua. I te matahiti 168 hou te Mesia, ua tutava te arii no Arama ra o Antiochus IV i te imi i te mau buka faaurua o te Ture no te tutui i te reira. I 303 i muri aˈe i te Mesia, ua faaue te emepera Roma Dioclétien e ia vavahihia te mau vahi e putuputu ai te mau Kerisetiano e ia tutuihia ta ratou mau Papai. Ua na reira-noa-hia fatata e ahuru matahiti i te maoro. Mai te senekele 11, ua tutava te mau pâpa i te tapea i te parareraa o te ite o te Bibilia ma te patoi e ia hurihia te mau Papai na roto i te reo o te feia riirii. Noa ˈtu te mau tutavaraa a Satani e a te feia e turu ra ia ˈna, te vai noa nei te Bibilia. Aita Iehova i faatia e ia faaorehia ta ˈna ô na te huitaata.

HAAPAPURAA I TIATURI AI E RAVE RAHI

13. No te aha e tiaturi ai e no ǒ mai te Bibilia i te Atua ra?

13 Te vai ra ˈtu â te tahi mau haapapuraa e tiaturi ai e no ǒ mai te Bibilia i te Atua ra: to ˈna au-maite-raa, te tanoraa i te pae o te ihi, te tupuraa o te mau parau tohu, te huna ore o te feia papai, te mana no te taui i te oraraa, te tanoraa i te pae o te tuatapaparaa e te mau pahonoraa maitai i te mau uiraa o te paratarafa 1. A hiˈo na eaha tei tauturu ia vetahi ia tiaturi e no ǒ mai te Bibilia i te Atua ra.

14-16. (a) Eaha tei haapapu i na taata taitahi e toru e no ǒ mai te Bibilia i te Atua ra? (b) I roto i te taviniraa, mea au na oe ia faaohipa i teihea haapapuraa e no ǒ mai te Bibilia i te Atua ra?

14 Ua paari Anwar * i roto i te haapaoraa Mahometa i te pae hitia o te râ o te miti Mediteranea. I to ˈna faaearaa maa taime i Marite Apatoerau, ua haere mai te mau Ite no Iehova i ǒ na. Ua parau o Anwar: ‘I tera taime, e manaˈo ino to ˈu i te mau haapaoraa Kerisetiano no te mau ohipa ino mau ta te Ekalesia i rave na. E taata ui maere roa râ vau e ua farii au i te hoê haapiiraa Bibilia.’ Aita i maoro, ua hoˈi o Anwar i to ˈna fenua e aita o ˈna i farerei faahou i te mau Ite no Iehova. Tau matahiti i muri aˈe, ua haere oia i Europa e ua haamata faahou i te haapii i te Bibilia. Ua parau o ˈna: ‘Ua papu ia ˈu e o te Parau a te Atua te Bibilia no te mea ua tupu te mau parau tohu e vai ra i roto, no to ˈna au-maite-raa, no te mea aita e irava e faahapa ra i te tahi atu e no te here i rotopu i te feia e haamori ra ia Iehova.’ Ua bapetizohia o Anwar i 1998.

15 No roto mai Asha, 16 matahiti, i te hoê utuafare e haamori ra i te mau atua Initia. Ua parau oia: “I pure na vau i te taime noa e haere ai au i te hiero aore ra e fifi anaˈe to ˈu. Aita roa ˈtu râ vau e manaˈo i te Atua mea maitai anaˈe au.” Te na ô nei oia e ua taui roa to ˈna oraraa i te patotoraa ˈtu te mau Ite no Iehova i to ˈna opani. Ua haapii o Asha i te Bibilia e ua faariro i te Atua ei hoa no ˈna. Na te aha i haapapu ia ˈna e no ǒ mai te Bibilia i te Atua ra? Te faataa ra oia: “Ua pahono te Bibilia i ta ˈu mau uiraa atoa. Ua tauturu mai te reira ia ˈu ia faatupu i te faaroo noa ˈtu e aita e itehia ra te Atua, oia hoi ma te ore e haere i te hiero no te haamori i te hoê idolo.”

16 Ua ora o Paula i roto i te hoê utuafare Katolika. A paari mai ai râ, aita oia i papu faahou e te vai mau ra te Atua. Tupu ihora te tahi ohipa. “Ua farerei vau i te hoê hoa ta ˈu i ore i ite tau avaˈe i te maoro. I to matou tau, e rouru roa to e rave rahi taata e te rave nei ratou i te raau taero. I to ˈu iteraa i to ˈna tauiraa, mea mâ e mea oaoa hoi o ˈna i teie nei, ua ani vau ia ˈna, ‘Eaha tei tupu e teihea roa oe?’ Ua parau mai oia e te haapii ra oia i te Bibilia e te mau Ite no Iehova, e poro mai nei oia ia ˈu.” Ua ite aˈera Paula, tei ore hoi i papu e te vai mau ra te Atua, i te puai rahi o te parau mau Bibilia. Ua au oia i te poroi Bibilia e ua farii e no ǒ mai te reira i te Atua ra.

“E LAMEPA TA OE PARAU I TO ˈU NEI AVAE”

17. E nafea te taioraa i te Bibilia i te mau mahana atoa e te feruri-maite-raa i te reira e tauturu ai ia oe?

17 E ô faahiahia mau te Bibilia ta Iehova i horoa mai maoti to ˈna varua moˈa. Ia au oe i te taio i te Parau a te Atua i te mau mahana atoa, e au roa ˈtu â oe i te Bibilia e e here roa ˈtu â oe i te Atua. (Sal. 1:1, 2) Hou a taio ai, a ani i te Atua i to ˈna varua ia taa ia oe to ˈna mau manaˈo. (Luka 11:13) O to te Atua mau manaˈo to roto i te Bibilia. Ia feruri maite oe i ta te reira e parau ra, hoê â ïa to oe manaˈo i to te Atua.

18. No te aha e hinaaro ai e tamau i te haapii i te Bibilia?

18 A tamau noa ˈi oe i te haapii hau atu â no nia i te parau mau Bibilia, a faaohipa i ta oe e haapii ra. (A taio i te Salamo 119:105.) E au te mau Papai i te hiˈo. Mai te peu e e titauhia ia rave oe i te tahi mau tauiraa, a na reira. (Iak. 1:23-25) A faaohipa i te Parau a te Atua mai te hoê ˈoˈe no te paruru i ta oe mau tiaturiraa e no te faaore roa i te mau haapiiraa hape i roto i te aau o te feia haehaa. (Eph. 6:17) Ia na reira oe, a oaoa e ua papai iho â te feia i faaohipahia no te papai i te poroi Bibilia i ta te varua moˈa i tuu mai ia ratou ra.

[Nota i raro i te api]

^ Ua tauihia te tahi mau iˈoa.

[Uiraa haapiiraa]

[Parau iti faaôhia i te api 32]

A taio i te Bibilia i te mau mahana atoa e e here roa ˈtu â oe i te Atua

[Hohoˈa i te api 30]

No ǒ mai te hoê rata i te taata tei tuurima i te reira