1. Eaa te au mea meitaki ta te “aronga maata rava” ka mataora?

KA RAUKA ainei ia koe i te akamanako i te au mea meitaki ta tetai kavamani ririnui ka rave no te au tangata e okotai tauatini mataiti i raro ake i tetai tutara tuatua tika e te tangi aroa? Ka mataora te “te aronga maata rava” i taua au mea meitaki ra. Ko ratou te ka ora mai i te “mate maata” te ka takore atu i teia akatereanga kino.​—Apo. 7:9, 14.

2. Eaa ta te au tangata i kite mai i roto i te 6,000 mataiti i topa?

² I roto i te 6,000 mataiti o te tuatua enua o te tangata, kua akatupu mai te tutaraanga a te tangata i te au mamae e te au tamamaeanga ki te au tangata. Kua akakite mai te Pipiria i muatangana e: “Te tutara ra tetai tangata ki rungao i tetai, ei mate nona uaorai.” (Kohe. 8:9) Eaa ta tatou e kite nei i teia tuatau? Te tupu ra te au tamaki e te au tu meameaau e te au manamanata kino mei te putaua, te maki mate, te takino anga i te au turanga meitaki, te taui anga o te reva e te vai atura. Kua akamatakite mai te aronga mana o te kavamani e me kare tatou e taui i ta tatou e rave ra, ka maata atu te kino.

3. Eaa ta te Tutaraanga Tauatini Mataiti ka akatupu mai?

³ Raro ake i te tutaraanga a te Ariki Mesia ko Iesu e te 144,000 aronga tutara, ka takore atu te Patireia o te Atua i te kino tei raveia ki te au tangata e te enua. Ka akatupu te Tutaraanga Tauatini Mataiti i te au taputouanga mataora a te Atua ko Iehova e: “Te anga nei au i te rangi ou e te enua ou: kare oki tei muatangana ra e maaraia, kare e akamanako akaouia atu.” (Isa. 65:17) Eaa te au mea umere akara koreia ka tupu mai a te tuatau ki mua? Ma te tauturu a te Tuatua totou a te Atua, ka akara poto ua ana tatou i te au mea manea “akara koreia ra.”​—2 Kori. 4:18.

4. Eaa te au manamanata e kite maira te maata anga o te tangata no runga i te au are i teia tuatau?

⁴ Koai ma te inangaro ra i tetai kainga nona uaorai, ei ngai nooanga tinamou e te meitaki nona e tona pamiri? Inara i teia tuatau, e mea ngata i te kimi i tetai are meitaki. Kua ki te au oire i te au tangata. E e maata te pamiri e maroia ana kia noo ki roto i te are okotai. To ratou manakonakoanga ra kia rauka mai tetai are no ratou uaorai.

5, 6. (a) Eaa te ka akatupuia i roto ia Isaia 65:21 e Mika 4:4? (e) Akapeea e rauka mai ei ia tatou taua akameitakianga ra?

⁵ Raro ake i te tutara anga a te Patireia, ka akatupuia te au anoano o te au tangata kia noo ki roto i to ratou uaorai kainga, no te mea kua totou mai a Isaia e: “E patu ratou i te au are, e na ratou uaorai e noo; e na ratou e tanu i te au kainga vine, ka kai ei i te kai i reira.” (Isa. 65:21) Inara, maata atu ta ratou ka tapapa atu, kare e kia rauka ua mai tetai kainga no ratou uaorai. No te mea, te noo nei tetai pae i teia tuatau i roto i to ratou uaorai are, e tei roto tetai pae i te are mamaata me kore tei runga i tetai aka potonga enua. Inara, ka manamanata ua rai ratou e ka ngere ratou i te kainga me taui te turanga pae moni, me kore ka tomoia to ratou kainga e te aronga keikeia. Tuke rai te au turanga ravarai i raro ake i te tutaraanga a te Patireia! Kua tata te peroveta ko Mika e: “E noo ra ratou ravarai ki raro ake i tana uaorai vine, e ki raro ake i tana uaorai suke, e kare tetai e akamataku mai.”​—Mika 4:4.

⁶ Na te akamanako anga i taua akameitakianga manea ra, eaa ta tatou ka rave? Tika rai, ka inangaro tatou katoatoa i tetai are meitaki. Inara, na te aruaru anga kia rauka mai taua are manea ra i teianei​—penei te o anga ki roto i tetai kaiou maata​—kare ainei i te mea meitaki no tatou kia akamanako i ta Iehova taputou? Akamaara i ta Iesu i tuatua no runga iaia uaorai e: “E ana to te suoli; e toanga to te manu o te reva; kareka te Tamaiti a te tangata nei, kare ona e urunga upoko.” (Luka 9:58) E tangata kite karape a Iesu e ka rauka iaia i te akatu me kore i te oko mai i tetai are nona, manea atu i to tetai atu tangata. Eaa ra aia kare i rave i te reira? Taka ua ra e kare a Iesu e inangaro ana kia piri atu ki roto i tetai angaanga te ka arai iaia mei te tuku anga i te Patireia na mua i roto i tona oraanga. Ka rauka ainei ia tatou i te aru i tona akaraanga e kia kore e akatika i te au apinga materia kia riro ei mea puapinga atu i roto i to tatou oraanga te ka akatupu ia tatou kia taitaia?​—Mata. 6:33, 34.

7. Eaa ta Iehova i akaue mua mai no runga i te pirianga i rotopu i te au tangata e te au manu?

⁷ Te anga mai anga a Iehova i te au mea i runga nei i te enua, ko te tangata tana i anga openga mai. Kua akakite a Iehova ki tona Pu Rave Angaanga, tana Tamaiti anau tai i tona akakoroanga tikai e: ‘E anga taua i te tangata i to taua uaorai tu, kia aite ki to taua uaorai tu: e kia mana ratou ki rungao i te au ika o te tai, e ki rungao i te au manu o te reva, e ki rungao i te au puaka, e ki rungao i te enua katoa nei, e ki rungao i te au mea totoro katoa ra, e totoro aere ua i te enua nei.’ (Gene. 1:26) No reira, kua akaueia a Adamu raua ko Eva, e i muri mai te au tangata ravarai, kia akono e kia akaaere i te au manu ravarai.

8. Eaa te tu o te manu e kite matauia ana i teia tuatau?

⁸ Ka rauka ainei i te au tangata i te akaaere i te au manu ravarai e noo au ra kia ratou? Maata te tangata e piri vaitata ana ki ta ratou manu angai mei te kuri e te kiore ngiao rai. Akapeea ra te au manu taetaevao? Kua akakite mai tetai ripoti e: “Kua kite mai te au taineti tei noo vaitata ana ki te au manu taae e tei apii ana no runga ia ratou, e e tu tangi to te au animara.” Tika rai, e kite ana tatou e ka mataku me kore ka riri ratou me takinokinoia ratou, inara kare ainei e e akaari mai ana ratou i te tu maru? Kua akakite katoa mai te ripoti e: “Me utuutu mai ratou i ta ratou punupunua, e akaari ana te au animara i to ratou au tu meitaki rava atu​—te tu maru tikai.”

9. Eaa te au taui anga ta tatou ka tapapa atu no runga i te au manu?

⁹ No reira kare tatou e poitirere me tatau tatou i roto i te Pipiria e ka tupu te au i rotopu i te au tangata e te au manu. (E tatau ia Isaia 11:6-9; 65:25.) No teaa ra? E akamaara e te aere mai anga a Noa e tona pamiri ki vao i te araka i muri ake i te Vaipuke, kua akakite atu a Iehova e: “E ka tukuia te mataku ia kotou, e te ngarangara ia kotou, ki runga i te au puaka katoa o te enua nei.” No reira rai te au manu i oro ei mei te au tangata no te mataku. (Gene. 9:2, 3) Kare ainei e ka rauka ia Iehova i te akaatea atu i taua tu mataku ra kia akatupuia tona akakoroanga mua? (Hose. 2:18) E tuatau mataora tikai te reira no te katoatoa te ka noo ki runga i te enua nei!

10. Eaa ra te au tangata i aue ei?

¹⁰ Te kite anga a Solomona “i te au takinga-kino katoa i raveia i raro ake i te rā nei,” kua tuatua taitaia aia e: “E i na, te roi-mata o te aronga i takinga-kinoia ra, kare ra o ratou e akapumaana.” (Kohe. 4:1) Aiteite ua te turanga i teia tuatau me kore ka kino atu te reira. Koai ia tatou kare e aue ana no tetai au tumu? E tika, tetai taime e aue ana tatou no te mataora. Maataanga ra o te taime no te ngakau taitaia.

11. Ko teea tua Pipiria te akakeu tikai ra i toou ngakau?

¹¹ Akamaara ana i te au tua tangi e manganui e tatau ana tatou i roto i te Pipiria. Te mate anga a Sara e 127 ona mataiti, “kua aere mairā Aberahama i te mii ia Sara, e aue iaia.” (Gene. 23:1, 2) Te porokiroki anga a Naomi i tana nga unonga tamaine takaua kia oki, ‘kua pukaoa atura raua i to raua reo ma te aue.’ E te tuatua akaou atu anga a Naomi kia raua, ‘kua pukaoa iora raua i to raua reo, e kua aue akaou.’ (Ruta 1:9, 14) Rokoia anga te Ariki ko Hezekia i te maki e ka mate, kua pure aia ki te Atua ma te “aue maata,” e kua akaaroa mai a Iehova iaia. (2 Ari. 20:1-5) Koai ra kare e akakeuia i tei tupu ki te apotetoro ko Petero no tei karanga e kare aia i kite ia Iesu? Te akarongo anga aia i te kakaoa anga moa, kua “aere atura [a Petero] ki vao, maata ua atura te aue.”​—Mata. 26:75.

12. Akapeea te tutaraanga a te Patireia me tauturu tikai mai i te au tangata?

¹² No te mea e maata te au tumatetenga e tupu ana ki te au tangata, te anoano ra te au tangata i te akapumaana anga e te tauturu. Ko ta te Tutaraanga Tauatini Mataiti te reira ka rave no te au tangata: “E [na te Atua] e orei i te roi-mata katoatoa; e e kore rava te mate, e te aue, e te mii; e te mamae oki, e kore katoa ïa.” (Apo. 21:4) E mea mataora tikai e kare e mii, e aue, e e mamae akaou, kapiti katoa mai te taputou a te Atua e ka takoreia atu te enemi kino o te tangata​—ko te mate. Akapeea te reira e tupu ei?

13. Eaa ta te mate i akatupu ki te au tangata mei te ara anga a Adamu?

¹³ Mei te ara anga a Adamu, kua tutara ana te mate mei tetai ariki rai i rungao i te au tangata. E enemi kitea koreia te reira, tei apai mai i te mate ki te au tangata ara, e tei akatupu maata mai i te mii e te aue. (Roma 5:12, 14) Tika rai, no “te mataku i te mate,” i riro ei te au mirioni tangata ei ‘tuikaa e ope ua ake to ratou oraanga.’​—Ebe. 2:15.

14. Eaa te ka tupu mai me takoreia atu te mate?

 ¹⁴ Te tou atura te Pipiria ki te tuatau e ‘akakoreia ai taua enemi openga ra, ko te mate.’ (1 Kori. 15:26) E rua pupu te ka puapingaia mei te reira. Ko “te tangata tini e manganui” e ora nei rai, ka ora ua atu ratou ki roto i te ao ou tei taputouia mai. Ko te au pirioni tangata tei mate ka akatu akaouia mai ratou. Te kite atura ainei koe i te tu mataora me turou mai te tangata tini e manganui i te aronga te ka akatu akaouia mai? Na te akaraanga i tetai au papaanga no te akatu akaouanga i roto i te Pipiria, ka marama tatou e mei teaa rai te tu o te reira.​—E tatau ia Mareko 5:38-42; Luka 7:11-17.

15. Eaa toou manako me kite atu koe i toou akaperepere e akatu akaouia maira?

¹⁵ Akamanako ana i teia au tuatua e kua “va maata ua iora ratou,” e kua “akakakā atura i te Atua.” Me ko koe tetai i reira, penei ka akapera katoa rai koe. E tika, ka mataora tikai tatou me kite atu tatou i to tatou au akaperepere e akatu akaouia maira. Kua tuatua mai a Iesu e: “Te aere mai nei te ora ka rongo te aronga katoa i roto i te au menema akamaara anga i tona reo e ka aere mai ki vao.” (Ioa. 5:28, 29, NW) Kare tetai ia tatou i kite ana i te reira i te tupuanga; inara ko te reira tetai “au mea [manea] akara koreia ra.”

16. (a) Eaa ra tatou ka tuatua oraora ai no runga i te au akameitakianga akara koreia? (e) Eaa ta Paulo i tuatua ei akamaroiroianga i te au Kerititiano i Korinetia?

¹⁶ Ae, e oraanga manea tikai tetai a te tuatau ki mua no te aronga ka vai tiratiratu kia Iehova i teia tuatau kino!  Noatu e kare tatou e kite atu ana i te au akameitakianga mekameka, na te akamanako anga ra i te reira e tauturu ei ia tatou kia akamanako i te au mea puapinga tikai, e kia kore e akavareia e te au mea manea o teianei ao. (Luka 21:34; 1 Timo. 6:17-19) I te tuatau o te akamorianga a te pamiri, te pukapukaanga ki te au taeake irinaki, e te uriuri manako anga ki te aronga apii Pipiria e te aronga e inangaro maira, e tuatua oraora tatou i to tatou manakonakoanga e te akakoroanga manea tikai. Ka tauturu mai teia ia tatou kia tamou i te reira au mea ki roto i to tatou manako e te ngakau. Ko ta te apotetoro ko Paulo te reira i rave i tona akamaroiroianga i tona au taeake Kerititiano. Kua arataki aia ia ratou, ei tuatua akatutuanga, e tae ua atu ki to Karaiti Tutaraanga Tauatini Mataiti. Tauta i te akamanako i te aiteanga tikai o ta Paulo au tuatua i roto ia 1 Korinetia 15:24, 25, 28.​—E tatau.

17, 18. (a) Na teea tu i riro ei a Iehova ‘ei au mea katoa ki te au tangata ravarai’ i te akamataanga o te tuatua enua o te tangata? (e) Eaa ta Iesu ka rave no te akatupu akaou anga i te tu taokotai e te tu rotai?

¹⁷ Kare e akatakaanga meitaki atu no te tu oraanga i te openga o te tauatini mataiti i to te au tuatua e ‘ka riro te Atua ei au mea katoa ki te au tangata ravarai.’ Eaa ra te aiteanga o te reira? Akamanako ana i te tuatau i Edene, te riro anga te nga tokorua apa kore mua ko Adamu raua ko Eva ei tuanga no to Iehova pamiri au e te tu rotai i te ao e pini ua ake. Te tutara tika maira a Iehova, ko Tei Ngateitei i te Ao Katoa, ki rungao i tana au mea i anga mai, te au angera e te au tangata. Kua rauka ia ratou i te komunikeiti tika atu kiaia, te akamorianga iaia, e kua akameitaki mai aia ia ratou. No reira, kua riro aia ‘ei au mea katoa ki te au tangata ravarai.’

¹⁸ Kua tamanamanataia taua pirianga ra te akanauru anga a Satani i te au tangata kia patoi i to Iehova turanga ngateitei. Inara, mei te mataiti 1914 mai, kua rave te Patireia o te Mesia i te au takainga puapinga i te akatupu akaou mai i taua tu taokotai anga e te tu rotai. (Ephe. 1:9, 10) I te tuatau o te Tutaraanga Tauatini Mataiti e akatupu tikaiia mai ei te au mea meitaki “akara koreia.” Kua tae i reira “te openga” o ta Karaiti Tutaraanga Tauatini Mataiti. Eaa i reira te ka tupu mai? Noatu e kua orongaia kia Iesu “te mana katoa o to te rangi e te ao katoa nei,” kare ra aia i inangaro ana i te rave i to Iehova taoonga. Mari ra, ‘kua tuku akaaka atu aia i te basileia ki te Atua, te Metua ra.’ E ka taangaanga aia i tona turanga puapinga e te mana ei ‘akakakā i te Atua.’​—Mata. 28:18; Phili. 2:9-11.

19, 20. (a) Akapeea te au tangata o te Patireia me akaari mai e kua ariki ratou i to Iehova turanga ngateitei? (e) Eaa te manakonakoanga meitaki tikai no tatou a te tuatau ki mua?

¹⁹ Me tae ki te reira taime, ka riro mai te au tangata o te Patireia ei aronga apa kore. Ka aru ratou i to Iesu akaraanga e te tu akaaka e ka ariki puareinga ratou i to Iehova turanga ngateitei. Ka autu meitaki ratou i te timataanga openga me akaari ratou e te inangaro ra ratou ia Iehova kia tutara i rungao ia ratou. (Apo. 20:7-10) Muri mai ka takore takiriia te aronga patoi​—te au tangata e te au angera, e tuatau ua atu. Ka riro taua tuatau ra ei tuatau pereperekavana e te mataora tikai! Ka akapaapaa mataora te au pamiri katoatoa i te ao katoa ia Iehova, tei riro ‘ei au mea katoa ki te au tangata ravarai.’​—E tatau ia Salamo 99:1-3.

²⁰ Te riro ra ainei te au mea tika tikai o te Patireia kaka i mua ua atu ei akakeuanga ia koe kia akamanako e kia tauta i te rave i te anoano o te Atua? Ka rauka ainei ia koe i te akapapu e kare koe e akavareia e te au manakonakoanga e te akapumaanaanga pikikaa ta te ao o Satani e oronga maira? Ka akaketaketa ainei koe i toou akakoroanga kia turuturu e kia akono i to Iehova turanga ngateitei? E akaari mai na roto i taau angaanga e te inangaro ra koe i te rave i te reira e tuatau ua atu. Ka mataora i reira koe i te turanga au e te oraanga puapinga no te au tauatini mataiti​—e tuatau ua atu!