“Hu Na Mashudu Ane Na Ḓo A Wana Nga Mushumo Waṋu”

ATSHI khou ranga phanḓa mmbi yawe, Khosi Asa o vha o livha ngei govhani ḽa Yudea ḽi re phendelashango. Hune govha ḽa ṱanḓavhuwa hone, Asa u a ima a femela nṱha. Nga henefho tsini, hu na mishasha ya maswina—nahone ndi vhanzhi-vhanzhi! Eneo maswole a Vhaetiopia o vha a tshi swika milioni. Mmbi ya Asa i tou vha na maswole a si gathi musi i tshi vhambedzwa na eneo.

Samusi ho vha hu tshi khou ḓo vha na nndwa, ndi mini zwine zwa khou vhilaedzisa nga maanḓa Asa? Naa ndi zwine a fanela u zwi vhudza vhalangammbi vhawe? Naa ndi u ṱuṱuwedza maswole awe? Kana naa ndi u ṅwalela muṱa wawe marifhi? Na khathihi! Samusi o sedzana na vhuimo honovhu vhu konḓaho, Asa u a rabela.

Musi ri sa athu vusulusa yeneyo thabelo na u ṱolisisa zwe zwa itea, kha ri thome u sedza uri Asa o vha e muthu-ḓe. Ndi mini zwo itaho uri a ite zwithu nga nḓila ye a ita ngayo? Naa zwo vha zwo tea uri a humbele thuso ya Mudzimu? Mafhungo a Asa a ri vhudza mini nga ha nḓila ine Yehova a fhaṱutshedza ngayo mushumo wa vhashumeli Vhawe?

MAFHUNGO A ASA

Miṅwahani ya 20 nga murahu ha u fhandekana ha mivhuso ya Isiraele ya vha mivhili, wa Yuda wo vha wo tshinywa vhukuma nga maitele a vhuhedeni. Nga 977 B.C.E., musi Asa a tshi vha Khosi, na pfamoni ho vha ho no tshikafhadzwa, hu tshi gwadamelwa midzimu ya mbebo ya Vhakanana. Fhedzi ndimana yo hevhedzwaho i re kha Vha-Koronika yo amba zwi tevhelaho malugana na vhuvhusi ha Asa. Yo ri: “Asa o ita zwe Yehova Mudzimu wawe a wana zwó naka, zwó luga. O thutha zwiṋari zwa midzimu i sili na zwifho, a pwasha zwifanyiso zwa midzimu, a rema milagalu.” (2 Koron. 14:2, 3) Asa o dovha a pandela “vhadzia-vhupombwe shangoni ḽawe,” vhe vha vha vha tshi ita zwa vhusodoma sa tshipiḓa tsha vhurereli ha mazwifhi. Asa ho ngo fhelisa vhurereli ha mazwifhi fhedzi. O dovha a ṱuṱuwedza vhathu “uri vha ṱoḓe Yehova Mudzimu wa vho-khotsi-avho” nahone “vha tevhedze Mulayo na dzindaelá dzawe.”—1 Dzikh. 15:12, 13; 2 Koron. 14:4.

Nga nṱhani ha uri Asa o fhisetshela vhurabeli ho kunaho, o takadza Yehova nahone a mu lambedza nga mulalo we wa fhedza miṅwaha minzhi. Khosi yo vha i tshi nga amba uri: “Ra ṱoḓa Yehova Mudzimu washu. Ro mu ṱoḓa, Ene a ri ṋea mulalo thungo dzoṱhe.” Vhathu vho shumisa tshibuli tshenetshi u itela u khwaṱhisa miḓi ya muvhuso wa Yuda. Bivhili i amba uri: “Vha mbo fhaṱa vha vhuya vha vuledza.”—2 Koron. 14:1, 6, 7.

MUSI VHE NNDWANI

Mafhungo a Asa a sumbedza uri a zwo ngo fanela u ri mangadza uri o rabela musi o sedzana na mmbi khulwanesa ye ya vhuya ya bulwa Maṅwaloni. Asa o vha a tshi zwi ḓivha uri Mudzimu u a lambedza vhane vha sumbedza lutendo. Kha thabelo yeneyo, khosi yo humbela thuso ya Yehova. Asa o zwi ṱhogomela uri u fanela u ḓitika nga Mudzimu, hu sa londwi uri maswina awe ndi manzhi lungafhani. Dzina ḽa Yehova ḽo vha ḽi tshi katelwa kha nndwa yeneyi, nahone Asa o humbela Mudzimu a ḓitika nga dzina ḽawe. Khosi yo rabela ya ri: “Farisa riṋe, Yehova Mudzimu washu; ngauri ri fulufhedza Iwe, ro ḓa dzinani ḽau u lwa na haya magogo mangafha. Yehova Mudzimu washu ndi Iwe; muthu ha koni u lwa na Iwe.” (2 Koron. 14:11) Thabelo yeneyi yo vha i tshi fana na u amba uri: ‘Mmbi ya Vhaetiopia i khou lwa na iwe  Yehova. U songo tendela dzina ḽau ḽi tshi nyadziwa nga u tendela vhavhi vha tshi kunda vhane vha vhidzwa nga dzina ḽau.’ Nga zwenezwo, “Yehova a mbo rwa Vha-Kushi hu tshi swika Asa na Vha-Yuda, Vha-Kushi vha shavha.”—2 Koron. 14:12.

Ṋamusi vhathu vha Yehova vha sedzana na maswina a re na maanḓa. Ri nga si lwe navho nga zwiṱhavhane zwa vhukuma nndwani yeneyi. Naho zwo ralo, ri nga vha na vhungoho ha uri Yehova u ḓo ita uri vhathu vhawe vhoṱhe vha fulufhedzeaho vha kunde nga dzina ḽawe vhane vha lwisana navho nndwani ya lwa muya. Nndwa dzashu dzi nga katela u lwisana na muya wo phaḓalalaho wa vhuḓifari vhu songo kunaho, u lwa na vhushayanungo hashu, kana u tsireledza miṱa yashu uri i si tshikafhadzwe nga ṱhuṱhuwedzo dzi songo kunaho. Naho zwo ralo, hu sa londwi zwe ra sedzana nazwo, thabelo ya Asa i nga ri ṱuṱuwedza. U kunda hawe zwi sumbedza uri Yehova o kunda. Zwo sumbedza zwine zwa nga lavhelelwa nga vhathu vhoṱhe vhane vha ḓitika nga Mudzimu. A hu na maanḓa a muthu ane a nga kunda musi a tshi lwa na Yehova.

U ṰUṰUWEDZWA NA U SEVHIWA

Musi a tshi vhuya nndwani, Asa o ṱanganedzwa nga Asaria. Onoyu muporofita o mu ṱuṱuwedza na u mu sevha. O ri: “Ipfani zwine nda amba, Iwe Asa, na inwi Vha-Yuda na Vha-Benyamini vhoṱhe. Yehova u ima na inwi arali inwi ni tshi ima nae’; ni tshi mu ṱoḓa ha nga hani u wanwa nga inwi; arali ná mu laṱa, na Ene u ḓo ni laṱa. . . . Khwaṱhisani, zwanḓa zwaṋu zwi songo neta; ngauri hu na mashudu ane na ḓo a wana nga mushumo waṋu.”—2 Koron. 15:1, 2, 7.

Enea maipfi a nga khwaṱhisa lutendo lwashu. A sumbedza uri Yehova u ḓo ri tikedza tenda ra dzula ri tshi mu shumela nga u fulufhedzea. Musi ri tshi humbela thuso yawe, ri nga vha na vhungoho ha uri u ḓo ri pfa. Asaria o ri: “Khwaṱhisani” kana ivhani na tshivhindi. Arali ri tshi ṱoḓa u ita zwo lugaho, ri fanela u vha na tshivhindi, fhedzi ri a zwi ḓivha uri Yehova a nga ri thusa uri ri zwi kone.

Nga nṱhani ha uri Maaha mme a Asa vho “ita tshifanyiso tsha Ashera,” Asa o sedzana na vhuimo vhu konḓaho ha u vha “dzhiela vhufumakadzi.” O dovha a sedzana na vhuimo vhu konḓaho ha u fhisa tshifanyiso tshenetsho. (1 Dzikh. 15:13) Asa o fhaṱutshedzwa nga phetho yawe na u vha na tshivhindi. Na riṋe ri fanela u nambatela Yehova nga ho khwaṱhaho na zwilinganyo zwawe hu sa londwi uri mashaka ashu a a fulufhedzea kana ha fulufhedzei khae. Arali ra ita zwenezwo, Yehova u ḓo lambedza vhuḓifari hashu ha u fulufhedzea.

Iṅwe ya phaṱhutshedzo dza Asa ho vha u vhona Vhaisiraele vhanzhi vha muvhuso wa devhula wa mashandukwa vha tshi ya ngei Yuda musi vha tshi vhona uri Yehova u nae. Vho vha vha tshi dzhiela nṱha vhukuma vhurabeli ho kunaho lwe vha ḓiimisela u ṱutshela mahaya avho u itela u vha vhukati ha vhashumeli vha Yehova. Asa na Vhayuda vhoṱhe vho vhofha ‘mulanga wa uri vha ḓo ṱoḓa Yehova nga mbilu yoṱhe na nga muya woṱhe.’ Ho vha na mvelelo dzifhio? ‘Mudzimu ho ngo hana uri vha mu wane, nga u’ vha mu ṱoḓa vho tou zwi sinyutshela. Yehova a mbo vha ṋea mulalo thungo dzoṱhe.’ (2 Koron. 15:9-15) Ri takala lungafhani musi vhathu vhane vha funa zwo lugaho vha tshi ṱanganedza vhurabeli ho kunaho ha Yehova!

Naho zwo ralo, muporofita Asaria o dovha a mu sevha. O ri: ‘Arali ná laṱa Yehova, na Ene u ḓo ni laṱa.’ Zwenezwi a zwo ngo vhuya zwa fanela u itea kha  riṋe ngauri mvelelo dza hone a si dzavhuḓi na luthihi! (2 Pet. 2:20-22) Maṅwalo ha ambi zwe zwa ita uri Yehova a rumele yeneyi tsevho kha Asa, fhedzi khosi a yo ngo i thetshelesa.

WO “ITA ZWA VHUTSILU”

Nga ṅwaha wa vhu-36 wa vhuvhusi ha Asa, Khosi Baesa wa Isiraele o vutshela Yuda. Khamusi nga nṱhani ha u ṱoḓa u thivhela vhalanda vhawe uri vha si fulufhedzee kha Asa na vhurabeli ho kunaho, Baesa o thoma u khwaṱhisa mukano wa ḓorobo ya Rama, i re khilomithara dza malo devhula ha Yerusalema. Nṱhani ha u ṱoḓa thuso ya Mudzimu sa zwe a zwi ita musi a tshi govhelwa nga mmbi ya Vhaetiopia, Asa o ṱoḓa thuso kha vhathu. O rumela khosi ya Asuri tshifhiwa a humbela uri i vutshele muvhuso wa devhula wa Isiraele. Musi Vhaasuri vha tshi vutshela, Baesa o litsha u khwaṱhisa mukano wa Rama.—2 Koron. 16:1-5.

Yehova ho ngo takadzwa nga zwe zwa itwa nga Asa nahone o rumela muporofita Hanani uri a mu vhudze zwenezwo. Samusi Asa o vhona zwe Mudzimu a zwi ita kha Vhaetiopia, o vha o fanela u zwi ḓivha uri “Yehova maṱo awe a sedza shango ḽoṱhe, uri a vhonadze maanḓa awe kha ane a mu nambatela nga mbilu yoṱhe.” Khamusi Asa o wana nyeletshedzo i si yavhuḓi kana o vhona u nga Baesa na mmbi yawe a vha na khombo nahone a humbula uri a nga kona u ḓilwela. Naho zwo ralo, Asa o vha na mahumbulele a vhathu, nahone a hangwa uri u fanela u ḓitika nga Yehova. Hanani o ri: “Ndi zwone zwe wa ita zwa vhutsilu khazwo’; zwino ndi hone U tshi ḓo vutshelwa nga dzinndwa.”—2 Koron. 16:7-9.

Asa o dzhia phetho ya vhutsilu. Nga nṱhani ha mbiti, o mbo ḓi valela muporofita Hanani khothoni. (2 Koron. 16:10) Khamusi Asa o humbula uri, ‘Naa zwo tea uri ndi ṋewe ndayo naho ndo no fhedza miṅwaha minzhi ndi tshi khou fulufhedzea?’ Naa vhulala ho ita uri a si kone u humbula nga nḓila yo teaho? Bivhili a yo ngo zwi dzumbulula.

Nga ṅwaha wa vhu-39 wa vhuvhusi hawe, Asa o thoma u lwala milenzhe. Bivhili i ri “na misi a tshi lwala ha ngo ṱoḓa Yehova o ṱoḓa dziṅanga.” Zwi vhonala u nga tshenetsho tshifhinga Asa o vha a si tsha vha na vhushaka havhuḓi na Mudzimu. Nahone khamusi o bvela phanḓa a si na vhushaka havhuḓi nae u swikela musi a tshi lovha nga murahu ha miṅwaha ya 41 ya vhuvhusi hawe.—2 Koron. 16:12-14.

Naho zwo ralo, zwi vhonala u nga Yehova ho ngo livhisa ṱhogomelo kha vhukhakhi ha Asa, nṱhani hazwo o i livhisa kha pfaneleo dzavhuḓi dza Asa na u fhisetshela hawe vhurabeli ho kunaho. Asa ho ngo vhuya a litsha u shumela Yehova. (1 Dzikh. 15:14) Nga nṱhani ha zwenezwo, ri guda mini kha zwe zwa itea vhutshiloni ha Asa? Zwi nga ri thusa u ṱhogomela uri ri fanela u elekanya nga ha nḓila dze Yehova a ri thusa ngadzo tshifhingani tsho fhiraho, ngauri zwenezwo zwi nga ri ṱuṱuwedza uri ri humbele thuso yawe nga thabelo musi ri tshi sedzana na miṅwe milingo. Naho zwo ralo, a ro ngo fanela u humbula uri nyeletshedzo ya Maṅwalo a si ya ndeme, nga nṱhani ha uri ro no fhedza miṅwaha minzhi ri tshi khou shumela Mudzimu nga u fulufhedzea. Hu sa londwi zwe zwa itea vhutshiloni hashu, Yehova u ḓo ri ṋea ndayo musi ri tshi khakha. Ri fanela u ṱanganedza ndayo nga u ḓiṱukufhadza u itela uri i ri vhuyedze. Zwa ndeme vhukuma, ndi uri Khotsi ashu wa ṱaḓulu u ḓo ri tikedza, tenda ra dzula ri tshi mu shumela nga u fulufhedzea. Maṱo a Yehova a sedza shango ḽoṱhe, u itela u vhona vhane vha fulufhedzea khae. U shumisa maanḓa awe u itela u vha thusa. Yehova o thusa Asa, na riṋe a nga ri thusa.

[Maipfi o ṱumbulwaho kha siaṱari 9]

Yehova u lambedza vhathu vha fulufhedzeaho nndwani ya lwa muya

[Maipfi o ṱumbulwaho kha siaṱari 10]

Arali ri tshi ṱoḓa u ita zwo lugaho phanḓa ha Yehova, ri fanela u vha na tshivhindi