Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nkonko ya babadi

Nzambi mmukandike dinua dia makanya anyi?

Nzambi mmukandike dinua dia makanya anyi?

▪ Muntu udi ne meji mimpe udi mua kuela lukonko lua nunku bualu kakuena mukenji wa mu Bible udi wakula bua makanya to. Abi bidi bisua kumvuija ne: mbikole bua kujingulula tshidi Nzambi wamba bua tshilumbu etshi anyi? Tòo.

Bible udi wamba ne: “Dîyi dionso didi mu Mifundu minsantu ndifundisha ku nyuma wa Nzambi.” (2 Timote 3:16) Bible udi ne mikenji ne mêyi masunguluke bidi bituleja mudi Nzambi musue bua tuetu kulama mibidi yetu. Tshia kumpala, tukonkonone tshidi bantu badi benze makebulula bambe bua njiwu idi makanya akebesha mu mubidi wa muntu. Pashishe, netukonkonone mudi mikenji ya mu Bible ipetangana ne tshidi bantu aba bamba.

Makanya adi anyanga mubidi wa badi baanua ne abafikisha lukasa ku lufu. Mu ditunga dia États-Unis muntu 1 pa bantu 5 badi bafua, udi ufua bua dinua dia makanya. Luapolo lukuabu lua mu tshibambalu tshidi tshitangila dinua dia bintu bidi bikuata ludi luleja ne: mu ditunga edi, makanya adi ashipa bantu bikole tshidimu tshionso kupita “bunuavi bua maluvu, diamba, dishipangana, didishipa, njiwu ya mashinyi, ne SIDA.”

Bantu badi banua makanya badi bakebela bakuabu masama. Muishi wa makanya udi mua kukebela muntu udi kumpenga kua udi unua njiwu. Pa bia pa lukama 30 bia bantu badi kabayi banua makanya kadi bapuyakana mishi yawu badi mua kupeta masama bu mudi: kansere ka bisulusulu ne masama a mioyo. Mu bidimu bidi panshi ebi, badoktere mbaleje ne: bisunsukila bia makanya bitu bishala bilamate mu bilamba, mu tapi anyi miaba mikuabu mutantshi mule mishi ya makanya mimane kujimina, bidi pabi bikebesha njiwu mikole. Bintu bia lulengu bia mu makanya ebi bidi bitamba kukebela bana batekete njiwu ne bidi mua kutekesha lungenyi luabu bua kulonga malu.

Makanya adi akuata muntu ku bupika. Makanya adi akuata muntu ku bupika bua tshikadilu tshibi. Bakebuludi badi baleja ne: dibidilangana bikole ne lulengu lua mu makanya ludibu babikila ne: nikotine, ke didi dienza bua bikolele muntu bua kulekela kunua makanya.

Mmunyi mudi mikenji ya mu Bible ipetangana ne malu atudi tufuma ku diakula aa? Umvua malu adi alonda aa:

Nzambi mmusue bua tunemeke muoyo. Mu mikenji ivua Nzambi mupeshe bena Isalele, uvua mubambile ne: bantu badi basue kumusankisha badi ne bua kunemeka muoyo wa muntu. (Dutelonome 5:17) Bena Isalele bavua ne bua kuibaka tshibumba anyi katshimanu kîpi ku mielelu kua misaka ya nzubu yabu. Bua tshinyi? Misaka yabu ya nzubu ivua mialabale ne ke muaba uvuabu basombela. Katshimanu kavua kambuluisha bena mu dîku ne bantu bakuabu bua kabakuluki, kabatapiki anyi bua kabafu. (Dutelonome 22:8) Bena Isalele bavua kabidi mua kutabalela bua nyama yabu kayenzedi bakuabu bibi. (Ekesode 21:28, 29) Muntu udi unua makanya udi ushipa mêyi makulu adi apetangana ne mikenji eyi. Udi ukebela mubidi wende njiwu. Mishi ya makanya adiye unua idi kabidi ikebela bantu bakuabu badi kumpenga kuende masama.

Nzambi mmusue bua tumunange ne tunange bantu netu. Yezu Kristo wakaleja ne: bayidi bende badi ne bua kutumikila mikenji ibidi idi mitambe bunene. Badi ne bua kunanga Nzambi ne muoyo wabu wonso ne anyima wabu yonso ne lungenyi luabu luonso ne bukole buabu buonso ne kunanga muntu nabu bu mudibu badinange. (Mâko 12:28-31) Bu mudi muoyo muikale dipa dia kudi Nzambi, muntu udi unua makanya udi uleja mudiye kayi ne kanemu bua dipa edi ne mudiye kayi munange Nzambi. (Bienzedi 17:26-28) Tshikadilu tshiende tshibi etshi tshidi mua kukebela bakuabu masama, ne dîba adi kena mua kuamba ne: mmunange muntu nende to.

Nzambi udi utulomba bua tuepuke bibidilu bia bukoya. Bible udi ubela bena Kristo bua kudilengeja ku “bukoya buonso bua mubidi ne bua nyuma.” (2 Kolinto 7:1) Makanya adi anyanga muntu ku kakese ku kakese. Bantu badi basue kulekela kunua makanya bua kusankisha Nzambi batu bapeta lutatu lukole. Kadi ku diambuluisha dia Nzambi, badi mua kumbuka ku bupika bua makanya.