Beni Aba Mano Konkeni “Ubutungulushi bwa Mano”

Ubumi kuti twabupashanya ku bulendo bwa pa menshi. Nga kwaba umwela, ubulendo bwa pa menshi bulafya sana. E fyo caba na mu bumi, abantu nangu bapande amano abantu banabo nalyo line abengi balakwata amafya nga filya aba pa bulendo bwa pa menshi bakwata ubwafya nga kwaba umwela. (Amalu. 107:23, 27) Cinshi twalandila ifi?

Mu nshiku sha kale, ubulendo bwa pali bemba bwaleyafya sana kano umuntu alishiba sana ifya kwenda pali bemba. Pa kutampa balesambilila ku baishiba kale ukwensha ifimato. (Imil. 27:9-11) Ifikope ifingi ifyo balenga filanga ifyo umulimo uwalebomba umukalamba wa baleyensha ifimato wacindeme sana pantu ifyo balemulenga fyalelangilila ukuti e mukalamba wa baleyensha amato. Abenda sana pali bemba balatala bamona ilyo tabalaya ifyo intanda shili ne fyo umwela ulekuuka e lyo ne fintu fimbi ifyo baishiba. Baibolo ilanda pa benda pali bemba ukuti ‘balicenjela’ kabili ili shiwi kuti lyapilibula no kuti ba “mano.”—Esek. 27:8.

Muno nshiku abantu balakwata sana amafya ayakalamba nga filya abantu abaleya pali bemba mu nshiku sha kale balekwata sana amafya. Finshi fingatwafwa nga tuli no bwafya?

KUTI MWACITA SHANI PA KUTI MWINGAKONKA “UBUTUNGULISHI BWA MANO”?

Apo twalinganya ubumi bwa bantu ku lwendo lwa pali bemba, tontonkanyeni pa fyo Baibolo ilanda. Itila: “Uwa mano akomfwa no kulundako ukusambilila, kabili uwa mucetekanya muntu uumfwila ubutungulushi bwa mano.” (Amapi. 1:5, 6) Ishiwi lya ciHebere ilyapilibulwa ukuti “ubutungulushi bwa mano” kuti lyalondolola ifyo umukalamba wa baleyensha icibwato alecita. Lipilibula ukuba uwacenjela.

Tulingile ukubombesha no kukonka “ubutungulushi bwa mano” pa kuti twaishiba ifya kucita nga twakwata amafya. Nga fintu Amapinda yalanda, tufwile ukukwata “amano” no “mucetekanya” e lyo no “kushilimuka.” (Amapi. 1:2-6; 2:1-9) E lyo tulingile ukukonka ukufunda kwa mu Baibolo pantu na balwani nabo balikwata ifyo bakonka nga balefwaya ukucita ifyabipa.—Amapi. 12:5.

Kanshi kuti cawama nga tulesambilila sana Icebo ca kwa Lesa. Nga tulesambilila Icebo ca kwa Lesa kuti twaishiba ifintu ifyacindama sana pali Yehova na pali Yesu Kristu uumupashanya. (Yoh. 14:9) Nga tuli mu kulongana balatufunda bwino sana. E lyo kabili kuti twasambililako kuli bambi e lyo na ku bafyashi besu.—Amapi. 23:22.

UKUTONTONKANISHISHA LIBELA PA FIKACITIKA

Nga tuli na mafya tulingile ukukonka sana “ubutungulushi bwa mano.” Nga tatwishibe ifya kucita ilyo  tukwete ubwafya ubukalamba kuti twapelenganishiwa ica kuti ne fintu fyabipa.—Yako. 1:5, 6.

Ishiwi ilyapilibulwa ukuti, “ubutungulushi bwa mano” lilabomfiwa na ku balwa inkondo. Baibolo itila: “Pa mulandu wa butungulushi bwa mano [ukucenjela] inkondo ilalwikwa, kabili apali aba kupanda amano abengi, abantu balapusuka.”—Amapi. 20:18; 24:6.

Nga filya umuntu uwacenjela apekanya ubulwi, na ifwe tulingile ukuipekanya no kulatontonkanya pa mafya ayengalenga bucibusa bwesu na Yehova ukupwa nga tatucenjele. (Amapi. 22:3) Ica kumwenako fye, nga mulefwaya ukwingile incito nangu ukusumina icifulo ca pa muulu, mulingile ukutontonkanya pa nshita mukalapoosa pa kwenda ukuya ku ncito no kubwela, indalama mukalafola e lyo na pa fintu fimbi. E lyo kwaliba na fimbi ifyo mufwile ukutontonkanyapo no ukuipusha ukuti: Bushe incito nkalabomba ikalaumfwana ne fyo Baibolo ilanda? Bushe nga nalabomba incito ya fipani, nkalakwata inshita ya kubomba imilimo ya kwa Lesa?—Luka 14:28-30.

Ba Loretta Inte ya kwa Yehova balebomba incito iisuma. Ilyo akampani kakukiile ku cifulo cimbi, ba Loretta balibapeele icifulo ca pa muulu. Umukalamba wa kampani abebele ati, “wipanya ili ishuko, e lyo ne Ng’anda ya Bufumu yaba fye apepi.” Lelo ba Loretta tabalefwaya ukufusha imitabotabo pantu balefwaya ukulabombela Kalenga wabo. Balishibe ukuti incito ya pa muulu ikalabapwila sana inshita ya kubomba imilimo ya kwa Lesa. Nangu ca kuti umukalamba wa ncito alyebele ba Loretta ukuti e bakashala fye pa ncito, ba Loretta bali na balemba kale kalata ya kuleka incito. Ba Loretta abo nomba balibomba bupainiya pa myaka 20, balishininkisha ukuti icalenga ukuti babombe bwino ni co balikonka “ubutungulushi bwa mano” ubwaba mu Cebo ca kwa Lesa. Balikosha bucibusa bwabo na Yehova kabili balyafwa abengi ukusambilila icine.

Cilawama sana aba mu lupwa nga balekonka “ubutungulushi bwa mano.” Ukukusha abana ni ncito iikalamba sana, e lyo ifyo abafyashi basalapo ukucita nampo nga fya kwa Lesa nangu fintu fimbi fye, filakuma bonse mu lupwa. (Amapi. 22:6) Abafyashi limbi kuti bayipusha abati: ‘Bushe ifyo tulanda ne fyo tucita filasambilisha abana besu ukupalama kuli Lesa pa kuti bengeshiba ifya kubomba ifintu nga bakula? Bushe imikalile yesu ilabafwa ukwishiba ifya kwikala ukwabula ukufushanya ifya kucita no kubika fye amano ku mulimo wa kwa Lesa?’—1 Tim. 6:6-10, 18, 19.

Ukwikala bwino takwashintilila pa kufwaya ukukwata icuma nangu pa fintu ifyo abantu mu calo bapanga ukucita. Imfumu Solomone yalishibe umo ifi fyalolele. Yalembele aiti: “Abatiina Lesa wa cine cikabawamina, pa mulandu wa kuba na katiina kuli ena.” (Luk. Mil. 8:12) Kanshi twamona ukuti cisuma ukukonka “ubutungulushi bwa mano” ubwaba mu Cebo ca kwa Lesa.—2 Tim. 3:16, 17.

[Icikope pe bula 30]

Pa kulangilila ifyo umulimo uwalebomba umukalamba wa baleyensha ifimato wacindeme ifyo balemulenga fyalelanga ukuti e mukalamba wa baleyensha amato

[Abatusuminishe]

Su concessione del Ministero per i Beni e le Attività Culturali. Tatusuminisha ukupangako ifi ifikope.