“Musebezi wa Mina U ka mi Fumanisa Mupuzo”

MULENA Asa u zamaisa mpi ya hae mwa musindi. Ba zwa mwa malundu a Judea ni ku liba mwa libala inze ba zamaya fa likamba la liwate. Ha ba fita fa sibaka se siñwi sa musindi wo, Asa a yema. Asa u komokiswa ki za bona. Mpi ya masole ba Maetopia i tibelezi mwa musindi o kwatasi wo! Mwendi mpi yeo ne i na ni masole ba ba eza 1 milyoni, kono masole ba mwa mpi ya Asa bona ne li ba ba bato eza feela licika la palo yeo.

Asa naa na ni ku lwana ndwa. Ki nto mañi ya swanela ku eza pili ka nako ye? Kana u swanela ku fa litaelo kwa sikwata sa hae? Kana u swanela ku susueza masole ba hae? Kana u swanela ku lumela mañolo kwa lubasi lwa hae? Kutokwa ni hanyinyani! Asa u sweli ku lapela ku Jehova ha nze a talimana ni miinelo ye taata yeo.

Pili lu si ka bala kale za tapelo ya Asa ni ka ze ne ezahezi ku tuha fo, ha lu nyakisiseñi za bupilo bwa Asa. Ki kabakalañi Asa ha naa kupile tuso ku Mulimu? Kana naa ka libelela kuli Mulimu naa ka mu tusa? Taba ye i lu lutañi ka mo Jehova a fuyaulela batanga ba hae ha ba eza ze lukile?

BUPILO BWA ASA

Asa naa bile mulena ka silimo sa 977 pili Kreste a si ka taha kale. Ka lilimo ze 20, mibuso ya Isilaele ni Juda ne i kauhani. Ka nako yeo, Juda ne i silafalizwe hahulu ki bulapeli bwa buhata. Mane nihaiba ba bahulu ba mubuso wo, ne ba lapela milimu ya lupepo ya Makanana. Kono Bibele i bulela kuli Asa naa ezize “ze nde ni ze lukile fapilaa Muñaa Bupilo Mulimu wa hae.” Asa “a zwisa lialetare za milimu i sili, a feza mabaka aa lumbile, a bulaya maswaniso, mi a lema likota za makombelo.” (2 Makol. 14:2, 3) Asa a zwisa mwa Juda batu ba “tulombe” ba ne ba ezize somano ni baana ba bañwi sina kalulo ya bulapeli bwa bona bwa buhata. Asa naa si ka zwisa feela bulapeli bwa buhata. Kono hape naa bulelezi batu kuli ba “bate Muñaa Bupilo Mulimu wa bokuku a bona” ni kuli ba “ye ka mulao ni ka litaelo” za Mulimu.—1 Mal. 15:12, 13; 2 Makol. 14:4.

Jehova naa tabisizwe ki cisehelo ya naa bonisize Asa kwa bulapeli bwa niti mi naa fuyauzi Asa ka ku fa naha ya Juda kozo ka lilimo ze ñata. Mulena ka sibili naa bulezi kuli: “Lu mu batile, mi u lu file pumulo mwa maneku kaufela.” Ka nako ye ne ku na ni kozo, batu ne ba tiisize mamota a mileneñi ya Juda. Bibele i li: “Mi cwale ba yaha, mi ba pila hande.” 2 Makol. 14:1, 6, 7, Bibele ye kenile, Hatiso ya 1984.

ASA U LWANA NDWA

Asa naa ziba kuli Jehova u fanga mupuzo batu ba ba bonisa tumelo ka likezo za bona. Kona libaka ha naa lapezi ku Jehova ka nako ya naa tuha a lwana ndwa ye tuna ka ku fitisisa ye bulezwi mwa Bibele. Mwa tapelo ya hae, Asa naa kupile Jehova kuli a mu tuse. Asa naa ziba kuli haiba naa ka sepa Mulimu ni ku tusiwa ki yena, naa ka tula ndwa yeo ku si na taba ni butuna kamba maata a mpi yeo. Hape Asa naa ziba kuli ze ne ka zwa mwa ndwa yeo ne li ka ama libizo la Jehova. Kamukwaocwalo, Asa a lapela kuli: “Lu tuse, Muñaa Bupilo Mulimu wa luna, kakuli lu sepile Wena feela; mi ha lu tiloo lwanisa buñata bo, ki ka Libizo la hao. Muñaa Bupilo, ki Wena Mulimu wa luna. Si lumeli ku tulwa ki mutu!” (2 Makol. 14:11) Ne ku swana feela inge kuli Asa naa bulela kuli: ‘Maetopia ba ku lwanisa Jehova. U si ke wa tuhelela batu ba ba fokola ba kuli ba tule batu ba hao ni ku shwaulisa libizo la hao.’ Mulimu naa alabile tapelo ya Asa. Bibele i bulela kuli “Muñaa Bupilo kiha  natela Maetopia fapilaa Asa ni Juda; mi Maetopia ba saba.”—2 Makol. 14:12.

Kacenu, batu ba Jehova ba lwana ni lila ze maata. Ha lu lwani ka ku itusisa lilwaniso za butu, kono lwa kona ku sepa kuli Jehova u ka tahisa kuli batanga ba hae ba ba sepahala ili ba ba kuteka libizo la hae ba tule mwa ndwa. Mañi ni mañi wa luna mwendi u tokwa ku lwana ka taata ku lwanisa mubonelo o maswe wa lifasi, bufokoli bwa luna, kamba nto ifi kamba ifi ye kona ku sinya bulikani bwa lubasi lwa luna ni Mulimu. Ku si na taba ni muliko o lu li ku ona, lwa kona ku susuezwa ki tapelo ya Asa. Jehova ki yena ya naa tusize Asa kuli a tule mwa ndwa. Haiba lu sepa Jehova, u ka lu tusa ku tula ndwa ifi kamba ifi ye lu kona ku kopana ni yona. Jehova u na ni maata a matuna ku fita mutu ufi kamba ufi, kamba nto ifi kamba ifi.

KU FIWA SUSUEZO NI TEMUSO

Asa ha na kuta ku zwa kwa ndwa, mupolofita Azaria a to kopana ni yena. Azaria naa susuelize Asa ni ku mu lemusa kuli: “Asa, ni mina bana ba Juda kaufela ni ba Benjamine, a mu ni teeleze! Muñaa Bupilo u ku mina ha mu nze mu li ku Yena. Ha mu ka mu bata mu ka mu fumana. Kono ha mu ka mu fulalela, u ka mi fulalela ni Yena.” Azaria hape naa bulezi kuli: “Mu itiise, mi mazoho a mina a si ke a fokola, kakuli musebezi wa mina u ka mi fumanisa mupuzo.”—2 Makol. 15:1, 2, 7.

Manzwi ao a kona ku tiisa tumelo ya luna. Manzwi ao a bonisa kuli Jehova u ka ba ni luna haiba feela lu zwelapili ku mu sebeleza ka busepahali. Lwa kona ku sepa kuli Jehova wa lu utwanga ha lu mu kupanga kuli a lu tuse. Azaria naa bulezi kuli: “Mu itiise.” Lu tokwa bundume ka nako kaufela kuli lu eze ze lukile, kono lwa ziba kuli lu kona ku eza feela cwalo ka tuso ya Jehova.

Bo Maaka, bokukwaa hae Asa, ne ba “ezize siswaniso se si maswe sa Ashitaroti, sa ku kombelela.” Kabakaleo Asa a zwisa bokukwaa hae fa situlo sa bona se si pahami kakuli ne li ‘basali’ nihaike kuli ne si nto ye bunolo ku eza cwalo. Hape naa cisize maswaniso a bokukwaa hae a bulapeli. (1 Mal. 15:13) Jehova naa fuyauzi Asa bakeñisa bundume bwa hae bwa ku eza ze lukile. Ni luna lu swanela ku utwa Jehova ni ku mamela milao ya hae ka busepahali ku si na taba kuli bahabo luna ba sepahala ku Mulimu kamba kutokwa. Haiba lu eza cwalo, Jehova u ka lu fa mupuzo.

Ye ñwi ya mipuzo ya naa amuhezi Asa ki ku bona Maisilaele ba bañata ba ne ba zwa mwa mubuso o ne u sa sepahali wa kwa mutulo ha ba swalisana ni mubuso wa Juda. Maisilaele ne ba lemuhile kuli Jehova naa li ni Asa. Ne ba lata hahulu bulapeli bwa niti kuli mane ne ba ketile ku siya mandu a bona ka mulelo wa ku yo pila ni batanga ba Jehova. Hamulaho, Asa ni batu kaufela ba mwa Juda ba lumelelana kuli “ba ka bata Muñaa Bupilo Mulimu wa bokuku wa bona, ka pilu kaufela, ni ka bupilo kaufela bwa bona.” Kiñi ze ne zwile mwateñi? Mulimu a ba tusa kuli ‘ba mu fumane. Cwale Muñaa Bupilo a ba fa pumulo mwa maneku kaufela.’ (2 Makol. 15:9-15) Ni luna kacenu lwa tabanga ha lu bona batu ba ba lata ku eza ze lukile ha ba keta ku lapela Jehova.

Hape mupolofita Azaria naa file Asa temuso ya butokwa. Naa bulelezi Asa kuli ha na ka fulalela Jehova, Jehova ni yena naa ka mu fulalela. Ne lu si ke lwa tabela kuli Jehova a lu fulalele. Kaniti luli ne lu ka maiba hahulu Jehova ha na ka lu fulalela! (2 Pit. 2:20-22) Bibele ha i buleli libaka Jehova ha naa lumile  mutu ku yo fa Asa temuso, kono lwa ziba kuli Asa naa si ka teeleza kwa temuso yeo.

“U EZIZE KA BUKUBA”

Asa ha sa bile mulena ka lilimo ze 36, Mulena Baasha wa Isilaele a lwanisa Juda. Baasha naa tiisize mamota a muleneñi wa Rama, ili o ne u li fa museto wa Isilaele ni Juda ili likilomita ze 8 ku zwa kwa Jerusalema. Mwendi Baasha naa ezize cwalo bakeñisa kuli naa sa lati kuli batu ba hae ba ye kwa Juda kuli ba yo sebeleza Jehova ni Mulena Asa. Asa naa si ka kupa Mulimu kuli a mu tuse inge mwa naa ezelize ha naa taselizwe ki Maetopia. Kono naa kupile tuso ku zwelela kwa batu. Asa naa file mpo ku mulena wa Siria mi naa kupile mulena yo kuli a lwanise Isilaele. Maasirya ha se ba kalisize ku lwanisa Isilaele, Baasha a tuhela ku tiisa muleneñi wa Rama.—2 Makol. 16:1-5.

Jehova naa si ka tabiswa ki za naa ezize Asa mi a luma mupolofita Hanani kuli a yo mu bulelela cwalo. Hamulaho wa ku tula Maetopia, Asa naa swanela ku ituta kuli “meeto a Muñaa Bupilo a talimisisa lifasi kaufela, kuli a tahise maata a hae ku tusa ba ba mu file lipilu za bona, kaufela zona.” Mwendi kelezo ya naa filwe Asa ku zwelela kwa batu ne i li ye maswe. Kamba mwendi naa nahana kuli Baasha ni mpi ya hae ne ba si ka tiya hahulu ni kuli yena Asa naa ka kona ku fumana nzila ya na ka ba tula ka yona. Ibe kuli taba yeo ne i li cwalo kamba kutokwa, Asa naa sepile batu ku fita ku sepa Jehova. Hanani naa bulelezi Asa kuli: “Mwa taba yeo, u ezize ka bukuba; kakuli ku kala cwale, u ka na u tahelwa ki lindwa.”—2 Makol. 16:7-9.

Asa ha sa utwile manzwi ao, a halifa hahulu mi a lenga Hanani mwa tolongo. (2 Makol. 16:10) Kana Asa naa nahanile kuli, ‘Ni sepahalile ka lilimo ze ñata, kana mutu yo wa swanela ku ambola ni na ka nzila ye?’ Kamba mwendi naa sa nahani hande bakeñisa ku supala? Bibele ha i buleli se siñwi ka za taba yeo.

Mulena Asa ha sa busize ka lilimo ze 38, a kula hahulu mahutu. Bibele i bulela kuli “kono ni ka butuku bo, ha si ka bata Muñaa Bupilo, kono a bata liñaka.” Ku bonahala kuli bulikani bwa Asa ni Jehova ne bu si ka tiya sina mo ne bu tiyezi sapili, mi muinelo wo, ne u zwezipili cwalo ku fitela fa naa shwezi Asa ibato ba “ka mwaha wa bu 41 wa ku busa kwa hae.”—2 Makol. 16:12-14.

Mwa sibaka sa ku hupula mafosisa a Asa, ku bonahala kuli Jehova naa hupuzi tulemeno to tunde twa naa na ni tona Asa ni cisehelo ya naa bonisize kwa bulapeli bo bu kenile. Asa ni kamuta naa si ka tuhela ku sebeleza Jehova. (1 Mal. 15:14) Lu kona ku itutañi ku ze ne ezahezi mwa bupilo bwa Asa? Haiba lu hupulanga mwa naa lu tuselize Jehova kwamulaho, lu ka lapelanga kuli a lu tuse ha lu kopana ni miliko ye miñwi. Hape ha lu swaneli ku nahananga kuli ha lu swaneli ku fiwa kelezo bakeñisa kuli lu sebelelize Jehova ka busepahali ka lilimo ze ñata. Jehova u ka lu fa kelezo ye lu tokwa, ku si na taba kuli lu bile batanga ba hae ka nako ye kuma kai. Lu swanela ku bonisa buikokobezo ka ku amuhela kelezo ya lu fa ilikuli lu tusiwe ki yona. Nto ya butokwa ka ku fitisisa ye lu ituta ki ya kuli Ndataa luna ya kwa lihalimu u ka zwelapili ku ba ni luna haiba feela lu mu sebeleza ka busepahali. Meeto a Jehova a talimisisa mwa lifasi kaufela kuli a bone ba ba sepahala ku yena. Jehova u bata ku itusisa maata a hae kuli a tuse batu ba ba sepahala. Jehova naa tusize Asa, mi ni luna wa kona ku lu tusa.

[Manzwi a fa likepe 9]

Jehova u fanga mupuzo kwa batu ba ba sepahala

[Manzwi a fa likepe 10]

Lu tokwa ku ba ni bundume kuli lu eze ze lukile