Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Guniʼcaʼ ni gudxi espíritu santu laacaʼ

Guniʼcaʼ ni gudxi espíritu santu laacaʼ

Guniʼcaʼ ni gudxi espíritu santu laacaʼ

«Dede nin ca profeta sti Dios qué nusiidi ca ni ucalaʼdxi si caʼ, sínuque uníʼ ca ni na Dios casi gudxi Espíritu Santu ni laacaʼ.» (2 PED. 1:21)

PARA GUINÍʼ ÍQUELUʼ

Ximodo biquiiñeʼ Dios espíritu santu stiʼ para gúdxibe caadxi hombre xi gucaacaʼ lu Biblia.

Xi razón nuu para guininu Dios guníʼ xi guicá lu Biblia.

Xi zanda guʼnuʼ guiráʼ dxi para cadi gusaana de gusisácaluʼ Stiidxaʼ Dios.

1. Xiñee caquiiñenu Stiidxaʼ Dios.

 STALE binni ñuulaʼdxiʼ ñanna padé ziúpanu, xiñee nuunu raríʼ, xi zazaaca despué, xiñee nuu guidxilayú riʼ sicaríʼ ne xi rizaacanu ora maʼ gútinu. Pa qué ñápanu Stiidxaʼ Dios la? qué ñánnanu cani ne laaca qué ñánnanu xcaadxi cosa risaca ni rinabadiidxanu. Pa qué ñuu Biblia la? guiráʼ ni nizaaca lu xquendanabáninu nga nusiidiʼ laanu ximodo nibáninu. Peru maʼ qué ñanda ñuni sentirnu ni biʼniʼ sentir salmista que pur «ley stiʼ Jiobá». Biblia na: «Qué ruchee diʼ ley stiʼ Jiobá, riguixhedxini ladxidóʼ binni. Ni rusietenalaʼdxiʼ Jiobá qué rucheediʼ ni, ne riguuni xpiaaniʼ binni ni qué ganna» (Salmo 19:7).

2. Xi zacané laanu gusisácanu Biblia ne gúʼyanu ni casi ti cosa sicarú bisigaʼdeʼ Dios laanu.

2 Triste guininu ni, peru stale tu laa maʼ huaxiéʼ riuulaʼdxiʼ cani rusiidiʼ Biblia biaʼ guyuulaʼdxiʼ cani dxi bizulú caziidicaʼ de laani (zanda gúʼndaluʼ Apocalipsis 2:4). Cumu maʼ huaxiéʼ riuuláʼdxicabe ni la? maʼ cadi nabánicabe modo racalaʼdxiʼ Jiobá (Isa. 30:21). Peru laanu qué ziuu dxi gúninu zacá. Cada dxi tiidiʼ, naquiiñeʼ gúninu stipa pur gusisácanu Stiidxaʼ Dios ne chuuláʼdxinu guiráʼ ni rusiidini. Xiñee yaʼ. Purtiʼ zeeda gaca Biblia casi ti cosa sicarú bisigaʼdeʼ Dios ni bizáʼ guiráʼ xixé cosa laanu (Sant. 1:17). Xi zacané laanu para gusisácanu «Stiidxa Dios» jma yaʼ. Tobi de cani zacané laanu nga guiníʼ íquenu ximodo gucané espíritu santu ca binni bicaa Biblia. Laaca naquiiñeʼ guidúʼndanu ca razón ni rusihuinni dxandíʼ stiidxaʼ Dios guiráʼ ni cá lu Biblia. Cani bizéʼtenu riʼ, zucaacani laanu gúʼndanu ni guiráʼ dxi ne gúninu ni na ca conseju stini (Heb. 4:12).

XIMODO GUNÍʼCABE NI GUDXI ESPÍRITU SANTU LAACABE

3. Ximodo nga «yené espíritu santu» cani riguixhená ne ca hombre bicaa Biblia.

3 Biquiiñeʼ biaʼ cuarenta hombre para gucuá Biblia lu ti mil xhoopaʼ gayuaa chii iza, bizuluni 1513 ante de ca dxi stiʼ Jesús ne bilúxeni iza 98 despué de ca dxi stiʼ Jesús. Caadxi de laacabe gúcacabe ni riguixhená ne bicaacabe ni «gudxi Espíritu Santu» laacabe (biindaʼ 2 Pedro 1:20, 21). Lu diidxaʼ griegu ra gucuá textu ca biquiiñecabe ca diidxaʼ riʼ: «Yené espíritu santu laacabe», ne riquiiñeni para guiníʼcabe de xiixa «ni rinécabe guiráʼ ladu», ne zanda guibiʼxhiʼ diidxaʼ ca sicaríʼ: «Runiibi, rucaani tuuxa cheʼ sti ladu». a Lu Hechos 27:15 biquiiñeʼ diidxaʼ ca ora guníʼcabe ximodo yené bi ti barcu sti ladu. Cani riguixhená ne ca hombre bicaa Biblia, casi ora «yené espíritu santu» laacaʼ, purtiʼ biquiiñeʼ Dios espíritu stiʼ para guniʼné laacabe ne gabi laacabe xi gúnicabe. Nga runi bicaacabe ni gudxi Dios laacabe, cadi ni beeda si lu xquendabiaanicabe. Nuu tiru nin laacabe qué ñénecabe xi caníʼcabe o xi cucaacabe (Dan. 12:8, 9). Nga runi, «irá Xquiʼchi Dios Espíritu Santu uníʼ xi icá» luni ne qué zadxélanu ni riníʼ ique binni lu Biblia (2 Tim. 3:16).

4-6. Ximodo gudxi Dios ca hombre bicaa Biblia gánnacaʼ xi gucaacaʼ. Bizeeteʼ ti ejemplu.

4 Yanna, ximodo biquiiñeʼ Dios espíritu santu para gucané ca binni que gánnacaʼ xi gucaacaʼ lu Biblia yaʼ. Ñee gudxi Dios laacabe xi gucaacabe diidxaʼ pur diidxaʼ la? o bisiene Dios laacabe xiixa ne bidii lugar gucaacabe ni né stiidxacabe. Guzéʼtenu ejemplu stiʼ ti hombre de negocio ni chigucaa ti carta para guiénenu ni. Ora rápabe gana cheʼ caadxi diidxaʼ ni racaláʼdxibe la? laapebe rucaabe cani o rábibe secretaria stibe gucaa cani, de racá maʼ runi firmarbe ni. Xcaadxi biaje la? rusiene si hombre riʼ secretaria stiʼ xi racalaʼdxiʼ, ne rudii lugar gucaabe ni modo riuuláʼdxibe ne iquiiñebe ca diidxaʼ stibe. Zándaca despué zuuyaʼ hombre riʼ xi bicaabe ne zanabaʼ laabe guchaabe chupa chonna diidxaʼ. Últimu la? runi firmar hombre de negocio que ni, ne zanda guininu laabe bicaabe ni.

5 Zacagá nga guca né caadxi diidxaʼ zeeda lu Biblia, nuu de laacani «bicuini naʼ Dios» bicaa cani (Éxo. 31:18). Ne nuu biaje, ora caquiiñepeʼ guicá xiixa la? gudxi Jiobá laacabe xipeʼ nga diidxaʼ naquiiñeʼ gucaacabe. Guidúʼyanu xiná Éxodo 34:27: «Gudxi Jiobá Moisés: “Bicaa ca diidxaʼ riʼ, purtiʼ né ca diidxaʼ riʼ dxandipeʼ cayuneʼ ti pactu né lii né Israel”». Laaca zacaca gúdxibe Jeremías ni riguixhená: «Bicaa guiráʼ ca diidxaʼ ni chitidxeʼ lii riʼ lu ti libru para lii» (Jer. 30:2).

6 Peru jma stale biaje qué ñabi Dios laacabe xi gucaacabe. Guluu Dios ni racalaʼdxiʼ ndaaniʼ ladxidóʼcabe ne lu xquendabiaanicabe, ne bidii lugar gucaacabe ni né stiidxacabe. Eclesiastés 12:10 na: «Hombre rutagulisaa binni que, biʼniʼ stipa pur guyubi diidxaʼ chuulaʼdxiʼ binni ne gucaa diidxaʼ ni dxandíʼ». Laaca zacá biʼniʼ Lucas ora bicaa Evangeliu stiʼ, laa guníʼ: «Laca huanaba diidxa chaahue dede ra bizulú ni» (Luc. 1:3). Peru nánnanu biquiiñeʼ Dios espíritu stiʼ para cadi gucaa binni xiixa ni qué racaláʼdxibe guicá lu Biblia.

7. Xiñee rihuinni nuu xpiaaniʼ Dios ora biquiiñeʼ binni para bicaa Biblia.

7 Rihuinni nabé nuu xpiaaniʼ Dios ora biquiiñeʼ binni guidxilayú para gucaa Biblia. Ca diidxaʼ ni biquiiñeʼ ca hombre ni bicaa Biblia qué rusiidiʼ si cani laanu stale cosa, sínuque laaca rábini laanu xi biʼniʼ sentírcabe. Xi nizaaca pa niquiiñeʼ Jiobá ángel para nucaa Biblia yaʼ. Qué ñanda nucaacabe xi runi sentir binni ora ridxibi, ora nuu triste ne ora qué rireendú ni racalaʼdxiʼ. Cumu biquiiñeʼ Jiobá hombre ni gulené donda para bicaa Biblia la? nga runi gunda biquiiñecabe diidxaʼ ni riuuláʼdxinu, ni rusihuinni xi runi sentirnu ne rindácani dede ndaaniʼ ladxidoʼno.

CA RAZÓN NÁPANU PARA GUNI CRENU ZEEDA BIBLIA DE DIOS

8. Xiñee zanda guininu gástiruʼ sti libru casi Biblia.

8 Nuu stale razón ni rusihuinni dxandíʼ Dios guníʼ xi guicá lu Biblia. Neca nuuruʼ jma libru ni rusiidiʼ de religión, Biblia si nga libru ni jma racané laanu gunibiaʼnu Dios. Guzéʼtenu xi rusiidiʼ caadxi de ca libru ca. Lade ca libru ni riquiiñeʼ religión hinduista nuu caadxi libru ra zeeda caadxi canción ni lá himnos védicos, ne laaca nuu xcaadxi libru ra cá xi naquiiñeʼ guni binni ora maʼ cayuundaʼ ca himno ca. Laaca nuu xcaadxi libru de filosofía ni láʼ Upanishads ne caadxi ni láʼ Ramayana ne Mahabharata, ni ruzeeteʼ historia stiʼ ca héroe stícabe. Lu Mahabharata zeeda Bhagavad Gita ni cusiene ximodo naquiiñeʼ guibani binni jneza. Lu religión stiʼ ca budista nuu ti volumen ni láʼ Tipitaka («Chonna Dxumi») ra zeeda ximodo naquiiñeʼ guibani ca monje ne ca monja. Laaca nuu sti libru ni cusiene xi rusiidiʼ ca budista, ne nuu stobi ra zeeda guiráʼ ni bisiidiʼ Buda. Laa qué niníʼ naca ti dios, peru laaca huaxiéʼ guniʼbe de Dios. Lade ca textu ni bicaa Confusio zeeda cani bizaaca dxiqué, ximodo naquiiñeʼ guibani binni, modo guni binni magia ne modo guʼndaʼ xiixa canción. Peru libru ni riquiiñecabe Islam rusiidiʼ nuu ti Dios, peru qué rusiidini Jiobá nga láʼ Dios, zeeda ndaʼ labe mil de biaje lu Biblia.

9, 10. Xi rusiidiʼ Biblia laanu de Dios.

9 Ca libru ni caníʼ de religión huaxiéʼ ruzeetecani de Dios, peru Biblia racané laanu gunibiáʼ chaahuinu Jiobá ne guiráʼ ni chiguni. Racaneni laanu guiénenu ximodo laabe. Rusiidini laanu pabiáʼ poder napa Dios, pabiáʼ nuu xpiaaniʼ, jneza cani runi, peru laaca rábini laanu pabiáʼ nadxiibe binni (biindaʼ Juan 3:16 ne 1 Juan 4:19). Laaca rusiidini laanu stiʼ cosa: «Biaʼca risaca irá binni nezalú Dios. Tutiica idxibi laabe ne guni jneza, runi xiiñi be laa, gasti naca xi raza laa» (Hech. 10:34, 35). Ne rihuinni zacá ruuyaʼ Dios binni purtiʼ maʼ bibiʼxhiʼ Biblia lu stale diidxaʼ. Ca binni ni ruundaʼ de ca diidxaʼ riníʼ binni, maʼ guniʼcaʼ nuu biaʼ xhoopaʼ mil gadxe gayuaa diidxaʼ ni riníʼ binni lu Guidxilayú, biaʼ ti gayuaa de laani nga jma riníʼ binni. Peru Biblia maʼ bibiʼxhiʼ lu jma de chupa mil tapa gayuaa diidxaʼ, lu caadxi diidxaʼ nuu guidubi naca Biblia, ne lu xcaadxi nuu biaʼ ti galaa ni. Nga runi, zanda guininu napa guiráʼ binni ti Biblia ni zanda guʼndaʼ neca ti ndaa de laani lu diidxaʼ gulené.

10 Jesús guníʼ: «Dede yanna cayuni Bixhoze dxiiñaʼ ne naa laca cayuneʼ» (Juan 5:17). Ne nabani Jiobá «guiráʼ dxi huadiʼdiʼ ne guiráʼ dxi chitiidiʼ». Nga runi, ¡guníʼ si ique xi guiráʼ maʼ biʼniʼ Dios! (Sal. 90:2.) Biblia si rabi laanu xi guiráʼ maʼ biʼniʼ Dios, xi cayúnibe yanna ne xi chigúnibe. Laaca rusiidini laanu xi riuuláʼdxibe ne xi qué riuuláʼdxibe, ne rábini laanu ximodo chuʼnu gaxha de Dios (Sant. 4:8). Cadi gudiʼnu lugar chuʼ xiixa ni guxheleʼ laanu de laabe.

11. Xi conseju sicarú zeeda lu Biblia ni zanda chinándanu.

11 Sti razón ni rusihuinni de Dios zeeda Biblia nga purtiʼ nabé sicarú ca conseju stini ne zanda guni crenu cani. Apóstol Pablu bicaa: «Tu laa zanda guiene xi riníʼ ique Dios yaʼ, o tu laa zanda usiidi laabe» (1 Cor. 2:16). Biquiiñeʼ Pablu ni guníʼ Isaías para bicaa versículo riʼ: «Tu laa zanda guiene chaahuiʼ espíritu stiʼ Jiobá, ne tu hombre zanda gudii conseju laabe ne gabi laabe xiixa ni qué gánnabe yaʼ» (Isa. 40:13). Guirutiʼ qué zanda gúnini. Nga runi, qué ridxagayaanu xiñee ribeendunu ni galán ora chinándanu ca conseju ni zeeda lu Biblia casi ni caníʼ de guendaxheelaʼ, modo gusiniisi binni xiiñiʼ, xi gúninu para chuʼnu nayecheʼ, tu guidxaaganu, modo gúninu dxiiñaʼ né stale gana, cadi cuánanu ne guibáninu jneza. Qué ziuu dxi gudii Biblia laanu ti conseju ni cadi jneza. Peru pa chinándanu ca conseju rudii binni guidxilayú la? qué zabeendunu gastiʼ (Jer. 10:23). Gatigá rudiicabe cuenta cadi jneza nuu ca conseju stícabe, nga runi napa xidé guni chaahuicabe ni ne guchaacabe ni. Cásipeʼ modo na Biblia: «Modo riníʼ ique binni [...] zeeda gácani casi ora rundubi binni» (Sal. 94:11).

12. Ximodo huayacalaʼdxiʼ binni gunitilú Biblia.

12 Ca historia ni rucaa binni de ni bizaaca dxiqué, laaca rusihuínnicani Dios nga guníʼ xi guicá lu Biblia. Xiñee yaʼ. Purtiʼ ruzeeteʼ ca historia riʼ ximodo gucalaʼdxiʼ binni nunitilú Biblia. Lu iza 168 ante de ca dxi stiʼ Jesús, ti rey de Siria ni láʼ Antíoco IV biʼniʼ mandar guidxela ca libru ra cá Ley para guicaguí cani. Yanna lu iza 303 despué de ca dxi stiʼ Jesús, ti emperador stiʼ Roma láʼ Diocleciano biʼniʼ mandar gunidécabe ca lugar ra ridagulisaa ca xpinni Cristu ne guzaaquicabe Stiidxaʼ Dios. Ne guzanándacabe laacaʼ chii iza. Gudiʼdiʼ si siglu XI, ca papa que biyúbicaʼ ximodo nucueezacaʼ binni de nutiixhiʼ Stiidxaʼ Dios lu sti diidxaʼ, purtiʼ qué racaláʼdxicabe guiziidiʼ sti binni xi rusiidiʼ Biblia. Neca biʼniʼ Binidxabaʼ ne ca xpinni guiráʼ ni gunda pur nunduuxecaʼ Biblia, qué ñanda diʼ ñúnicabe ni, purtiʼ de yanna nápanu ni. Biblia nga ti cosa ni bisigaʼdeʼ Dios binni, nga runi qué huadiibe lugar gunitilúcabe ni.

CA RAZÓN NAPA BINNI PARA GUNI CRÉ

13. Gunáʼ nga xcaadxi razón nápanu para guni crenu de Dios zeeda Biblia.

13 Nuuruʼ xcaadxi razón para guni crenu Dios guníʼ xi guicá lu Biblia: cadi gadxé gadxé ni rusiidini de ti cosa, qué rucheeni ora guiniʼni de ciencia, maʼ huayaca ni na ca diidxaʼ riguixhená zeeda luni, qué nusiguii ca binni bicaa ni, nápani poder para guchaani modo nabani binni, biaʼsi ca historia zeeda luni ne ricábini ca guendarinabadiidxaʼ bizéʼtenu lu primé párrafo que. Guidúʼyanu xi gucané caadxi binni para guni crecaʼ dxandíʼ de Dios zeeda Biblia.

14-16. 1) Xi gucané ti musulmán, ti gunaa hindú ne tobi ni qué qué runi cré pa nuu ti Dios guni crecaʼ dxandíʼ de Dios zeeda Biblia. 2) Nuu stale razón para guni crenu zeeda Biblia de Dios, xi tobi de laani zanda guzeeteluʼ ora gucheecheluʼ diidxaʼ.

14 Guzéʼtenu de ti hombre láʼ Anwar. b Laa biniisi casi musulmán ndaaniʼ ti guidxi ni nuu neza Oriente Medio. Laga nabézabe Norteamérica, bixhidxináʼ ca testigu stiʼ Jiobá ra puertaʼ lídxibe. Laabe guniʼbe: «Ca dxi que, huaxiéʼ riuuladxeʼ gannaʼ de religión, pur guiráʼ ca cosa malu ni bíʼnicaʼ, casi ca cruzada ne Inquisición. Peru cumu riuuladxeʼ gannaʼ de stale cosa la? gudxeʼ laacabe zaa guʼndanécabe naa Biblia». Qué nindaa, bibiguetaʼ Anwar xquidxi, peru maʼ qué ñánnabe de ca Testigu. Gudiʼdiʼ si caadxi iza yendézabe Europa, raqué bibiguetaʼ biindané ca Testigu laabe Biblia sti biaje, ne guniʼbe sicaríʼ: «Gucané ca Testigu naa guneʼ cré dxandíʼ Stiidxaʼ Dios Biblia, purtiʼ raca guiráʼ ni na ca diidxaʼ riguixhená zeeda luni, cadi gadxé gadxé ni rusiidini de ti cosa, qué riréndani ne rusihuínnini naquiiñeʼ gannaxhiisaa ca xpinni Jiobá». Guyuunisa Anwar lu iza 1998.

15 Yanna guzéʼtenu de ti gunaa láʼ Asha, laa napa 16 iza, ne zeeda de ti familia hindú. Laabe guniʼbe: «Runeʼ orar Dios ora si riaaʼ ra yuʼduʼ ne ora napa xiixa guendanagana, peru ora cadi cayacaʼ gastiʼ la? nin gannaʼ pa nuu Dios». Laaca guníʼrube: «Peru ora bixhidxináʼ ca testigu stiʼ Jiobá ra puertaʼ lidxeʼ la? nabé bichaa xquendanabaneʼ». Bizulú biindaʼ Asha Biblia ne beeda gaca Dios casi ti xhamígube. Xi bicaa laabe guni crebe Dios guníʼ xi guicá lu Biblia yaʼ. Laabe cusiénebe: «Bicábini guiráʼ ni rinabadiidxaʼ. Bisiidini naa gapaʼ fe Dios neca qué ruuyaʼ laa, o para guiene cadi caquiiñeʼ chaaʼ ndaaniʼ ti yuʼduʼ para guzuxibeʼ xañee ti bidóʼ».

16 Sti gunaa láʼ Paula biniisi lade ti familia católica, peru dxi jma maʼ biniisibe gúcabe ti binni ni guníʼ gastiʼ razón para guni cré binni nuu ti Dios. Despué bizaaca ni guniʼbe riʼ: «Bidxaagaʼ ti xhamiguaʼ ni maʼ napa stale beeu de qué huayuuyaʼ laa, dxiqué hippie laabe. Ora biiyaʼ laabe maʼ bichaabe stale, nexheʼ chaahuiʼ guicha íquebe, maʼ bigá guicha ruaabe ne nuube nayecheʼ la? gunabadiidxaʼ laabe: “Xi gúcaluʼ pue. Paraa huayuuluʼ”. Gúdxibe naa biindané ca testigu stiʼ Jiobá laabe Biblia ne bizulú bisiidibe naa de Dios». Ora biʼyaʼ Paula modo bichaa xhamigu pur cani biziidiʼ lu Stiidxaʼ Dios la? guyuulaʼdxiʼ cani rusiidini ne bicaa ngue laa guni cré dxandíʼ de Dios zeeda Biblia.

«STIIDXALUʼ ZEEDA GACA TI BIAANIʼ PARA ÑEEʼ»

17. Xi zabeenduluʼ ora gúʼndaluʼ Stiidxaʼ Dios guiráʼ dxi ne guiníʼ ique chaahuiluʼ de laani.

17 Ti cosa ni nabé sicarú bisigaʼdeʼ Jiobá laanu pur espíritu santu stiʼ nga Biblia. Pa chuuláʼdxiluʼ gúʼndaluʼ ni guiráʼ dxi la? jma zannaxhiiluʼ ni ne zannaxhiiluʼ ni Dios ni bicaani (Sal. 1:1, 2). Biʼniʼ orar cada biaje chiguundaluʼ Biblia para guinábaluʼ espíritu stiʼ Dios gacané lii guiéneluʼ ni cayuundaluʼ (Luc. 11:13). Lu Biblia zeeda cani riníʼ ique Dios, nga runi ora guiníʼ ique chaahuiluʼ de ni cayuundaluʼ la? zaziidiluʼ guiníʼ íqueluʼ casi riníʼ íquebe.

18. Xiñee racalaʼdxuʼ gannuʼ jma de ni rusiidiʼ Biblia.

18 Ora maʼ ziziidiluʼ jma de cani dxandíʼ rusiidiʼ Biblia, galán gúniluʼ chinándaluʼ ni nani lu xquendanabániluʼ guiráʼ dxi. Biblia na: «Stiidxaluʼ zeeda gaca ti biaaniʼ para ñeeʼ, ne ti biaaniʼ para neza rizayaʼ» (Salmo 119:105). Biquiiñeʼ Biblia para gúʼyaluʼ ximodo nuuluʼ, casi ñácani ti speju para lii. Pa gúʼyaluʼ naquiiñeʼ guchaaluʼ modo lii, bíʼnini nagueendaca (Sant. 1:23-25). Biquiiñeʼ Stiidxaʼ Dios casi ti espada para gusihuinnuʼ dxandíʼ cani runi creluʼ, ne para ganda cueeluʼ de ndaaniʼ ladxidóʼ ca binni nachaʼhuiʼ ca cosa ni cadi jneza bisiidicabe laacaʼ (Efe. 6:17). Ne ora gúniluʼ ni, bidii xquíxepeʼ Dios pur biquiiñeʼ cani riguixhená ne xcaadxi hombre para bicaa guirá ni zeeda lu Biblia ora guniʼcaʼ ni gudxi espíritu santu laacaʼ.

[Nota]

a Diccionario del griego bíblico, stiʼ Amador Ángel García Santos, ne Biblia Comentada, stiʼ ca maestru de Salamanca.

b Bidxaa lácabe.

[Guendarinabadiidxaʼ stiʼ párrafo]

[Ni caníʼ yaza 29]

Biindaʼ Biblia guiráʼ dxi ti jma gannaxhiiluʼ Dios ni guníʼ xi guicá luni

[Imagen ni zeeda lu yaza 26]

Binni ni rucaa ti carta nga runi firmar ni