Nuʼuktaʼaboʼob «tumen kiliʼich [muukʼ]»

«Le [profetaʼoboʼ] maʼ tʼaanajoʼob mix juntéen chéen tu juunal u yóoloʼobiʼ. Maʼ beyiʼ, baʼaleʼ máakoʼob nuʼuktaʼanoʼob tumen kiliʼich [muukʼeʼ] tʼaanajoʼob tu yoʼolal Jajal Dios.» (2 PED. 1:21)

UTIAʼAL U TUUKUL MÁAK

¿Bix meyajnajik tiʼ Dios u kiliʼich muukʼ utiaʼal u nuʼuktik le máaxoʼob tsʼíibt le Bibliaoʼ?

¿Baʼaxoʼob eʼesik tiʼ Dios u taal le Bibliaoʼ?

¿Baʼax unaj a beetik sáamsamal utiaʼal a weʼesik a yaabiltmaj le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ?

1. ¿Baʼaxten kʼaʼabéettoʼon le Bibliaoʼ?

TULÁAKAL máak beetik le kʼáatchiʼobaʼ: ¿Tuʼux k-taal? ¿Baʼaxten way yanoʼoneʼ? ¿Tuʼux ken k-bin? ¿Baʼaxten bey yanil le yóokʼol kaabaʼ? ¿Baʼax ku yúuchultoʼon ken kíimkoʼon? Wa minaʼan le Bibliaoʼ, ¿jeʼel wa u páajtal u kaxtik máak u núukil le kʼáatchiʼobaʼ? Wa minaʼan le Bibliaoʼ jeʼel k-kʼubik k-óol chéen tiʼ toʼoneʼ. Tsʼoʼoleʼ wa minaʼan le Bibliaoʼ, ¿bix jeʼel k-tuukul jeʼex le salmista le ka tu yaʼalaj «jach utsil chúukaʼan u kaʼansaj Yuumtsil»? (Xokaʼak Salmo 19:7.)

2. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-yaabiltik le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ yéetel utiaʼal k-ilik bey junpʼéel baʼax u siimajtoʼon Dioseʼ?

² Baʼaleʼ yaan máakeʼ tsʼoʼok u xuʼulul u yaabiltikoʼob le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ (ket yéetel Apocalipsis 2:4). Le oʼolal maʼatech u kuxtaloʼob jeʼex uts tu tʼaan Jéeobaeʼ (Isa. 30:21). Jach maʼ unaj u yúuchultoʼon beyoʼ. Toʼoneʼ jeʼel u páajtal k-yaabiltik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, yéetel unaj k-yaabiltik, tumen junpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob u siimajtoʼon Dios, le Máax beetoʼonoʼ (Sant. 1:17). ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-maas yaabilt u «Tʼaan Jajal Dioseʼ»? Letiʼe ka tuukulnakoʼon bix nuʼuktaʼabik le máaxoʼob tsʼíibt le Bibliaoʼ, ichil lelaʼ táakaʼan k-ilik le baʼaxoʼob eʼesik Dios nuʼukt u tsʼíibtaʼaloʼ. Lelaʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal ka k-xok sáamsamal yéetel ka k-beet baʼax ku yaʼalik (Heb. 4:12).

¿BIX NUʼUKTAʼABIKOʼOB «TUMEN KILIʼICH [MUUKʼ]»?

3. ¿Bix nuʼuktaʼabik «tumen kiliʼich [muukʼ]» le profetaʼob yéetel u maasil máaxoʼob tsʼíibt le Bibliaoʼ?

³ Le Bibliaoʼ tsʼíibtaʼab tumen kex cuarenta máakoʼob tu yáamil mil seiscientos diez jaʼaboʼob, desde 1513 táanil tiʼ u taal Jesús tak tu jaʼabil 98 tsʼoʼokok u taal. Jujuntúul tiʼ letiʼobeʼ profetaʼob nuʼuktaʼaboʼob «tumen kiliʼich [muukʼ]» (xokaʼak 2 Pedro 1:20, 21). Le tʼaan  griego ku suʼutul «nuʼuktaʼaboʼoboʼ» ku tsʼáaik naʼatbil «u bisaʼal máak jejeláas tuʼux», yéetel jeʼel xan u páajtal u suʼutul «péeksaʼaboʼob» wa «túulchʼintaʼaboʼob». * Tu libroil Beetaʼanoʼob 27:15, ku meyaj le tʼaan utiaʼal u chʼaʼchiʼitaʼal junpʼéel barco ku bisaʼal tumen le iikʼ yaanal tuʼuxoʼ. Le profetaʼob yéetel le máaxoʼob tsʼíibt le Bibliaoʼ nuʼuktaʼaboʼob «tumen [u] kiliʼich [muukʼ]» Dios, tʼaanaj tu yéeteloʼob utiaʼal u péeksikoʼob wa u nuʼuktikoʼob u tsʼíibtoʼob baʼax ku tuklik. Le oʼolal maʼ tu tsʼíibtoʼob chéen le baʼax ku tuklikoʼoboʼ, baʼaxeʼ tu tsʼíibtoʼob u tuukul Dios. Yaan kʼiineʼ mix u yojloʼob baʼax u kʼáat u yaʼal le baʼax tu yaʼaloʼob wa tu tsʼíibtoʼoboʼ (Dan. 12:8, 9). Jeʼex túun k-ilkoʼ «tuláakal Kiliʼich Tsʼíibeʼ Dios tsʼáa tiʼ tuukul utiaʼal ka tsʼíibtaʼak», le oʼolal maʼ chéen baʼax ku tuklik wíinik yaniʼ (2 Tim. 3:16).

4-6. ¿Bix úuchik u tsʼáaik Jéeoba u yojéelt le máakoʼob baʼax ken u tsʼíibtoʼoboʼ? Kete.

⁴ Baʼaleʼ ¿bix nuʼuktaʼabik tumen le kiliʼich muukʼ le máaxoʼob tsʼíibt le Bibliaoʼ? ¿Tsoʼol wa tiʼob cada junpʼéel tʼaan kun meyajtiʼob, wa chéen tsoʼoltiʼob u tuukulil utiaʼal u kaxtikoʼob bix ken u yaʼaliloʼob? Utiaʼal k-naʼatikeʼ koʼoneʼex tʼaan tiʼ juntúul máak ku beetik junpʼéel carta. Wa jach kʼaʼabéet u yaʼalik wa baʼax tʼaanileʼ ku tsʼíibtik letiʼ wa ku yaʼalik tiʼ u secretaria baʼax unaj u tsʼíibtikoʼ, ken tsʼoʼokkeʼ ku firmartik. Yaan kʼiin xaneʼ chéen ku yaʼalik tiʼ u secretaria baʼax ken u tsʼíibte, letiʼ túuneʼ ku kaxtik bix ken u yaʼalil. Ken tsʼoʼokkeʼ, maʼ xaaneʼ ku xokik yéetel ku yaʼaliktiʼ ka u kʼex jujunpʼéel wa baʼaxiʼ. Ken tsʼoʼokok u tsʼíibtaʼal le cartaoʼ ku firmartik xan yéetel ku yilaʼal letiʼ u yuumil.

⁵ Yaan xan tiʼ le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ tsʼíibtaʼab «tumen u yaal u kʼab [Dios]» (Éxo. 31:18). Tsʼoʼoleʼ yaan kʼiineʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj jach baʼax unaj u tsʼíibtaʼal. Jeʼex Éxodo 34:27, ku yaʼalik: «Yuumtsileʼ tu yaʼalaj tiʼ Moisés: Tsʼíibt le tʼaanoʼobaʼ, tumen letiʼ u chuun le núuptʼaan kin beetik ta wéetel bey xan yéetel le israelitaʼoboʼ». Tiʼ profeta Jeremías xaneʼ tu yaʼalaj: «Tsʼíibt tiʼ junpʼéel juʼun tuláakal baʼax tsʼoʼok in waʼalik tiʼ tech» (Jer. 30:2).

⁶ Baʼaleʼ u maas yaʼabil tiʼ le baʼaxoʼob tu tsʼíibtoʼoboʼ chéen u tuukulil aʼalaʼabtiʼob. Tsʼaʼab u páajtalil u yéeyikoʼob le tʼaanoʼob kun meyajtiʼoboʼ. Le oʼolal Eclesiastés 12:10, ku yaʼalik yoʼolal Salomón: «Tu tsʼáajuba xan u kaxant le tʼaanoʼob maas jatsʼutstakoʼob utiaʼal ka u tsʼíibt jeʼel bix u najmal u kaʼanbesaʼaloʼobeʼ». Utiaʼal u tsʼíibtik u Evangelioeʼ Lucas xaneʼ ku yaʼalik: «[Tsʼoʼok] in láaj kʼáatpéektsiltik yéetel jaaj óolal tu yáax chuun», utiaʼal «in tsʼíibtik tu tsoolol» (Luc. 1:3). Tsʼoʼoleʼ le kiliʼich muukʼoʼ maʼ tu chaʼaj u jelbesaʼal le baʼax u tukultmaj Dios u tsʼíibtaʼaloʼ.

7. ¿Baʼaxten ku yeʼesik bukaʼaj nojchil u naʼat Dios le úuchik u beetik u tsʼíibtaʼal le Biblia tumen wíinikoʼoboʼ?

 ⁷ Le úuchik u beetik Dios u tsʼíibtaʼal le Biblia tumen wíinikoʼoboʼ ku yeʼesik bukaʼaj nojchil u naʼat. Le baʼaxoʼob tsʼíibtaʼaboʼ maʼ chéen ku tsʼáaikoʼob ojéeltbil wa baʼaxiʼ, baʼaxeʼ ku yeʼesik xan bix u yuʼubikuba máak. Wa ka aʼalaʼak tiʼ le angeloʼob tumen Jéeoba ka u tsʼíibtoʼob kaʼach le Bibliaoʼ, ¿máasaʼ maʼ tu páajtal u yaʼalikoʼob bix u yuʼubikuba máak ken sajakchajak, ken yaachajak u yóol wa ken okʼomchajak u yóol? Úuchik u chaʼik u yéeyikoʼob baʼax tʼaaniloʼob kun meyaj tiʼ le máaxoʼob nuʼuktaʼaboʼob tumen le kiliʼich muukʼoʼ, tu yeʼesaj u yaabilaj Dios, tumen tu chʼaʼaj en cuentail bix u yuʼubikuba máak utiaʼal u tsʼáaik ojéeltbil baʼax ku tuklik.

LE BAʼAXOʼOB EʼESIK TIʼ DIOS U TAALOʼ

8. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ minaʼan uláakʼ libro jeʼex le Bibliaoʼ?

⁸ Jach yaʼab baʼax eʼesik u Tʼaan Dios le Bibliaoʼ. Junpʼéel baʼax eʼesikeʼ maas yaʼab u tʼaan tiʼ Dios ke uláakʼ libroʼob ku tʼaanoʼob tiʼ religión. Jeʼex le libroʼob tiʼ le hinduismooʼ, ku tʼaanoʼob tiʼ baʼaxoʼob ku beetkoʼob utiaʼal u adoraroʼob, baʼaxoʼob ku creertikoʼob, le chéen tsikbaloʼob ku kʼamkoʼoboʼ yéetel le bix u yaʼalikoʼob unaj u kuxtal máakoʼ. Le libroʼob tiʼ le budismooʼ, ku tsolikoʼob bix unaj u kuxtal le monjeʼoboʼ; ku tʼaanoʼob xan tiʼ le baʼaxoʼob ku creertikoʼoboʼ yéetel le baʼaxoʼob tu kaʼansaj Budaoʼ. Letiʼeʼ mix juntéen tu yaʼalaj wa juntúul dios yéetel óoliʼ maʼ tʼaanaj tiʼ Diosiʼ. Le libroʼob ku tʼaanoʼob tiʼ confucianismooʼ ku tsikbaltikoʼob baʼaxoʼob uchaʼan, bix unaj u kuxtal máak, yéetel ku tʼaanoʼob tiʼ magia yéetel tiʼ kʼaayoʼob. Le kiliʼich libro yaan tiʼ le islamoʼ ku yaʼalikeʼ yaan chéen juntúul Dios, u yojel tuláakal baʼal yéetel u yojel baʼax ku taal u kʼiin, baʼaleʼ maʼatech u yaʼalik wa Jéeoba u kʼaabaʼ, kex teʼ Biblia ku chíikpajal u milesil u téeneloʼ.

9, 10. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le Biblia yoʼolal Diosoʼ?

⁹ U maas yaʼabil le libroʼob ku tʼaanoʼob tiʼ religionoʼ maʼatech u tʼaanoʼob tiʼ Dios wa chéen junpʼíit baʼax ku yaʼalikoʼob tu yoʼolal, baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yáantkoʼon k-kʼaj óolt Jéeoba yéetel baʼaxoʼob ku beetik. Ku yáantkoʼon k-il le jejeláas modos ku yeʼesikoʼ. Ku yeʼesik yaan tuláakal páajtalil tiʼ, jach yaan u naʼat yéetel toj baʼax ku beetik, tsʼoʼoleʼ ku yeʼesik jach u yaabiltmoʼon (xokaʼak Juan 3:16 yéetel 1 Juan 4:19). Ku yeʼesik xan «mix máak jelaʼan u paktik, baʼaleʼ tiʼ jeʼel baʼalak kaajileʼ ku kʼamik le máax tsikikeʼ yéetel ku beetik baʼax utsoʼ» (Hch. 10:34, 35). Junpʼéel baʼax eʼesik jaaj le baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ letiʼe ichil bukaʼaj tʼaanoʼob sutaʼan le Bibliaoʼ. Le máaxoʼob xokik le jaypʼéel idiomaʼob yaan way yóokʼol kaaboʼ, ku yaʼalikoʼobeʼ ichil le óoliʼ seis mil setecientos idiomaʼob yanoʼ, kex cien u pʼéelaleʼ ku tʼaʼanal tumen noventa tiʼ cada cien máakoʼob. Baʼaleʼ le Bibliaoʼ tsʼoʼok u suʼutul ich maas tiʼ dos mil cuatrocientos idiomaʼob, chúukaʼan wa chéen u jaats. Óoliʼ tuláakal máak tiʼ tuláakal yóokʼol kaab jeʼel u páajtal u xokik ichil u idioma kex chéen u jaats tiʼ le Bibliaoʼ.

 ¹⁰ Jesuseʼ tu yaʼalaj: «In Taataeʼ tak bejlaʼa táan u meyajaʼ, bey xan teen táan in meyaj» (Juan 5:17). Jéeobaeʼ kuxaʼan desde «tiʼ le kʼiinoʼob [...] máanjaʼanoʼoboʼ tak tiʼ le kʼiinoʼob ku taalbaloʼoboʼ». Chéen máans ta tuukul le bukaʼaj baʼaloʼob tsʼoʼok u beetkoʼ (Sal. 90:2). Chéen le Biblia aʼalik baʼaxoʼob tu beetaj úuchjeakil, baʼax ku beetik bejlaʼeʼ yéetel le baʼaxoʼob ku taal u kʼiin u beetkoʼ. Ku kaʼansiktoʼon baʼax uts tu tʼaan yéetel baʼax maʼ uts tu tʼaaniʼ, yéetel ku yeʼesik bix jeʼel k-natsʼikba yiknaleʼ (Sant. 4:8). Maʼ unaj k-náachtal tiʼ Dios chéen yoʼolal baʼax k-tsʼíiboltikiʼ mix chéen utiaʼal k-kaxtik k-utsiliʼ.

11. ¿Baʼax jach maʼalob tsolnuʼukiloʼob ku tsʼáaik le Bibliaoʼ?

¹¹ Uláakʼ baʼax eʼesik tiʼ Dios u taal le Bibliaoʼ letiʼe jach maʼalob tsolnuʼukoʼob maʼatech u kʼexpajal yaan ichiloʼ. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj: «¿Máax tsʼoʼok u naʼatik u tuukul Yuumtsil? ¿Máax ku páajtal u kaʼansik Jajal Dios?» (1 Cor. 2:16). Le kʼáatchiʼaʼ tiʼ chʼaʼab tiʼ le baʼax tu yaʼalaj Isaías tiʼ u yéet kʼiiniloʼoboʼ: «¿Yaan wa máax aʼalmil u nuʼuk tiʼ Yuumtsil wa máax tsolmiltiʼ bix [kun] bin u beetik?» (Isa. 40:13). U jaajileʼ mix máak. Le oʼolal mantatsʼ ku taasik utsil u beetaʼal le baʼax ku yaʼalik yoʼolal le tsʼoʼokol beeloʼ, u líiʼsaʼal le paalaloʼ, le náaysaj óolaloʼ, le máaxoʼob yéetel unaj u biskuba máakoʼ, u kʼaʼabéetil u tsʼáaik u yóol máak meyaj, maʼ u yookol mix u tuus yéetel u beetik máak tuláakal baʼax maʼalob. Le Bibliaoʼ mix juntéen ku yaʼalik ka beetaʼak baʼax maʼ maʼalobiʼ. Baʼaleʼ chéen wíinikeʼ maʼ tu páajtal u tsʼáaik tsolnuʼuk ka u taas utsil mantatsʼ (Jer. 10:23). U suukileʼ ku kʼaʼabéettal u xakʼaltik baʼax u yaʼalmaj yéetel u yutskíintik ken ilaʼak maʼ maʼalobiʼ. Lelaʼ jach bey u yaʼalik le Bibliaoʼ: «Wíinikeʼ chéen ku tuklik baʼaloʼob minaʼan u nuʼuk» (Sal. 94:11).

12. ¿Baʼax tsʼoʼok u aktáantik le Biblia desde úuchjeakoʼ?

¹² Uláakʼ baʼax eʼesik tiʼ Dios u taal le Bibliaoʼ letiʼe baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetaʼal utiaʼal u xuʼulsaʼaloʼ. Tu jaʼabil 168 táanil tiʼ u taal Jesuseʼ, le rey sirio Antíoco IV, tu túuxtaj kaxtbil le libroʼob tuʼux tsʼíibtaʼan le Ley utiaʼal tóokbiloʼ. Tu jaʼabil 303 tsʼoʼokok u taal Jesuseʼ, le emperador tiʼ Roma ku kʼaabaʼtik Dioclecianooʼ, tu yaʼalaj ka niʼikik le tuʼux ku muchʼkuba le yáax cristianoʼoboʼ yéetel ka tóokaʼak le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ, lelaʼ xáanchaj diez jaʼaboʼob bey u beetaʼaloʼ. Ka tsʼoʼok le siglo 11, le papaʼoboʼ káaj u yilkoʼob u xuʼulul u kaʼansaʼal le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, tumen maʼ tu chaʼajoʼob ka suʼutuk ichil le idioma ku tʼanik u maasil máakoʼoboʼ. Kex yaʼab baʼaloʼob tu beetaj Satanás yéetel le máaxoʼob u tsʼaamubaʼob tu tséel utiaʼal u xuʼulskoʼob le Bibliaoʼ maʼ tsaʼaykoʼobiʼ. Jéeobaeʼ maʼ u chaʼa tiʼ mix máak ka u xuʼuls tiʼ le baʼax u siimaj tiʼ wíinikoʼ.

ULÁAKʼ BAʼALOʼOB TSʼOʼOK U YÁANTIK YAʼAB MÁAK

13. ¿Baʼax uláakʼ eʼesik tiʼ Dios u taal le Bibliaoʼ?

¹³ Yaan uláakʼ baʼaxoʼob eʼesik tiʼ Dios u taal le Bibliaoʼ: junpʼéeliliʼ baʼax ku yaʼalik, ken tʼaanak tiʼ cienciaeʼ jaaj baʼax ku yaʼalik, le profecíaʼob tsʼoʼok u béeychajloʼoboʼ, ku yaʼalik u jaajil, ku kʼexik u kuxtal máak, ku yaʼalik jach jeʼex úuchik le baʼaloʼoboʼ yéetel ku núukik le kʼáatchiʼob t-ilaj tu káajbal le xookaʼ. Koʼoneʼex ilik le baʼaxoʼob tsʼoʼok u yáantik yaʼab máak u creert tiʼ Dios u taal le Bibliaoʼ.

14-16. 1) ¿Baʼax áant juntúul musulmán, juntúul koʼolel hindú yéetel juntúul koʼolel agnóstica u creert tiʼ Dios u taal le Bibliaoʼ? 2) ¿Bix suuk a tsolik teʼ kʼaʼaytaj tiʼ Dios u taal le Bibliaoʼ?

¹⁴ Anwareʼ * juntúul musulmán kajaʼan kaʼach tiʼ junpʼéel luʼumil yaan teʼ lakʼinoʼ. Letiʼeʼ bin kajtal junpʼéel tiempo Estados  Unidos, teʼeloʼ bin xíimbaltbil tumen u j-jaajkunajoʼob Jéeoba. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «In pʼeek kaʼach le religionoʼob ku yaʼalikoʼob táan u tsaypachtikoʼob Cristo yoʼolal le baʼaxoʼob kʼaastak u beetmoʼoboʼ. Baʼaleʼ tumen uts tin tʼaan in kaanbaleʼ tin wóotaj ka tsʼaʼabakten xook». Maʼ sen úuch tiʼ leloʼ, Anwareʼ suunaj tu yotoch ka xuʼul u yilik le sukuʼunoʼoboʼ. Ka máan kʼiineʼ bin kajtal tu luʼumil Europa, teʼeloʼ tu seguertaj u xokik le Bibliaoʼ, ka tu yaʼalaj: «Le u béeytal le profecíaʼoboʼ, le maʼ u xaʼakʼpajal baʼax ku yaʼalikoʼ, maʼatech u contradecirkuba yéetel le yaabilaj ku yeʼesik le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ ku yeʼesikeʼ le Bibliaoʼ tiʼ Dios u taal». Anwareʼ okjaʼanaj tu jaʼabil 1998.

¹⁵ Asha, yaan 16 jaʼaboʼob tiʼeʼ, líikʼ ichil junpʼéel familia hindú. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Chéen ken xiʼiken teʼ templo kin payalchiʼ kaʼachoʼ wa chéen ken yanakten talamiloʼob, maʼatech in kʼaʼajsik Dios wa maʼalob yanilen». Ka tsʼoʼokeʼ ku yaʼalik: «Baʼaleʼ jach kʼexpaj in kuxtal le ka taal u j-jaajkunajoʼob Jéeoba u xíimbaltenoʼob tin wotochoʼ». Ashaeʼ tu xokaj le Bibliaoʼ yéetel káaj u biskuba yéetel Jéeoba. ¿Baʼax áant u yil tiʼ Dios u taal le Bibliaoʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tu núukaj tuláakal le kʼáatchiʼob yaan kaʼach tenoʼ. Tu yáanten in tsʼáa in fe tiʼ Dios kex maʼ in wilik, kex maʼ in bin tiʼ junpʼéel templo wa kex maʼ in chintal tu táan junpʼéel imagen».

¹⁶ Paulaeʼ católica kaʼachi, baʼaleʼ tu x-lóoʼbayanileʼ tu beetuba agnosticail, wa tu tuklaj maʼ tu béeytal u kʼuchul u kʼaj óolt Dios. Baʼaleʼ ka máan kʼiineʼ úuch le baʼax ku yaʼalikaʼ: «Tin wilaj juntúul in amigo tsʼoʼok u máan wa jaypʼéel mesoʼob maʼ in wiliʼ, letiʼeʼ juntúul hippie kaʼachi. Ka tin wilaj jach maʼalob u xáacheʼtmil u pool, u tsʼikmuba, yéetel jach kiʼimak u yóoleʼ, tin kʼáatajtiʼ: ‹¿Baʼax úuchtech? ¿Tuʼux sen tsʼokaʼanech?›. Letiʼeʼ tu yaʼalajten xooknaj yéetel u j-jaajkunajoʼob Jéeoba ka tu tsikbaltajten le maʼalob péektsiloʼ». Le bix áantaʼabik u amigo u kʼex u kuxtal tumen le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ le áant u yil tiʼ Dios u taal.

«A TʼAANEʼ X-TʼUCHUB SÁAS UTIAʼALINT IN WOOK»

17. ¿Bix jeʼel u yáantkech a xokik sáamsamal le Biblia yéetel a tuukul tiʼ le baʼax ku yaʼalikoʼ?

¹⁷ Le Bibliaoʼ junpʼéel baʼal jach jatsʼuts u siimajtoʼon Jéeoba yéetel u yáantaj u kiliʼich muukʼ. Jóoʼs u tiempoil a xokik sáamsamal utiaʼal a maas yaabiltik baʼax ku yaʼalik bey xan le Máax beet u tsʼíibtaʼaloʼ (Sal. 1:1, 2). Táanil tiʼ u káajal a xakʼalxoktikeʼ, kʼáat ich payalchiʼ u yáantaj u kiliʼich muukʼ Dios utiaʼal a naʼatik (Luc. 11:13). Teʼ Bibliaoʼ k-ilik bix u tuukul Dios, le oʼolal ken tuukulnakech tiʼ le baʼax ku yaʼalikoʼ, ku yantaltech le tuukul jeʼex le yaantiʼoʼ.

18. ¿Baʼaxten a kʼáat ka seguernak a naʼatik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ?

¹⁸ Jeʼex u bin a naʼatik le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ, bey unaj a tsʼáaik ichil a kuxtaloʼ (xokaʼak Salmo 119:105). Xakʼalt a kuxtal yéetel le baʼax ku yaʼalik le Biblia jeʼex ken a paktaba tiʼ junpʼéel néeneʼ, wa ka wilik yaan baʼax unaj a kʼexikeʼ, beet tu séebaʼanil (Sant. 1:23-25). Meyajnaktech le Biblia bey junpʼéel espada utiaʼal a weʼesik jach jaaj le baʼax ka creertikoʼ yéetel utiaʼal a wáantik le máaxoʼob uts u puksiʼikʼaloʼob u pʼatoʼob le kaʼansajoʼob maʼ jaajtakoʼ (Efe. 6:17). Tsʼáa u nib óolalil tiʼ Dios úuchik u meyajtiʼ profetaʼob yéetel uláakʼ máakoʼob «nuʼuktaʼanoʼob tumen kiliʼich [muukʼ]» utiaʼal u tsʼíibtikoʼob le Bibliaoʼ.

[Tsolajiloʼob]

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[Uláakʼ baʼax ku tsoʼolol teʼ táan juʼun 29]

Xok le Biblia sáamsamaloʼ utiaʼal a maas yaabiltik le Máax beet u tsʼíibtaʼaloʼ

[Foto yaan teʼ táan juʼun 26]

U yuumil junpʼéel cartaeʼ letiʼe máax firmartikoʼ