Ngemba na Nsungi ya Bamvula Funda mpi Kimakulu!

‘Sambu Nzambi kuvanda bima yonso sambu na bantu yonso.’​—1 KOR. 15:28.

KETI NGE LENDA TENDULA?

Kulungana ya baverse yai tatendula nki sambu na nge?

Mishe 4:4

Yezaya 11:6-9

Yoane 5:28, 29

1. Inki kivuvu ya kitoko kevingila ‘kibuka ya nene’?

KETI nge lenda yindula mambote yonso yina luyalu mosi yina mfumu na yo kele muntu ya lunungu mpi ya mawa tasala sambu na bantu na yo na nsungi ya bamvula funda? Mambu ya kitoko kevingila ‘kibuka mosi ya nene’ yina ata muntu mosi ve lenda tanga ya taguluka na ‘mpasi ya nene,’ yina tatula nsuka na ngidika yai ya bima ya mbi.​—Kus. 7:9, 14.

2. Inki mambu bantu kekutanaka ti yo tuka bamvula 6 000 meluta?

² Bamvula 6 000 meluta tuka bantu mebuyaka lutwadisu ya Nzambi, mekumaka kudiyala mpi yo menatilaka bo bampasi mingi. Biblia tubaka banda ntama nde: ‘Muntu keyalaka muntu yankaka sambu na kumonisa yandi mpasi.’ (Lo. 8:9) Inki beto kemona bubu yai? Katula bamvita ti mubulu, beto kenyokwama na kinsukami, maladi, kubeba ya ntoto ti masa, mwini kekuma ngolo na nsi-ntoto, mpi bampasi yankaka. Bamfumu ya baluyalu kekebisa nde kana beto soba ve nkadilu na beto mpi kelanda kaka kubebisa ntoto, mambu tavanda mbi mpenza.

3. Inki mambu tasalama na Luyalu ya Bamvula Funda?

³ Ntangu Yezu Kristu mpi bantu 144 000 tayala ntoto, Kimfumu ya Nzambi takatula malembe-malembe mambu yonso ya mbi yina kenyokula bantu mpi kebebisa ntoto. Na Luyalu ya Bamvula Funda, lusilu yai ya kitoko ya Yehowa Nzambi talungana: “Mono ke sala zulu ya mpa ti ntoto ya mpa; makambu ya ntama bantu ta yindula yo diaka ve, yo ta kwisila bo mpi ve na mabanza.” (Yez. 65:17) Inki mambu ya kitoko tasalama yina memonanaka ntete ve? Na nsadisa ya Ndinga ya mbikudulu ya Nzambi, bika beto tadila mwa mambu ya mbote yina ‘memonanaka ntete ve.’​—2 Kor. 4:18.

 ‘BO TA TUNGA BANZO MPI TA KUNA BILANGA YA VINU’

4. Inki mambu ya mpasi na yina metala nzo keyangisa bantu mingi bubu yai?

⁴ Nani kezolaka ve kuvanda ti nzo na yandi mosi, kisika yina yandi ti dibuta na yandi lenda zinga na ngemba? Kansi na nsi-ntoto ya bubu yai, nzo ya mbote kele dyambu ya mpasi mpenza. Bantu kezinga na bambanza yina bantu kele mingi. Bamingi kezinga na bisasa mpi na bakartie ya kinsukami. Kuzwa nzo na bo mosi kele kaka ndosi.

5, 6. (a) Inki mutindu Yezaya 65:21 mpi Mishe 4:4 talungana? (b) Inki mutindu beto tabaka balusakumunu yina?

⁵ Ntangu Kimfumu ya Nzambi tayala ntoto, muntu yonso tavanda ti nzo na yandi mosi, sambu Yezaya bikulaka nde: “Bo ta tunga banzo, bo ta zinga muna; bo ta kuna bilanga ya vinu, bo ta dia bambuma na yo.” (Yez. 65:21) Ata mpidina, kuvanda ti nzo na bo mosi kele kaka ve kivuvu mosi yina bo kele ti yo. Bubu yai, bantu yankaka kezingaka na banzo na bo mosi mpi bankaka nkutu kele ti banzo to balupangu ya nene mpenza. Kansi, ntangu yonso bo kewaka boma nde bampasi ya mbongo lenda sala nde bo vidisa yo to bantu ya mbi lenda bebisa yo. Kansi mambu yonso taswaswana mpenza na nsi ya Kimfumu ya Nzambi! Mbikudi Mishe sonikaka nde: “Konso muntu ta zinga na ngemba na bilanga na yandi ya vinu ti ya bafige; ata muntu mosi ve ta kwisa kupesa yandi boma.”​—Mis. 4:4.

⁶ Sambu beto kele ti kivuvu yina, nki beto fwete sala? Ya kyeleka, beto yonso kezolaka kuvanda ti nzo ya mbote. Kansi, na kisika kusala bikesa sambu na kuzwa nzo bubu yai​—ziku na kudefaka mbongo sambu na kusumba nzo yango​—keti yo tavanda ve mayele na kutula dikebi na lusilu ya Yehowa? Yibuka mambu yina Yezu tubaka sambu na yandi mosi: ‘Mikengi ke na mabulu mpi bandeke ke na babuyamba, kansi Mwana-muntu kele ve na kisika ya kutula ntu na yandi.’ (Luka 9:58) Yezu vandaka ti makuki ya kutunga to kusumba nzo ya kuluta kitoko. Sambu na nki yandi salaka yo ve? Yo kele pwelele nde, Yezu buyaka nde mambu yankaka kukatula dikebi na yandi mpi kukanga yandi nzila ya kutula Kimfumu na kisika ya ntete. Keti beto lenda landa ve mbandu na yandi mpi kuvanda ti disu ya petepete​—ya kukonda basusi mpi mpusa ya kuvanda ti bima mingi ya kinsuni?​—Mat. 6:33, 34.

“NKOI TI DIMEME TA DIA KISIKA MOSI”

7. Yehowa pesaka bantu nki mukumba na yina metala bambisi?

⁷ Ntangu Yehowa yantikaka kuganga, muntu vandaka kigangwa ya nsuka mpi ya kuluta mfunu na bigangwa yina yandi salaka na ntoto. Yehowa monisaka pwelele lukanu na yandi ntangu yandi zabisaka Yezu, Kapita na yandi ya kisalu nde: ‘Beto sala muntu na kifwani na beto, bo ta vanda bonso beto. Bo ta yalaka bambisi ya masa, bandeke, ti bambisi yonso ya bwala ti ya mfinda, ya nene ti ya fioti.’ (Kuy. 1:26) Mpidina, Nzambi pesaka Adami ti Eva mpi na nima bantu yonso mukumba ya kuyala bambisi.

8. Bubu yai, nki nkadilu bambisi mingi kemonisaka?

⁸ Bubu yai, keti bantu lenda yala bambisi yonso mpi kuzinga na ngemba ti bo? Bantu mingi kevandaka ti bambisi yina bo kezolaka, mu mbandu bambwa mpi bapusu. Kansi, inki beto lenda tuba sambu na bambisi ya mfinda? Rapore mosi ketuba nde: “Bantu ya siansi yina mezingaka mingi ti bambisi mpi melongukaka bo memonaka nde bambisi yonso yina kenwisaka kevandaka ti zola.” Ya kyeleka, beto kemonaka mutindu bambisi kewaka boma to makasi ntangu bo kevandaka na kigonsa, kansi  keti bo lenda monisa mawi ya zola? Rapore yango keyika nde: “Ntangu bambisi yina kenwisaka kesansaka bana na bo, bo kemonisaka kikalulu na bo ya nene​—zola ya ngolo sambu na bana na bo.”

9. Na yina metala bambisi, nki bansoba tasalama?

⁹ Yo yina, beto fwete yituka ve ntangu beto ketanga na Biblia nde ngemba tavanda na kati ya bantu ti bambisi. (Tanga Yezaya 11:6-9; 65:25.) Sambu nki? Yibuka nde ntangu Noa mpi dibuta na yandi basikaka na maswa na nima ya Mvula ya Ngolo, Yehowa zabisaka bo nde: “Bambisi yonso ti bandeke yonso ta tinaka beno boma.” Yo vandaka sambu na lutaninu ya bambisi. (Kuy. 9:2, 3) Keti Yehowa lendaka ve kukatula mwa boma yina sambu muntu kulungisa mukumba yina Nzambi pesaka yandi na luyantiku? (Ozea 2:18) Bantangu ya kitoko mpenza kevingila bantu yonso yina tazinga na ntoto!

‘NZAMBI TA KUSULA MANSANGA YONSO’

10. Sambu na nki mbala mingi bantu kebasisaka mansanga?

¹⁰ Ntangu Salomo monaka ‘mambu yonso ya mbi yina vandaka kusalama na ntoto’ yandi tubaka nde: ‘Tala! Bantu ya bo ke pesa mpasi ke dila, kansi muntu ya kusadisa bo kele ve.’ (Lo. 4:1) Bubu yai, mambu ya mutindu mosi kesalama mpi nkutu yo kesalama mingi mpenza. Nani na kati na beto mebasisaka ve mansanga sambu na kikuma mosi buna? Yo kele kyeleka nde, bantangu yankaka beto kebasisaka mansanga sambu na kyese. Kansi mbala mingi, mansanga kemonisaka mpasi yina muntu kele ti yo na ntima.

11. Inki disolo ya Biblia kesimbaka mpenza ntima na nge?

¹¹ Yibuka masolo ya Biblia yina ketubila bantu yina dilaka. Mu mbandu, ntangu Sara fwaka na bamvula 127, ‘Abrahami waka mawa mingi sambu na nkento na yandi mpi dilaka ngolo.’ (Kuy. 23:1, 2) Ntangu Noemi zolaka kukabwana ti babokilo na yandi zole ya mifwidi, “bo yantikaka kudila ngolo” mpi na nima ‘bo dilaka diaka ngolo.’ (Ruti 1:9, 14) Ntangu Ntotila Ezekiasi belaka ngolo mpi yo monanaka nde yandi zolaka kufwa, yandi sambaka Nzambi mpi “yantikaka kudila ngolo” mpi yo simbaka mpenza ntima ya Yehowa. (2 Bant. 20:1-5) Mpi nani kewaka ve mawa na disolo yina ketubilaka mutindu ntumwa Piere buyaka nde yandi zabaka ve Yezu? Ntangu Piere waka nsusu kekokula, yandi ‘basikaka mpi dilaka ngolo.’​—Mat. 26:75.

12. Inki mutindu Kimfumu ya Nzambi tapesa bantu lusadisu?

¹² Sambu beto kekutanaka ti bampasi​—ya nene to ya fyoti, beto kevandaka na mfunu ya lusadisu mpi kikesa. Yai kele mambu yina tasalama na nsi ya Luyalu ya Bamvula Funda: ‘Nzambi ta kusula mansanga yonso na meso na bo. Lufwa ta vandaka diaka ve, mawa, bidilu, mpi mpasi ta vandaka diaka ve.’ (Kus. 21:4) Nkutu, Nzambi takatula kaka ve mawa, kudila, mpi mpasi kansi yandi takatula mpi lufwa, mbeni ya nene ya bantu. Inki mutindu yo tasalama?

‘BANTU YONSO YINA KELE NA MAZYAMU YA MBAMBUKILU TABASIKA’

13. Inki mutindu lufwa kenyokulaka bantu tuka Adami salaka disumu?

¹³ Banda Adami mesalaka disumu, lufwa mekumaka kuyala bantu bonso ntotila. Yo kele mbeni yina ata muntu mosi ve lenda nunga; bantu ya masumu lenda tina yo ve mpi yo kenatilaka bantu mpasi mpi mawa. (Roma 5:12, 14) Nkutu, sambu na ‘boma ya lufwa’ bamilio ya bantu ‘mekangamaka na kimpika luzingu na bo ya mvimba.’​—Baeb. 2:15.

14. Inki mambu tasalama ntangu Nzambi takatula lufwa?

 ¹⁴ Biblia ketubila ntangu yina Nzambi takatula ‘lufwa, yina kele mbeni ya nsuka.’ (1 Kor. 15:26) Bibuka zole tabakila yo mambote. Sambu na ‘kibuka ya nene’ yina kezinga bubu yai, bo tazwa dibaku ya kuzinga mvula na mvula na ntoto ya mpa yina Nzambi mesilaka. Sambu na bamilio ya bantu yina mefwaka, bo tazwa dibaku ya kufutumuka. Keti nge lenda yindula kyese yina tavanda ntangu bantu ya kibuka ya nene tayamba bayina tafutumuka? Kutanga na dikebi yonso masolo ya Biblia yina ketubilaka lufutumuku tasadisa nge na kubakisa mutindu yo tavanda.​—Tanga Marko 5:38-42; Luka 7:11-17.

15. Inki mutindu nge tawa ntangu nge tamona muntu yina nge kezolaka mefutumuka?

¹⁵ Yindula bangogo yai: “Bo kukaka ve kuyala mawi na bo sambu bo waka kiese mingi kibeni” mpi “bo yantikaka kukembila Nzambi.” Kana nge vandaka pana ntangu mambu yai salamaka, mbala yankaka nge zolaka kudiwa bonso bo. Ya kyeleka, kumona bantu yina beto kezolaka ya mefwaka kevutuka na luzingu tapesa beto kyese mingi. Yezu tubaka nde: ‘Ntangu ke kwisa, bantu yonso yina me fwaka ya kele na maziamu ya mbambukilu ta wa ndinga na yandi mpi ta basika.’ (Yoa. 5:28, 29) Ata muntu mosi ve na kati na beto memonaka dyambu yai; ntembe kele ve nde yo tavanda mpenza dyambu mosi ya kuluta nene na kati ya mambu yina ‘memonanaka ve.’

‘NZAMBI TAVANDA BIMA YONSO SAMBU NA BANTU YONSO’

16. (a) Sambu na nki beto fwete tubilaka na kyese yonso balusakumunu yina memonanaka ntete ve? (b) Polo tubaka nki sambu na kusyamisa Bakristu ya Korinto?

¹⁶ Ya kyeleka, makwisa ya mbote kevingila bantu  yina kebikala ya kwikama na Yehowa na bantangu yai ya mpasi! Ata balusakumunu yina ya nene memonanaka ntete ve, kuyindula yo tasadisa beto na kutula dikebi na mambu yina kele mpenza mfunu mpi kubuya nde ngidika ya bima ya ntangu yai kubenda beto. (Luka 21:34; 1 Tim. 6:17-19) Na lusambu na kati ya dibuta, na masolo na beto ti bampangi Bakristu, mpi ntangu beto kelonguka ti balongoki ya Biblia, beto fwete tubilaka na kyese yonso kivuvu na beto ya kitoko. Yo tasadisa beto na kuvila yo ve na ntima mpi na mabanza. Ntumwa Polo salaka mpidina ntangu yandi vandaka kusyamisa bampangi na yandi Bakristu. Yandi sadisaka bo na kuyindula mambu yina tasalama na nsuka ya Luyalu ya Bamvula Funda ya Kristu. Meka kuyindula ntendula ya mfunu ya bangogo ya Polo yina kele na 1 Korinto 15:24, 25, 28.​—Tanga.

17, 18. (a) Inki mutindu Yehowa vandaka ‘bima yonso sambu na bantu yonso’ na luyantiku ya luzingu ya bantu? (b) Yezu tasala nki sambu na kuvutula bumosi mpi ngemba?

¹⁷ Bangogo ‘Nzambi tavanda bima yonso sambu na bantu yonso’ kemonisa mutindu luzingu tavanda na nsuka ya bamvula funda. Yo ketendula nki? Yibuka ntangu Adami ti Eva vandaka bantu ya kukuka na kilanga ya Edeni mpi kuvandaka na kati ya dibuta ya Yehowa yina vandaka na ngemba mpi na bumosi. Yehowa, Mfumu ya Luyalanganu ya mvimba vandaka kuyala bigangwa na yandi yonso, bawanzyo mpi bantu. Bo vandaka ti makuki ya kusolula ti yandi, kusambila yandi mpi kubaka balusakumunu na yandi. Yandi vandaka ‘bima yonso sambu na bantu yonso.’

¹⁸ Bangwisana yina bebaka ntangu Satana pusaka bantu na kukolama na luyalu ya Yehowa. Kansi, tuka 1914 Kimfumu ya Mesia kebaka bangidika sambu na kuvutula malembe-malembe bumosi mpi ngemba yina. (Ef. 1:9, 10) Na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda, mambu ya kitoko yina ‘ke monana ve’ bubu yai tasalama. Na nima “nsuka” takwisa disongidila, nsuka ya Luyalu ya Bamvula Funda ya Kristu. Inki tasalama na nima? Ata Nzambi ‘mepesaka yandi kiyeka yonso na zulu mpi na ntoto,’ Yezu kele ve lulendo. Na kudikulumusa yonso, yandi ‘tavutula Kimfumu na Nzambi mpi Tata na yandi.’ Yezu tasadila kimfumu yina bo tapesa yandi sambu na ‘kupesa Nzambi lukumu.’​—Mat. 28:18; Filp. 2:9-11.

19, 20. (a) Inki mutindu bantu yina Kimfumu ya Nzambi tayala, tamonisa nde bo kendima luyalu ya Yehowa to ve? (b) Inki mambu ya kitoko kevingila beto na bilumbu kekwisa?

¹⁹ Na ntangu yango, bantu yina tazinga na ntoto na nsi ya luyalu ya Kristu takuma bantu ya kukuka. Bo talanda mbandu ya Yezu mpi tandima na kudikulumusa yonso luyalu ya Yehowa. Bo tavanda ti dibaku ya kumonisa mpusa yango ntangu bo tanunga kumekama ya nsuka. (Kus. 20:7-10) Na nima bankolami yonso​—bantu mpi bawanzyo​—tafwa kimakulu. Yo tavanda ntangu mosi ya kyese mpenza! Dibuta ya mvimba ya Yehowa takumisaka yandi mpi yandi tavanda ‘bima yonso sambu na bantu yonso.’​—Tanga Nkunga 99:1-3.

²⁰ Keti mambu yina Kimfumu ya Nzambi tasala ntama mingi ve kepusa nge na kutula dikebi na luzolo ya Nzambi mpi kusala bikesa sambu na kulungisa yo? Keti nge lenda buya nde bivuvu ya luvunu ya nsi-ntoto ya Satana kukatula ve dikebi na nge? Keti nge takumisa ngolo lukanu na nge ya kupesa maboko na luyalu ya Yehowa mpi kunwanina yo? Bika nde bisalu na nge kumonisa nde nge kezola kusala mpidina kimakulu. Ebuna, nge tazwa dibaku ya kuvanda na ngemba mpi na luzingu ya mbote na nsungi ya bamvula funda mpi kimakulu!

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 16]

Na nima ya kulungisa mukumba na yandi bonso Ntotila, Yezu tapesa Tata na yandi Kimfumu na kudikulumusa yonso